Leon de Winter zet lezers en verdedigers op het verkeerde been over Russische Federatie. Met als gevolg verwarring en vaagheid

In een opinie-artikel voor DDS doet hoofdredacteur Michael van der Galien aan politiek witwassen van de meningen van Leon de Winter. Het gaat om diens wekelijkse Telegraaf-column met de titel ‘De sluwe schakers van het Kremlin’. Maar zoals de sterkste schakers allang niet meer uit de voormalige Sovjet-Unie komen zoals blijkt uit de later dit jaar plaatsvindende strijd om het wereldkampioenschap tussen de Noor Magnus Carlsen en de Italiaanse Amerikaan Fabiano Caruana, zo zijn de overwinningen die aan president Putin toegeschreven worden bij nader inzien strategische blunders. Arnout Brouwers zet dat in een artikel op een rijtje. Leon de Winter grossiert in misverstanden en allang weerlegde meningen die verwarring zaaien. Het is een raadsel wat De Winter en Van der Galien menen toe te voegen aan het Rusland-debat. Mijn reactie bij het artikel:

Het is inderdaad juist dat het Westen niet goed weet te reageren op de buitenlandse politieke van de Russische Federatie. En zelfs bewust verkeerd reageert. Dat kan beter.

Een zinvolle reactie zou eruit bestaan om de leiders in het Kremlin en hun zakenvrienden direct in hun portemonnee te treffen. Naar verluidt is president Putin een van de rijkste individuen ter wereld. Dat heeft hij niet op een eerlijke manier verdient, maar uit de kas van zijn land geroofd. Omdat de Russische Federatie geen rechtsstaat is en geen rechtszekerheid biedt stallen rijke oligarchen en pseudo-zakenmensen uit de kring van Putin hun geld in het Westen. Bijvoorbeeld op Zwitserse banken of in onroerend goed in London. Het is onwil en luiheid van westerse regeringen om het Russische leiderschap en hun kring daarmee weg te laten komen.

Het heeft voor het Westen weinig zin om generieke maatregelen te nemen die de gewone Russen treffen, maar die de zelfverrijkende leiders in het Kremlin buiten schot laat. Maar dat gebeurt nu. Met als gevolg dat er twee kansen worden gemist. Namelijk het inspelen op de behoeften van de gewone Russen naar welzijn, vrijheid en goed bestuur en het aanpakken van de leiders in het Kremlin.

Het is zoals president Reagan tijdens de wapenbeheersing-onderhandelingen midden jaren ’80 met secretaris-generaal Gorbatsjov ingefluisterd kreeg door zijn adviseurs. Namelijk dat de bevolking van de toenmalige Sovjet-Unie vijandig stond tegenover de toenmalige communistische leiders. Nu is dat niet anders. Zoals de woede na de brand in het winkelcentrum in Kemerovo aantoont. Gewone Russen zijn hun falende autoriteiten beu. Maar omdat de Russische Federatie een gesloten land is en de publieke opinie er niet vrij is en wordt gemanipuleerd dringt dat onvoldoende door tot het Westen.

De paradox is dat het Westen economisch, militair en politiek vele malen sterker is dan de Russische Federatie, maar zich sinds 2008 telkens de kaas van het brood laat eten. En achter de feiten aanloopt. Het hoogst bereikbare is halfslachtigheid, zoals de waarschuwing van een aanval met kruisraketten van het Russische invasieleger om in 2008 niet op te rukken naar de Georgische hoofdstad. Het Westen houdt zich zelfs niet aan de gegeven garanties over veiligheid en soevereiniteit waar het vanwege internationale verdragen aan gehouden is. Zoals bij de bezetting van de Krim in 2014 door troepen van de Russische Federatie de VS en het Verenigd Koninkrijk de garanties aan Oekraïne uit het Boedapester Memorandum van 1994 niet nakwamen.

Het Westen moet het initiatief terugpakken, zoals president Reagan dat in 1981 ook deed. Daar is geen hogere raketwetenschap voor nodig, maar iets heel simpels. Namelijk de wil om de leiders in het Kremlin aan te pakken en de gewone Russen die worden gegijzeld te bevrijden.

