Militaire oplossing voor Syrië haalbaar. Voor wie vrijuit wil denken

Leken hebben het makkelijk in het bedenken van oplossingen. Ze weten niks, hoeven niet binnen de lijntjes te redeneren en kunnen vrijuit denken. Dat lijkt op het lateraal denken van Edward de Bono dat in de jaren ’70 tot Nederland doordrong. Wikipedia definieert het als volgt: ‘het opnieuw (anders) ordenen van de bestaande informatie om zodoende nieuwe informatie te laten ontstaan.’ Toegepast op de Syrische burgeroorlog leidt dat tot het uitgangspunt: ‘Bedenk eens hoe IS en het regime van president Assad verslagen kunnen worden.‘

Eerst IS. Het geeft weinig nut om putten te graven in al gegraven putten. Ofwel, de bombardementen die vele burgerslachtoffers eisen en weinig militair effect hebben. Bombarderen is een politiek gebaar van goede wil als lakmoesproef voor westerse landen. Of in het geval van de Russen een middel om een voet tussen de deur te krijgen. Het staat prachtig op de voorpagina’s en in de parlementen, maar het maakt militair geen verschil.

Matthew Gault schetst een lateraal scenario van oud-officier en contra-terrorisme expert Malcolm Nance in een artikel voor War Is Boring. De Amerikaanse minister van Defensie Ash Carter maakte op 1 december 200 commando’s vrij om te vechten tegen IS. Die kunnen in samenwerking met Iraakse speciale troepen en Vrij Syrische en Koerdische troepen 40 kilometer achter de frontlinie een guerrilla beginnen: ‘Go 20-30 miles behind his lines and destroy his entire line of logistics at night’. Maak IS onzeker, ontneem ze het idee dat ze het eigen territorium controleren en verplicht ze tot mobiliteit zodat ze hun schuilplaatsen moeten verlaten. Dan kunnen vliegtuigen ze op de korrel nemen. Die guerrillagroepen waar ook zo’n 50 Nederlandse commando’s aan toegevoegd kunnen worden kan oplopen tot zo’n 2000 man. Als sprinkhanen kunnen ze het door IS gecontroleerde gebied plunderen en daar de militaire infrastructuur stap voor stap vernietigen.

Dan Assad. Als IS door de guerrilla verzwakt, maar nog niet verslagen is en niet-islamistische tegenstanders van het regime-Assad (Koerdische en Vrij Syrische troepen) door bewapening, training en ondersteuning zijn versterkt en de islamistische tegenstanders van Assad (Al Nusra en Al Qaida) mede door bescheiden inzet van de guerrillatroepen zijn verzwakt, dan kan de aanval op Assad frontaal worden ingezet. Voorwaarde is dat de grondtroepen van de Russische Federatie (Artillerie) en Iran (Infanterie) geïsoleerd komen te staan en op het slagveld geen bondgenoten hebben. De diplomatieke toenadering tot de Russische Federatie moet tijdig en definitief beëindigd worden zodat de Russen beseffen in Syrië geen politiek wisselgeld te kunnen incasseren.

Het schrikbeeld van een imploderend regime-Assad dat net als na de moord op kolonel Khadaffi in Libië tot chaos leidde en daarom nu als excuus wordt gebruikt om Assad voorlopig te laten zitten is een valkuil die een oplossing op de lange baan schuift. Syrië kent een goed opgeleide bevolking die in meerderheid gematigd van nature is. Het zijn de andere landen (Saoedi-Arabië, Qatar, Turkije, Iran, de Russische Federatie, Frankrijk, VS) die het vuur van de oorlog brandend houden. IS is met een goed gecoördineerde guerrilla te verslaan en het regime-Assad plus bondgenoten (Hezbollah, Iran en de Russische Federatie) kunnen politiek geïsoleerd en verzwakt worden. Hun moet duidelijk gemaakt worden dat ze niet beloond, maar gestraft zullen worden voor hun inmenging. Zo valt het Syrische vuur te doven. Aldus een leek die makkelijk praten heeft.

Foto: Na de vatenbom in Aleppo, februari 2014.

