Kunstwerk van Jan Fabre is niet schuldig. Vlaamse kunstinstellingen verwijderen beeld na klachten over kunstenaar

Jan Fabre, ‘De man die de wolken meet‘. SMAK Gent.

Het beeld ‘De man die de wolken meet‘ van Jan Fabre is in maart 2021 van het dak van het Antwerpse kunstcentrum De Singel gehaald. Reden is dat er klachten zijn ingediend tegen Fabre vanwege grensoverschrijdend seksueel gedrag. Fabre is niet veroordeeld, maar komt volgens de laatste informatie in 2021 nog wel voor de strafrechter.

Directeur Philippe Van Cauteren van het Gentse SMAK die op het dak van zijn museum eveneens dat beeld van Fabre had staan legt voor Radio 1 (be) uit wat zijn opstelling is: ‘Wij vinden als museum dat als je een beeld weghaalt, een genuanceerde en kritische dialoog met alle betrokkenen eveneens weggehaald wordt. Ik vind dat we als museum en cultuursector ruimte moeten blijven maken voor debatten. Als we alle foute mannen uit musea zouden halen, zouden er toch wel heel wat lege en kale plekken te zien zijn.‘

Van Cauteren buigt deels voor politieke druk, maar niet zo volledig als De Singel. Kunstinstellingen worstelen met deze kwestie. Van Cauteren zegt het beeld ‘tijdelijk’ naar binnen te verhuizen en dus in quarantaine te plaatsen. Hij probeert tijd te winnen door een afkoelingsperiode in te lassen. Maar toch, ook Van Cauteren laat zich leiden door klachten over een niet door de strafrechter veroordeelde Fabre. Zonder rechtszaak laten twee Vlaamse kunstinstellingen deze beeldende kunstenaar en theatermaker vallen.

Men zou hopen dat kunstinstellingen bij uitstek de plek zijn waar het vrije woord verdedigd wordt en ruggengraat wordt getoond. Maar nee, het tegendeel is waar.

Een gerucht en een politieke lobby zijn blijkbaar voldoende om een kunstwerk niet alleen ter discussie te stellen, maar zelfs te laten verwijderen. De Singel en SMAK gaan mee in het informele geruchtencircuit van rechteloosheid, en eigenen zich een probleem toe waar ze beter afstand van zouden houden. SMAK doet dat verstandiger dan De Singel, maar onttrekt zich toch ook niet aan het frame van onwettigheid waar het willens en wetens instapt.

Beide kunstinstellingen begrijpen evenmin dat hun angst voor negatieve publiciteit vanwege het tonen van een kunstwerk van een vermeend besmette kunstenaar weer een ander soort negatieve publiciteit voor hen oplevert van zwabberend beleid en een slappe, rubberen ruggengraat. In de beeldvorming blijft hangen dat ze niet voor zichzelf, hun idealen en de beeldende kunst durven en kunnen opkomen.

Deze kunstinstellingen dekken zich bij voorbaat in. Ze worden vermoedelijk gevoed door de angst om maatschappelijk of politiek uit de pas te lopen met de tijdgeest en beschuldigd te worden van vrouwonvriendelijkheid en die hele samenklontering van slogans die kunstinstellingen beschuldigt van conservatisme en archaïsme.

Overigens zijn veel musea wel degelijk bastions van behoudzucht. Dat moet echter veranderd worden door ander personeels-, aankoop-, en tentoonstellingsbeleid, en niet door symboolpolitiek. Zoals het verwijderen van Fabres beeld als aflaat om uit de kritische greep van activisten te blijven.

In een interview in de Volkskrant van 9 september 2021 met twee vertrekkende museumdirecteuren geeft Ann Demeester naast Jacqueline Grandjean vermoedelijk onbedoeld fijnzinnig commentaar op de beslissing van De Singel en SMAK om het beeld van Fabre te verwijderen of te verplaatsen vanwege klachten over het gedrag van de maker. Demeester toont meer onderscheidingsvermogen en moed dan haar Vlaamse collega’s en corrigeert de staf van beide Vlaamse kunstinstellingen:

‘Een kunstwerk is bijvoorbeeld nooit schuldig. Als de maker een crimineel is, dan moeten we het kunstwerk niet noodzakelijkerwijs aan het publieke domein onttrekken. Tenzij het kunstwerk een soort propaganda of uitdrukking is van het criminele gedrag van de kunstenaar. Anders kun je geen Céline meer lezen, je censureert daar zo veel mee. Je kunt wel besluiten die kunstwerken een tijd in spreekwoordelijke quarantaine te zetten, net als wanneer een schilderij last heeft van mot en schimmel.’

