Opkomst van christelijk nationalisme in VS. Robert George als voorbeeld. Hij manipuleert de feiten over secularisme

Godless Engineer is ex-christen. Dat hij ooit christen werd verklaart hij op zijn YouTube kanaal: ‘Ik voelde me stom om die dingen te geloven terwijl ze nergens op sloegen, maar er werd mij verteld dat ik dat moest geloven’. En: ‘Als ik iemand kan helpen om zich niet zo alleen te voelen omdat ze niet meer religieus zijn, dan zijn mijn inspanningen mijn tijd meer dan waard. Voor mij betekent goddeloos dat religie deel uitmaakt van ons verleden, een feit waarvoor we ons niet hoeven te schamen’.

Godless Engineer ofwel John Gleason (1984) reageert kritisch op religieuze geloofsverdedigers, aldus zijn profiel op Wikitubia. In bovenstaande video neemt hij Robert George op de korrel. George is een conservatieve, christelijke intellectueel met vele contacten in de Republikeinse partij. Wie zijn Wikipedia-lemma doorleest en beseft hoeveel respect George geniet begrijpt pas goed hoe de VS is doordesemd met het conservatief-christelijk gedachtengoed. Ofschoon waarschijnlijk zijn Wikipedia-lemma gekleurd is als onderdeel van de pr van George. Hij is sinds 1999 McCormick professor Jurisprudentie aan Princeton

Het is voor een buitenstaander onbegrijpelijk dat Robert George die in de VS als rechtsgeleerde aanzien en geloofwaardigheid geniet controversiële uitspraken verkondigt over het secularisme. George dicht religie een grotere rol toe in de Amerikaanse politiek of de openbare beleidsvorming dan uit de grondwet volgt. George probeert verwarring te scheppen over iets wat duidelijk is in de Amerikaanse grondwet: de scheiding van kerk en staat. George maakt het water modderig, zoals Amerikanen zeggen.

George maakt wetenschap bewust ondergeschikt aan politiek. Een en ander stelt John Gleason in bovenstaande video puntsgewijs en ter zake doend aan de orde. Men kan zich allen maar afvragen hoe het mogelijk is dat George een Departemental Professorship aan Princeton kan vervullen. Wat kan hij waard zijn als objectieve rechtswetenschapper?

Robert George staat niet alleen, maar is een vertegenwoordiger van het christelijk nationalisme. Een artikel van ABC News van 30 mei 2022 gaat dieper in op die stroming die het omschrijft: ‘Sommigen [= Republikeinse kandidaten] zeggen dat het een pejoratief is en houden vol dat iedereen het recht heeft om gebruik te maken van hun geloof en waarden om te proberen het openbare beleid te beïnvloeden. Maar wetenschappers definiëren christelijk nationalisme over het algemeen als verder gaan dan beleidsdebatten en pleiten voor een versmelting van Amerikaanse en christelijke waarden, symbolen en identiteit. Christelijk nationalisme, zeggen ze, gaat vaak gepaard met het geloof dat God Amerika, net als het bijbelse Israël, heeft bestemd voor een speciale rol in de geschiedenis, en dat het goddelijke zegen of oordeel zal ontvangen, afhankelijk van zijn gehoorzaamheid.’

De Republikeinse kandidaat en Trump-aanhanger voor het gouverneurschap in Pennsylvania Doug Mastraino heeft de scheiding van kerk en staat een ‘mythe’ genoemd, aldus ABC News. Net als George. Na zijn zege in de primaries zei Mastraino: “Prijs Jezus!” en “God lacht naar ons en zendt Zijn zegeningen.” Democraten zijn overigens tevreden met de rechts-radicale Mastraino die het in november op moet nemen tegen de Democraat Josh Shapiro. Het radicalisme van de Trumpiaanse kandidaten zou wel eens voor een onaangename verrassing voor de Republikeinse partij kunnen zorgen om de verwachte winst in de Senaat ook daadwerkelijk te verzilveren.

Het christelijk nationalisme in de VS heeft vele partners. Zoals de QAnon-beweging, racisten, COVID-ontkenners, Trumpianen die Trumps leugen geloven dat Trump in 2020 de presidentsverkiezingen won en opstandelingen die op 6 januari 2021 het Capitool bestormden. Men kan zich alleen maar afvragen waarom echte christenen en kerkleiders niet meer afstand nemen tot de rechts-radicalen die hun geloof om politieke redenen bezoedelen en kapen.

