Godfroid heeft geen enkele greep op Oekraïne. NOS vervang hem

Rusland correspondent van de NOS David Jan Godfroid is een impressionist. De impressies van zijn reportages over Oekraïne munten uit door het schetsen van steeds weer dezelfde uitgangspunten, zonder de feiten in te kleuren. Godfroid is de ultieme relativist die beweert dat de waarheid niet bestaat, en alle opties open zijn. Hij verwart dat met de opvatting van wat journalistiek is: hoor en wederhoor en altijd twee kanten schetsen.

Relativering is een uitstekend uitgangspunt voor een filosoof, maar niet voor een journalist. Godfroid is dan ook een ongeschikte oorlogsjournalist die niet alleen nooit met onthullingen komt of het idee geeft van de laatste ontwikkelingen op de hoogte te zijn, maar evenmin door analyses situaties kernachtig weet te duiden. Hij maakt het zo bont in zijn filosofische nietszeggendheid dat zijn reportages de vraag oproepen waarom de redactionele leiding van de NOS hem het verslaan van de oorlog in het belangrijke Oekraïne toevertrouwt.

Neem zijn reportage ‘Waar zijn de Russische militairen in Oost-Oekraïne?’ van 1 juni 2015 voor Nieuwsuur: ‘De wegen zijn slecht, en je kunt niet overal zomaar een kijkje nemen. Het is zoeken naar een speld in een hooiberg.’ Nou nogal logisch, het is een oorlogsgebied. Want welke journalist gaat nou zonder degelijke voorbereiding een beetje rondrijden in de hoop kampen van Russische militairen tegen te komen? En als hij die wonder boven wonder niet treft, dan is de conclusie dat ze er misschien wel, misschien niet zijn. Waarom valt de NOS de kijker lastig met zulke onbenulligheden? Met de zwarte doos van Godfroid die hij niet opent.

De opstelling van David Jan Godfroid is een blamage voor de Nederlandse journalistiek en zijn reportages zijn ondermaats. Ze verklaren niet en voegen niets toe aan wat we al weten. Hij noemt recente rapporten die de aanwezigheid van Russische militairen in Oekraïne aantonen niet, evenmin als de gevangenname van twee Russische commando’s in Oekraïne. Godfroid veronachtzaamt actuele bevindingen en lijkt geen stelling te durven nemen in deze oorlog. Vreest hij voor zijn hachje in Moskou of heeft hij zich in Moskou een Russische bril aangemeten waardoor hij niet helder ziet wat er in Oekraïne gebeurt? De NOS zou er verstandig aan doen Godfroid niet meer richting Oekraïne  te sturen en tijdelijk een geschikte correspondent in Kiev te stationeren.

Foto: Schermafbeelding uit reportage ‘Waar zijn de Russische militairen in Oost-Oekraïne?’ van 1 juni 2015 voor Nieuwsuur.

Rapport toont Russische militaire betrokkenheid in Oekraïne aan. En roept op tot bewustwording

Wie meer wil weten over de betrokkenheid van het Russische leger in Oekraïne geeft het rapport ‘Hiding in Plain Sight: Putin’s War in Ukraine’ van The Atlantic Council informatie. De op openbare bronnen (commerciële satelliet-informatie en sociale media) gebaseerde conclusie is dat het om een heuse oorlog tussen Oekraïne en de Russische Federatie gaat. Het rapport stelt vast dat Rusland de agressor, de indringer is. Het Kremlin ontkent dat het Russische leger opereert in Oekraïne en vraagt steeds weer om feiten die dat bewijzen. Het rapport probeert de feiten zo overtuigend te presenteren dat het de Russische ontkenning ontmaskert.

Zo’n rapport met verfijnde details had 5 jaar geleden niet gemaakt kunnen worden doordat toen de technische tools ontbraken. Eliot Higgins van het in Groot-Brittannië gevestigde onderzoekscollectief bellincat speelt een doorslaggevende rol bij het opsporen en analyseren van de feiten. Geolocatie die foto’s van sociale media aan een locatie koppelt geeft aanwijzingen over verplaatsingen en locatie van Russische militairen en materieel.

Voor wie de Russisch-Oekraïense gebeurtenissen sinds het voorjaar van 2014 op de voet gevolgd heeft biedt het rapport in de aanwezige feiten niets nieuws. De waarde ervan zit ‚m in de presentatie. Die bestaat uit een dwingende vorm met het accent op enkele duidelijke voorbeelden die onvermijdelijk tot de conclusie leiden dat het Russische leger in Oekraïne betrokken is. Die voorbeelden gaan over het in Oekraïne aanwezige Russisch militair materieel en personeel (inclusief doden), artilleriebeschietingen vanaf Russisch grondgebied en de vestiging van trainings- en doorgangskampen op Russisch grondgebied aan de Oekraïense grens.

Aanbevelingen voor ander beleid (zie hierboven) slaan een nieuwe toon aan en bewandelen een middenweg. Ze roepen niet op tot alertheid van de NAVO of bewapening van het Oekraïense leger met defensieve lethale wapens zoals een eerder rapport ‘Preserving Ukraine’s Independence, Resisting Russian Aggression: What the United States and NATO Must Do’ van maart 2015 deed waaraan The Atlantic Council ook meewerkte. ‘Hiding in Plain Sight‘ roept aan de hand van de feiten op tot bewustwording over de Russische agressie in Oekraïne.

Opvallend genoeg is die bewustwording niet alleen gericht op een onwetend westers publiek, maar ook op westerse politieke leiders van wie gezegd wordt dat ze niet altijd even duidelijk en moedig zeggen waar het bij deze oorlog op staat. Tevens menen de opstellers die het politiek deel voor hun rekening nemen dat de feiten eerder het aanscherpen, dan het versoepelen van de sancties tegen Rusland rechtvaardigen. Het rapport is feitelijk niet gericht aan Putin, maar aan Obama en die westerse leiders die de Russische agressie het liefst willen vergoelijken om zo snel mogelijk over te gaan tot de orde van de dag. Met voorbijgaan aan Oekraïne.

Foto: Schermafbeelding van ‘Policy Recommendations’ in het vandaag verschenen rapport Hiding in Plain Sight: Putin’s War in Ukraine’ van The Atlantic Council.