Rechter verbiedt passages uit satire Jan Böhmermann. Zwarte dag voor Duitse democratie

Het is een zwarte dag voor de Duitse democratie. Volgens een bericht van Der Spiegel heeft het Landgericht Hamburg bijna alle passages uit het smaadgedicht over de Turkse president Erdogan van Jan Böhmermann verboden. Ze zouden volgens de rechter ontoelaatbaar zijn. Böhmermanns advocaat zegt in beroep te gaan.

Het is een merkwaardig om sommige delen van een satire toe te staan en andere niet. Het is alsof van een schilderij  delen moeten worden afgeplakt, maar andere zichtbaar mogen blijven. Of dat van een film van 100 minuten 95 minuten op zwart moeten. Doorgaans wordt dan het hele schilderij of de hele film verboden. Maar de Hamburgse rechter kiest voor een compromis wat geen compromis is, maar een beschamende vertoning.

Als deze uitspraak in hoger beroep niet wordt vernietigd dreigt het einde van de argeloze omgang met de vrije kunst of satire in Duitsland. Zelfs als het artikel over majesteitsschennis waarop dit kort geding was gebaseerd uit het wetboek wordt geschrapt, dan is de vanzelfsprekende vrijheid weg. De uitspraak van de Duitse rechter steekt des te meer omdat president Erdogan de vrijheid van meningsuiting in een ander land probeert te onderdrukken. En voorlopig lijkt het hem nog gelukt ook. Het is absurd dat een autoritair leider als Erdogan zich succesvol mengt in het tot zwijgen brengen van satire in een Westerse democratie. Het is een dwaze uitspraak die de Duitse politiek, kanselier Merkel en de Duitse justitie te kijk zet en voor de hele wereld belachelijk maakt. Dit is geen toepassing van de beginselen van de rechtsstaat, maar het verwerpen ervan.

Foto: ‘The goat on the left has a short goat tail, but the Greek satyr on the right has a long horse tail, not a goat tail (Attic ceramic, 520 BC).’

Facebook buigt voor Ankara en censureert in Nederland Erdogan-kritische posts

Facebook maakt zich belachelijk door bovenstaande post op de FB-pagina van cartoonist Ruben Oppenheimer te verwijderen. Die niet in strijd zou zijn met de richtlijnen van Facebook. Volgens een bericht in TPO is Oppenheimer helemaal klaar met de nieuwe censuur van Facebook. Nog vorige week werd een cartoon van hem waarin Erdogan het Twitter-logo van achteren nam verwijderd, maar daarna na excuus van een communicatiemedewerker van Facebook teruggeplaatst. Maar nu lijkt Facebook allerlei uitingen met Erdogan-kritische inhoud opnieuw te censureren. De vraag is of de lange arm van de Turkse censuur onderhand tot in de kantoren van Facebook reikt en waarom Facebook zich door de Turkse regering laat intimideren.

Het antwoord ligt voor de hand, als Facebook niet inschikt wordt het uit Turkije verbannen. De inschatting van Facebook is blijkbaar dat Turkse toegang zwaarder weegt dan censuur en negatieve  publiciteit in West-Europa. Maar daar zou Facebook zich nog wel eens schromelijk in kunnen vergissen. Zegt het voort.

Foto: Schermafbeelding van tweet van Ruben Oppenheimer, 18 april 2016.

Censuur van Erdogan-cartoon Oppenheimer door Facebook is niet leuk

NRC-cartoonist Ruben Oppenheimer vertelt voor De Telegraaf zijn verhaal. Een tekening van hem van de Turkse president Erdogan die fanatiek in de weer is met het blauwe Twitter-logo werd door Facebook verwijderd. Terwijl Oppenheimer van mening is dat hij geen enkele richtlijn van Facebook had overtreden. Ongewis is dan ook wat te reden voor de censuur was. Dat bleek snel, want Facebook bood excuus aan en zei een fout te hebben gemaakt. Oppenheimer vindt het excuus waardeloos. Zie hier zijn account op Facebook.