Dat het christelijk nationalisme sterk is verbonden met het rechts-radicalisme van Trump maakt een aankondiging voor een nieuwe streamingdienst van Trump zichtbaar. RawStory zegt daarover in een artikel: ‘De nieuwe streamingdienst zal een soort TMTG+ zijn die programma’s zal maken die gericht zijn op het extreemrechtse publiek van de supporters van Donald Trump en shows met een christelijk-nationalistische inslag onder de aandacht zullen brengen.’

Het christelijk nationalisme in de VS heeft vele gezichten. George is het intellectuele gezicht die zijn academisch prestige inzet om de waarheid over de grondwet, de scheiding van kerk en staat en de rol van religie in de Amerikaanse samenleving te manipuleren. George plaveit met zijn titels, functies, aanzien en academische cachet de weg voor een omwenteling waarin het christendom tot staatsgodsdienst wordt gepromoveerd en degenen die de reactionaire waarden niet onderschrijven buiten de besluitvorming worden gehouden. Robert George is met zijn zalvende praatjes de judas van de universele waarheid. Vroom in schijn.

Waarom geeft NRC Nida’s Nourdin el Ouali een softbal interview?

Religieuze partijpolitiek, het blijft wringen. Nida’s partijleider Nourdin el Ouali wordt geïnterviewd in NRC en zegt onder meer het volgende: ‘En ja, wij vinden de oplossingen voor al deze crises in de Koran. De wijze waarop we consumeren, het tegengaan van verspilling, het zorgen voor elkaar en je omgeving.’

De interviewers stellen El Ouali hierover geen vervolgvraag. Zoals ze alle kritische vragen achterwege lijken te laten. Het is nogal een uitspraak, namelijk dat de oplossing voor alle crisis in de Koran te vinden is. Meent El Ouali dit serieus of is het onderdeel van zijn politieke marketing? Men mag hopen dat laatste, want anders moet ernstig in overweging genomen worden dat hij een doorgedraaide relifanaat is.

El Ouali doet nog meer opmerkelijke uitspraken in dat interview, zoals: ‘Islamitische inspiratie is niet alleen voor moslims, het vindt weerklank in ieders geweten.’ Godallemachtig, dat is nog eens wat je annexatie van andersdenkenden noemt. Ik wil niet dat de islam of welke religie dan ook weerklank in mijn geweten vindt. Het is de fout die religieuze leiders of politici telkens maken en zo afkeurenswaardig maakt, namelijk ze willen andersdenkenden in ‘hun verhaal’ trekken. Ik gun ze hun religie van harte, maar met hun directe of in dit geval indirecte evangelisatie laten ze zichzelf kennen als onvolwassen en mateloos in hun annexatiedrift.

In 2018 memoreerde ik in het commentaar ‘Het zijn NIDA’s principes die hebben geleid tot een breuk in het Rotterdamse Links Verbond. SP, PvdA en GL nemen terecht afstand’ wat Nida in haar beginselprogramma heeft staan: ‘Onze geloofsbeleving is van meerwaarde in de samenleving en verdient terecht de ruimte in de publieke sfeer, in publieke voorzieningen en het openbaar bestuur.’ Pardon? Meerwaarde voor u en mij?

Bij nader inzien is het NRC-interview tamelijk kritiekloos en flauw. Het laat El Ouali ongestoord orakelen, maar spreekt hem niet aan op de controversiële beginselen van de partij waarvan hij de leider is. Ik begrijp dat een journalist niet moet oordelen, maar om dan ook het nuanceren achterwege te laten is weer het andere uiterste. Hebben de interviewers het beginselprogramma van Nida eigenlijk wel gelezen?

