Wat bezielt de VVD om zich te keren tegen kunst? Bij een petitie die vraagt om Körmelings draaiend huis in Tilburg te verwijderen

Voorzitter Emmy Duinkerke van de afdeling Hart van Brabant van de JOVD is petitionaris van deze petitie van 20 november. De JOVD is een jongerenafdeling gelieerd aan de VVD. De petitie verzoekt vanwege financiële redenen om te stoppen met het kunstproject Het Draaiend Huis op de Hasselrotonde in Tilburg. Duinkerke schrijft de petitie namens de JOVD. Ze noemt de naam van de kunstenaar niet, maar dat is de in Eindhoven wonende kunstenaar/ architect John Körmeling. Hij werkt veel in de publieke ruimte, landelijke bekendheid kreeg Körmeling toen hij het Nederlandse paviljoen Happy Street voor de Expo 2010 in Shanghai ontwierp.

Duinkerke reageert waarschijnlijk op een bericht van 16 november 2018 van Omroep Brabant dat meldt dat het kunstwerk kapot is en de reparatie ervan 45.000 euro kost. Zij wijdt op haar persoonlijke FB-pagina een posting aan hetzelfde onderwerp: ‘De JOVD Hart van Brabant is een petitie gestart om het Draaiend Huis Tilburg uit te krijgen. Dit kunstproject heeft al ontzettend veel geld gekost en gaat nog meer geld kosten, waar wij als Tilburgers voor mogen opdraaien’. Aan het kostenaspect ontleent ze haar enige argument.

Het is opvallend dat de VVD en de adspirant-VVD’ers van de JOVD zich profileren door tegen hedendaagse kunst te schoppen. Afgelopen week was er nog het pleidooi van VVD-kamerlid en cultuurwoordvoerder Thierry Aartsen die ‘cultuur’ tegen ‘volkscultuur’ afweegt en meende dat de steun voor kunst afgebouwd moet worden ten gunste van volkscultuur. In het debat over de cultuurbegroting kreeg hij veel kritiek. Kamerlid Carla Dik-Faber van de ChristenUnie noemt Aartsens idee ‘ontzettend polariserend’. Een misverstand is dat in 2010 tijdens het staatssecretariaat van Halbe Zijlstra als verantwoordelijke bewindsman voor kunst niet de VVD maar de PVV de kwade genius zou zijn achter de afbraak van de kunstsector. De PVV had die macht niet en profileerde zich uitsluitend op het dossier immigratie, islam en integratie. Ik schreef in 2012 in een commentaar: ‘De VVD is de oorzaak voor de kaalslag op cultuur en heeft dat de afgelopen jaren voorbereid en vormgegeven. Eerst binnen de VVD-fractie bij monde van cultuurwoordvoerder Han ten Broeke, in 2010 door VVD-informateur Ivo Opstelten in het regeerakkoord en in de uitvoering door VVD-staatssecretaris Zijlstra.’

De lijn Halbe Zijlstra – Thierry Aartsen – Emmy Duinkerke is geen toeval, maar bewust beleid binnen de VVD. De partij profileert zich met het schoppen tegen kunst en het terugdringen van overheidssubsidie voor kunst. Wat de partij denkt te bereiken door zich als vijand van kunst te profileren is de vraag. Want zowel in positieve als negatieve zin leeft kunst in Nederland nauwelijks bij het electoraat. Het risico bestaat dat gematigde liberalen om deze reden de VVD de rug toekeren. Vooral vanwege de volksmennerij die ermee samengaat. Op de rechtse flank van de politiek bestaat haat tegen kunst omdat het als een linkse hobby wordt beschouwd.

Uiteraard mogen politici zich tegen kunst keren als ze dat volgens hun overtuiging vinden. Maar dat de grootste partij van Nederland over de rug van de kunst denkt te kunnen scoren baart zorgen. Het gaat ook niet om backbenchers als Aartsen of Duinkerke die in de rat race van de politiek kunst aangrijpen om gehoord te worden. Zo werkt politiek nu eenmaal. Het gaat om een mentaliteit bij de VVD die handelt in oude reflexen.