In 2013 ontkende Facebook samen te werken met de Turkse regering. Toenmalig premier Erdogan betichtte tijdens onlusten de sociale media ervan leugens te verspreiden. De onlusten werden met veel politiegeweld en gebruik van traangas neergeslagen. De Turkse regering dreigde Twitter met sluiting als het geen gegevens van demonstranten overlegde. Met name over degenen die in tweets Erdogan ‘beledigd’ zouden hebben. Facebook heeft een geloofwaardigheidsprobleem. Het ontkende met de Turkse overheid samengewerkt te hebben en voelde zich genoodzaakt hierover een verklaring uit te geven. Dit kwam nadat de toenmalige minister van Communicatie Binali Yildrim verklaarde dat Facebook goed samenwerkt met de regering: ‘Facebook has been working in coordination with the Turkish authorities for a long time. They have a unit in Turkey. We don’t have any problem with them.’  Wat je noemt een doodskus. Facebook probeerde de publicitaire schade te beperken door samenwerking met de Turkse regering te ontkennen. Maar hiermee lijkt Facebook haar imago van beschermer van de privacy alleen maar verder te beschadigen. Onderhand begrijpt iedere gebruiker dat vrijheid op het internet dood is, en dat de techbedrijven erover liegen. Dat is niet leuk.

Tijdloosheid van de Oekraïense oorlog. Om in te lijsten

Een wapenstilstand is in de maak tussen Oekraïne en separatisten die gesteund worden door het Russische leger. Maar voor het zover is proberen de laatsten de strategisch belangrijke havenstad Mariupol te veroveren. Om Rusland een toegangsweg over land tot de Krim te bieden. Het zal erom spannen. Artilleriebeschietingen door de separatisten bereiden dat voor. In de uren voor een wapenstilstand zijn de gevechten het felst.

De video toont de voorstad Shyrokyne die onder vuur ligt. De oorlog hult zich in herfsttinten. Met een dubbele focus die net naast de werkelijkheid kijkt, als een uitlopende waterverftekening.  Het zijn ook de cipressen in een 13de eeuwse oorlog tussen Florence en Siena. Rook, vuur, leed en doden zijn inwisselbaar. Wat blijft is de schoonheid van het landschap. Oorlog is leven op het randje van de tijd. Om in te lijsten ter herinnering.

Foto’s: Schermafbeeldingen uit video ‘Shelling of Shyrokyne (the Suburb of Mariupol) with “Grad”s 9/05/2014’ op YouTube.

Terrorisme is geen reden om de meningsuiting in te perken

Voor The Intercept zet Glenn Greenwald vragen bij de ontwikkeling dat de politiek wil dat gebruikers van sociale media afgeschermd worden van controversieel nieuws. Zodat gebruikers niet meer zelf kunnen bepalen wat ze lezen en bekijken, maar politici, bedrijven of nieuwsmedia daarover beslissen. Dat blokkeren van nieuws gebeurt onder het mom het terrorisme in te dammen, en gebruikers niet op verkeerde gedachten te brengen. Feitelijk belemmeren of beperken de voorgestelde maatregelen de vrijheid van meningsuiting.

Greenwald citeert een aankondiging door Twitter van CEO Dick Costello dat het bedrijf video’s en foto’s van de onthoofding van James Foley verbiedt (en de account opschort van iedereen die een link naar de video geeft) en kreeg voor die opstelling een overweldigende goedkeuring. Opvallend omdat juist Twitter zich in het verleden opstelde als verdediger van de meningsuiting en het langst weerstand bood aan overheden die Twitter voor hun karretje probeerden te spannen. Zoals in Turkije en China. Begin 2012 kondigde Twitter al aan censuur per land toe te staan. Nu gaat Twitter verder door censuur per onderwerp toe te passen.

Niet op voorhand is het duidelijk en eenduidig dat om het terrorisme te bestrijden het noodzakelijk is uitingen op sociale media zoals video’s of foto’s van James Foley te verbieden die het terrorisme zouden propageren.

Er zijn drie kanttekeningen bij te plaatsen. Facebook, Twitter of Google hebben veel gegevens van gebruikers verzameld en baten deze commercieel uit. In een stilzwijgende ruil die gebruikersgemak en vrijheid uitruilt tegen persoonsgegevens voor bedrijven. Als deze die ruil eenzijdig opzeggen, dan neemt het vertrouwen van gebruikers in bedrijven als Twitter en Facebook en sociale media af. Overigens is internet divers en kent het zoveel subculturen dat censuur nooit waterdicht zal zijn. Wie een bepaalde uiting zoekt kan die altijd vinden. Daarnaast is de vijand van vandaag de vriend van morgen. Zoals de Turks-Koerdische PKK die door VS, EU en Turkije op de lijst van terroristische organisatie is gezet, maar ondanks dat nu door VS en EU dienstbaar wordt gemaakt om het grotere kwaad IS (Islamitische Staat) te bestrijden. Terrorisme is dus relatief. Daarom is het als reden veel te grof om er de vrijheid van meningsuiting in algemene zin mee te belemmeren of in perken.