Kremlin betaalt voor 2000 doden in Oekraïne (stand 1/2/15)

Update 28 augustus 2015: Het bericht uit Delovaya Zhizn zou fake zijn. Maar ook dat is niet zeker. Paul Roderick Gregory heeft op Forbes nog geen rectificatie geplaatst. Zie ook Rob Garver in The Fiscal Times.

Het pro-Oekraïense Ukraine Today bespreekt in de nieuwsrubriek het opinieartikel ‘Russia Inadvertently Posts Its Casualties In Ukraine: 2,000 Deaths, 3,200 Disabled‘ van Paul Roderick Gregory in Forbes. Hij baseert zich op een inmiddels verwijderd maar door het Oekraïense Novy Region gewebcachede artikel ‘Stijging in kosten voor militairen in 2015’ in het tijdschrift voor de zakelijke markt Delovaya Zhizn. Het gaat om een document van de Russische overheid over de compensatie van militair personeel dat in 2014 en tot 1 februari 2015 in actie was in Oekraïne. Hieruit valt het aantal Russische doden en gewonden in Oekraïne uit op te maken.

Het gaat om 2000 dode en 3200 zwaargewonde Russische militairen. Omdat de strijd rond Debaltseve nog niet in de cijfers is meegenomen en er sinds die tijd naar schatting continu zo’n 9000 Russische militairen in Oekraïne opereren zullen de cijfers verder opgelopen zijn. Het Kremlin ontkent dat het militair aanwezig is in Oekraïne, maar het bewijs dat dit wel zo is is inmiddels overweldigend geworden. Vraag blijft nog of het artikel in Delovaya Zhizn per ongeluk of opzettelijk is gepubliceerd. Vermoedelijk het eerste omdat zo’n massale Russische invasie in Oekraïne ook in overheidsdocumenten niet lange tijd verborgen kan blijven.

Vice News: voetsporen van het Russische leger in Oekraïne

Simon Ostrovsky volgt voor Vice News het spoor van de Russische militair Bato Dambayev die dient bij de 37ste gemotoriseerde Infanterie Brigade en in februari 2015 met zijn onderdeel deelnam aan de slag om Debaltseve. Hij is een etnische Buryat met Aziatische trekken en daarom goed te onderscheiden van lokale strijders. Dambayev wordt genoemd in het rapport Hiding in Plain Sight van The Atlantic Council (p.16-17).

Simon Ostrovsky volgt het spoor van Dambayev in Rusland en in Oekraïne. Maar ondanks spijkerhard bewijs van diens aanwezigheid in het Oekraïense dorp Vuhlehirsk rond 23 februari 2015 en getuigenissen van de dorpelingen die de aanwezigheid van Russische militairen in februari 2015 bevestigen ontkent Dambayev in een telefoongesprek met Ostrovsky zijn aanwezigheid in Oekraïne. Zoals de Russische president Vladimir Putin, de Russische delegatieleider van de monitoring-missie in Oekraïne (SMM) van de OVSE luitenant-generaal Alexander Lentsov en de Russische media de aanwezigheid van het Russische leger in Oekraïne blijven ontkennen. Russische autoriteiten kunnen de aanwezigheid van onderdelen van het Russische leger in Oekraïne ontkennen, maar ze kunnen het bewijs ervan niet weerleggen. Een propagandistische patstelling.

Foto:  Pagina 16 over de Russische militair en etnisch Buryat Bato Dambayev in het rapport Hiding in Plain Sight van The Atlantic Council. 

Wat verandert gevangenneming van twee Russische GRU-militairen in Oekraïne?

Kapitein Evgenii Yerofeyev van de Russische militaire inlichtingendienst GRU doet verslag voor de Oekraïense Inlichtingendienst SBU van zijn opereren in Oekraïne. Hij werd op 16 mei 2015 gevangen genomen door Oekraïense militairen bij Shchastya in de regio Luhansk, samen met sergeant Alexander Alexandrov die ook dient bij de Russische speciale troepen. Het Russische ministerie van Defensie ontkent dat de twee gevangen genomen Russen in actieve dienst waren, maar vraagt toch om hun uitlevering. Dat laatste klinkt tegenstrijdig.