Maar het gebeurt niet. De wil ontbreekt. Dat is deels eigenbelang vanwege deelbelangen van westerse landen (bijvoorbeeld Nederland: Gazprom – Gasunie – Shell – Nord Stream II). Zo bepaalt de economie de politiek. Of liever gezegd wordt het leiderschap in het Kremlin niet hard aangepakt en komt het weg met schurkenstreken en worden de Russische onderwereld en de westerse bovenwereld steeds verder vermengt. Om dat te verhullen en een beeld van daadkracht te tonen worden spionnen en diplomaten uitgezet in een vaag toneelspel dat niet gaat over waar het over zou moeten gaan. Beide kanten zorgen voor misleiding.

Leon de Winter mist de essentie. Het gaat niet om het oprukken van de NAVO naar de oostgrens van de Russische Federatie. Overigens is dat gebeurd op nadrukkelijk verzoek van de Centraal-Europese landen die na een ruim 40-jarige bezetting door de Sovjet-Unie vanaf 1991 een herhaling wilden voorkomen en bescherming zochten. En de beloften in 1991 aan de toenmalige Sovjet-Unie dat de NAVO niet zou uitbreiden richting oost zijn nooit gedaan. Trouwens wie overziet wat er in Hongarije, Slowakije, Bulgarije en op de Balkan gebeurt zal zien dat het wel meevalt met het oprukken van westerse invloedssferen naar het oosten. Dat ligt genuanceerder dan De Winter veronderstelt.

De essentie is dat de Russische Federatie geen democratisch land is, maar afglijdt in de richting van een autoritaire staat waar het leiderschap zich niks gelegen laat liggen aan de eigen bevolking en aan de buren.

Als onder de Russische visie op het Westen de visie van het leiderschap wordt verstaan dan hebben De Winter en Van der Galien gelijk. Maar als daar de behoefte van de bevolking van de Russische Federatie onder wordt verstaan om hetzelfde welvaartspeil, bestaanszekerheid en bescherming te hebben als de bevolking van de EU-lidstaten dan hebben beide heren ongelijk.

Wie het verschil niet ziet tussen de schurken in het Kremlin en de bevolking van de Russische Federatie die daar het slachtoffer van is doet aan lui denken. Wellicht gemengd met een portie ophitserij en politiek opportunisme.

Een degelijke analyse begint met het maken van onderscheid. Aan het op een grote hoop gooien en door elkaar husselen van de recente Europese geschiedenis zoals De Winter doet heeft niemand iets. Behalve de apologeten die verwarring willen zaaien om de hoofdzaak aan het zicht te onttrekken. Succes ermee, Leon de Winter.

Foto’s: Schermafbeeldingen van passages uit artikel ‘Leon de Winter noemt het Kremlin “sluw,” Poetin-haters gaan meteen los’ van Michael van der Galien op DDS, 28 maart 2018.

Advertentie

DDS doet aan erg vrije nieuwsgaring: ‘Russische Federatie zet twee Nederlandse ambassadeurs uit’. Met nog meer alternatieve analyse

Lars Benthin van DDS weet meer dan wie dan ook. Hij stelt in een artikel dat de Russische Federatie in reactie op de Nederlandse uitwijzing van Russische spionnen twee ambassadeurs heeft uitgezet. Dat was weer een reactie op de aanslag met zenuwgas in het Britse Salisbury op de Russische ex-spion Sergei Skripal en zijn dochter dat volgens de regering May door het Kremlin is georkestreerd. Maar naar verluidt heeft Nederland slechts één ambassadeur in Moskou, Renée Jones-Bos. Het is overigens tamelijk normaal dat een land in een ander land slechts een ambassadeur heeft. De alternatieve feiten van DDS bereiken nieuwe hoogten.