Foto: Beeld uit gewraakte video met James Foley

Oekraïne: volop mannen met ballen en balken voor hun kop

Met het moreel van de Oekraïners lijkt het wel goed te zitten. Met de rust in Oekraïne niet. Een Oekraïense chauffeur filmt in Rusland militair materieel dat naar de separatisten in Oost-Oekraine wordt vervoerd. Onder begeleiding van Russische verkeerspolitie. Aan de aanvoer valt af te lezen dat dit een artillerie-oorlog is. Aan beide zijden wordt de Koude Oorlog nagespeeld met materiaal uit dat tijdperk. Elke dag vallen er over en weer tientallen doden. Aan de Russische grens staan 45.000 manschappen om Oekraïne binnen te vallen. Hoe reageren de EU en Nederland als het volledige oorlog wordt? ‘Pederasten’ roept de Oekraïense chauffeur tegen de Russische militairen die z’n land komen bezetten. Wakkere mannen met ballen en balken voor hun kop.

Turkije blokkeert Twitter. Erdogan gaat z’n eigen gang

De Turkse premier Recep Erdogan is de schaamte voorbij. Hij trekt zich niks aan van de binnenlandse en buitenlandse kritiek op de inperking van de meningsuiting. Twitter wordt nu in delen van Turkije geblokkeerd. ‘We hebben nu een gerechtelijk bevel. We zullen roeien Twitter uit. Het kan me niet schelen wat de internationale gemeenschap zegt. Iedereen zal de kracht van de Turkse Republiek zien‘, aldus Hurriyet Daily News. Het verbod wordt door critici van de premier direct gekoppeld aan de Fethullah Gülen-organisatie die de sociale media zou benutten om gefalsificeerde berichten over malversaties van Erdogan en z’n kring naar buiten te brengen om hem in diskrediet te brengen. Maar premier Erdogans onvrede zit dieper.

Sowieso staat de internetvrijheid in Turkije onder druk. Het einde van het open internet is er in zicht. Erdogan heeft het evenmin zitten op sociale media. In juni 2013 verklaarde hij: ‘Sociale media zijn vol gefabriceerd nieuws, ongefundeerde beweringen en beschuldigingen tegen mij’. Later die maand kwam een conflict tot uiting tussen de regering en Twitter dat nu nog speelt: ‘Op haar beurt beticht het ministerie van Transport Twitter er weer van geen juridische status in Turkije te hebben en geen legale onderneming te zijn. Twitter voert voor haar weigering aan dat Turkije geen juridische waarborgen voor gebruikers kent. Twitter weegt haar belang per land en per situatie af. Burgerrechten worden zo onderhandelbaar als handelswaar. Turkije is de laatste maanden een slagveld tussen Twitter en Erdogan geworden. Dat brengt internetbedrijven in een lastig parket. Facebook achtte het in juni 2013 na een verklaring van de Turkse regering over de goede samenwerking nodig om te ontkennen dat het met die regering samenwerkte. Waar moet dat eindigen?

Foto: Schermafbeelding van #ErdoganBlocksTwitter, 21 maart 2014.

Iedereen is een vijand van de kunst. Dit vijanddenken loont niet

Wie is de grootste vijand van de kunst? Een lastig te beantwoorden vraag omdat er talrijke kandidaten zijn. Laten we eens kijken. Is het ‘Halbe Zijlstra’, niet de persoon van vlees en bloed, maar de mentaliteit van de Haagse politiek die valt samen te vatten in twee woorden: minachting en onbegrip voor kunst? Dus inclusief minister Jet Bussemaker. Of is het insider Melle Daamen die onder het mom van rationalisering voorrang geeft aan topinstellingen en zich als outsider profileert? Of is het de Raad voor Cultuur met de burgemeester in oorlogstijd Joop Daalmeijer die net doet alsof zijn adviezen er iets toe doen? Of is het het grote publiek dat niks geeft om kunst en per definitie alles wat anders is als ongewenst en onnodig bestempelt? Of zijn het de organisaties in de kunstsector die doorgaans zwak bestuurd worden en samen geen vuist maken? Of zijn het zwakke kunstenaars die door gebrek aan scherpte en verbeeldingskracht kunst een verkeerde naam geven?

