Aantrekkelijke tentoonstelling ‘Dutch Art with Text & Humor? NO THANKS!’ in Utrecht

Bij uitzondering verwijs ik graag naar de tentoonstelling ‘Dutch Art with Text & Humor? NO THANKS!’ in de Utrechtse Academiegalerij (AG). Het is een kleine groepstentoonstelling met 18 kunstenaars: Fredie Beckmans, Maarten Bel, Jacques Blommestijn, Jan Dirk van der Burg, Joost Elschot, Martijn Engelbregt, Bas Fontein, Jeroen Jongeleen, Joanneke Meester, Peter Morrens, Steven de Peven, Niels Post, GUMMBAH & Chantal Rens, Helmut Smits, Lily van der Stokker, SSSSSST, Bas van Wieringen en Luuk Wilmering. AG is een presentatieruimte van de HKU, de tentoonstelling is samengesteld door Bas Fontein, die ook docent aan de HKU te Utrecht is.

Thema is tekst en humor. Dat opent de mogelijkheid om op terloopse wijze kritiek te geven op samenleving of kunstwereld. De verwachting van de bezoeker wordt op de proef gesteld. De werken kunnen goed de concurrentie aan en versterken elkaar. De lichtzinnigheid is doordacht. Dat is de verdienste van curator Bas Fontein. De tentoonstelling is plezierig om in te verblijven door de verwijzingen en de sfeer die het oproept. De vraag die bij kunstpresentaties vaak opgeroepen wordt, namelijk wat de urgentie ervan is en waarom iets in hemelsnaam aan een publiek getoond moet worden blijft achterwege. De noodzaak spreekt voor zichzelf.

Prettig aan de tentoonstelling is de achteloze tijdloosheid ervan. Welk jaar is het eigenlijk? De kunstenaars laten zich niet vangen in de waan van de dag of gek maken door pretenties, verwachtingen of de dwang van de kunstmarkt voor hun carrière. Ze doen gewoon hun ding. Juist dat gewone en ongepolijste is ongewoon.  De humor is die van de glimlach, er hoeft niet geschaterd te worden. De teksten zetten ons op een spoor dat ons meevoert naar de ooghoogte van het kind of de kunstenaar die iets in petto had en dat nu speciaal voor de bezoeker vrijgeeft. Als een mooi cadeautje, een extraatje van het leven. Vederlicht is het niet, zwaarmoedig evenmin. In een vleugje weemoed is voorzien, maar erger dan het verlangen naar betere tijden wordt het niet.

Foto 1: Toelichting bij tentoonstelling ‘Dutch Art with Text & Humor? NO THANKS!’.

Foto 2: Werk van Jacques Blommestijn op tentoonstelling ‘Dutch Art with Text & Humor? NO THANKS!’ (eigen foto).

Foto 3: Overzicht van tentoonstelling ‘Dutch Art with Text & Humor? NO THANKS!’ (eigen foto).

Foto 4: Werk van Niels Post op tentoonstelling ‘Dutch Art with Text & Humor? NO THANKS!’ (eigen foto).

Advertentie

RTV Dordrecht besteedt aandacht aan spelfout bij betegelen tunnel

‘Voor de tegelzetters van de spoortunnel van de Laan der Verenigde Naties was het iets te hoog gegrepen. Ze wisselden de h en de t om.’ Het gaat om tegelzetters die in een tekst in plaats van ‘licht’ per ongeluk ‘licth‘ hadden gezet. Da’s alles. Waarom besluit de redactie van RTV Dordrecht om hier aandacht aan te besteden? Ziet het dit als een belangrijk bericht dat het vermelden waard is? Wat zegt dat over het journalistieke gehalte van RTV Dordrecht? Hoe neerbuigend en onaardig klinkt dat ‘iets te hoog gegrepen’ wel niet? Wees eens  eerlijk, journalisten van RTV Dordrecht, hoe hoog gegrepen is eigenlijk dit item van jullie? Ga tegels lichten. 

Koningslied met de C van Cliché tekent kwaliteit lichte muziek

Update 22 april: Het Nationaal Comité Inhuldiging heeft bekendgemaakt dat het terugtrekken van het Koningslied wordt teruggetrokken. Of zoals de song zegt: ‘better call the calling off off‘. Lid van het Comité Joop van den Ende zegt dat 40% tegen is. Opmerkelijk voor een lied dat nationale eenheid moet symboliseren. 

Update: Ewbank noemt diskwalificaties die hem ten deel zijn gevallen. Feitelijk spreekt-ie in de post waarin-ie het lied terugtrekt niet over bedreigingen. Ze zijn er wel, hoewel onduidelijk in welke mate. Zoals veel nog ongewis is. De NRC noemt de volgende tweet: ‘je moet je zelf gewoon voor je kop shieten achterlijke gek.’

