Dockers willen vracht die verbonden is met Russische Federatie niet afhandelen. Ook via staking?

Tweet van FNV Havens met reactie.

De schending van de mensenrechten en het binnendringen met bruut geweld van de ongenode en onwelkome gast de Russische Federatie in Oekraïne vraagt om een reactie. Het is een asynchrone strijd die op verschillende plaatsen plaatsvindt. Hoe dan ook moet de Russische economie geraakt worden. Zeker zolang het Westen zich niet actief in de strijd in Oekraïne mengt. Europa moet geen Russisch gas en olie meer afnemen omdat dat Poetins oorlogskas spekt en de oorlog gaande houdt.

Havenwerkers hebben een machtig wapen: de staking. Ze kunnen dat nu inzetten tegen schepen en vliegtuigen die op enigerlei wijze met de Russische Federatie zijn verbonden. Het is onvoldoende om alleen Russische schepen en vliegtuigen te boycotten, want Russische lading kan door vervoerders uit andere landen verscheept worden.

De vakbond moet het initiatief nemen en zich niet afhankelijk maken van de Havenbedrijven. Want die gaan zolang mogelijk door om zaken met de Russische Federatie te blijven doen. Ze hebben economische belangen die strijdig zijn met het economisch isoleren van de Russische Federatie. Uit een artikel in de PZC blijkt hoe defensief de werkgevers denken en hoe ze acties proberen te vertragen. Daar moeten de vakbonden niet in meegaan.

Vakbondsleider Niek Stam van FNV Havens vraagt zich het volgende af: ‘Nederland is ooit ook bevrijd door andere landen die daarvoor financiële offers hebben moeten brengen. En wat gaan we doen als Rusland ook andere landen aanvalt en bezet? En als Poetin de gasprijs verhoogt om zijn oorlog te bekostigen? Waartoe zijn wij dan wel bereid?‘

Stam vindt dat alles besmet moet worden verklaard wat Russisch is. Het verdient de voorkeur dat de regeringen van Westerse landen daar gezamenlijk een standpunt over innemen en verdergaande maatregelen treffen om de nu nog bestaande loopholes af te sluiten. Maar zolang het nog niet zover is, kan voorlopig het wapen van de wilde staking druk zetten op de Westerse overheden én op Russische bedrijven en regering.

Affiche van film Stachka /Стачка (Staking) van Sergei Eisenstein (1925).

In het VK weigerden volgens een bericht in The Guardian vandaag havenwerkers om de Boris Vilkitskiy met Russisch LNG te lossen. Ze waren kwaad vanwege een regeringsmaatregel die alleen keek naar de registratie van het schip en niet naar de herkomst van de lading. Ze verklaarden zich solidair met Oekraïense havenwerkers. Deze maas in de maatregel probeerden ze met een wilde staking te dichten. Met succes. Of het schip naar een andere Europese haven is gevaren om gelost te worden blijkt niet uit het bericht.

Schermafbeelding van deel artikel ‘Tanker of Russian gas diverted after Kent dockers refuse to unload it‘ in The Guardian, 3 maart 2022.

Advertentie

Thierry Baudet is niet oprecht in zijn kritiek op hedendaagse kunst. Rechtse media lusten pap van zijn kooigevecht tegen ‘de kunst’

Het wordt vermoeiend en voorspelbaar. Thierry Baudet van het rechts-nationalistische Forum voor Democratie met adrenalinestoten in de versnelling. En rechtse media als DDS, TPO of De Telegraaf die van elke zucht van hem vervolgens verslag doen. Baudet raast door en laat zijn gesprekspartner niet aan het woord. Nu weer voor de EO-radio over hedendaagse kunst. Waarvan hij in een NRC-artikel  eerder heeft gezegd die af te wijzen omdat het ‘symptomen zijn van een ziekelijke afkeer van het thuis.’ Hij noemt het ‘moderne kunst’. Het gaat Baudet dus helemaal niet om de richting die de hedendaagse kunst neemt. Hij wijst op politieke gronden alle hedendaagse kunst af. Het zou eerlijk zijn als hij dat zei, maar dat zegt hij niet in het debat voor de EO-radio.

Wat Baudet zegt is aantoonbare onzin en toont z’n gebrek aan kennis van de moderne en hedendaagse kunst. Hij haalt alles door elkaar. Zijn verwijzing naar het abstracte expresssionisme of het abstract-expressionisme -de stroming van schilders als Jackson Pollock en Willem de Kooning- slaat de plank mis en toont juist het omgekeerde aan wat wat hij meent te zeggen. Die stroming is het juist te doen om de materie, de expressie van de verf en de kleur en heeft hoegenaamd niets te maken met verwijzingen naar de werkelijkheid.