Het optreden van Yerofeyev en Alexandrov past in het patroon van de hybride oorlog van het Russische leger in Oekraïne. Het is een complex beeld dat deels opgetuigd wordt voor de propaganda, en deels om politieke en militaire doeleinden. Er zijn lokale leiders met hun entourage die optreden in de Russische media om een idee van draagvlak onder de lokale bevolking te suggereren, er zijn naar schatting zo’n 25.000 huurlingen uit Rusland en uit landen in de sfeer van Rusland die het voetvolk (ook: kanonnenvlees) vormen, er zijn zo’n 9.000 reguliere Russische militairen met modern materiaal die vanuit de tweede linie vuurkracht geven als het penibel wordt (Ilovaisk, Debaltseve) en op roulatiebasis de Oekraïense grens oversteken, en er zijn zo’n 1000 speciale Russische troepen die operaties uitvoeren zoals sabotage, het leggen van mijnen en het achter de linies opereren om Oekraïense militairen in hinderlagen te doden. Yerofeyev behoort tot de laatste groep.

Ondanks overtuigend en omvangrijk bewijs dat reguliere Russische onderdelen in Oekraïne opereren is het een raadsel waarom dit bewijs toch maar geen doorslaggevende rol speelt in de bewustwording in het Westen over de Oekraïens-Russische oorlog. Er zit een rem op westerse regeringen en media om een feit een feit te noemen. Het hoor en wederhoor van de media wordt ongeloofwaardig en zelf beschadigend voor die media als het maar steeds de Russische ontkenning van de militaire aanwezigheid in Oekraïne zonder kanttekening blijft herhalen. Zoals de NOS doet. Toch is er beweging en is de tot voor kort terughoudende BBC kritischer geworden op de Russische ontkenning. Vraag is wat eerder komt: het einde van deze oorlog of de bereidheid bij westerse media en regeringen om volmondig te benoemen wat de Russen feitelijk in Oekraïne uitvoeren.

Vice News bezoekt de Debaltseve-pocket in Oost-Oekraïne

Update 18 februari 2015: Debaltseve is gevallen. Het is geen gigantisch bloedbad geworden als Ilovaisk, maar gevreesd wordt toch dat het zeker zo’n 300 Oekraïense manschappen het leven heeft gekost. Ze hebben zich geweerd, maar konden het niet winnen van het Russische leger met een overvloed aan materiaal en een eigen bevelvoering die zo slecht was dat het geen toeval meer kan zijn. Met zo’n onkundige generale staf kan Oekraïne niet verder. President Porosjenko is het volgende doelwit van de Russen. De nederlaag van Debaltseve dient om hem onder druk te laten zetten door critici in eigen huis. Als Europa blijft aarzelen en economisch niet durft op te treden tegen president Putin, dan is zonder politieke en publicitaire dekking Porosjenko’s lot bezegeld. Dan wordt hij Ilovaisk 3.0. De video is een terugblik van een aangekondigde dood. 

Vice News bezoekt Vuhlehirsk en Debaltseve in de zogenaamde Debaltseve-pocket dat aan drie kanten door de pro-Russen is ingesloten. Bijzonder omdat het een gevaarlijk frontgebied is waar de media wegblijven. De slag om Debaltseve is nog niet gestreden, maar wordt nu al dreigend Ilovaisk 2.0 genoemd omdat duizenden Oekraïense manschappen ingesloten en afgeslacht kunnen worden. Ook nu vallen er door de beschietingen vele doden die ongenoemd blijven. Vanwege het moraal, maar ook vanwege het houtje-touwtje leger dat gebrek heeft aan middelen en moet vechten tegen een kernmacht. Ukraine@War ziet het onheilspellend in.

Het vervolg hangt af van vele factoren: het succes van de politieke en economische druk op het Kremlin om te deëscaleren, de inzet van Russische elitetroepen en de organisatie en bevoorrading van het Oekraïense leger dat hoogst gemotiveerde manschappen maar een slechte commandovoering kent en over te weinig modern materiaal beschikt om het hoofd te bieden aan de vuurkracht van het Russische leger. Vooral een  verhaal over menselijk leed, vaderlandsplicht, twijfel en het lange wachten op vrede. In een koude uithoek van Europa.

