John Szwed over de relatie tussen jazz en schilderkunst

Een item voor de liefhebbers van jazz en schilderkunst, in het bijzonder bebop en moderne kunst. Emeritus hoogleraar John Szwed die heeft gepubliceerd over jazz, antropologie en Afro-Amerikaanse onderwerpen geeft zijn visie op de wisselwerking en wederzijdse beïnvloeding tussen de twee disciplines. Met in een hoofdrol twee van oorsprong Nederlandse schilders: Piet Mondriaan (na 21’30’’) die wordt gekoppeld aan de door-meanderende boogie woogie van de pianisten Albert Ammons, Meade Lux Lewis en Pete Johnson en aan Thelonious Monk, evenals Willem de Kooning (na 43’00’’) die wordt gekoppeld aan Robert Rauschenberg en Ornette Coleman. In Nederland zouden in zo’n lezing ongetwijfeld de namen Lucebert en Hugo Claus vallen.

Foto: Robert Ryman, Untitled (Orange Painting), 1955 en 1959. Collectie: MoMA New York.

Tijdloosheid van de Oekraïense oorlog. Om in te lijsten

Een wapenstilstand is in de maak tussen Oekraïne en separatisten die gesteund worden door het Russische leger. Maar voor het zover is proberen de laatsten de strategisch belangrijke havenstad Mariupol te veroveren. Om Rusland een toegangsweg over land tot de Krim te bieden. Het zal erom spannen. Artilleriebeschietingen door de separatisten bereiden dat voor. In de uren voor een wapenstilstand zijn de gevechten het felst.

De video toont de voorstad Shyrokyne die onder vuur ligt. De oorlog hult zich in herfsttinten. Met een dubbele focus die net naast de werkelijkheid kijkt, als een uitlopende waterverftekening.  Het zijn ook de cipressen in een 13de eeuwse oorlog tussen Florence en Siena. Rook, vuur, leed en doden zijn inwisselbaar. Wat blijft is de schoonheid van het landschap. Oorlog is leven op het randje van de tijd. Om in te lijsten ter herinnering.

Foto’s: Schermafbeeldingen uit video ‘Shelling of Shyrokyne (the Suburb of Mariupol) with “Grad”s 9/05/2014’ op YouTube.

Laure Prouvost spreekt met haar kunst en zwijgt

Update 3 december 2013: Laure Provost heeft de Turner Prize 2013 gewonnen. De organiserende Tate Gallery geeft de motivatie. 

De Frans-Britse kunstenares Laure Prouvost is een van de vier genomineerden voor de Britse Turner Prize. Op 2 december wordt de winnaar bekendgemaakt. Ik hoop dat ze wint. Enkele jaren terug kocht ik samen met m’n vrouw op Art Rotterdam een klein schilderijtje van haar met een tekst, witte letters op een donkere achtergrond. Simpel. Met de wens dat de ruimte groter zou zijn. Inclusief  een typische, bewuste grammaticale fout tegen het Engels die Fransen zo charmant maakt. Ze doen mee, maar wel in hun eigenheid. Jammergenoeg is de kamer nog steeds even klein. Kunst kent beperkingen. En da’s misschien maar goed ook.

Zhenhan Hao imiteert, bemiddelt, studeert af en trekt publiciteit

Zhenhan Hao (toegepaste kunst) is dit jaar afgestudeerd aan het Royal College of Art in Londen. Met het project ‘Imitation, imitation‘ over Chinese professionals die kunst namaken. Het past in het actuele debat over origineel, authentiek, reconstructie, vals, namaak, kunsthandel en windhandel. Kortom, over het verschil tussen schijn en wezen van kunst. Zhenhao Hao werpt zich op als de bemiddelaar tussen Oost en West. Z’n idee achter het project was het om de Chinese kunstenaars te helpen ontsnappen aan de ‘esthetiek van de imitatie‘. Wat dat ook is. Wordt het oppassen voor de westerse kunstenaars als de Oostenwind gaat waaien?

Foto: Jingdezheng Village en Dafen Village in China.

Voorbezichtiging ‘Painting XXXL’ in Onderzeebootloods Boijmans

Ook wie van een afstand naar de journalistiek kijkt weet dat er persdagen zijn. In een informele sfeer wisselt informatie van eigenaar, worden foto’s genomen, hoofdrolspelers geïnterviewd, en contacten gelegd of bestendigd. Over hun project, hun bedrijf, hun verkiezing, hun kunstwerk of hun gat in de markt. Het is als de smeerolie van het goede contact voordat het wist dat het droogstond. Met als voordeel voor de uitnodigende partij dat de vraag doelmatig in de promotie ingebed wordt. Zo is de opzet. In de amusementsindustrie geeft de streng gecontroleerde press junket dit type produktmarketing een slechte naam. Maar het kan losser.

