Leden van dorpsraden worden niet gekozen, maar gevraagd. Dorpsraden zijn niet gebonden aan enige politieke of religieuze richting en proberen zich zo neutraal mogelijk op te stellen. Ze zijn zoveel mogelijk een afspiegeling van de samenstelling van de bevolking. Aldus een omschrijving van de dorpsraad Dinteloord en Prinsenland, net als Nieuw Vossemeer onderdeel van de West-Brabantse gemeente Steenbergen.
Claudia van Steenpaal citeert een brief die voorzitter Juul Verhallen van de dorpsraad Nieuw Vossemeer haar stuurde. Ze is uit de dorpsraad gezet. Reden die hij geeft: ‘In de vluchtelingendiscussie hebben wij een heel andere mening dan jij, wij willen daar absoluut afstand van nemen.’ Tot 8 juli 2014 was Verhallen voorzitter van de lokale partij Gewoon Lokaal, de grootste fractie in de raad van Steenbergen die met VVD, CDA, D66 en Steenbergen Anders de coalitie vormt. Volgens een bericht in BN De Stem heeft de partij nog geen standpunt ingenomen, maar zijn ‘de individuele fractieleden uitgesproken voorstander van een azc in Steenbergen’.
De vraag die Verhallens brief oproept gaat niet over het functioneren of de opstelling van Van Steenpaal of de komst van een asielzoekerscentrum, maar over het functioneren van dorpsraden als informele bestuurslaag. Wat is de status en de werking van een dorpsraad? Hoe open en democratisch gaat het eraan toe? Worden er procedures gevolgd en wie houdt er toezicht op? Hoe kan het dat iemand met een sterk politiek profiel als Juul Verhallen voorzitter kan worden van een dorpsraad die zich neutraal dient op te stellen? Is Van Steenpaal zonder recht op beroep of gelegenheid om zich te verdedigen uit de dorpsraad gezet? Mag een voorzitter dat eenzijdig doen? Door wie is zij benoemd en wat zijn de voorwaarden van zo’n benoeming? Hoe heeft zij die voorwaarden geschonden? Als Van Steenpaal uit de dorpsraad wordt gezet vanwege haar opstelling tegen een azc is de dorpsraad dan nog een afspiegeling van de samenstelling van de bevolking van Nieuw Vossemeer?
Hoe deze kwestie op te lossen? Het is gewenst de bewustwording over de status van dorpsraden te vergroten. Leden ervan worden weliswaar niet gekozen, maar zoals uit deze kwestie blijkt stellen de leden ervan zich niet strikt a-politiek op. Dat is ook onmogelijk. Juist het ingrijpen van Juul Verhallen door de benoemde Claudia van Steenpaal uit de dorpsraad te zetten verduidelijkt dat een dorpsraad soms lijnen van lokale partijpolitiek volgt. Dan zouden verkiezingen voor de dorpsraad eerlijker en minder schimmig zijn. Juist de verhulde vermenging van partijpolitiek en ongebondenheid maakt een dorpsraad kwetsbaar en werking ervan beperkt.
George Knight 