Oorlog in Oekraïne is niet zwart-wit. Vol fragmenten en fracties

Of het tegenpropaganda is van Oekraïense zijde valt niet uit te sluiten, maar InformNapalm biedt nuances die de Russische propaganda in haar informatieoorlog niet geeft. Dat leidt tot een beeld dat niet zwart-wit is en ruimte voor tegenstrijdigheden laat. De oorlog in Oekraïne is geen strijd tussen goed en slecht -wie dat ook is- of een geopolitieke strijd tussen Oost en West. Maar een spaghetti van belangen, solidariteit, berekening waar weinig lijkt wat het is. InformNapalm geeft vooral militaire achtergronden. Enkele voorbeelden.

In ‘Transcript of a Skype Call with a Russian Officer Deployed to Ukraine: What is Their Motivation?’ praat InformNapalm analist Artem Vasylenko met een officer van het Russische leger wiens eenheid naar Oekraïne werd gestuurd. Meer dan een dozijn militairen sneuvelden in Oekraïne. Niet in de strijd tegen het Oekraïense leger, maar door onderlinge gevechten. Niet bij alle separatisten zijn de Russische militairen populair: ‘A month ago one of my units was shelled by Ukrainian artillery. Then we discovered that a DNR militant was directing enemy fire. When we interrogated him, he told that locals are not happy with our presence. They expected Russian help, not humanitarian disaster.’ en: ‘We discovered several facts when militants coordinated their actions with Ukrainian Army against Russian army and Kozitsyn kazakh…’

Een gevangen genomen separatist vertelt in september 2014 zijn verhaal in ‘A DPR Combatant Describes how Orders are Given through Russian Officers’: Transcript: 7:42 Russian army shell not only UAF but DPR units as well; 7:50 Everything possible is done to further the conflict between DPR and the Ukrainian army’. In een opmerkelijke ontwikkeling voegden de Russen zich volgens een bericht in Kiyv Post bij de Oekraïense kritiek op de separatisten die zich niet houden aan de wapenstilstand die in september in Minsk is overeengekomen.

De strijd in Oekraïne wordt onoverzichtelijker. Separatisten staan niet in alle gevallen schouder aan schouder  met het Russische leger, maar behandelen deze vaak als vijand. Warlords zijn teleurgesteld in de Russische steun die minder winst brengt dan ze hoopten. Het Russische leger verliest zich steeds meer in een strijd zonder einddoel. Aan de andere kant bestaat er animositeit tussen het Oekraïense leger dat beter bewapend is dan de vrijwilligersbataljons die zich in de steek gelaten voelen. Tegelijk ontstaat er een Oekraïense guerrilla achter de frontlinie die de geschillen tussen Russen en separatisten aanwakkert, als onderdeel van wat hier eerder de derde hybride oorlog werd genoemd. Oorlog is mist, oorlog is wisselen van loyaliteit, oorlog is diffuus. Het is goed dat in gedachten te houden en niet een zwart-wit waarheid die niet bestaat.

Foto: Sergeĭ Mikhaĭlovich Prokudin-Gorskiĭ, ‘Ukraina. Putivl’. Na zadnem plane Molchanskii monastyr’. Sprava reka Seim.’ tussen 1905 en 1915. Collectie: Library of Congress.

Begint Oekraïne hybride oorlog tegen Rusland? Passend antwoord?

Het is zo simpel. Kwaad kan het beste met kwaad vergolden worden. Het kind op het schoolplein dat klappen krijgt moet terugslaan als praten niet meer helpt. Als ultieme middel om het pesten te stoppen. Gesteld dat het dit aandurft. In Oekraïne is het niet anders. Rusland pest Oekraïne maar ontkent dat te doen. Het Kremlin hanteert het concept van de hybride oorlog. Een mengvorm van oorlogsvoering met inzet van propaganda, ondermijning, directe agressie en ondersteuning van zetstukken (‘proxies’, de separatisten) zonder officiële oorlogsverklaring. Zodat Oekraïne nergens formeel gehoor krijgt over de Russische militairen die volgens de OVSE illegaal in Oekraïne zijn. Want het pesten gebeurt in het geniep en wordt door Rusland ontkend.

