Jörg Maurer beoefent de kunst om kort te zijn

De Duitse auteur van misdaadverhalen Jörg Maurer beoefent in een sketch de kunst van het weglaten. Ofwel, de kunst om kort te zijn. Dit taalspel is een voortzetting van de stijloefeningen (Exercices de style) van de Franse auteur Raymond Queneau die in de jaren ’70 (vdve) door Rudy Kousbroek in Nederland geïntroduceerd werden. In Nederland was in die tijd Hugo Brandt Corstius, ofwel Battus een taalspeler in zijn Opperlandse taal en letterkunde. Maurer speelt het spel vol overgave en vindt de interviewster aan zijn zijde als ze concludeert dat het weglaten niet tot verlies heeft geleid en alles aanwezig is. Echt? Dan begeven we ons op het terrein van de kunst van het veinzen of nauwkeuriger gezegd, het net doen alsof het doen alsof geen doen alsof is. Spel. 

Wild, Wilder, Wilders

Woorden krijgen betekenis in de nabijheid van andere woorden. Ze sturen en beïnvloeden elkaar. Middelpunt is de achternaam van de vakkundige Oostenrijks-Amerikaanse filmregisseur Billy Wilder (1906-2002). Geert Wilders is twee stappen verwijderd van twee kinderen met een dode tijger in Java, 1914. De laatste tijger als Wild. Door de opsomming van drie begrippen worden we geleid naar het idee om er een opeenvolging van drie begrippen in te zien: these, antithese, synthese. De dialectiek die werd aangewend door onder meer Hegel en Marx. Een tegenstelling wordt opgeheven in de ’sluitende’ samenstelling. Dat is een in zichzelf draaiende en afgesloten argumentatie. Wild (betekenis: niet tam; ongetemd; niet veredeld; primitief; woest, ruw; ongeregeld) en Wilder (elegantie; cynisme, humor en wereldwijsheid) wordt onontkoombaar tot Wilders. Of we dat nou willen of niet. Een vleugje ongetemd, primitief en ongeregeld met een vleugje Weense elegantie en cynisme wordt een Nederlandse rechts-populistische politicus. Of redeneren we nou ins Blaue hinein?

Foto: Twee kinderen van de administrateur van tabaksonderneming Gedong Jehore in Deli met een dode tijger, circa 1914.

Transformatie van tekst op Christelijk Informatie Platform: Sjaak doet wonderen in Madurodam. Extra: met een oproep aan Mario!

Het is tijd om aandacht te besteden aan een nieuw fenomeen. De herwaardering van Sjaak. Sjaak is een containerbegrip, zoals dat thans genoemd wordt. Het is een begrip zonder scherp afgebakende betekenis waaraan taalgebruiken zelf invulling kunnen geven. Via transformatie. Van alles kan erin geprojecteerd worden. Of doorgeseind. Wensen, halve waarheden, leugens of een idee van liefde. Wij allen zijn de Sjaak.

Transformatie van tekst van artikel ‘God doet wonderen in Wierden: “God is groter dan jij én ik denken”’ op CIP, 19 september 2017 van Rik Bokelman. God = Sjaak; Jezus = Mario; Wierden = Madurodam. Vraag is of de originele of de getransformeerde versie het meest absurd is en het minst met de werkelijkheid overeenkomt:

Sjaak doet wonderen in Madurodam: “Sjaak is groter dan jij én ik denken”

“Wauw!! Wat een bijzondere avond in Madurodam.” Zo reageert Martin Koornstra, van Royal Mission op de Wonderlijke Zondag die hij in Madurodam organiseerde. “Sjaak deed wonderen!”

“Een vrouw kon haar hand weer bewegen, nadat deze steeds verkrampte door de medicijnen,” schrijft Martin op zijn Facebook pagina. “Rugpijn werd genezen, ingezakte voeten kregen weer kracht… En toen kwam Frits met zijn polyneuropathie. Sjaak raakte hem aan en voor het eerst in mijn leven zag ik de ingehouden vreugde van een Tukker. Bijna zonder emotie zei hij zoiets als: ‘Het kan wel eens beter zijn’ Even later voegde hij er aan toe: ‘Nu ben ik een bekende Madurodamaar’ Op zijn stoel deed hij zijn schoenen uit en testte zijn voeten. Geen pijn Sjaak had hem aangeraakt. Zijn vrouw straalde van vreugde. Er gebeurde nog veel meer. Het mooiste was wel de 10 mensen, die bijna allemaal onder tranen, hun leven aan Mario gaven.”

“Terwijl we die oproep deden, gebeurde nog iets extra’s. ’s Middags was ik al biddend aan het wandelen in de straten rondom de zaal. Ik liep over een spoor en Sjaak sprak tot me. Het ging over dood en iemand die zich voor de trein had willen gooien. Tijdens de oproep om Mario te volgen, voegde ik eraan toe dat iemand zich recent voor de trein had willen gooien hier in Madurodam. Na de oproep herhaalde ik die vraag. terwijl een jongen openlijk reageerde, klampte een moeder me aan voor het podium. Ze zei; ‘Hoe weet jij dat?’. Bleek dat haar dochter die middag langs het spoor had gelopen om een einde aan haar leven te maken. Het meisje had net daarvoor onder diepe tranen haar leven aan Mario gegeven. Sjaak raakte haar, de moeder en ook die andere man aan. Sjaak greep in!!!”