Lars Benthin meent dat we ‘gelukkig nog niet’ in een nieuwe Koude Oorlog zijn aanbeland. Maar ook dat is nog maar helemaal de vraag. De relatie tussen de VS en de Russische Federatie is op dit moment slechter dan die tijdens de regering Bush of Obama ooit was. Verschil is dat president Trump wel actie onderneemt zoals het leveren van dodelijke verdedigingwapens (Javelin) aan Oekraïne of het aanscherpen van de sancties, maar dat in de publiciteit klein houdt. Om welke reden dan ook. Wie dat verschil niet ziet laat zich misleiden.

Bij Benthins constatering dat het Westen een harde confrontatie met de Russische Federatie niet uit de weg gaat en ‘zo veel mogelijk doet om weer ruzie te krijgen met de supermacht’ vallen ook de nodige vraagtekens te zetten. Of de economisch zwakke Russische Federatie trouwens een supermacht genoemd kan worden valt te betwijfelen. Het is eerder een ‘Opper-Volta met raketten’, zoals Sergei Aleksasjenko zegt. Of het uitzetten van spionnen een ‘harde confrontatie’ is valt ook niet zo makkelijk in te zien. Het is een tamelijk normale maatregel met in dit geval alleen een vreemde aanleiding. Om het een harde confrontatie te mogen noemen lijkt meer nodig, zoals economische of militaire maatregelen die hout snijden en echt pijn doen. Dat is nu niet het geval. De reacties van Trump op het buitenlands beleid van de Russische Federatie wijzen erop dat hij er alles aan doet om geen ruzie met Putin te krijgen. Dus ook deze constatering van Benthin is twijfelachtig.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Rusland betaalt met gelijke prijs terug: zet twee Nederlandse ambassadeurs uit’ van Lars Benthin voor DDS, 30 maart 2018.

Duitsland geeft het groene licht aan Nord Stream II. Relatie van het Westen met Kremlin is achter de schermen beter dan ervoor

Politiek is het één zeggen en het ander doen. Neem de gaspijplijn Nord Stream II waarvoor het Duitse Bundesamt für Seeschifffahrt und Hydrographie (BSH) op dinsdag 27 maart het groene licht gaf. Een dag na de actie van Europese solidariteit in reactie op de aanslag met zenuwgas op de Russische ex-spion Sergei Skripal en zijn dochter in het Britse Salisbury. Euobserver noemt het in een bericht een overwinning voor het Kremlin.

Opvallend is de Duitse ongevoeligheid om dit besluit nu naar buiten te brengen. Wie de nieuwsberichten moet geloven denkt dat de spanning tussen de Russische Federatie en het Westen oploopt. De Duitse regering gaat steevast haar eigen verantwoordelijkheid uit de weg door het project ‘puur economisch’ te noemen. Dat is het niet omdat het politieke belangen dient. Ook is de aanleg van Nord Stream II in strijd met de energiepolitiek van de EU die in theorie zegt te gaan voor onafhankelijkheid en diversiteit, maar zich intussen steeds afhankelijker maakt van Russische energie. Dat wringt als een leugen, het één zeggen en het ander doen.

Het is beschamende symboolpolitiek, bedriegende beeldvorming en slechte journalistiek die niet verder kijkt. Als sanctie worden als teken van daadkracht voor de bühne spionnen uitgewezen, maar achter de schermen gaat in Londen en Berlijn de samenwerking met het Kremlin op de oude voet door. Datzelfde geldt ook voor het leiderschap in het Kremlin dat zich verbindt met Europa en zich er economisch afhankelijk van maakt, maar in de eigen propaganda het tegendeel beweert en net doet alsof de Russische Federatie een belegerde vesting is die het op z’n eentje moet rooien. Niets is minder waar. Wie de harde feiten volgt, ziet een ander beeld. We kunnen alleen maar hopen dat hier een structuur en kiem voor een betere toekomst wordt gelegd.

Wat is de essentie van de spionage oorlog met Trump, Putin en Obama?