Het verwijderde werk van Fabre is geen propaganda of uitdrukking van het gedrag van de kunstenaar. Het kunstwerk is op zichzelf niet aanstootgevend. Protesterende kunststudenten noemden het volgens de PZC in 2020 zelfs ‘poëtisch en mooi’, maar de connotaties die er door de verhalen rond Fabre bij komen kijken zouden ‘problematisch’ zijn. Tja, daar kan niemand zich tegen verdedigen. Het is het kunstwerk dat moet boeten voor het vermeend foute gedrag van de kunstenaar.

Het waarschijnlijk apocriefe, maar aan Voltaire toegeschreven aforisme dat gaat over de vrijheid van meningsuiting zou ook van toepassing moeten zijn op de vrijheid van expressie van kunstenaars: ‘Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen‘.

Maar De Singel en SMAK verdedigen de kunstenaar niet, maar zichzelf. Ze hebben het verkeerde voorbeeld gegeven en door hun ingreep de kunst en zichzelf schade berokkend. Ze tonen weinig moed en leveren de kunst lafhartig over aan politieke activisten voordat de rechter gesproken heeft. Ze vergeten ook onderscheid te maken tussen kunstwerk en kunstenaar. Want zelfs als Fabre in zijn seksueel gedrag zo fout is als sommigen zeggen, dan rechtvaardigt dat nog steeds niet de verwijdering van een kunstwerk van hem.

Bewijs stapelt zich op dat Trump in januari 2021 een coup pleegde. Vandaar het ongeduld ‘Lock Him Up!’

Het bewijs is overweldigend dat voormalig president Donald Trump die in november 2020 7 miljoen minder stemmen kreeg dan Joe Biden en de verkiezingen verloor in januari 2021 een mislukte staatsgreep heeft gepleegd om het resultaat terug te draaien en president te blijven. Dat is een strafbaar feit waarvoor Trump tot nu toe nog niet aangeklaagd is, laat staan opgesloten zit in de gevangenis. Waarom Trump nog steeds vrij rondloopt wekt verbazing bij velen. De laatste week zijn veel nieuwe feiten naar buiten gekomen en lijkt Trumps vervolging uiteindelijk op gang te komen.

Een speciale commissie van het Huis onderzoekt de feiten rond de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 en voegt daar nu de bestuurlijke onregelmatigheden vanuit de toenmalige regering Trump aan toe. Dat leidt tot stevig bewijs tegen Trump, hoewel nog niet alle opdrachten en handelingen in kaart zijn gebracht. Dat gebeurt aan de hand van getuigenverklaringen.

Zoals Glenn Kirschner uitlegt is het niet essentieel voor het aanklagen van iemand wegens conspiracy dat die samenzwering ook is gelukt. Trumps plan waarvoor hij de ondergeschikte medewerker van het ministerie van Justitie (DoJ) Jeffrey Clark bereid vond om aan mee te doen bestond eruit dat de verkiezingsresultaten in zes staten waar Biden had gewonnen zouden worden overruled vanwege vermeende onregelmatigheden.

Weliswaar waren in de maanden voor januari 2021 geen onregelmatigheden geconstateerd door meer dan 50 rechters, maar zou Trump ermee op 6 januari 2021 de formele optelling van de Electoral Votes waar Biden een meerderheid van 306 tegenover 232 had hebben kunnen blokkeren. Zodat er een constitutionele crisis vol onzekerheden zou zijn uitgebroken. Trumps plan bestond eruit om door de bestorming van het Capitool op die dag de congresleden onder druk te zetten, chaos te creëeren en in dat niemandsland van juridisch onbekende wateren de macht te grijpen.

De VS zou dan niet langer een democratie zijn, maar door toedoen van Trump en de Republikeinse partij veranderd zijn in een bananenrepubliek waarin rechtstaat, grondwet en democratie bij het oud vuil waren gezet.