Het antwoord is zo simpel. Oekraïne moet terugpesten onder dezelfde ontkenning van Rusland iets verkeerd te doen. Alexander Motyl werkt voor World Affairs een voorstel van de Oekraïense en Russisch-sprekende redacteur van Censor.net Yuri Butusov uit. Volgens Butusov beperkt het internationale ‘anti-Putin front’ op straffe van aanscherping van sancties de Russische president om de oorlog tegen Oekraïne te escaleren. Wat zijn voornemen was. Nu al kosten de sancties en de dalende olieprijzen Rusland zo’n 140 miljard dollar per jaar. Als deze situatie aanhoudt kan Rusland het naar verwachting budgettair maximaal drie jaar volhouden voordat de economie instort. Door de implosie van de economie kwam in 1989 de Sovjet-Unie ten einde.

Zo ontstaan drie hybride oorlogen die onderling samenhangen, maar toch eigen dynamiek hebben. 1) Rusland tegen Oekraïne: militair, politiek en publicitair 2) Westerse landen tegen Rusland: economisch en politiek en 3) Oekraïne tegen Rusland: militair en publicitair. Politiek ontbreekt het Oekraïne (nu nog) aan gewicht.

Deze oorlogen zijn niet alleen verborgen maar ook a-synchroon. Dat wil zeggen dat een dreiging niet op gelijke wijze en onmiddellijk wordt beantwoord. Westerse landen beantwoorden de militaire interventies van Rusland met economische middelen en politieke isolatie. Zoals Butusov uitlegt kan de hybride tegenreactie van Oekraïne Rusland binden en economisch en militair eerder uitputten dan bij uitblijvend terugpesten.

Foto: Uit het Australische ARES-rapport Raising Red Flags: An Examination of Arms & Munitions in the Ongoing Conflict in Ukraine, 2014 met onderschrift (p.21): ‘Unidentified uniformed combatant (presumed to be a Russian soldier) armed with an (unloaded) AK-74M rifle. Simferopol Airport, February 2014. (..). Photo credit: Getty Images’.

Verdringing en ontkenning van Russische aanwezigheid Oekraïne

Uit een recente steekproef van onderzoeksbureau Levada Centrum blijkt dat 12% van de Russen niet gelooft dat er Russische militairen in Oekraïne sterven. De meeste respondenten staan afwijzend tegenover deze oorlog. Slechts 13% zou hun zoon steunen om voor de pro-Russische separatisten in Oekraïne te gaan vechten. Een meerderheid van 68% zou ze proberen te verhinderen om te gaan. Halya Coynash zet het voor de pro-Oekraiense mensenrechtenorganisatie ‘Kharkiv Human Rights Protection Group’ op een rijtje.

Aanwezigheid van Russische militairen en materiaal is ondubbelzinnig door onafhankelijke organisaties als de VN of de OVSE vastgesteld. Zoals woordvoerder Michael Bociurkiw bevestigd. Verder zijn er getuigenissen van westerse journalisten en voormalige separatisten als Igor Girkin die er politiek belang bij hebben om zich op de borst te kloppen en de eigen rol in Oekraïne aan te dikken. En dan zijn er de soldatenmoeders als Ella Polyakova en de witte raaf als Russische volksvertegenwoordiger van Pskov Lev Shlosberg die vragen blijven stellen over elders gesneuvelde militairen. Herlees de toespraak van Shlosberg die hij eind maart 2014 hield.

Gisteren reageerde iemand die verwees naar een recent artikel van de Amerikaanse schrijver en historicus William Blum die ontkent dat er Russische militairen en materieel in Oekraïne wordt ingezet door het Kremlin. Blum maakt de fout die meer Amerikanen maken door Rusland en Oekraïne vanuit Amerikaans perspectief te zien en alles te herleiden tot de binnenlandse politiek verhoudingen van de VS. Maar dat schiet tekort. Het artikel bevat de volgende passage: ‘Where are these photographs? And how will we know that these are Russian soldiers? And how will we know that the photos were taken in Ukraine? But most importantly, where are the fucking photographs?’ Tja, William Blum open je ogen en kijk dan zie je wat je nu niet ziet.

Het is vaker gezegd, de Russische propaganda speelt een grote rol in de oorlog en gaat naadloos samen met het politieke beleid. Dat communicatieplan is in vele jaren voorbereid door het vrijmaken van middelen om nieuwsmedia als Russia Today en Sputnik op te bouwen, het winnen van de gunst van Europese extremistische politici van vooral rechts-nationalistische snit die de besluitvorming in Europa verstoren en zich in de publiciteit roeren en het plaatsen van trollen in de sociale media die tegen betaling voor het Kremlin werken. En daarnaast zogenaamde onafhankelijke en objectieve journalisten of opinieleiders die of het opnemen voor het huidige beleid van het Kremlin of zich eenzijdig kritisch uitlaten over de politiek van de EU of de VS. Het bijna failliete Oekraïne dat laat wakker geworden is kan daar weinig tegenover stellen.