Er zijn ook persdagen voor bloggers. Zeg maar, voor burgerjournalisten. Hun medium is anders, hun bereik vaak, maar niet altijd kleiner en hun toon losser. Bloggers zijn hun eigen baas. Ze proberen niet te verzeilen in de marktwerking die professionele nieuwsorganisaties afhankelijk maakt van grotere belangen. Ze nemen op de koop toe het risico dat ze de baas van niks zijn. Maar ze weten dat mond-tot-mond-reclame ergens start.

Vandaag was ik op een persbijeenkomst voor bloggers van museum Boijmans van Beuningen. Relatief nieuw in cultureel Nederland nadat het Stedelijk Museum het vorig jaar probeerde. De bijeenkomst was een aanloop naar de opening op 8 juni van de vierde aflevering in de reeks tentoonstellingen in de Onderzeebootloods. Te Heijplaat aan een insteekhaven aan de Nieuw Maas. Idyllisch gelegen voor een zomerbestemming. Onder de titel ‘XXXL Painting‘ is het te zien tot 29 september. Voordat het koud wordt. Het project is een samenwerking tussen Boijmans en het Havenbedrijf Rotterdam dat hier op het oude RDM-terrein een Research, Design & Manufacturing bestemming realiseert. Zo spreekt Rotterdamse turbotaal die de hemel als ondergrens heeft.

XXXL Painting presenteert drie schilders die gevormd werden in de 80s. Uit Nederland: Klaas Kloosterboer, van de Amerikaanse Oostkust: Chris Martin en van de Westkust: Jim Shaw. Op twee manieren ligt de keuze voor schilders niet voor de hand. In de kunstpraktijk zijn ze in de minderheid vergeleken met ontwerpers, video-kunstenaars, fotografen, tekenaars, keramisten, wilde breiers en alle ruimtelijke kunstenaars. In zekere zin zetten bij de vorige drie edities Joep van Lieshout, Elmgreen en Dragset en Sarkis de ruimte naar hun hand. Ze waren geen pure schilders als Kloosterboer, Martin en Shaw. Tevens vraagt de immense loods van meer dan 100 meter lang schilders om buiten het vlak te denken. Anders verliezen ze het van de ruimte. Of van elkaar.

Beoordeling van een werk in uitvoering ruim een week voor de opening is lastig te doen. Toch is al te zien waar deze schilders het zoeken: in de dramatisering. Kloosterboer hangt zijn schilderijen aan een rails hoog in het plafond en beweegt ze langs ons in het midden, en een tableau van werken aan de buitenkant: Tijd. Shaw bouwt een stad van beschilderde decorstukken en vult dat met sculpturen: Plaats. Martin relativeert de ruimte door schaalvergroting en voedt dat met zijn individuele levensverhaal: Handeling. Zo ontvouwt zich een klassiek drama met eenheden van tijd, plaats en handeling. Waarbij de verschillende kunstenaars andere accenten leggen. Vraag is of het geheel ook als eenheid gaat werken. En welke interne spanning dat geeft. Het kan, want de kunstenaars zitten op hetzelfde spoor. Kijkers weten waar ze de komende zomer terechtkunnen.

Foto 1: Buitenaanzicht Onderzeebootloods met Nieuwe Maas. Credits: Thijs de Lange en Boijmans.

Foto 2: Jim Shaw: Capitol Viscera Appliances mural 2011. Credits: Simon Lee Gallery/Hong Kong.

Foto 3: Klaas Kloosterboer, 00319, 2000. Collectie Boijmans.

Jacques Berlinerblau legt uit wat seculiere kunst is. Of niet.

Jacques Berlinerblau vraagt zich af wat seculiere kunst is. In het TheSecularCenter. Het antwoord is niet makkelijk te geven, want het antwoord bestaat niet. De open benadering van Jacques Berlinerblau is het echte antwoord op wat secularisme is. Kunst wordt erbij gehaald om dat uit te leggen. Secularisme à la Berlinerblau is geen schoppen tegen religie zoals sommige gelovigen denken. Maar twijfel. Directe antwoorden die de hele wereld insluiten worden elders beantwoord. De vorm die Berlinerblau zoekt valt zo samen met de inhoud.