De achterliggende gedachte van Trump waren de verloren verkiezingen en zijn verlies aan macht om onderzoeken naar zijn frauduleus handelen nog langer te kunnen blokkeren omdat hij geen macht meer had over het DoJ. De Republikeinse wetgevers hoopten via Trump de macht te houden omdat ze beseffen dat ze op een reguliere manier niet langer landelijke verkiezingen kunnen winnen. Daarom zet de Republikeinse partij sterk in op wetten die de toegang tot de stembus voor kiezers van minderheidsgroepen blokkeert, hertekenen ze grenzen van districten en zijn ze zelfs bezig om het bestuurlijk mogelijk te maken dat niet het aantal stemmen bepaalt wie verkiezingen wint, maar het feit wie de stemmen telt. In dit geval zijn dat Republikeinse bestuurders in de swingstates die in de toekomst los van de resultaten kunnen bepalen wie er wint. Dat is zoals het in autoritaire landen als Wit-Rusland, Noord-Korea, China of de Russische Federatie gaat.

Het ongeduld is dus groot om Trump definitief de politieke arena uit te sturen. Als wordt bewezen dat Trump een coup heeft gepleegd, dan kan hij voorgoed uitgesloten worden van een politiek ambt. Dat is niet zozeer om Trump een lesje te leren, maar om te voorkomen dat hij en zijn meelopers het nogmaals proberen en dan wellicht succesvol zijn.

Dat het Trump in januari 2021 niet lukte om een coup te plegen was afhankelijk van enkele mensen in de top van het DoJ die zich ertegen verzetten. Die menselijke factor is echter een te zwakke garantie om de democratie veilig te stellen. De instituties moeten worden versterkt om zo’n greep naar de macht die Trump deed voor de toekomst te voorkomen. Mehdi Hasan verwoordt het gevoel waarom Trump nog steeds niet strafrechtelijk is aangeklaagd:

Stel je voor: twee moslims krijgen 83 stokslagen in Zwolle vanwege ‘de misdaad van het islamitisch geloof’. Rechtsstaat Nederland?

Stel dat op de Zwolse markt voor het marktkraam van de lokale COC onder het gejuich van het publiek twee moslims 83 stokslagen krijgen vanwege ‘de misdaad van het islamitisch geloof’. Een publieke vernedering. Dat is wat hier op het filmpje te zien is, maar dan alleen omgekeerd. Volgens een bericht in The Sydney Morning Herald kregen twee homoseksuele mannen voor de Syuhada moskee in Banda Atjeh 83 stokslagen vanwege ‘de misdaad van homoseksuele sex’. In dat deel van Sumatra is sinds 2014 de sharia van kracht.

Obama moet Edward Snowden terug naar de VS halen

De Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden reisde drie jaar geleden van Hong Kong naar Latijns-Amerika via Moskou. Daar werd zijn paspoort op 22 juni 2013 door de Amerikaanse regering ingetrokken. Tegen zijn zin gestrand in de Russische Federatie. Hij wil graag naar de VS terugkeren en wil zelfs een straf ondergaan, maar vindt het ministerie van Justitie niet bereid tot onderhandelingen over redelijke voorwaarden. Reden was dat Snowden geheime documenten over spionageactiviteiten van de NSA en GCHQ aan journalisten gegeven had. Onder wie onderzoeksjournalist en activist Glenn Greenwald die toen nog voor The Guardian werkte.

Edward Snowden zei te handelen vanuit het algemeen belang en de nationale veiligheid van de VS en haar bondgenoten niet te hebben geschaad. Bewijzen hiervan zijn de afgelopen drie jaar niet geleverd, maar de beschuldigingen hielden niet op. Zoals de invloedrijke publicist John Schindler die niet ophoudt te beweren dat ‘Snowden is overgelopen naar Moskou’ (defected to Moscow) zonder dat hij daarvoor enig bewijs heeft.

Het bracht me tot de volgende reactie bij een recent artikel: ‘This author is stubborn in the case of Edward Snowden. He knows he is wrong. A flaw in a spotless article. Snowden did not defect to the Russian Federation. His passport was revoked by the American government when travelling to Latin America. Snowden had no intention to stay in the Russian Federation. But due to the decision by president Obama he had to against his will. A rather bad decision which handed Snowden over to the Russians. But Snowden had no secret information with him because he had left it in Hong Kong and handed over to Glenn Greenwald, Laura Poitras and The Guardian. Maybe a correction is appropriate, John Schindler? Or is it asked too much?‘