NRC moet zelf ook oppassen met de annexatiedrift van Nida. In het commentaar uit 2018 verwees ik naar een ander idee uit het beginselprogramma van Nida dat overigens niet meer terug te vinden is op de site. Namelijk een ‘Religieus-wetenschappelijk-kunstzinnige raad’ die het openbaar bestuur adviseert. Via een omweg zijn het religieuze instellingen als kerken en moskeeën, maar ook Museum Boijmans van Beuningen, die volgens Nida het openbaar bestuur moeten adviseren. Dit onthult het denken in cirkels van Nida. Want Boijmans die voor huisvesting, collectie en subsidie afhankelijk is van de gemeente, moet die gemeente tegelijk adviseren. Hoe onafhankelijk kan dat zijn? Tegelijk wil Nida de rol van de media terugbrengen als het suggereert dat ze minder bepalend moeten zijn voor de politieke agenda en het debat. Enfin, met dit interview heeft dat niet geholpen. Beide interviewers hebben Nida’s Nourdin el Ouali gratis publiciteit gegeven in zijn politieke marketing zonder hem hard aan te willen of durven pakken. In de VS heet dat een softball interview.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Nida wil in Tweede Kamer: ‘In de Koran vinden wij de oplossing voor alle crises’‘ van Sheila Kamerman en Lamyae Aharouay in NRC, 5 juli 2020.

Foto 2: Schermafbeelding van paragraaf uit beginselprogramma ‘25 CONCRETE IDEEËN’ van NIDA Rotterdam. Kopie  in eigen commentaar ‘Het zijn NIDA’s principes die hebben geleid tot een breuk in het Rotterdamse Links Verbond. SP, PvdA en GL nemen terecht afstand’.

Suriname: Politieke partij A20 van apostel Steven Reynme spreekt tegen dat het religie gebruikt voor politieke winst

Er is in Suriname kritiek op de proclamatie van de beweging Alternatief 2020 (A20) als politieke partij omdat het eigenlijk een religieuze beweging is zoals de video aanschouwelijk maakt. De Ware Tijd van 25 september 2019 gaat in op de positie van partijleider Steven Reyme die in bovenstaande video meent ‘dat het anders kan’: ‘Reyme die apostel is bij de Volle Evangeliegemeente Logos International, heeft in juni op een informatiebijeenkomst in zijn gemeente gemeenteleden en andere belangstellenden geïnformeerd, over de visie en missie van de partij. (..) Reyme zei dat zijn besluit is gebaseerd op een roeping van God, die op drie afzonderlijke momenten zou zijn bevestigd. “Ik zie het niet als gaan voor politieke macht. We zijn op een missie om het land te ‘herbewapenen'”, zei hij toen tegen de krant. De geestelijke maakte desgevraagd ook duidelijk dat hij geen afstand zal doen van zijn kerkelijke functie. “Als je geroepen bent als predikant en je ervaart dat je geroepen bent om ook op maatschappelijk gebied veranderingsprocessen op gang te brengen, dan kun je jezelf niet verloochenen toch?” De partij heeft als slogan ‘Rechtvaardigheid verheft een natie’.‘

In een verantwoording op de Surinaamse radio maakt het A20-bestuurslid Serena Essed de vergelijking door te verwijzen naar dominee Dr. Martin Luther King. Maar die heeft nooit een politieke partij opgericht en bleef bewust buiten de politiek om van buitenaf druk te kunnen zetten op bijvoorbeeld president Lyndon Johnson. Essed ontkent dat A20 religie gebruikt ‘om politieke winst uit te halen’. Zij zegt dat de partij een boodschap van geloof en ontwikkeling heeft en geloof in de potentie die Suriname heeft. Essed pleit voor verandering.

Foto: Schermafbeelding van een organogram van het leiderschap van Logos International op de eigen site met Steven Reyme als ‘Apostle’ en ‘Visionair’.

Subcultuur DDS steunt subcultuur van alt-right en Thierry Baudet. Met pseudo-christendom. Alle remmen los in aanval op Henk Otten

Het rommelt in Forum voor Democratie. Er is een strijd gaande om de macht, de politieke richting en de partijcultuur met als de hoofdrolspelers partijleider Thierry Baudet en een van de mede-oprichters en beoogd fractievoorzitter in de Eerste Kamer Henk Otten. In een interview in NRC met de titel ‘Tweede man van Forum Henk Otten: ‘Baudet trekt de partij te veel naar rechts’’ bond Otten de kat de bel aan. Dat lijkt hem door Baudet en diens vertrouwelingen niet in dank te worden aangenomen. Otten wordt naar de zijlijn gedrongen, maar lijkt terug te vechten in het gevecht om de ziel van de partij. En ook in het gevecht om zijn eigen positie.

