Directeur Spoorwegmuseum geschorst na beschuldigingen van fraude en belangenverstrengeling

Attractieparkenwebsite Looopings brengt in een bericht het nieuws vanavond naar buiten, directeur Marten Foppen van het Spoorwegmusuem in Utrecht is ‘per onmiddellijk’ geschorst door zijn Raad van Toezicht. Hij zou worden beschuldigd van fraude en belangenverstrengeling. Robben is sinds 20 april 2015 directeur van het Spoorwegmuseum en volgde de succesvolle Paul van Vlijmen op. Foppen was directeur van het Dolfinarium in Harderwijk voordat hij overstapte naar Utrecht. De zaak komt binnenkort voor de rechter.

Foto: Schermafbeelding van deel bericht ‘Directeur Spoorwegmuseum geschorst na beschuldigingen van fraude’ op Loopings, 9 april 2017.

Waarom spreekt Museum Oud Amelisweerd nu wel over waarde van € 20 miljoen van de collecties Armando?

Aldus jaarrekening 2014 van Museum Oud Amelisweerd (MOA). De jaarrekening 2013 noemde geen waarde van de collectie. De galeriewaarde van circa € 20 miljoen van de kerncollectie (eigenaar gemeente Amersfoort) en de collectie van de Armando Stichting/Armando valt uit de toon bij de slechte financiële situatie die uit het jaarverslag 2014 blijkt en waarover D66 en VVD in de Utrechtse raad afgelopen vrijdag vragen stelden. Ze vragen naar alternatieven indien de huidige exploitant het niet redt. Wat al in 2012 werd voorspeld door de toenmalige directeur van het Spoowegmuseum Paul van Vlijmen: ‘Armando wordt fiasco’. Hij constateerde: ‘Want het museum -zonder subsidie- is niet rendabel te krijgen.’ Dit was in lijn met eerdere kritiek van D66 en VVD, maar ook van de SP en GroenRechts. MOA heeft over 2014 een tekort van 136.000 euro.

De jaarrekening merkt op dat het MOA het nog wel even volhoudt met bijdragen van de gemeente Amersfoort (tot 2022) en een lening van de provincie Utrecht van € 158.000 waarover een controverse ontstond met de SP met een dubbelrol voor gedeputeerde Pim van den Berg die in Amersfoort als wethouder welwillend op het later door de raad afgewezen verzoek van het museum reageerde. Ondanks de niet sluitende exploitatie. Tussen de regels door komt de aap uit de mouw als de jaarrekening zegt dat de Armando Stichting de erfgenaam en toekomstige eigenaar is van de nalatenschap ‘betreffende de kunstwerken van Armando’.

Feit dat de galeriewaarde van € 20 miljoen expliciet wordt genoemd is opvallend en heeft een doel. Het roept oude vragen in herinnering over de waarde van de collectie, de rol van het MOA daarin, de wisselwerking tussen privaat en publiek geld, de kosten van  opslag en beheer, en de eigendomsverhoudingen van de deelcollecties. Anders gezegd, neemt het bestuur van de Stichting MOA een voorschot op de toekomst en dekt het zich in vanwege de slechte financiële situatie en de verwachte exploitatietekorten door impliciet aan te geven dat (een deel van) de collectie kan dienen als onderpand en tegemoetkoming voor toekomstige tekorten van het museum? Dan zou het gewenst zijn als het bestuur daarover duidelijkheid gevraagd wordt door de gemeentebesturen van Amersfoort en Utrecht met expliciete vragen over de eigendomsverhoudingen van de collectie en de bereidheid van de Armando Stichting om mogelijke tekorten in de toekomst aan te zuiveren.

Foto: Schermafbeelding uit Jaarrekening 2014 van het Museum Oud Amelisweerd.

Allerhande Kerstfestival in Spoowegmuseum: eenzijdige marketing

Marktleider van Nederland Albert Heijn houdt op 11, 12 en 13 december het Allerhande Kerstfestival in het Spoorwegmuseum te Utrecht. Albert Heijn ziet het in een persbericht als een evenement in de stijl van de populaire foodfestivals dat plaats biedt aan 40.000 bezoekers, met de sfeer van een kerstmarkt: ‘Proeven, eten en drinken staan centraal en met hulp van experts ga je zelf aan de slag tijdens speciale workshops.’

