Optie om Hongarije en wellicht Polen uit de EU te gooien moet serieus overwogen worden

In Polen en Hongarije gaat het niet goed met de rechtsstaat. De scheiding der machten is daar een aspect van. Dat wordt geïllustreerd door de positie van Poolse rechters. Ze worden stukje bij beetje ondergeschikt gemaakt aan de uitvoerende macht. Daarmee wordt de rechtsstaat zo vermagerd, dat er nog weinig van overblijft. Maar de marges zijn breed. Het is niet nauw omschreven wat de rechtsstaat is, zodat de overtreders ervan niet aangepakt kunnen worden en hun opvatting er tegenover kunnen blijven zetten. Toch gaat het verder dan dat en zijn er nu al praktisch problemen. Kunnen bijvoorbeeld nog verdachten uitgeleverd worden aan een rechtssysteem dat niet onafhankelijk is, maar door rechts-radicale partijpolitiek wordt aangestuurd?

Binnen de EU wordt zorgelijk gekeken naar de ontwikkelingen in deze twee Oost-Europese landen. In Hongarije gaan die onder premier Orbán verder dan in Polen. In dat laatste land is ongeveer de helft van de bevolking tegen de conservatieve regering die door Jarosław Kaczyński wordt aangestuurd. Orbán heeft zijn greep op de maatschappij verder doorgevoerd. Nota bene met behulp van EU-fondsen heeft hij zijn macht uit kunnen bouwen.

Er kan op korte termijn een moment komen dat serieus moet worden besproken om Hongarije en Polen uit de EU te gooien omdat ze de waarden en de werking ervan met hun obstructie bedreigen. De EU is beter af zonder dan met deze radicale onruststokers die de waardengemeenschap die de EU is bewust ondermijnen. In elk geval Hongarije zou veel steviger dan nu de macht aangezegd moeten worden. Als de ontknoping met het Verenigd Koninkrijk mogelijk is, dan moet die met Hongarije ook haalbaar zijn. Als Hongarije alleen staat, dan kan Polen wellicht nog gered worden.

Als de EU een flexibel en krachtig machtscentrum wil worden tussen de VS en China, dan moet het om te beginnen de eigen krachten die het verzwakken neutraliseren. Als Hongarije niet wil luisteren, dan kan het vertrekken. Die optie dient in het machtsspel met Hongarije bovenaan te worden gezet. Het leiderschap van de EU moet beseffen dat het uiteenvallen van de EU geen dreiging, maar een kans is. De EU moet zich niet laten leiden door angst. Het is een positief vooruitzicht om definitief afscheid te nemen van landen als het Verenigd Koninkrijk, Hongarije en wellicht Polen die mentaal de waarden van de EU niet verinnerlijkt hebben, de cohesie verzwakken en de EU bewust door obstructie proberen te ondermijnen.

Hard interview van Kathleen Cools met Dries Van Langenhove. Over Vlaamse rechtse politiek en de keuze van de rechts-extremist

Dries Van Langenhove is oprichter van de extreem-rechtse jongerenorganisatie Schild & Vrienden die op sociale media volop inzet op racisme, antisemitisme en seksisme. In september 2018 kwam deze organisatie in het nieuws door een reportage van de rubriek Pano van de Vlaamse publieke omroep VRT. Zie hier voor een commentaar. Die reportage ging erover dat leden van Schild & Vrienden infiltreren in rechtse organisaties zoals de politieke partijen NV-A en Vlaams Belang, of zelfs platforms van de landelijke overheid zoals de Jeugdraad. Dat is wat in het interview voor de actualiteitenmagazine Terzake van de VRT door Kathleen Cools centraal staat. Namelijk hoe extreem-rechts en Vlaamsgezind populisme zich tot elkaar verhouden.

Aanleiding voor het interview is het nieuws dat Van Langenhove als onafhankelijke kandidaat de Kamerlijst van Vlaams Belang in Vlaams-Brabant zal trekken. Hoewel de partijraad dit formeel nog moet goedkeuren. Hij wordt stevig aan de tand gevoeld door Cools. Hij probeert vol te houden dat hij door zijn kandidatuur niet aan partijpolitiek doet ‘omdat hij daar niks mee te maken wil hebben’ en daarvoor niet uit de staatskas betaald wordt. De uitspraken van Van Langenhove zijn niet geloofwaardig. Hij blijft steken in zijn alternatieve feiten.