Het antwoord op de vraag tussen wie de nieuwste spionage oorlog wordt gevoerd is afhankelijk van het eigen perspectief. Is het een oorlog tussen Trump en Obama, Obama en Putin, Trump en de Republikeinse partij GOP, Russische en Amerikaanse inlichtingendiensten, beide staten VS en Russische Federatie of Trump en Putin? Dat laatste lijkt door de vriendschappelijke relaties tussen Putin en Trump op het eerste gezicht het minst waarschijnlijk, maar zou na Trumps inauguratie op 20 januari 2017 wel eens de meest waarschijnlijke optie kunnen worden. Afhankelijk van het antwoord wie de machtsstrijd tussen Trump en de GOP wint.

Critici zijn het erover eens dat Obama in zijn buitenlandse politiek te terughoudend heeft gehandeld, en er weinig van gebakken heeft. In Syrië trok hij in 2013 een rode lijn voor Assad en deed vervolgens niets toen Assad met chemische wapens over die lijn trok. En bij de bezetting van de Krim door de Russische Federatie die in de Algemene Vergadering van de VN in resolutie 68/262 breed werd veroordeeld nam Obama te weinig verantwoordelijkheid hoewel het Boedapester Memorandum uit 1994 de VS tot actie verplichtte. Zie hier het antwoord van Paul Niland op mijn stellingname dat Obama geen verantwoordelijkheid nam. Niland valt Obama niet volledig af, maar geeft wel toe dat Obama gezien de omstandigheden meer had kunnen doen. Zoals John Schindler in een commentaar zegt handelt Obama uiteindelijk ter elfder ure terwijl hij sinds 2013 kans op kans heeft laten liggen om de Russische agressie in Oost-Europa en in cyberspace passend te beantwoorden.

De leiders van de Russische Federatie hebben straks te maken met de onberekenbare president Trump in plaats van de berekenbare Obama. Trump mist de terughoudendheid en de intellectuele blik van Obama die tijdens zijn presidentschap steeds weer de indruk gaf verdwaald te zijn in de politiek. Dat is zo ongeveer het enige dat Obama en Trump gemeen hebben. Obama was geen politiek dier, maar een huiskamergeleerde die er een nachtje over moest slapen. De spionage oorlog verhuist mee naar 2017. Als Obama is afgetreden worden de opties kleiner en het antwoord duidelijker wie er nou exact met wie in strijd is. Misschien is het in essentie wel een oorlog in de psyche van Donald Trump. En dat belooft weinig goeds voor de wereld in 2017.

Vice News: Nasleep van de gevechten om Marinka

Op 3 juni 2015 vielen troepen van de zogenaamde Volksrepubliek Donetsk het door Oekraïne gecontroleerde Marinka aan. Zo’n twee kilometer ten westen van Donetsk. Vice News spreekt de getuigen om te horen wat er die dag precies gebeurde. Het wapenstilstandsakkoord (Minsk-II) is op dit moment zo goed als dood. Gezien de toenemende beschietingen en verwijten over en weer wordt gevreesd voor escalatie op de Oekraïense Onafhankelijkheidsdag 24 augustus als naar verwachting de Russische hybride troepen de aanval openen. Hoewel, er is vaker gewaarschuwd voor een aanval die niet kwam. Waarom worden achteraf gereconstrueerd.

Vice News: Wapenhulp aan Oekraïne? Hoeveel zin heeft dat?

Zelfs wie er om ideologische redenen van overtuigd is dat het Oekraïense leger bewapend moet worden om weerstand te kunnen bieden aan de Russische agressie ziet nadelen. Vice News schetst ze. Er bestaat een gemengd beeld van de kracht van het Oekraïense leger. Het gaat er maar net om welke kant benadrukt wordt.

Er is structurele zwakte van de Oekraïense legerleiding die bestaat uit ouderwetse, starre Sovjet-strategieën, gebrek aan bijscholing en Russische spionnen op het hoogste niveau die de doelmatigheid van het Oekraïense leger in de eerste fase erg hebben gehinderd. Geschiedschrijving moet uitwijzen of de Russische spionnen ook bij de overgave van de Krim in maart 2014 een doorslaggevende rol speelden. President Porosjenko beweert dat in 2012 80% van de medewerkers van de Oekraïense geheime dienst SBU door het Kremlin was gerecruteerd. Daarnaast was door corruptie bij de inkoop en het onderhoud van legermateriaal onder de vorige presidenten de slagkracht van de krijgsmacht ernstig aangetast. Vorig jaar moesten Oekraïense soldaten hun eigen uitrusting kopen voordat ze naar het slagveld afreisden omdat het er gewoonweg niet was.