De Dagelijkse Standaard (DDS) die zoveel alt-right retoriek en steun aan Baudet in haar kolommen stopt, ging in een opinie-artikel van 22 april van Michael van der Galien in op Ottens kritiek dat Baudet in 2017 ineens ‘een christelijke kant‘ opging. Otten antwoordt daarop: ‘Maar ik wil politiek los zien van geloof’. Dat is een positie die past binnen de traditie van de Nederlandse politiek van voor het tijdperk van de identiteitspolitiek en de doorbraak in 2016 van de alt-right subcultuur in de VS. DDS geeft Ottens woorden verkeerd weer en noemt hem een ‘christendom-hater’ en ‘weg-met-ons-fanatiekeling’. Dat is van dik hout zaagt men planken en zo onnauwkeurig en onzorgvuldig afgeleid uit wat Otten zegt, dat hiermee DDS vooral zichzelf te kijk zet. Het is altijd een plezier om DDS te lezen omdat het zo sterk raakt aan de absurditeit en de stompzinnigheid, en in het kritiekloos ophemelen van de eigen helden een hoog niveau bereikt. Mijn reactie bij het artikel:

De opstelling van Henk Otten is begrijpelijk en goed verdedigbaar. Hij keert zich niet tegen het christendom of de (vermeend) joods-christelijke cultuur, maar tegen het vermengen van politiek en religie. Dat past in de traditie van scheiding van kerk en staat.

Otten wijst het gebruiken van het christendom, of religie in algemene zin in de politiek af. De reactie van Teunis Dokter slaat daarom de plank mis. Otten keert zich niet tegen het christendom of ‘de christelijke cultuur’ (?), maar tegen het misbruik van religie in de politiek.

Otten neemt ook afstand van identiteitspolitiek die om politieke redenen een religieuze identiteit construeert. Een voorbeeld daarvan is president Trump die zijn achterban van vooral witte evangelicals op een sekte-achtige wijze met christelijke retoriek bedient, maar over wie het de vraag is of hij wel een christelijke overtuiging of levenswandel heeft. De kritiek op Trump en opinieleiders uit de alt-right beweging is dat hun identiteitspolitiek en pleidooi voor het christendom oppervlakkig en niet gemeend is en vooral politieke marketing om electorale redenen is.

Baudet handelt omgekeerd aan Buma, Segers of Van der Staay. Waar christelijke politici terughoudend zijn in de verwijzing naar het christendom, zijn politici van niet-christelijke partijen (PVV, FvD) minder terughoudend. Dat is merkwaardig.

De paradox is dat de politici van de christelijke partijen CDA, CU en SGP in de praktische politiek terughoudender zijn in het gebruik van christelijke retoriek dan Baudet. Zij beseffen het gevaar hoe hun geloof politiek kan worden misbruikt en beschadigd. Zij hebben in de praktische politiek door schade en schande geleerd dat als ze met andere partijen iets willen bereiken het averechts werkt door zich te beroepen op hun religieuze gedachtegoed. Ze weten dat ze moeten schakelen naar een ideologisch neutraal terrein om tot overleg te komen. Baudet redeneert echter niet vanuit het belang van het christendom, maar vanuit zijn politieke profilering.

Het is onduidelijk hoever Otten nadenkt. Het lijkt er sterk op zoals hij in het interview in NRC zei dat hij de koers van Baudet te rechts-radicaal, te populistisch, te Angelsaksisch en te negatief vindt waar het de terminologie over ondergangsfantasieën en de pessimistische kijk op de westerse geschiedenis en Europa betreft.

Uiteindelijk gaat het erom of Forum voor Democratie binnen de eigen gelederen ruimte geeft aan tegenspraak of niet. De keuze is aan Forum om het beginsel van interne democratie en een zekere mate van pluriformiteit te omarmen of af te wijzen. Dat vergt goed nadenken en manoeuvreren van de partijleiding. De schrikbeelden zijn de anarchistisch LPF die met ruzie uit elkaar viel, maar ook de dirigistische SP of PVV die in de praktijk geen interne democratie kennen en daar nu de wrange vruchten van plukken: achteruitgang door stilstand.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Henk Otten is een weg-met-ons D66’er: “Als je nog een keer over het christendom begint dan stap ik op”’ van Michael van der Galien op DDS, 22 april 2019.

Foto 2: Schermafbeelding van deel interview ‘Tweede man van Forum Henk Otten: ‘Baudet trekt de partij te veel naar rechts’’ van Petra de Koning en Philip de Witt Wijnen in NRC, 19 april 2019.