Het fascineert me al sinds februari 2014 waarom progressieve of rechts-nationalistische opiniemakers en politici president Putin in bescherming nemen of eenzijdig de opponent van Rusland afvallen. Gesteld dat ze niet allen op de loonlijst van het Kremlin staan. Ik vraag me af hoe ze daar zijn gekomen en of ze zelf nog beseffen hoe gesloten hun blik is. Het uit zich in een proces van verdringing en ontkenning. Zodat de militaire aanwezigheid van Rusland in Oekraïne verdrongen wordt. Daarnaast fascineert het me hoe mensen ineens de rechtse Marine Le Pen tolereren omdat deze voor Putin kiest. De politieke kortzichtigheid van William Blum is fascinerend voor iedereen die kritisch naar alle kanten kijkt en illustratief om onze tijd te doorgronden.

Foto: De Russische geheim agent -naar eigen zeggen- en voormalig ‘minister van Defensie’ Igor Girkin eerder dit jaar in functie in Donetsk.

Komt Samopomich in Oekraïense regering? Maakt het wat uit?

Niet opvallend is dat uit de Oekraïense parlementsverkiezingen blijkt dat een meerderheid van de kiezers op een pro-Europese partij heeft gestemd. Dat werd verwacht. Het is een lijn die zich al sinds 2013 aftekent en door de Russische geheime inmenging vanaf maart 2014 en de publieke inmenging vanaf augustus 2014 alleen nog maar groter is geworden. Oekraïne en Rusland vervreemden steeds meer van elkaar. Opvallend is dat uit de parlementsverkiezingen blijkt dat een meerderheid van de Oekraïners op een Oekraïense partij heeft gestemd. Niet op de Communistische Partij of de partij van de Regio’s die in 2010 samen nog meer dan 40% van de stemmen kregen. Deze stemmen komen nu terecht bij het oppositieblok dat zo’n 9,4% kreeg.

Samopomich dat wordt geleid door de burgemeester van Lvov Andriy Sadovyi staat voorlopig op een derde plek met 11% van de stemmen. Na de partijen van president Porosjenko en premier Jatsenjoek. Omdat ook op personen gestemd kon worden zegt het percentage niet alles over de krachtsverhoudingen. Samopomich lijkt het geweten van de twee grootste partijen. Skrypnyk legt uit dat wat zijn partij betreft de scherpschutters van de Maidan uit februari 2014 nu eindelijk opgespoord en berecht moeten worden. Of liever gezegd de opdrachtgevers ervan. Daarnaast wil  Oleksiy Skrypnyk uitgezocht zien wie verantwoordelijk was voor de tragedie van Ilovaisk dat zo’n 1000 vrijwilligers het leven kostte, een omslag in de oorlog werd en kwaad bloed zette bij de vrijwilligersbataljons dat nog nakookt. Ook wil-ie weten wie er verantwoordelijk is voor het verlies van de Krim dat zonder er een schot gelost werd aan de Russen werd overgeleverd. Lukt dat met 11%?

Oekraïne: het verraad van Ilovaisk

Vice News brengt het verraad van Ilovaisk in beeld. Omsingelde Oekraïense troepen kregen een vrijgeleide, maar liepen in de val. Ze werden vernietigend beschoten door artillerie. Waarbij het vooral gemunt was op de vrijwilligersbataljons die als ideologisch worden beschouwd. Gruwelijk. Vice News: ‘With Ukrainian forces having little choice, they surrendered and were assured they could leave the city through a safe “green corridor”. However, the separatists seemed to have reneged on the promise of safe passage, and several Ukrainian columns were caught in devastatingly brutal ambushes, leaving hundreds dead and dozens taken prisoner. VICE News stumbled upon one of the many Ukrainian ambulance convoys sent to retrieve the dead and wounded from an ambush site at Novokaterynivka, finding a scene of absolute horror and panic.‘