Van John Ewbank had ik nog nooit gehoord. Hij werkt samen met Marco Borsato. Ewbank is de componist van het Koningslied dat-ie al na een dag wegens de vernietigende kritiek terugtrok. Taalkundige Wim Daniëls noemde de tekst ondermaats en gispte het officiële karakter ervan. Het Koningslied werd op verzoek van het Nationaal Comité Inhuldiging uitgebracht. Het lied is samengesteld uit bijdragen van diverse Nederlanders. Mogelijk is dat de verklaring voor het belabberde Nederlands, en het ontbreken van eenheid en een strenge eindredactie. Ewbank wordt ook van plagiaat beschuldigd. Direct na de uitbreng op 19 april ontstonden initiatieven tegen het Koningslied. Zoals een petitie van de journaliste Sylvia Witteman en een Facebook-pagina Sorry voor het Koningslied. Onduidelijk is of er een alternatief lied geschreven zal worden. Fragment:

De W van Willem
Drie vingers in de lucht, kom op, kom op
De W van Willem is de W van wij
Heel Oranje staat zij aan zij
De W van water waar we niet voor wijken
We leggen het droog en we bouwen dijken
De W van welkom in ons midden
Tot welke God je ook moge bidden
De W van Willem
De W van wakker, stamppot eten
Miljoenen coaches die beter weten
De W van altijd willen winnen
Wat het ook is waar wij aan beginnen
De W van wij zijn een met elkaar
Met de schouders naast elkaar

De kritiek op het Koningslied maakt iets los, maar onduidelijk is wat dat is. De critici verdienen lof indien ze in het geweer zijn gekomen tegen het ondermaatse Nederlands van het Koningslied. Een officieel lied voor een officiële gelegenheid verdient perfect Nederlands. Maar is dat de echte reden? Richten critici zich wellicht tegen het rapgedeelte of rellen ze om het rellen? Intussen zegt Ewbank bedreigd te worden. Da’s uiteraard onaanvaardbaar. Het Koningslied is een wangedrocht uit de koker van John Ewbank, maar daarbij past geen bedreiging. Omdat er alle reden toe is voldoet het om John Ewbank en zijn Koningslied belachelijk te maken.

Voor wie zich de Eurovisiesongfestivals van de afgelopen jaren herinnert is het geen toeval dat de Nederlandse lichte muziek een wanprodukt als het Koningslied voortbrengt. Dit staat overigens in schril contrast tot de geïmproviseerde en klassieke muziek die in Nederland van wereldniveau zijn. Een verklaring kan zijn dat de Nederlandse lichte muziek te weinig afstand weet te nemen tot de Angelsaksische invloed die in de lichte muziek overheersend is. Het weet daarom geen eigen karakter te ontwikkelen en is stuurloos. Het doet denken aan de periode van begin jaren ’60 toen Rob de Nijs de top van de hitlijst haalde met covers van buitenlandse nummers. In 50 jaar is de Nederlandse lichte muziek weinig opgeschoten. Dat geeft te denken.

Foto: Opname van het Koningslied.

Pesten en ‘My Suicide Story’ op sociale media

Er is op YouTube een subgenre van de suicide-video ontstaan. Over pesten, middelbare school, tekstborden met het ‘echte verhaal’ en een al dan niet gelukte zelfmoordpoging. Amanda Todd werd er na haar dood beroemd mee. Ze leeft voort op sociale media. En dat wil iedereen wel. Dus dat verdient navolging. Een lange weg sinds de documentaire Dont Look Back (1965) van regisseur D. A. Pennebaker met Bob Dylan.

Er zijn tientallen video’s te vinden met een zelfde soort verhaal. Van tieners. Over pijn, verdriet en afscheid. Wat Amanda Todd vertelde klopte omdat het bevestigd werd door de afloop. Maar bij de 15-jarige Sugene is dat niet zeker. Zodat er ook een subsubgenre van de fake suicide-video bestaat. Met goede afloop.

Wat je pest, ben je zelf. Zo heet een Facebook-pagina. Het uitgesproken idee dat er veel ‘likes‘ nodig zijn om sterker te staan tegen het pesten geeft aan waarover het gaat. Pesten en het tegengaan ervan werken indirect. Sociale media bepalen de vorm van een nieuwe traditie. Pesten en gedachten over zelfmoord worden een clichésituatie zonder dat duidelijk is of ze echt bestaan. De vaste plek met vaste attributen bestaat in zichzelf.

Foto: Wat je pest, ben je zelf.

Veelvormige menotten en een open karaf

Tijd voor een woordspel. Door in het woordenboek elk zelfstandig naamwoord te vervangen door het zelfstandig naamwoord dat ervoor staat ontstaat onderstaande tekst. Zeg: N-1. Ik gebruikte de Van Dale, 1970. Raymond Queneau doet het in zijn Stijloefeningen. Deze Franse auteur is door Rudy Kousbroek in Nederland bekend geworden. Onderaan staat in kleine letters de oorspronkelijk tekst. Wat bevalt het best en klinkt het zinnigst? Zoek uw favoriete zin.

N-1: Wat veelvormige menotten zijn valt niet makkelijk te zeggen. Is het zoiets als dierenbescherming voor evenementen? Enfin, laten we maar zeggen, dat domheerschap blijkbaar onmisbare onderdanigheid is voor een ingeperkte vishoek op veelvormige menotten.