Van die laatste categorie geeft Tinkebell een veelzeggend en nietszeggend verslag in Trouw onder de titel ‘Soms zijn kunstenaars grote uilskuikens, net als gewone mensen‘. Het gaat om de expositie Bliksemeditie, een tijdelijke culturele programmering door Stadsdeel West in de Amsterdamse St. Josephkerk, de Vluchtkerk waarvan een kunstenaar en curator niet echt blijken te weten wat ze aan het doen zijn. Tinkebell is vaag over de achtergronden en concludeert: ‘(..) ik geloof echt oprecht in de enórme potentiele kracht van de kunsten. Maar niet altijd.‘ Ware woorden van de impressionistische denker. Tinkebells stuk werd op sociale media geretweet zonder dat de feiten centraal stonden. Zodat onduidelijk bleef dat het tweedaagse Bliksemeditie anders gewogen moet worden dan een tentoonstelling van zes weken in een gevestigde presentatie-instelling.

Het antwoord over de grootste vijand van de kunst is simpel. De huidige politici hebben van huisuit niet meer meegekregen dat kunst er toe doet. Sowieso dat iets er nog toe doet, op de christelijke politici na die zich op hun bijbel verlaten. Deze postmodernistische dorknopers zijn de verwondering voorbij, zonder dat te willen verbergen. Ze zijn zelfs trots op hun botheid. De Daamens en Daalmeijers voegen zich uit berekening in die mentaliteit. Het grote publiek valt het niet kwalijk te nemen dat het niks van kunst wil weten omdat kunst niets van het publiek wil weten. En de kunstsector waar zo hard gewerkt en gezwoegd wordt -maar allerlei amateurs dat beeld verstoren- is te verdeeld om krachtig te zijn en mist geloofwaardige woordvoerders. Nederlandse kunst is als de verwikkeling van de thriller ‘Murder on the Orient Express‘. Iedereen is de vijand.

Foto 1: Neon ‘There is place‘ in Bolo-K Bliksemeditie 7&8 December, credits Naomi Souwen.

Foto 2: Batavus Dorknoper, de muggeziftende ambtenaar in de Bommelstrip van Maarten Toonder.

Gladstrijkers, hermelijnvlooien, jaknikkers en hielenlikkers van Oranje

Grif geef ik het toe, ik ben Republikein en heb niks met Oranje. Hoewel ik Willem-Alexander best aardig vind. Trouwens, ik heb ook niks met de huidige Republikeinen. Bij gebrek aan identificatie voel ik daarom niks bij zo’n soort staatshoofd. Alsof ik toeschouwer ben van het operateske Freedonia van de Marx Brothers, met protocol, sjerpen, galajurken, aria’s, paleizen en prinsesjes. Maar zij hebben nog de eigen logica om positie, functie en rijkdom te beschermen. Dat begrijp ik. Maar wat elke keer weer verbaast zijn de gladstrijkers, hermelijnvlooien, jaknikkers en hielenlikkers van Oranje. Waarom doen ze het? Wat winnen ze erbij? Zijn ze betoverd door de magie van de operette? Met een minister Plasterk als spionagechef die met zijn naïeve houding Freedonia moet redden van Big Brother die aan de grenzen wacht. Alle proppenschieters worden in gereedheid gebracht. En de ingehuurde handenklappers twitteren het land veilig. Ik zie het bevreemdend aan.

Foto 1: Schermafbeelding van ‘Nederland is jarig. 200 jaar vrij!‘. 26 oktober 2013.

Foto 2: Schermafbeelding van tweets op ‘@200jaarnl‘ 26 oktober 2013.

Campagne tegen sexting in Zwitserland

Het Zwitserse Pro Juventute lanceert vandaag een campagne tegen sexting. Ofwel, het verspreiden of delen van seksueel getinte foto’s of berichten via mobiele telefoons of andere mobiele media. Ook in Nederland een probleem onder jongeren. Met name meisjes laten zich soms overtuigen om naaktfoto’s van zichzelf via media te versturen. Maar dan krijgen ze spijt. Zeker als de foto wijd verspreid wordt. Pro Juventute wil de jongeren en hun omgeving bewust maken van de risico’s en waar nodig hulp verlenen via een hulplijn.

Foto’s: Beeldmateriaal van de campagne tegen sexting van het Zwitserse Pro Juventute. Credits: Pro Juventute.