Het is teveel gevraagd van Schindler en hardliners die het niet willen begrijpen en graag hun vooroordelen bevestigd zien. Het lot van dissidenten als Julian Assange of Edward Snowden is dat ze door hun eigen land in de steek worden gelaten en geïsoleerd zijn. Ook cultureel. Wat moeten ze doen om zich te handhaven? Het is inzichtelijk hoe verschillend ze ermee omgaan. Ze hebben verschillende uitgangspunten, want Assange heeft in WikiLeaks een organisatie die hij in de lucht wil houden. Dat kost geld en vraagt compromissen. Assange die in de Ecuadoriaanse ambassade in Londen asiel heeft gekregen zoekt toenadering tot de vijanden van zijn vijanden waarmee hij samenwerkingsverbanden smeedt. Zo maakte Assange in 2012 voor de Russische propagandazender Russia Today een 12-delige serie over dissidenten. Of liever gezegd, anti-Westerse dissidenten. Assange verloor hiermee aan geloofwaardigheid en onafhankelijkheid en werd door onder meer Luke Harding gezien als bruikbare idioot van het Kremlin. Assange gunt Trump het voordeel van de twijfel.

Snowden houdt meer afstand. Hij blijft naar alle kanten kritisch en dat tekent zijn rechtvaardigheidsgevoel. Hij zou een rechtlijnige Nederlandse calvinist kunnen zijn. Hij is onafhankelijk en niet bang te hand te bijten die hem voedt. Zoals hij in bovengenoemde tweet president Putin bekritiseert die opnieuw de mensenrechten inperkt en daarmee zijn land steeds meer de kant van de dictatuur opvoert. The Washinton Post citeert in een bericht Snowdens reactie of hij repercussies vreest: ‘People ask if I fear retaliation for my criticism. I do. But it did not stop me from criticizing the @WhiteHouse, and will not stop me here’ zo schreef hij gisteren.

Snowden is de lakmoesproef van Putin, maar ook van het Westen. Hij heeft zich gepositioneerd als moreel kompas dat zich door niemand laat omkopen of beïnvloeden, maar zijn oordeel over de zaak geef. In zijn geval de opbouw van de controlestaat in zowel de VS als de Russische Federatie. Ondanks de druk van neo-conservatieve politici en media zou de in januari 2017 aftredende president Barack Obama de intellectuele onafhankelijkheid moeten nemen om Snowden een goede pleidooi overeenkomst te bieden met een lichte straf. Iemand als Snowden is te waardevol om geen rol te spelen in de VS. Als moreel geweten voor allen.

Foto: Tweet van Edward Snowden, 7 juli 2016.

Hof oordeelt dat Verschuur beledigde in informele sfeer. Tegen het OM in

De argumenten van advocaat-generaal P. van Zeben namens het Openbaar Ministerie heeft het gerechtshof Den Haag niet gevolgd. Een advocaat-generaal bij een gerechtshof is vergelijkbaar met een Officier van Justitie bij een rechtbank. Het OM pleitte ervoor dat de fractievoorzitter van Beter Alphen Wil Verschuur werd vrijgesproken van belediging van het Boskoopse collega-raadslid Pauline Heijkoop die in november 2014 uit de fractie van D66 werd gezet en nu een eenmansfractie vormt. Advocaat-generaal Van Zeben vindt dat raadsleden politiek onschendbaar zijn tijdens politieke vergaderingen. Maar in een uitspraak oordeelde het hof dat Verschuur geen immuniteit geniet en veroordeelde haar voor ‘eenvoudige belediging’ tot een boete van 150 euro met een strafblad van 5 jaar. In november 2014 veroordeelde de rechtbank Den Haag Verschuur tot dezelfde boete waartegen ze in beroep ging. Ook toen werd zij vrijgesproken van bedreiging. Mogelijk gaan Wil Verschuur en/of OM in cassatie. Het is te hopen, want dit gaat om een principiële kwestie.

De zaak draait om de context waarin de belediging gedaan werd. Gebeurde dat in een politieke of informele sfeer? Verschuur wordt ten laste gelegd dat zij ‘op of omstreeks 16 juli 2014 te Alphen aan den Rijn opzettelijk beledigend [slachtoffer], in diens/dier tegenwoordigheid mondeling heeft toegevoegd de woorden “vuile leugenaar en/of klerewijf en/of tyfuswijf”, althans woorden van gelijke beledigende aard en/of strekking.’ Het hof meent uit de getuigenverklaringen op te kunnen maken dat ‘het overleg van 16 juli 2014 een informeel karakter had’ en dat daarom ‘betreffende vergadering niet aan te merken [valt] als een vergadering van een bestuurscommissie’. Met de gevolgtrekking van de raadsheren L.A.J.M. van Dijk, M.C.R. Derkx en G.J.W. van Oven dat Verschuur tijdens betreffend overleg geen immuniteit had.