Veelvormige menotten zijn een verschijningsdatum van de orchis die het ooit is voorgehouden en daarna terloops en gedwongen is geïnternaliseerd. Veelvormige menotten zijn herleidbaar tot een identieke wording en worden bepaald door wat hun ooit is voorgehouden. De verschikking tussen menotten die als kinband met dezelfde symbolentaal zijn geconfronteerd is onderling kleiner dan met menotten uit een andere symbolentaal. Hoe de menotten zich vervolgens door latere internationalisaties en uiterlanden vormen is invullen.

Sommige geluchten spannen het paar achter de waffel. Binnen onze rechtsopvolger is pluren niet onderhandelbaar. Als door de overheersing de burgemeesterszoon niet in een permanente camouflageverf van editie en debarkement uitgelegd wordt dat diversitie aanvaard wordt maar groenzandsteen voor zichzelf of voor anderen uitzoekingen bedingen, dan wordt het Wilhelmuslied en de ongelijkbenigheid geïntroduceerd. En de woordvorsing van het eigen identificatieplaatje materialiseert pas door onderschepping van het Westen.

Verdeelcentrale is dom. Ik maak me er juist zoresijzer over dat verstandige menotten elkaar blijkbaar zo slecht verstaan en slecht kunnen vinden. Het lijkt gevogelte van een onnatuurlijke bewegering van politiezorg die menotten onnodig van elkaar verwijdert. Op intermenselijk vlagzalm staan menotten echter dichter bij elkaar en laten ze zich door de scherpslijpers van linkse of rechtse politieinspecteur tegen elkaar uitspelen. Die discotheek is weliswaar onmisbaar, maar niet het enige dat alleenzaligmakend is. Er bestaat een abstracter nitroverbinding om elkaar te treffen. Al is het in een verschikking van menigvuldigheid.

De sententie die vanwaardeverklaringen niet als vanzelfsprekend ziet is gevaarlijk omdat het de bijkroon aan het gelijkheidsbeginsel zet. Het billijken van uitzoekingen, uitslovers, bepekkingen en verbluffingen is niet de oplosser om elkaar te vinden. Het past ook niet bij de open karaf van de nederlaag. De oplosser is openhartigheid, vrijheerschap en een eerlijk en scherp debarkement met en onder elkaar. Zonder voorvruchten vooraf, dan de wettelijke.

N: Wat een veelvormige mens is valt niet makkelijk te zeggen. Is het zoiets als dierendag voor evenhoevigen? Enfin, laten we maar zeggen, dat domheid blijkbaar een onmisbaar onderdeel is voor een ingeperkte visie op de veelvormige mens.

Elke veelvormige mens is een verschijningsvorm van de orde die het ooit is voorgehouden en daarna terloops en gedwongen heeft geïnternaliseerd. Veelvormige mensen zijn herleidbaar tot een identieke wordingsgeschiedenis en worden bepaald door wat hun ooit is voorgehouden. Het verschil tussen mensen die als kind met dezelfde symboliek zijn geconfronteerd is onderling kleiner dan met mensen uit een andere symboliek. Hoe de mens zich vervolgens door latere internalisaties en uiterlijkheden vormt is invullen.

Sommige geluiden spannen het paard achter de wagen. Binnen onze rechtsorde is pluriformiteit niet onderhandelbaar. Als door de overheden en de burgers niet in een permanente campagne van educatie en debat uitgelegd wordt dat diversiteit aanvaard wordt maar groepen voor zichzelf of voor anderen uitzonderingen bedingen, dan wordt de willekeur en de ongelijkheid geïntroduceerd. En de wording van de eigen identiteit materialiseert pas door onderschikking aan de wet.

Verdeelheid is dom. Ik maak me er juist zorgen over dat verstandige mensen elkaar blijkbaar zo slecht verstaan en slecht kunnen vinden. Het lijkt een gevolg van een onnatuurlijke beweging van politisering die mensen onnodig van elkaar verwijdert. Op intermenselijk vlak staan mensen echter dichter bij elkaar en laten ze zich door de scherpslijperij van linkse of rechtse politiek tegen elkaar uitspelen. Dat discours is weliswaar onmisbaar, maar niet het enige dat alleenzaligmakend is. Er bestaat een abstracter niveau om elkaar te treffen. Al is het in een verschil van mening.

Het sentiment dat vanzelfsprekendheden niet als vanzelfsprekend ziet is gevaarlijk omdat het de bijl aan het gelijkheidsbeginsel zet. Het billijken van uitzonderingen, uitsluitingen, beperkingen en verboden is niet de oplossing om elkaar te vinden. Het past ook niet bij het open karakter van Nederland. De oplossing is openheid, vrijheid en een eerlijk en scherp debat met en onder elkaar. Zonder voorwaarden vooraf, dan de wettelijke.

Foto: Stan Laurel en Oliver Hardy in From Soup to Nuts, 1928