Er is structurele sterkte van de Oekraïense strijdkrachten die de pro-Kremlin separatisten -naar schatting nu zeker 80% reguliere Russische militairen- tot stand heeft weten te brengen en veel schade heeft berokkenend. De Poolse analist Adam Michnik meent zelfs dat president Putin zijn tanden breekt op Oekraïne en het zijn Afghanistan wordt. Om het moraal te schragen zei Porosjenko deze week dat het Oekraïense leger door zijn ervaring op het slagveld tot de vijf sterkste legers van Europa behoort. Vermoedelijk na Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Italië. Gemotiveerde vrijwilligersbataljons worden langzaam in de reguliere krijgsmacht geïntegreerd, maar hun commandanten vertrouwen nog steeds de politieke en militaire leiding niet.

Er resteert een gemengd beeld. Vraag is voor wie de tijd in het voordeel speelt. Da’s Oekraïne. Rusland had de Oekraïne-campagne in jaren voorbereid, inclusief de bezetting van de Krim, terwijl Oekraïne in maart 2014 bijna vanaf nul een leger moest reconstrueren. Toch lukte het Rusland niet de proxy-oorlog in Oost-Oekraine beslissend te winnen. Sancties kunnen ook een rol hebben gespeeld omdat ze het Kremlin angst aanjaagden. Volgens oppositieleider Alexei Navalny waren de Russische legers anders doorgestoten naar Odessa.

Moet het Oekraïense leger bewapend worden door het Westen? Duitsland blokkeert het tot nu toe vanwege de paradox dat het zelf militair geen weerstand kan bieden aan Rusland. Ulrich Speck legt uit hoe de Duitse militaire zwakte slecht uitpakt voor Oekraïne. Dit land moet het vooralsnog zelf opknappen. Mondjesmaat geholpen door het Westen gaat dat met hangen en wurgen en ten koste van vele slachtoffers. Oekraïne vervolgt haar koers richting Europa en komt steeds verder van Rusland af te staan. Dat zich op haar beurt steeds meer afzondert. Als het Oekraïense leger de eigen zwakte weet te overwinnen door hervormingen en het aanleren van moderne tactieken waarbij het Westen helpt, dan heeft het de belangrijkste slag gewonnen.

Journalistiek van de NRC gaat niet over mentale grenzen: Al Qaeda

NRC schreef maandag over de ‘Angst voor Al-Qaeda‘ in een hoofdredactioneel. Het eindigt zo: ‘De afgelopen dagen is wel geopperd dat de maatregelen niets anders zijn dan een poging het massaal verzamelen van internet- en telefoongegevens door de NSA te rechtvaardigen. Daarvoor is geen bewijs, en het zou het toppunt van cynisme zijn.’ Dit naar aanleiding van een vermeende terreurdreiging tegen westerse doelen.

Omdat ik precies dat geopperd heb in een posting voel ik me aangesproken en wil reageren. Ik zal proberen aan te tonen dat de NRC gevangene is van een enerzijds-anderzijds code, verstrikt zit in agenda-journalistiek die volgt en niet over grenzen durft te gaan. NRC maakt met dit commentaar journalistiek tot ’n dode diender.

Vooropstaat dat bewijs moeilijk te vinden is. Er bestaat geen directe, specifieke dreiging (‘immediate, specific threat’) voor een specifiek gebied. Dat roept de vraag op wat de logica is voor het sluiten van de ambassades in Mauritius of Madagascar die ver van een jihadistische dreiging uit het Midden-Oosten verwijderd zijn, terwijl in landen als Pakistan, Afghanistan en Irak de vestigingen korter of helemaal niet gesloten werden?

