Godfroid weet oorlog in Oekraïne nauwelijks te duiden

Vanavond deed-ie het opnieuw, tijdens het acht uur-journaal de NOS-correspondent in Oekraïne David Jan Godfroid, spreken over de burgeroorlog: natuurlijk die burgeroorlog in het oosten van het land die gaat door. Welke burgeroorlog? Spreken over burgeroorlog negeert het feit dat het al sinds maart 2014 oorlog tussen Oekraïne en de Russische Federatie is met duizenden doden tot gevolg. Onder wie honderden, mogelijk duizenden Russsiche militairen. Hoe kunnen Russische militairen sneuvelen in een Oekraïense burgeroorlog?

De berichtgeving in Westerse media over Oekraïne raakt aan het absurde. Ik pieker er al maanden over waarom Amerikaanse progressieve online media als Democracy Now! dat zo voorbeeldig is in het bekritiseren van president Obama -en dat meen ik serieus- diezelfde kritiek niet op kunnen brengen als het om president Putin gaat. Wat doet het? Het geeft de proxy-Kremlin hoogleraar Stephen Cohen en regelmatig RT-gast alle ruimte om zijn desinformatie te geven. Het zogenaamd progressieve The Guardian en iemand als onderzoeksjournalist Glenn Greenwald lijken door hun terechte kritiek op Obama en de opbouw van de Amerikaanse controlestaat geen mentale ruimte meer om Putin kritisch te bejegenen. Op z’n best negeren ze zijn Oekraïne-beleid en op z’n slechtst praten ze het goed vanuit hun dualistische houding tegenover Obama.

Een en ander verklaart waarom de NOS zo vlak is over de oorlog in Oekraïne en het bij het verkeerde eind heeft. Doorgaans oriënteren NOS-verslaggevers zich op de NYT, WP, The Guardian of andere beeldbepalende westerse media om hun mening te vormen. Of: zich een mening aan te meten. Omdat NOS-journalisten David Jan Godroid en Gert Jan Dennekamp elk analytisch talent ontberen en weinig politiek inzicht hebben houden ze zich per definitie op de vlakte als het om duiding gaat. Ze verschuilen zich in nietszeggendheid achter hun in Hilversum bijgespijkerde valkuil van hoor en wederhoor wat hun als idee van evenwichtige journalistiek is bijgebracht. Omdat om genoemde redenen westerse media niet nuttig zijn om meningen aan te dragen missen ze richting en kunnen ze niks anders doen dan langs de problemen heen praten. Of onzin verkopen.

Als ik deze NOS-journalisten hoor, kan ik hun domheid niet aanhoren. Onbegrijpelijk is het waarom ze niet vervangen worden. Zo sluit bij gebrek aan talent, durf of ruggengraat het Nederlandse journaille meer de ogen voor de realiteit in het huidige Rusland dan wenselijk is en de nieuwsconsument verdient. Hoofdredacteur NOS Nieuws Marcel Gelauff, treedt eens op. Het is de hoogste tijd voor vervanging van Godfroid en Dennekamp.

Foto: Schermafbeelding van ‘NOS Journaal 27 oktober 2014 20:00u’ met David jan Godfroid, 27 oktober 2014.

Advertentie

Valkuilen van progressieve journalistiek. Op weg naar vrijdenken

Pjotr vroeg me waarom ik geen aandacht besteedde aan de verslaggeving van Democracy Now! over Oekraïne. Een goede vraag. Hij wist zich zelfs te herinneren dat ik de redactie op 27 juli een kritisch mailtje stuurde. Mijn kritiek werd ingegeven door m’n verbazing over de naar mijn idee onnodige terughoudende opstelling van progressieve media zich uit te spreken over Oekraïne en het optreden van Putin. Alsof ze zich er geen raad mee wisten. Democracy Now! was ik uit het oog verloren. Een nieuwsmedium dat ik hoog heb zitten in het kritisch volgen van de macht, vooral bij de kwesties Assange, Manning, NSA en Snowden. Dus bij de opbouw van de controlestaat en het functioneren van de veiligheidsindustrie. Maar Oekraïne is andere koek.

M’n analyse luidde: ‘Anders gezegd, deze progressieve media zitten klem tussen hun linkse reflexen en hun afkeer van de Amerikaanse macht. Daarin past geen veroordeling van een expansief Rusland omdat ze hiermee die andere afkeren moeten relativeren. Het kan zijn dat ze dit door interne verdeeldheid niet voor elkaar krijgen of dat programmatisch de grijstinten lastig in een zwart-wit wereldbeeld zijn in te passen.‘

Intussen had Democracy Now! toch aandacht besteed aan Oekraine en Stephen Cohen uitgenodigd. Daarover antwoordde ik Pjotr nadat ik de uitzending zag: ‘Ik vind het teleurstellend dat opnieuw Stephen Cohen de gast is. Ik zou wel eens een ander geluid willen horen. Ik vind hem eenzijdig. Hij kletst ook onzin en kent niet alle feiten voldoende. (..) Mijn kritiek is dat Cohen te Amerikaans in zijn visie is. Hoe paradoxaal dat wellicht ook klinkt. Maar dan in het negatieve. Zijn visie wordt naar mijn idee vooral bepaald en beperkt in de reactie op de Amerikaanse neoconservatieven. Zo wordt bij hem elk praatje over Oekraïne eigenlijk een commentaar op de binnenlandse Amerikaanse politiek. Hij zit gevangen in z’n eigen frame.’ Aldus mijn inschatting.

Na deze reactie stuitte ik op een item van een ander progressief nieuwsmedium en digitaal platform The Young Turks dat in mijn ogen de kritiek op de Amerikaanse macht weet te combineren met de kritiek op de Russische macht en het optreden van president Putin. Zich niet in een keurslijf laat dwingen voor de een en tegen de ander. Daarom zet ik deze media graag naast elkaar. De jonge Turken zijn als post-modernistische nihilisten kritisch op elke macht zoals ook ik het graag zie. Zonder cynisch te worden is een jongere generatie het geloof in wereldverbetering voorbij. Naar mijn idee stellen ze zich internationaler en minder Amerikaans op dan Democracy Now! of The Real News die wortelen in de kritiek op de Amerikaanse macht en uitgaan van klassiek links denken. Mogelijk omdat beide anchors van TYT van Turkse en Armeense herkomst zijn.

Het nihilisme van TYT is niet om vrolijk van te worden. Maar in de paradox het onbeschrijfbare te beschrijven lijkt het een betere omschrijving van onze gefragmenteerde wereld dan wat zowel de klassiek linkse als de klassiek rechtse nieuwsbronnen er nu van maken. Die grotendeels blijven hangen in de Koude Oorlog en de geopolitiek. Weten we welke orde er in de nieuwe chaos zit die op dit moment onze wereld treft en kunnen we die in woorden vangen? De voorwaarde voor begrip is vooruitkijken en niet om blijven kijken naar wat was.

Foto: Francisco Goya, De derde mei 1808 in Madrid, 1814. Collectie Museo del Prado in Madrid.