Van Aartsen omarmt de compenserende neutraliteit van Cohen die Van der Laan bij het oud vuil zette. Met De Graaf als waterdrager

Waarnemend burgemeester van Amsterdam Jozias van Aartsen (VVD) is de kleinzoon van Job Cohen (PvdA). Bij wijze van spreken. Dat zit zo, Cohen had in Amsterdam samen met Ahmed Marcouch een strategie ontwikkeld die compenserende neutraliteit werd genoemd. Het doel daarvan was het versterken van de sociale cohesie en het tegengaan van radicalisering. Een en ander spitst zich toe in de sector van de islamitische organisaties omdat daar de radicalisering het grootst is en de sociale cohesie het meest problematisch. Van Aartsen omarmt dat idee van compenserende neutraliteit in een raadsbrief van 21 juni.

Wie een strikte scheiding van kerk en staat voorstaat ziet problemen bij overheidsinitiatieven om religie als politiek instrument in te zetten. Een heilig boek kan nooit de overkoepeling zijn, de rechtsstaat wel. Daarmee neemt de overheid stelling en wordt het van onafhankelijke scheidsrechter van religies, levensovertuigingen en nihilismen dat het volgens de wet moet zijn tot actieve deelnemer die partij kiest. In dit geval voor de zogenaamde gematigde islam. Ook nog eens met het neveneffect dat het door de subsidiestromen een aanzuigende werking heeft op allen die van nature niet tot die zogenaamde gematigde islam behoren.

Job Cohen ondersteunde als burgemeester van Amsterdam onder veel kritiek het idee van ‘compenserende neutraliteit’. De overleden burgemeester Eberhard van der Laan volgde in 2010 Cohen op en kraakte diens idee om geloofsgemeenschappen om politieke redenen te ondersteunen. Bijvoorbeeld vanwege de claim dat zo de radicale islam bestreden zou worden. Het Parool concludeerde: ‘Voor Van der Laan zijn twee principes leidend: de staat mag geen kerkgenootschap voortrekken én zich niet inlaten met de inhoud van het geloof.’

Van Aartsen beroept zich in zijn brief op de aanbevelingen in een ‘quick scan van de radicaliseringsaanpak door onderzoekers prof. B.A. de Graaf en D.J. Weggemans Msc’. De brief zegt onder meer: ‘De Graaf c.s. hebben aanbevolen het netwerk van sleutelfiguren om te vormen naar een breed en van onderaf opgebouwd netwerk van stadscontacten’ en ‘Het netwerk zal bestaan uit drie onderdelen: (..) ‘Maatschappelijke en religieuze organisaties’. De brief citeert uit de quick scan van De Graaf c.s. die het heeft over de wenselijkheid van samenwerking met religieuze organisaties ‘Door voorbij te gaan aan de religieuze kramp wordt er op deze manier een opening geboden om gebruik te kunnen maken van dit element van anti-radicaliseringsbeleid’.

De beschrijving ‘religieuze kramp’ in een objectief bedoelde scan is opvallend. Het verraadt een mentaliteit die ermee aan de oppervlakte komt. Het komt uit de hoek van de theologen Tom Mikkers en Frank Bosman en mediawetenschapper Eric van den Berg. Mikkers muntte in zijn boek ‘Religiestress; Hoe je te bevrijden van deze eigentijdse kwelgeest’ het begrip religiestress. Ik kraakte er in 2012 een kritische noot over en noemde religiestress (en in het verlengde ‘religieuze kramp’) onzin: ‘In de toelichting claimt Uitgeverij Meinema: ‘Religie veroorzaakt stress in Nederland, bij geloven en nietgelovigen.’ (..) Niet aantoonbaar is hoe dit gemeten is en met welke werkelijkheid deze slotsom overeenkomt. (..) Vraag is waar religiekritiek eindigt en religiestress begint. In een docentenhandleiding bij ‘Religiestress‘ wordt dat omschreven: ‘Wanneer verwordt godsdienstkritiek tot religiestress? Met andere woorden: wanneer begin je zelf last te krijgen van de door jou geuite kritiek op een godsdienst – je eigen of die van anderen?‘ Mikkers gebruikt het begrip ‘religiestress’ om door associatie religiekritiek in een ongunstig daglicht te zetten. En zo religie in bescherming te nemen.’