De VVD in de jaren ’50 en ’60 was een elitaire partij van de gegoede burgerij. Zo noteert Jan Hanlo die Oote oote oote boe schreef in 1952 over een VVD’er: In dezelfde maand haalt het vers de Eerste Kamer waar Mr. W.C. Wendelaar (VVD) zich erover opwindt. Met name ergert hij zich aan het feit dat het vers gepubliceerd werd in een door het rijk gesubsidieerd tijdschrift. De pendule is na ruim 60 jaar terug bij de minachting door de VVD voor kunst. Pleidooien voor het schrappen van overheidssubsidie voor kunst zetten een doorgaande streep onder een VVD die vrijgestelden bedient en geld omploegt richting bedrijfsleven en banken.

Foto 1: Schermafbeelding van petitie ‘Stilstaand Huis Tilburg uit’ van Emmy Duinkerke, voorzitter van de JOVD Hart van Brabant, 20 november 2018.

Foto 2: John Körmeling, ‘Hasselt Traffic Circle’, Tilburg 2008. ‘Freestanding row house rotating on roundabout’.

Advertentie

Is het leed groter dan vroeger? Welnee, onzin, het is van alle tijden

Het beste antwoord op de observatie dat het nog nooit zo slecht is gegaan met de wereld en de verzuchting ‘dat het nog nooit zo erg is geweest’ omdat het geweld en het onrecht nog nooit zo groot waren is een duik in de geschiedenis. Daar zijn talloze  tegenvoorbeelden te vinden voor het idee dat het nog nooit zo erg was.

Vandaag viert China met een grote militaire parade dat er 70 jaar geleden een eind kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Op 2 september 1945 tekende de Japanse vertegenwoordiger aan dek van de USS Missouri de overgave, ook aan het Nationalistisch China van Chiang Kai-shek.  De communisten vochten nauwelijks tegen de Japanners zodat ze de Nationalisten wat credits moeten geven om een geloofwaardig verhaal te vertellen.

De tweede slag om Shanghai (1937) duurde drie maanden. Het was de eerste grootschalige confrontatie tussen het Japanse en het Nationalistisch-Chinese leger en het echte begin van de Tweede Chinees-Japanse oorlog. Uitermate bloederig met veel slachtoffers. Beide foto’s met de rode stempels van het Japanse leger kwamen niet door de censuur. Want oorlog moet aan het thuisfront wel verkoopbaar blijven. Vele analisten realiseren zich nu pas goed dat China na de VS, de Sovjet-Unie en het Britse Rijk de vierde geallieerde was die het Japanse expeditionele Kanto Leger (ook: Kwantung) van op enig moment 700.000 manschappen bond zodat het niet elders ingezet kon worden. Hoewel het als zwak wordt ingeschat en niet tegen het Sovjet-leger opgewassen leek. Was het Japanse Kantokuen Plan voor de invasie van de Sovjet-Unie in 1941 een fabeltje?

Foto 1: ‘Orphaned Chinese baby crying in the South Station in Shanghai, China, 28 Aug 1937; this photograph was titled ‘Bloody Saturday’ and was seen in Hearst Corporation publications’. Credits: Wang Xiaoting.

Foto 2: ‘Killed civilians on Nanjing Road, Shanghai, China, Aug 1937; note Japanese censor’s disallow stamp’.

Foto 3: ‘Japanese soldier guarding a group of Chinese prisoners of war, Shanghai, China, 30 Aug 1937; note Japanese censor’s disallow stamp’.

Met sluiting Chinese heropvoedingscentra verandert er niks

Het is geen geheim dat het slecht is gesteld met de mensenrechten in China. Zo zijn er heropvoedingscentra door arbeid die feitelijk martelkampen zijn. Bijvoorbeeld Masanjia dat in het westen volop publiciteit kreeg. De Chinese regering houdt niet van negatieve publiciteit en kondigde onlangs de afschaffing van deze centra -het ‘Laojiao‘-systeem- aan. De kampen bestaan al sinds 1957. Een Amerikaanse mensenrechtencommissie concludeerde eufemistisch dat de kampen de sociale stabiliteit ondermijnen. Zelfs in China zijn ze onwettelijk.