Baudet heeft te weinig verstand van kunst om er samenhangend en verstandig over te kunnen praten. De steeds weer terugkerende fout van Baudet is niet zijn onkunde, maar zijn zelfoverschatting. Hij denkt zich niet te hoeven beperken, maar dat is een groot misverstand waarmee hij zichzelf telkens weer voor gek zet.

Daarnaast is het ongepast voor een partijpoliticus om zich onder verwijzing naar specifieke gevallen met de inhoud van kunst bezig te houden. Zoals het tentoonstellingsbeleid van musea. Een volksvertegenwoordiger moet zich verre van de inhoud van kunst houden en zich beperken tot het scheppen van de voorwaarden. Baudet is pas sinds kort volksvertegenwoordiger en moet blijkbaar nog wennen aan zijn nieuwe rol. Hij moet leren om zich niet te mengen in het inhoudelijk debat over wat passende kunst is. In zijn ogen. Daar hebben politici verre van te blijven. Ze gaan over politiek, maar niet over de inhoud van kunst. Of religie of de omroep.

Ieder zijn smaak. Realisten of fijnschilders als Wim Heldens, Henk Helmantel, Peter van Poppel of Rob de Lange zijn opgenomen in de collecties van Nederlandse musea en worden niet genegeerd zoals Baudet suggereert. Zo kocht het Groninger Museum in 2014 enkele werken van Helmantel. Veel getalenteerde conceptuele of post-postmodernistische kunstenaars krijgen trouwens evenmin grote tentoonstellingen of aankopen in Nederlandse kunstmusea. De middelen zijn nu eenmaal schaars. Niet in het minst door de invloed van de rechts-nationalistische partijen als VVD en PVV die sinds 2011 buitenproportioneel hebben gekort op het cultuurbudget. Met als direct gevolg dat kunstmusea nu moeten schipperen met hun middelen.

Kunst heeft een maatschappelijke functie en opereert vanuit die rol. Als kunst die rol niet inneemt is kunst geen kunst meer. Maar versiering of behang. Of onderdeel van staatspropaganda. Kunst scherpt aan en stelt het vanzelfsprekende ter discussie. Per definitie tornt kunst aan de gevestigde orde en spiegelt daar kritisch op. Net als religie stelt kunst vragen over het wezen, het bestaan, de werkelijkheid, de zin van het leven en de samenleving. Het is onzin om te veronderstellen dat kunst ‘links’ is en er geen ‘rechtse’ kunst bestaat. Kunst is niet links of rechts, maar schopt tegen het vanzelfsprekende. Of de gevestigde orde nou links of rechts is. Musea doen daar verslag van en bieden als bemiddelaar ruimte aan kunst die de eigen tijd weerspiegelt.

De sociaal-realistische kunst van de Sovjet-Unie die in de realistische vorm in de buurt komt van wat Baudet passende kunst vindt was links-conservatieve kunst die vanwege staatswege was bedoeld om de gevestigde, communistische orde te ondersteunen. Daardoor werd in de Sovjet-Unie de levendige en kwalitatief hoogstaande avant-garde in de vroege jaren’ 30 (vdve) wegens ‘formalisme’ door de opvolgers van Lenin in de ban gedaan. Dat betrof kunstenaars zoals Alexander Rodchenko, Vsevolod Meyerhold, Dziga Vertov of Kazimir Malevich. Zelfs iconen als Sergei Eisenstein of Dmitri Sjostakovitsj werden geknecht in hun artisticiteit.

Kunst die in dienst van de politiek staat en daar niet op kan en mag reageren is bloedeloos en kan niet de maatschappelijke rol van kunst spelen. Dat soort kunst wordt een bevestiging van de bestaande orde en is geknecht en gedomesticeerd. Kunst die ondergeschikt is aan de politiek, de bestaande orde of de geldende smaak van de burgerij is ten dode opgeschreven. Van de andere kant zouden politici die de lenigheid van geest missen om de maatschappelijke rol van kunst te accepteren moeten nadenken over hun eigen rol.

Foto: Schermafbeelding van nieuwsitem online De Telegraaf, 4 april 2017.

Kans op een niet neutraal, maar wel zelfstandig Oekraïne?

Michael Weiss wijst in FP op het patroon van inmenging door Rusland in Oekraïne. Het grensland bij uitstek. Geen nieuwe methode maar een erfenis van de Sovjet-Unie die opnieuw wordt toegepast door de huidige machthebbers in het Kremlin. Grensstaten of limitrofe staten vormden na de Eerste Wereldoorlog een ring rond de toen nieuwe Sovjet-Unie. Zoals de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen, Polen, Moldavië,  Oekraïne, Wit-Rusland en Finland. Deze historische werkelijkheid is een erfenis van het tsaristische Rusland.