Religiestress of religieuze kramp is geen nauwkeurig omschreven verschijnsel. Het is een emotie en vooral een verdedigingsmechanisme van geharnaste christenen om de door de secularisering afkalvende posities van religieuze organisaties waar ze zich voor inzetten te verdedigen. Dat is in het publieke debat geoorloofd, maar ongewenst voor een publicatie met wetenschappelijke pretentie zoals de quick scan van De Graaf c.s. die Van Aartsen als input voor zijn beleidswijziging richting compenserende neutraliteit aanwendt. Het kan geen toeval zijn dat Beatrice de Graaf lid is van de ChristenUnie en voor die partij vijfde stond op de lijst voor de verkiezing van de Eerste Kamer in 2015. Ze smokkelt anti-secularistische tendenzen haar verkenning in met als doel het belang van religie en religieuze organisaties te vergroten. Ander punt van kritiek op De Graaf is trouwens dat ze per definitie het staatsterrorisme onderschat en nauwelijks in haar overwegingen meeneemt. Dat benadrukt de gouvernementele opstelling van de Graaf die van God gegeven is (Romeinen 13).

Foto: Anselm Adams, Church, Taos Pueblo (1942).

Familiewaarden en scheiden van migrantenkinderen van ouders. Religie is voor politici wondermiddel dat rechtpraat wat krom is

Religie is het wondermiddel dat rechtpraat wat krom is. Daarom is religie zo aantrekkelijk voor machthebbers om zich op te beroepen. Het werkt altijd omdat de leerstellingen van religie niet falsifieerbaar zijn en daarom nooit verworpen kunnen worden. Politiek en religie is daarom een gouden combinatie, een win/win-situatie, een loterij zonder nieten. Daarom is het geen toeval dat autoritaire leiders in landen met een religieuze traditie zich die religie toe-eigenen. Het vergroot hun macht. Niemand weet of Schrödingers kat, God of een opperwezen zich werkelijk in een afgesloten ruimte bevindt, maar evenmin weet iemand dat het niet zo is.

Aanleiding is de scheiding van migrantenkinderen van hun ouders aan de Amerikaans-Mexicaanse grens. Dat gaat dus om families die uit elkaar worden gehaald. Soms gaat het om kleuters of baby’s van nog geen jaar oud die zonder hun moeder in detentiecentra terechtkomen. Stephanie Ruhle is in Texas bij het landelijke ‘Border Patrol processing center‘ in McAllen. Ze spreekt met religieuze leiders die Trumps immigratiebeleid goedkeuren. Vooral de witte, mannelijke evangelicals steunen Trump door dik en dun. Want Romeinen 13 zegt hun immers dat het wereldlijk gezag door God is ingesteld. Dat rechtvaardigt alles, ook het scheiden van kleine kinderen van hun ouders. Religie praat alles recht wat krom is. Dat wondermiddel voor het goedpraten van onrecht. In een rechtvaardige wereld zou dit soort religie per onmiddellijk verboden moeten worden.

Regering-Trump gaat niet voor scheiding van kerk en staat, maar wel voor de scheiding van immigrantenkinderen en hun ouders

In de VS is een debat losgebarsten over het scheiden van immigrantenfamilies aan de zuidelijke grens. Duizenden minderjarige kinderen, soms baby’s worden van hun ouders gescheiden en onder erbarmelijke omstandigheden in detentiecentra ondergebracht. Ook als de ouders aan de grens officieel asiel aangevraagd hebben. De infrastructuur mist voldoende zorg en sociale werkers en is niet berekend op zorgvuldige opvang.

Bovenstaande foto is iconisch, en vergelijkbaar met het 3-jarige jongetje Alan Kurdi die in 2015 dood op de Turkse kust aanspoelde en een rol speelde bij het debat over immigratie naar Europa. Nu gaat het om een 2-jaar oud Hondurees meisje die huilt terwijl haar moeder aan de Amerikaans-Mexicaanse grens gefouilleerd wordt. De scheiding gebeurt niet in het veld, maar in speciale centra, zoals het ‘Border Patrol processing center‘ in McAllen, Texas zoals verslaggever Jacob Soborof ter plekke constateert en tegen MSNBC’s Kasie Hunt vertelt. Nog maar sinds enige dagen laat de overheid onder druk van de media verslaggevers toe. Maar grenswachten zijn niet opgeleid om kinderen van ouders te scheiden en hebben hun reserves over dit beleid.