Daarnaast is Van Langenhove’s claim onjuist dat al beslist is dat hij volgens het gerechtelijk onderzoek naar aanleiding van de gewraakte reportage van Pano niet vervolgd wordt. Het onderzoek door de Gentse afdeling van het parket Oost-Vlaanderenis is nog volop aan de gang zodat nog niet duidelijk is of hem iets ten laste zal worden gelegd. Van Langenhove is een zetstuk in de strijd tussen NV-A en Vlaams Belang die om de rechtse stemmen vechten. De ontwikkeling in Ninove heeft het schaduwgevecht tussen NV-A en Vlaams Belang aangescherpt. Door een lid van NV-A die de oppositie van links en centrum-rechts steunde bleef de lokale partij Forza Ninove, die wordt geleid door Vlaamse Belanger Guy D’haeseleer, buiten het college.

Het politieke spectrum is relatief. Partijen verhouden zich tot elkaar en schuiven gezamenlijk op naar de ene of de andere kant. Hun onderlinge afstand blijft doorgaans gelijk. Vlaams Belang is radicaler dan NV-A, en Schild & Vrienden extremer dan Vlaams Belang. Zoals in Nederland de PVV radicaler is dan de VVD, en de beweging Erkenbrand extremer dan de PVV. In de concurrentiestrijd op rechts radicaliseren VVD of NV-A en trekken naar rechts. De term daarvoor is ‘ideologische samenspanning’. Dat wil zeggen dat een rechtse partij in de samenwerking met een meer radicale of extreme beweging de retoriek en agenda ervan overneemt.

De frisse jongens van Schild & Vrienden zijn niet zo fris met hun racisme, antisemitisme en seksisme. Ze voelen de hete adem in hun nek van de techbedrijven die door de politiek tot actie worden gedwongen. Dat komt om allerlei redenen niet van de grond, zodat actie tegen extreem-rechtse activisten als Gavin McInnes en Milo Yiannopoulos naar verwachting van die techbedrijven voldoende daadkracht toont om die oproepen tot verdere actie (en investeringen) te bezweren. Schild & Vrienden is ook zo’n symbolisch doelwit. Uit een column uit december 2018 van Van Langenhove voor ’t Pallieterke blijkt een ander motief voor zijn overstap naar de gevestigde partijpolitiek: gebrek aan middelen en een nieuwe stap in zijn politieke carrière. Kathleen Cools merkte dat in het interview op, maar dat mocht van Dries Van Langenhove hem niet gezegd worden.

Foto: Schermafbeelding van deel column van Dries Van Langenhove in ’t Pallieterke, 26 december 2018.

De verbijsterende verburgelijking van Anonymous: Jan Fabre

Anonymous valt de site van kunstenaar Jan Fabre aan die dieren mishandelt. Zo scheurde kat Cesar tijdens filmopnamen de kruisbanden. Dat gebeurde vorig jaar oktober onder regie van Pierre Coulibeuf voor de reconstructie van Dali Atomicus van fotograaf Philippe Halsman en Salvador Dali in het Antwerpse stadhuis. Daar vlogen de katten door de lucht. In de nasleep werd Fabre bedreigd en naar eigen zeggen in een park door zeven mannen opgewacht en met knuppels in elkaar geslagen. Anonymous zegt een half jaar later in een bericht aan Jan Fabre dat het ontoelaatbaar is dat voor de opnamen verschillende katten misbruikt werden.

Anonymous vindt de kunstenaar hardleers vanwege een project vorig jaar november in het Belgische Eupen. Ze moesten door een doolhof met scheermessen navigeren. Fabre blijft de confrontatie zoeken, en Anonymous blijft daarbij niet achter. Het beschouwt Jan Fabre als een recidivistische dierenbeul.

Opmerkelijk richt Anonymous zich op het kleine kwaad van een Belgische kunstenaar. Wat zegt dat over de prioriteit en de focus van politieke hackers? Is Jan Fabre de macht die bestreden moet worden? Het voordeel van Anonymous lijkt verkeerd in een nadeel. Onder de paraplu kan alles en iedereen schuilen. Anonymous verwordt door gebrek aan scherpte en focus in een sleets merk. De pretentieuze vormgeving van een gelikte voice over achter het Guy Fawkes-masker benadrukt de anonimiteit zonder verantwoordelijkheid.