Is het gedaan met het grootschalig onrecht door de overheid als het ‘Laojiao‘-systeem wordt afgeschaft? Nee, het is een cosmetische zet want er blijven ‘zwarte’ gevangenissen, hersenspoelcentra en ‘juridische leercentra’. In China waar evenmin vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting of een functionerend rechtssysteem bestaat. Enfin, premier Rutte en andere westerse leiders hengelen bij de Chinese leiders naar opdrachten voor hun bedrijfsleven.  Dat geeft steun voor de onderdrukking door de Chinese communistische partij van de Chinese burgers. Iets om trots op te zijn. En het gekke is dat westerse leiders evenmin als de Chinese communistische leiders iets van kritiek op de onderdrukking willen weten. Hoe vreemd is dat?

Ai Weiwei: In China wint internetvrijheid van overheidscensuur

Ai Weiwei denkt met ons mee en hoopt dat internet tot meer vrijheid kan leiden. Zeker in een autoritair land als China. Hij meent dat de vrijheid van expressie niet gecontroleerd kan worden. Onduidelijk is of-ie dat technologisch, politiek of maatschappelijk bedoelt. Zo citeert W.J. Poolen in zijn masterscriptie ‘Intentional Disintegration of Cybercriminal Networks’ van Clarke en Knake Cyberwar (2010): ‘They mention that the Government of the People’s Republic of China has equipped all its computers, servers and routers with special software (Green Dam Youth Escort software, The Great Firewall DNS manipulator and other components) that enables the Chinese government to literally flip an application switch “to disconnect all Chinese networks from the rest of the global Internet”‘. Zo heeft de Chinese overheid vermoedelijk ook mogelijkheden ingebouwd hebben om regionale netwerken los te koppelen. Bijvoorbeeld van steden als Peking, Shanghai of Hongkong.

Ai Weiwei: Twitter is blocked here in China so I can’t read any tweets

Ai Weiwei tart de machthebbers. Op twitter vergelijkt-ie China met Noord-Korea. Want in China wordt twitter door de autoriteiten geblokkeerd. De veeg uit de pan naar Shanghai: a city without culture, but a lot of money maakt zijn ongenoegen compleet. De ‘Jack’ tot wie Ai Weiwei zich richt is Jack Dorsey, de mede-oprichter van Twitter die in China op zakenreis is. Extremely excited by an amazing presentation the team just made to me. 

Op thenextweb.com geeft Jon Russell de achtergronden: ‘Weiwei heeft herhaaldelijk Twitter en Sina Weibo (het Chinese equivalent) gebruikt hoewel autoriteiten hem het gebruik van sociale media verboden, na zijn vrijlating uit een onverklaarbare detentie door de staat van meer dan twee maanden.’ Volgens de bestuursvoorzitter van Twitter Dick Costolo ziet het bedrijf zich als de ‘free wing of the free speech party’.

Jack Dorsey is zich duidelijk bewust van het gevecht van Ai Weiwei met de autoriteiten, zijn inperking van de meningsuiting en de door Dick Costolo geuitte claim van Twitter en werkt deze uit. Want hij antwoordt op het ongenoegen van Ai Weiwei dat China geen toegang tot twitter heeft dat het ongelukkig en teleurstellend is: yes, it’s unfortunate and disappointing. De tweets tonen ook aan dat de blokkade omzeild kan worden.

De druk van Jack Dorsey en hoop op een opening speelt zich af tegen een verslechtering van de mensenrechten. Dat valt niet los te zien van de machtswisseling aan de top komende zomer als de gematigde Xi Jinping de macht overneemt. Bij de prominente mensenrechtenactivist Hu Jia vielen gisteren acht agenten zijn huis binnen en werden twee computers in beslag genomen. Maar Ai Weiwei laat zich niet intimideren.

Foto: Tweets van Ai Weiwei met Jack Dorsey, 12 januari 2012