Houdt die afweging in cassatie stand? Het ging wel om een besloten vergadering op het stadskantoor met als onderwerp de werkwijze van een commissie, met raadsleden waarbij Heijkoop optrad als voorzitter van de werkgeverscommissie. Is dat echt geen vergadering van een bestuurscommissie volgens artikel 83, lid 1 van de Gemeentewet? Zie hier verdere overwegingen. Volgens sommigen speelt op de achtergrond ook de D66-achtige gezindheid van de rechterlijke macht en het netwerk van Heijkoop dat haar zou beschermen. Zij was van september 2010 tot februari 2015 ambtelijk secretaris van de Tweede Kamerfractie van D66.

Ter aanvulling: Marije van der Laan was in juli 2014 de Officier van Justitie van het Haagse parket die de aangifte van Heijkoop opnam. Zij is kaderlid en fractiemedewerker van D66 in Leidschendam-Voorburg.

Rare raadszaak in Alphen van Wil Verschuur en Pauline Heijkoop

Joke Mizée (tankgirl) wees in een reactie op de veroordeling van een raadslid uit Alphen ‘omdat ze iemand uitschold, tijdens een vergadering nota bene, en dat gebeurde ook door de politierechter.’ Dat betreft dus een strafzaak voor de enkelvoudige kamer waarin de overheid zich mengt. Het raadslid werd afgelopen vrijdag 14 november door de politierechter in Den Haag wegens belediging (= scheldwoord) een geldboete van 150 euro opgelegd. Op basis van artikel 266 Sr. De eis van het OM was 400 euro. Da’s niet niks. Dan moet er iets aan de hand zijn dat onomstotelijk is bewezen, maatschappelijk belang heeft, binnen de reikwijdte van artikel 266 Sr valt en buiten de vrijheid van meningsuiting (EVRM artikel 10). Is dat aan de orde? Het lijkt er niet op.

Het gaat om Wil Verschuur die collega-raadslid Pauline Heijkoop (D66) bedreigd en beledigd zou hebben tijdens een overleg tussen vier fractievoorzitters op 16 juli 2014. Heijkoops aangifte werd opgepakt door het OM. De politierechter ziet geen bewijs voor bedreiging, maar wel voor belediging. Verschuur blijft de belediging echter ontkennen. Op FB schrijft ze: ‘Ik lees vandaag het AD. De scheldwoorden die daar genoemd worden, heb ik NOOIT gezegd. Dat heeft Heijkoop verzonnen om mij pootje te lichten. Het enige wat ik heb gezegd is “leugenachtig Rotwijf”. Ik ben veroordeeld op een feit wat door haar gepleegd is! Schande.‘

Volgens deze politierechter in Den Haag mag het ene het andere raadslid tijdens een besloten overleg dat als openbaar wordt beschouwd niet de kwalificatie ‘leugenachtig Rotwijf’ (of: ‘gemeen leugenachtig rotwijf’) toevoegen. Verschuur ontkent Heijkoop een ‘klerewijf’, ‘kutwijf’ of ‘teringwijf’ genoemd te hebben. De getuigen zijn volgens de uitspraak niet eensluidend in hun herinnering. Toch acht de politierechter bewezen dat Verschuur aangeefster Heijkoop heeft toegevoegd: ‘ “vuile leugenaar en/of klerewijf en/of tyfuswijf”, althans woorden van gelijke beledigende aard en/of strekking’. Wat is er eigenlijk onomstotelijk vastgesteld? 

De uitspraak wordt des te opmerkelijker als politierechter Elianne van Rens verwijst naar fatsoensnormen: ‘Ook binnen de setting van het politieke debat – en misschien juist wel daar – dienen door personen met een publieke functie zoals verdachte fatsoensnormen in acht genomen te worden. Door de wijze waarop verdachte zich in woord en gedrag tegenover aangeefster heeft opgesteld, heeft zij die normen overschreden.’ Maar artikel 266 Sr. verwijst niet naar fatsoensnormen. De politierechter concludeert door de strafoplegging dat de beledigingen van Verschuur ‘onnodig grievend zijn en Heijkoop aantasten in haar waardigheid’.