Het gemis van Anonymous is dat geen onderscheid maakt tussen de macht van overheden en een kunstenaar die over de schreef gaat, maar relatief onschuldig is. Een kunstenaar schuurt altijd met de werkelijkheid. De schade aan Cesar valt trouwens eerder de filmploeg van Pierre Coulibeuf dan Jan Fabre aan te rekenen. Anonymous zou zich beter richten op die ontwikkelingen die ons leven voor de toekomst bepalen. Zoals de opbouw van de controlestaat door overheden en de inperking van de burgerrechten. Maar kritiek daarop vraagt inzicht, kennis, een lange adem en het opbouwen van weerstand tegen de invloed van geheime diensten. Een aanval op een individuele kunstenaar is net zo gemakzuchtig als wat overheden doen door de kunstensector bovenmatig te korten. De aanval op Jan Fabre symboliseert de verburgelijking van Anonymous.

Foto: Jan Fabre in Skulpturenpark Waldfrieden, maart 2013.

Fabre Atomicus: kat of kunst

In het Antwerpse stadhuis vlogen katten door de lucht. Een Franse filmploeg draaide beelden voor een film over de Belgische kunstenaar Jan Fabre. Op de Vlaamse tv heeft Fabre publiekelijk betreurd ‘dat twee katjes slecht zijn neergekomen‘, aldus een bericht in De Standaard. De Antwerpse wethouder van Dierenwelzijn Luc Bungeneers dient een klacht in wegens dierenmishandeling tegen de filmmakers. Dat vindt Fabre overdreven. Want de katjes zijn ongedeerd. De filmploeg reconstrueerde een performance van Fabre, die was gebaseerd op Dali Atomicus van fotograaf Philippe Halsman en Salvador Dali. Moeilijke tijden, voor dieren en kunst.

Foto: Philippe Hartman en Salvador Dali, Salvador Dali A of Dali Atomicus, 1948

Haperende EU beïnvloedt Nederlandse verkiezingsstrijd

Het Vlaamse Terzake vertoont een bewerkte uitzending van de RTBF over de Europese instellingen in Brussel. Verdienen de Europese ambtenaren werkelijk zoveel als altijd wordt beweerd? Het antwoord is eenduidig ja. Maar commissievoorzitter Barroso wil 4% extra geld van de belastingbetaler. In welke werkelijkheid leven de Eurocraten? Begrijpen ze de tekens van de tijd? In Nederland vrezen 1 op de 10 werknemers voor hun baan.

Daarnaast hebben veel Europarlementariërs (EMP) meerdere functie. Zodat ze nog meer verdienen. Volgens een onderzoek van Corporate Europe is bij 1 op de 7 EMP’s met een tweede functie het risico op belangenvermenging -‘conflict of interest’- groot. Het voorbeeld van Jean-Luc Dehaene is ontluisterend. Als bestuursvoorzitter van Dexia stemt-ie als EMP over regelgeving voor de  financiële sector. Deze vermenging is er opnieuw  een bewijs voor dat banken de politici kopen en daarom niet stevig aangepakt worden.

Voor de verkiezingen van 12 september geven berichten over Brusselse zelfverrijking eurosceptische partijen de wind in de rug. Naar aanleiding van de Terzake-uitzending stelde de PVV kamervragen aan premier Rutte en staatssecretaris Knapen. Vragen die de zweem van objectiviteit voorbij zijn. Het gaat over ‘zakkenvullende eurocraten’ en ‘perverse salarissen’. In kamervragen aan opnieuw premier Rutte en staatssecretaris Knapen over EC-voorzitter Barroso die meer geld vraagt zet de PVV Rutte neer als iemand die geldverspilling steunt.

De tragiek van het Europese project is dat PVV en SP goede argumenten hebben met hun kritiek op verspilling, ondoelmatigheid en belangenvermenging van de onbestuurbaar geworden Europese kolos. Naar verwachting zal een eurofiele partij als D66 haar virtuele winst in de peilingen verliezen. Dat de verkiezingen over Europa gaan is duidelijk. Daar zorgen de opeenvolgende crises in Griekenland, Spanje en Italië wel voor. En in Brussel.