Hannah Allam voor McClatchy vatte afgelopen dinsdag kritiek van veiligheidsdeskundigen op het besluit en de uitleg van de Amerikaanse regering samen: ‘In the absence of specifics about what the Obama administration refers to as a “specific threat,” seasoned analysts were reluctant to comment because there’s so little insight into the government’s decision-making. Instead, a mix of speculation and conspiracy theory fills the void.‘

Dinsdag reageerde de Jemenitische regering in een verklaring afwijzend op de sluiting van de Britse en Amerikaanse ambassades en de berichten dat Jemen de grootste dreiging zou geven. Dit alles speelt volgens de Jemenieten de extremisten in de kaart. De in Sanaa gevestigde journalist Mohamed Said al Sharabi voegt daaraan toe dat de Amerikaanse politiek oppervlakkig opereert en in zekere zin de Jemenitische bevolking opoffert: ‘However, we oppose these cosmetic efforts which do little more than terrify Yemeni civilians.’

Verbijsterend in het naast de waarheid kijken en het meegaan in de framing van de Amerikaanse regering was een gesprek voor Nieuwsuur op woensdag tussen ‘defensiespecialist’ Ko Colijn en presentator Twan Huys. Colijn gaat in op het nieuws dat de dreiging zou blijken uit een conference call door 20 kopstukken van Al Qaeda zoals de The Daily Beast bericht. Maar hij laat na op te merken dat dit een lek is dat alleen door de Amerikaanse regering naar buiten gebracht kan zijn en dient om de publiciteit te bespelen.  Voor minder worden in de VS klokkenluiders als spion aangeklaagd. Het bericht over de conference call geeft aan dat de CIA de top van Al Qaeda in de peiling heeft. Da’s zeer vertrouwelijke informatie over de nationale veiligheid.

De eerste vraag van een journalist dient te zijn hoe en waarom dit bericht over de conference call juist op dit moment naar buiten komt. Als bronnen noemt The Daily Beast drie ‘U.S. officials‘. Zijn deze al in staat van vervolging gesteld onder de Espionage Act van 1917 voor het lekken van geheime informatie? Zoniet, dan kan het niet anders zijn dan dat het lek in opdracht van de regering-Obama naar buiten is gebracht. En welk doel zou dit lek dan kunnen dienen? Is het niet aannemelijk om te veronderstellen dat het gaat om een afleiding voor het NSA-schandaal en een poging om de noodzaak van massale spionageprogramma’s aan te tonen?

Niet op voorhand kan aangenomen worden dat het handelen van de regering-Obama om ambassades te sluiten, over een dreiging te speculeren, paniek in probleemgebieden te veroorzaken en dat onmiskenbaar te onderbouwen met het lekken van topgeheime informatie in lijn is met de nationale veiligheid van de VS. Zoals ook de afwijzende reactie van de Jemenitische regering aangeeft. Het lijkt eerder dat Obama de nationale veiligheid opoffert om de eigen positie op Capitol Hill te versterken. In ieder geval is dit een optie die zo voor de hand ligt dat een breed kijkende journalist dat in de afwegingen als argument dient aan te voeren.

Vanwege de vaagheid van de dreiging is er voor geen enkele aanwijzing direct bewijs. Dat jaagt de sfeer van onzekerheid en gevaar op waarin alles mogelijk wordt. Maar wie verder kijkt ziet als ondersteunend bewijs dat de regering-Obama de dreiging en sluiting van ambassades als afleiding heeft opgezet. Juist toen het in Washington in het nauw zat. Want de meest concrete informatie gaat over een conference call van Al Qaeda kopstukken die als topgeheime informatie nooit naar buiten had kunnen komen. Dat moet een journalist zo alert maken dat het cynisme niet meer als een zelfopgelegd mentaal stopbord gebruikt om verder te denken.

Foto: ‘This file image from video the AP obtained Feb. 12, 2012, from the SITE Intel Group, an American private terrorist threat analysis company, shows al-Qaeda’s leader Ayman al-Zawahiri in a web posting by al-Qaeda’s media arm, as-Sahab.’ The Daily Beast.