Onduidelijk aan de uitspraak blijft hoe belediging en beledigde bij elkaar komen. De politierechter meent van de ene kant dat Verschuur ‘het (?) opzet had om aangeefster te beledigen’, maar het tevens niet ging om een ‘kritische uiting als onderdeel van een politiek debat maar om iemand die woedend is en al scheldend op haar opponent wegloopt uit dat debat’. Daarom blijft het in het midden hangen of Verschuur zichzelf verloor en de opzet had om Heijkoop te beledigen en opzettelijk minachting toonde jegens Heijkoop. Maar bovenal is het onbegrijpelijk waarom bij oplopende capaciteitsproblemen het strafrecht voor een uit de hand gelopen woordenwisseling binnen een semi-gesloten overleg tussen lokale politici wordt ingezet. Daarmee geeft het OM aan Pauline Heijkoop een strafrechtelijke bescherming die door alle publiciteit uitpakt in haar nadeel.

Simone pleegt zelfmoord wegens pesten. Nu op internet

Mensenlinq.nl publiceert aan de lopende band overlijdensberichten. Elke dag weer. Soms staan er bekende Nederlanders tussen, zoals vandaag gitarist Reggy Tielman. Van de legendarische Tielman Brothers. Anderen blijven onbekend terwijl ze in de vergetelheid verdwijnen. Soms staan er onbekenden tussen die door hun overlijden enige bekendheid verwerven. Zoals de 12-jarige Simone Brekelmans uit Maarheeze die zelfmoord pleegde omdat ze gepest werd. Hoewel niet iedereen dat bevestigt. Ze sprong voor een trein. Tim Ribberink en Fleur Bloemen gingen haar voor. Simone die in de eerste klas van de Philip van Horne Scholengemeenschap in Weert zat kreeg een rouwbericht. Zo breekt het ultieme moment aan. Met bloemen, verdriet, kaarsen, condoleanceregister en rouw. Het terugkijken en het inblikken. Had het anders kunnen gaan als er signalen opgepakt waren? Of niet? Morgen staan er weer andere namen op de voorpagina van Mensenlinq. That’s life.

Foto 1: Schermafbeelding van Mensenlinq.nl, 14 maart 2014.

Foto 2: The Tielman Brothers in hun glorietijd.

Worden sites door Zweedse overheid vanwege WikiLeaks gesloten?

Informatievrijheid en internetvrijheid spiegelen als vraag en aanbod. In een ideale situatie. De gebruiker zoekt en de bron geeft informatie. Maar de situatie is niet altijd ideaal. Soms mogen gebruikers niet weten dat het hun verhinderd  wordt de bron te vinden. Want wie beseft dat iets wordt achtergehouden voelt nattigheid. En wordt alert en gaat zoeken. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Op internet misschien wel voor 10.000.

De macht streeft daarom naar haar eigen ideale situatie die anders is dan dat van de gebruiker of de bron. Da’s een beeld dat de zoeker naar informatie niet alert maakt. Openbaarheid is binnen handbereik voor wie de juiste weg vindt, heet het. Kennis is dus macht. Ook kennis over het achterhouden van kennis is kennis.

De Zweedse sites undermattan.com en corruptio.blog.com zijn de afgelopen weken uit de lucht gehaald. Ze zouden niet aan de richtlijnen voldoen. Wie echter de ‘Terms of Service‘ leest begrijpt niet wat de reden is. Het Australische Crickey vraagt zich af wie deze Zweedse sites geblokkeerd heeft die het opnamen voor Julian Assange en WikiLeaks. Crickey zegt dat de groep achter undermattan.com claimt dat een speciale informatie unit van het Zweedse leger de site heeft afgesloten. Web tracking sites laten zien dat undermattan.com druk werd bezocht door de Zweedse overheid, politie en leger. Zo blijkt uit de te herleiden adressen.