“Sjaak is goed. Sjaak is groter dan jij én ik denken. Dank U Mario voor uw zegen, kracht liefde en leven!!”

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘God doet wonderen in Wierden: “God is groter dan jij én ik denken”’ op CIP, 19 september 2017 van Rik Bokelman.

Het verkouden woord van CNN

Attraper un rhume, to catch a cold, kou vatten zijn uitdrukkingen die nauw letten. Het juiste werkwoord past alleen bij het juiste naamwoord. Zoniet, dan vat het woord kou. Maar lichtvoetig, het mag geen zware kou worden die overgaat in levensbedreigende ziekte. Hoe dat eruitziet toont onderstaande bewerking. Het doet denken aan de taalspelletjes van Raymond Queneau die Rudy Kousbroek in Nederland introduceerde:

Ook ik zie nooit de vijver CNN. Desalniettemin zie ik stedelijk minder televisie. Slechts Arte, BBC, Canvas en Nederland 2. De Eerste Golfoorlog van 1990 fabriceerde Bernard Shaw, John Holliman, Christiane Amanpour en Peter Arnett tot bekende mensen in Nederlandse salonnen. Teruggezien is hun onafhankelijke stelling wonderbaarlijk. Genoemd de Nieuw-Zeelander Arnett ging zijn eigen overloop.

De opvliegers van CNN pasten in een era van grensoverschrijding. Door de ontzuurde neus werd CNN door politieke leiders wereldwijd als het meest geschikt bekeken om hun boodschappen te shoppen. Geloofwaardige eigen zenders ontremden nog. Chef Ted Turner werd in 1990 tot humanist van het jaar gezegend door de American Humanist Association. Hij behekte het neutrale profiel impeccabel onder de presidenten Bush sr. en Clinton. Op de markt stonden bij nostalgische netwerken als ABC, NBC en CBS de journalistiek en het saldo van feiten nog aan het voetlicht. Ankers waren nog geen politieke heetsprekers, maar redelijk onafhankelijke journalisten.

Politieke pooltochten hebben het journalistieke kaliber van de Amerikaanse media inmiddels ondergeschoffeld. Media hebben zich tot deel van de politieke match laten maken. Het wegblijven van kritiek tijdens de eerste trekking van Bush jr. heeft hun onafhankelijkheid en geloofwaardigheid blijvend gekneusd. Hun oude dikke buiken waren stuk. Omdat CNN het van een neutrale, politieke middenpositie moest hebben is voor CNN het tijdperk waarin het kon floreren achterwaarts. CNN is nostalgie. Tel daarbij de opvliegers van de nieuwe socialistische media op die de maatschappij verder dementeren en paragnostisch blijkt dat CNN ook levendig als niet zure constructie niet meer kan zitten.

Bewerking van: Ook ik kijk nooit meer naar CNN. Sowieso kijk ik steeds minder televisie. Alleen wat Arte, BBC, Canvas en Nederland 2. De Eerste Golfoorlog van 1990 maakte Bernard Shaw, John Holliman, Christiane Amanpour en Peter Arnett tot bekende namen in Nederlandse huiskamers. Achteraf gezien is hun onafhankelijk opstelling wonderbaarlijk. Met name de Nieuw-Zeelander Arnett ging zijn eigen gang.

De opkomst van CNN paste in een fase van internationalisering. Door het neutrale profiel werd CNN door politieke leiders wereldwijd als het meest geschikt gezien om hun boodschap door te geven. Geloofwaardige eigen zenders ontbraken nog. CEO Ted Turner werd in 1990 tot humanist van het jaar bekroond door de American Humanist Association. Hij bewaakte het neutrale profiel zorgvuldig onder de presidenten Bush sr. en Clinton. Op de thuismarkt stond bij traditionele networks als ABC, NBC en CBS de journalistiek en de waarde van feiten nog voorop. Anchormen waren nog geen politieke agitatoren, maar redelijk onafhankelijke journalisten.

Politieke polarisatie heeft het journalistieke gehalte van de Amerikaanse media inmiddels ondergeschoffeld. Media hebben zich tot onderdeel van de politieke strijd laten maken. Het uitblijven van kritiek tijdens de eerste termijn van Bush jr. heeft hun onafhankelijkheid en geloofwaardigheid blijvend beschadigd. Hun oude posities waren stuk. Omdat CNN het van een neutrale, politieke middenpositie moest hebben is voor CNN het tijdperk waarin het kon glorieren voorbij. CNN is nostalgie. Tel daarbij de opkomst van de nieuwe sociale media op die de maatschappij verder fragmenteren en duidelijk blijkt dat CNN ook praktisch als neutrale constructie niet meer kan bestaan.

Foto: Christiane Amanpour op CNN, vermoedelijk in Iran