Bufferstaten kennen de tragiek hun bestaan te ontlenen aan het belang van grootmachten die zich militair tegen elkaar willen verdedigen. In 1939 verklaarde Adolf Hitler dat ‘als de gebeurtenissen zich ontwikkelen kan de noodzaak ontstaan ​​om de limitrofe staten te bezetten en deze gebieden te annexeren.’ Zo konden de Baltische staten in de jaren ’30 en vroege jaren ’40 kiezen tussen twee kwaden: Duitsland en de Sovjet-Unie. Zonder enig zicht op neutraliteit. Inmenging van beide grootmachten leidde tot interne verdeeldheid en marginalisering van de middenpartijen door provocaties, gebruik van een vijfde colonne en militaire druk.

In Oekraïne wordt 75 jaar later exact hetzelfde scenario van inmenging gebruikt. Vraag is of Oekraïne net als Finland in 1939-1940 weerstand kan bieden aan de Sovjet-Unie en uit haar invloedssfeer kan blijven of net als de Baltische staten in die periode zich niet uit de greep van de Sovjets kan ontworstelen. Hoe liggen de kansen voor een zelfstandig en neutraal Oekraïne dat levensvatbaar is tussen Rusland, Europa en de VS?

Rusland opteert voor een neutraal en verzwakt Oekraïne dat geen lid is van Navo of EU. Samen met Zweden, Georgië en Finland moet het neutraal blijven volgens een analyse van journalist Jevgeni Krutikov. Trouwens een merkwaardig standpunt omdat Zweden nu al een van de meest trouwe Europese partners van de VS is. De Europeanen en de VS opteren voor een gebonden Oekraïne dat lid is van de EU binnen hun invloedssfeer.

De analogie tussen Oekraïne van nu en de Baltische staten in de jaren ’30 is opvallend en gaat verder dan de methode van inmenging. Probleem is dat echte neutraliteit voor Oekraïne nu niet bestaat zoals het kleine Finland dat wel kon bevechten op de Sovjets. Oekraïne is op dit moment te verdeeld en verzwakt om op eigen benen te staan. De ‘neutraliteit’ die Rusland voorstaat is dat niet en houdt praktisch afhankelijkheid van Rusland in. Maar de associatie die EU en VS voorstaan houdt feitelijk weer afhankelijkheid van het Westen in.

Er is perspectief voor een autonoom Oekraïne op de lange termijn. Ook daar geeft de geschiedenis aan wat de beste kans op overleving biedt. Het gaat de goede kant op met de marginalisering van de extremisten en de interne coherentie. De Rechtse Sektor en Svoboda worden door gematigde politici langzaam uit de kern van de macht geweerd. Een proces dat met de presidentsverkiezingen van 25 mei voltooid kan worden. Weliswaar bezetten strijdgroepen die door Rusland aangestuurd worden nu in Oost-Oekraïne overheidskantoren, maar enquêtes geven aan dat deze acties niet door een meerderheid van etnische Russische Oekraïners in Oost-Oekraïne gesteund wordt. De opbouw van de veiligheidstroepen en de infiltratie door de Russische geheime dienst verkleint weer de kans op krachtig ingrijpen en autonomie. Oekraïne dat bestaat als eigen entiteit kan niet neutraal zijn, maar heeft kans om als een economisch Europees en militair neutraal Finland te overleven.

Foto 1: Bewoners van Letland ‘vragen’ om toetreding tot de Sovjet-Unie, 1940.

Foto 2: Still uit ‘Alexander Nevski‘ van Sergei Eisenstein (1938).

Op internet kan alles met plaatjes. Het lijkt wat. Maar wat zegt het?

Pantokrator is ook een Zweedse band. Death-metal naar het schijnt. In het Christendom verwijst de term naar een specifieke afbeelding van Christus. Het kan vertaald worden als de ‘Almachtige‘. Griekse namen voor organisaties zijn populair omdat ze alles en niets betekenen. Verloren losgezongen van hun oude betekenis.

Wat zien we in de video ‘For all of Christendom‘? Een groep nonnen met hun ‘Sister Act‘ als dansende vleermuizen in een kerk. Het lijkt geplukt uit een zwijgende film die kritiek heeft op het christendom. Wie weet, Eisenstein of Pudovkin. Wie het opvat als heiligschennis, kan er een overtreding in zien. Van iets.

Internet maakt het knippen, plakken, tegenstellen of afstemmen mogelijk. Tot aan elke combinatie toe. Alles kan. Te gek valt niet te bedenken. Maar wat het zegt? Geen idee. Promotie, reclame of stapeling van beelden. Het verklaart niks. Ook dit stukje niet. Het ontkomt niet aan de dwang van beelden die alles zeggen. Of niets.

Foto 1: Christus de Verlosser (Pantokrator), een 6de-eeuws encaustische afbeelding; collectie Sint Catherina’s Klooster op de berg Sinaï.

Foto 2: Vlaamse anoniem, ‘De Gekke Dans van Nonnen‘, eind 16de eeuw. Het Zotte Kunstkabinet, Mechelen.