Corruptio is in de lucht op corruptio.blogside.se. Undermattan.com plaatste er onderstaand commentaar op 11 december. Of de sites terecht zijn gesloten valt van een afstand lastig te beoordelen. Merkwaardig is echter dat er geen rechtszaak aan vooraf is gegaan. Zoals in Nederland gebeurde met klokkenluideronline.nl van Micha Kat dat in opdracht van de rechter werd gesloten. Als zelfs de rechter er niet aan te pas komt en politieke sites die een regering kritisch volgen worden gesloten zonder enige uitleg, dan lijkt er iets goed fout met de openbaarheid. Informatievrijheid en internetvrijheid zijn niet vanzelfsprekend. We zijn gewaarschuwd.

Foto 1: Schermafbeelding van melding door blog.com dat undermattan.com en corruptio.blog.com op zwart zijn gezet.

Foto 2: Schermafbeelding van oproep van undermattan.com op corruptio.bloggsida.se, 11 december 2012.

Fleur Bloemen, het pesten en de sociale media

De 15-jarige Fleur Bloemen uit Staphorst sprong afgelopen dinsdag in Meppel voor de trein. Het doet denken aan de Amerikaanse Felicia Garcia die dat op 24 oktober ook deed. Omdat ze gepest werd. Volgens haar docente Janet Nijland had Fleur het twee jaar geleden naar haar zin toen ze een poëzieprijs won met dit gedicht over pesten, aldus een bericht in de Meppeler Courant. Het gaat over de tijd dat ze op de basisschool werd gepest. Met het onheilspellende slot: ‘Diep van binnen ben ik bang/ want straks herhaalt het zich weer/ dan voel ik die pijn weer/ en dat wil ik nooit meer’. Zelfmoord als medicijn. Voor het eind aan de pijn.

Sociale media wordt een rol toegedicht in de zelfmoorden van de laatste tijd. Zoals door Amanda Todd of Tim Ribberink. Burgemeester Joop Alssema van Staphorst ziet ‘sociale media alsmede SMS berichten als mogelijke oorzaak van toename van pesterijen in Nederland.’ Maar zolang het niet meer dan een vermoeden is blijft het onduidelijk of het werkelijk zo is. Evenzeer zouden sociale media voor de afname van pesterijen kunnen zorgen. Jammergenoeg heeft de sociale psychologie alle geloofwaardigheid verloren door de affaire-Stapel om het te onderzoeken. Het is altijd verleidelijk om met de vinger naar het nieuwe te wijzen bij een schuldvraag. Sociale media verdienen een afgewogener oordeel dan een vermoeden dat gevoed wordt in de emotie van het tragische verlies. De school waar Fleur op zat, AOC Terra start een onafhankelijk onderzoek naar de oorzaak.

Foto: Fleur Bloemen, Gedicht

Tim Ribberink en het waarom

Wegens pesten maakte de 20-jarige Tim Ribberink uit Tilligte een eind aan zijn leven. Zijn ouders plaatsen zijn afscheidsbrief in de overlijdensadvertentie. Dat haalde het nieuws. Waarom-ie gepest werd vertelden zijn ouders niet. ‘Rouwbegeleider’ Marinus van den Berg zei op tv zelfs geen idee van het waarom te hebben.

De terughoudendheid is begrijpelijk. Ook na zijn dood heeft Tim recht op privacy. Als er belangrijke stukjes van de puzzle ontbreken valt Tims daad echter niet te begrijpen. Pesten lijdt zelden tot zelfmoord. De ouders gingen met de afscheidsbrief naar buiten en wilden zo aandacht voor het pesten. Zonder openheid van zaken.

Inzicht in het waarom geven de ‘recensies’ op de site van IJscafé Happy Days in Denekamp waar Tim wat bijverdiende. Suggesties, steunbetuigingen en verwijten van voor 5 november zijn weggehaald. Eerder stond er naar verluidt: ‘ik werk hier en ik ben een loser en homo. groet tim‘. De ouders willen weten wie de valse verklaring plaatste en hebben aangifte gedaan. Vanwege de ontbrekende helderheid over de feiten is het de vraag of het hier gaat om een belediging of laster. De afloop maakt het beladen, maar aantonen dat een of twee ‘recensies’ leidden tot de fatale dood zal een zware klus zijn. Als de aangifte al tot een rechtszaak leidt.

Onmisbaar bij deze gevallen, zoals ook bij Amanda Todd of Felicia Garcia, is een Facebook-pagina die voor de overledene wordt geopend. Al meer dan 10.000 personen vinden het leuk. Bezoekers keren zich tegen pesten.

Foto: Overlijdensadvertentie met afscheidsbrief van Tim Ribberink.