Er zijn twee belanghebbende partijen die door deze kwestie moeten vrezen voor hun geloofwaardigheid en gezag. Dat zijn de christelijke kerken en de Republikeinse partij. In minister van Justitie Jeff Sessions komen deze twee aspecten samen toen hij zich namens de regering-Trump en Trumps christelijke achterban beriep op de bijbel voor dit beleid  om kinderen van hun ouders te scheiden. Sessions gaat ermee voorbij aan de scheiding van kerk en staat. Het gaat om Romeinen 13 dat gaat over de onderwerping aan de overheid en zo begint: ‘Ieder mens moet zich onderwerpen aan de gezagsdragers die over hem gesteld zijn, want er is geen gezag dan van God, en de gezagsdragers die er zijn, zijn door God ingesteld’. Maar in de verzen 8-14 gaat het over liefde en wordt blindelingse onderwerping aan de overheid gerelativeerd, (10):’De liefde doet de naaste geen kwaad. Daarom is de liefde de vervulling van de wet.’ Voor Christian Headlines zetten Yonat Shimron en Emily McFarlan Miller in een overzicht het belang en de strekking van Romeinen 13 op een rijtje.

De kwestie verdeelt de VS en dan vooral de christelijke organisaties die door Sessions’ claim in de frontlinie van het debat zijn terechtgekomen. Vertegenwoordigers vinden dat ze niet kunnen zwijgen na zijn claim dat de bijbel de grond voor dit beleid is. Sommige evangelische hardliners verdedigen deze regeringsmaatregel door dik en dun, maar anderen veroordelen het als on-Amerikaans en onbarmhartig, en niet in lijn met de geest van de bijbel. Het splijt de christelijke gemeenschappen waarvan toch al gezegd wordt dat ze zich om politieke doeleinden overgeleverd hebben aan Trump. Dit debat splijt dit de meeste kerken in conservatieve en progressieve vleugels. Aan de meest kritische kant van het politieke spectrum worden zelfs verwijzingen gemaakt naar de vernietigingskampen van de nazi’s, zoals Birkenau waar ook kinderen van hun ouders werden gescheiden. Echter met andere doeleinden, zodat deze vergelijking mank gaat en weinig zinvol is.

Politiek probeerde Trump dit beleid dat niet in een wet is vastgelegd te gebruiken als wisselgeld voor de bouw van een muur aan de grens met Mexico. Een van zijn paradepaardjes uit de campagne. Minister Sessions positie is zwak omdat hij zich tot woede van Trump teruggetrokken, ofwel gewraakt (‘recused’) heeft uit het Rusland-onderzoek wat leidde tot de aanstelling van speciale aanklager Robert Mueller door onderminister Rod Rosenstein. Sessions stelt zich op het gebied van immigratie hard op. Maar deze wisseltruc waarmee Trump het congres onder druk probeerde te zetten dreigt nu te mislukken omdat de negatieve publiciteit op de Republikeinen terugslaat. Trump zal naar verwachting proberen afstand te nemen van zijn eigen harde immigratiebeleid vanwege de negatieve publiciteit en de hartverscheurende beelden van kinderen die van hun ouders gescheiden worden. Dit doet de wetgevers van de Republikeinse partij geen goed. Ze zijn al goeddeels verlamd en vertwijfeld, en durven op enkele uitzonderingen na (Senatoren McCain, Flake, Sasse, Collins, Corker) niet in te gaan tegen de golf van Trumpisme die door de partij spoelt en die vanbinnen uitholt.

Foto: ‘A two-year-old Honduran asylum seeker cries as her mother is searched and detained near the U.S.-Mexico border ( John Moore/Getty Images )

Petitie ‘Het creëeren van stilteruimte op Haagse Hogeschool’ is een slecht idee. Hoofddoek vs. vergiet, hipsterbaard vs. vlasbaardje?

Met de wetmatigheid waarmee in de herfst bladeren van bomen vallen, in de lente de krokussen bloeien en in de zomer de kraaien van het dak vallen, doen moslimstudenten aan Nederlandse hogescholen verzoeken voor een gebedsruimte op hun school. Zoals een recente petitie van moslimstudenten aan de Haagse Hogeschool.