Het is de vraag wat voor het Spoorwegmuseum behalve een som geld de toegevoegde waarde is van de incidentele samenwerking. Zoals vaker bij dit soort evenementen moet het prestige van het museum afstralen op het bedrijf dat een relatie aangaat. Maar het gevaar voor het museum is dat het de andere kant opwerkt en het aan prestige verliest. Simpelweg te boek komt te staan als een organisatie die gekocht wordt. Het is een gemiste kans dat dit evenement zo eenzijdig draait om de marketing van Albert Heijn en de supermarkt heeft nagelaten een duurzame relatie met het Spoorwegmuseum aan te gaan. Opdat een partnerschap had kunnen ontstaan met een gemeenschappelijk doel. Door de gekozen opzet van het Allerhande Kerstfestival valt nu zelfs te betwijfelen of ook het bedrijfsimago van Albert Heijn er veel mee gediend is omdat het Spoorwegmuseum door de gekozen relatie de kans ontnomen is om het imago van Albert Heijn te versterken.

Foto: Schermafbeelding van presentatie Allerhande Kerstfestival 2015 door Albert Heijn.

AD: ‘Armando wordt fiasco’

Het AD is in een kritisch artikel negatief over de kansen van Museum Oud-Amelisweerd, wat het het Armando Museum noemt. De verdienste van Peter van de Vusse is dat-ie voor het eerst museummensen uit de praktijk over de levensvatbaarheid ervan laat spreken. Tot nu toe zwegen ze op een enkeling als Rini Dippel na. Maar haar kritiek ging over de ongelukkige combinatie van Armando en Oud-Amelisweerd in de Bunnikse bossen.

Waarom het CDA in een opvallende overstap de collegepartijen aan een meerderheid gaat helpen heeft Van de Vusse jammergenoeg niet boven water weten te halen. Het lijkt de sleutelvraag voor de start en afloop van dit project. Vanavond wordt in de Utrechtse raad een kredietaanvraag behandeld. Aanname daarvan wordt als het groene licht gezien in een verknoping van vastgoed en de vestiging van Museum Oud-Amelisweerd.

Aan de hand van de uitspraken van drie praktijkmensen wordt geschetst waarom het museum bedrijfsmatig moet mislukken. Directeur van het Spoorwegmuseum Paul van Vlijmen zegt: ‘Ik zou bedrijfsmatig nooit in zo’n avontuur stappen. Want het museum -zonder subsidie- is niet rendabel te krijgen.’ Dit is in lijn met eerdere kritiek van D66 en VVD, maar ook van de SP en GroenRechts. En al op 6 februari 2012 stelde de Amersfoortse raad: ‘De raad heeft de nodige reserves bij de haalbaarheid van het Ondernemings- en huisvestingsplan van Museum Oud Amelisweerd’. Van Vlijmen vindt vooral de onderbouwing van het begrote bezoekersaantal wankel en ziet niet in hoe dat met een laag marketingsbudget gerealiseerd kan worden.

Ook anderen wijzen op het doorbuigende bedrijfsmodel dat geen kosten toelaat om inkomsten te genereren. Directeur Eymert-Jan Goossens van Huis Doorn noemt de entreeprijs van 12,50 euro ‘te hoog’ en ‘elitair‘. Het systeem van reservering om zowel het Chinees behang als Armando te bezichtigen vindt-ie ‘niet slim’. ‘Hoe meer barrières je opwerpt, hoe ingewikkelder het wordt.’ Mireille Pondman van SUBporter, een stichting die culturele instellingen ondersteunt, noemt het lastig dat er geen ruimte is om geld te verdienen met horeca, feesten en partijen. Beide ‘barrières’ zijn echter geen keuze van de exploitant, maar een voorwaarde voor de exploitatie die direct volgt uit het cultureel erfgoed en de monumentale waarde van het landhuis.

Foto: Artikel ‘Armando wordt fiasco‘ in AD, 21 juni 2012