Over een zelfde soort petitie bij dezelfde hogeschool in 2016 schreef ik in een commentaar het volgende: ‘Het verzoek om een gebedsruimte (verhullend stilteruimte genoemd) voor ‘religieuze studenten’ in te richten op een openbare, niet-bijzondere onderwijsinstelling is een slecht idee. Het komt niet uit de lucht vallen, zie hier en hier. Dat het hier een verzoek van islamitische studenten betreft is zeer waarschijnlijk. Het is niet aan de Haagse Hogeschool om ‘religieuze studenten’ een gebedsruimte te bieden. Dan is het einde zoek, want waarom onderscheid maken tussen ‘religieuze studenten’ en andersdenkenden? En wie beslist welke groep op welke tijdstip de gebedsruimte mag gebruiken? Want er zijn honderden religies of religieuze stromingen. Het wordt knap ingewikkeld om dat eerlijk te verdelen. En waarom vraagt deze petitie alleen om een gebedsruimte voor ‘religieuze studenten’ en niet om een ruimte voor humanistische, atheïstische of nihilistische studenten? Want ‘religieuze studenten’ zullen toch niet van zichzelf denken dat ze extra rechten hebben?‘

Tekenend is het perspectief van de moslimstudenten in een Update bij deze eerdere petitie van april 2016: ‘Zijn er studenten die geen geloof belijden en hebben ze vragen? Dan kunnen ze gerust langskomen!’ Dat is een verhulde oproep tot evangelisatie. Want van ‘studenten die geen geloof belijden’ wordt verondersteld dat ze vragen kunnen hebben die ze in de gebedsruimte kunnen stellen. Maar vragen waarover dan, toch niet over de leer van de islam? Dan wordt een gebedsruimte echt tot een evangelisatieruimte. Hoe dan ook zet dit de ‘studenten die geen geloof belijden’ apart en verdeelt het verzoek tot een gebedsruimte de gemeenschap van studenten aan deze hogeschool. De Update geeft duidelijk aan dat de moslimstudenten de gebedsruimte uitsluitend bedoelen voor religieuze studenten en niet voor studenten met andere levensovertuigingen. Zo wordt de gebedsruimte niet eerlijk en proportioneel verdeeld onder de studenten. Het risico is aannemelijk dat de best georganiseerde en meest gedreven groep de gebedsruimte claimt en in de praktijk gaat besturen.

De verbolgen en hoge toon van de moslimstudenten over hun ‘gebedskleden’ die in opdracht van het bestuur door de beveiliging zijn weggehaald spreekt boekdelen. Het einde aan de neutraliteit is zoek als studenten van allerlei verschillende levensovertuigingen en religies op school hun eigen plek gaan opeisen. Ook nog eens in dezelfde gebedsruimte. Tot en met de studenten die met hun vergiet op daar willen bidden volgens de regels van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster. Dan ligt er een confrontatie tussen vergieten en hoofddoeken, hipsterbaarden en vlasbaardjes op de loer. Het is begrijpelijk dat een schoolbestuur dat niet wil.

Overigens betreft het hier geen religieuze of islamitische hogeschool, maar een openbare hogeschool. De petitie mist de essentie, namelijk dat een openbare school niet bedoeld is om herverkaveld te worden tussen religies, maar neutraal moet zijn. Inrichting van een gebedsruimte staat haaks op dat neutraliteitsbeginsel.

Niets let islamstudenten of andere religieuze studenten om buiten collegetijd en buiten school te bidden. En in hun beleving tot hun God, Spaghettimonster of Hogere Macht te komen. Zodat vermeden wordt dat ze medestudenten sociaal onder druk zetten om volgens hun regels gebruik te maken van de gebedsruimte of die juist de toegang ontzeggen als het onwelkome stromingen binnen de islam betreft (Alavieten, Ahmadiyya).

Vrijheid van godsdienst is een kostbaar goed en moet verdedigd worden. Iedereen is vrij om een religie of levensovertuiging naar eigen keuze te kiezen en daar weer afstand van te nemen. Studenten die zich afficheren als islamstudenten en daar medestudenten mee confronteren geven een signaal van apartheid af. Ze zetten zich bewust apart. Islamisering van een semi-openbare ruimte als een hogeschool past niet bij een openbare hogeschool en bij het pluriforme Nederland met honderden religies en levensovertuigingen.

Foto: Schermafbeelding van anonieme petitie ‘Het creëeren van stilteruimte op Haagse Hogeschool’ op Petities24.com, 18 maart 2018.

Het zijn NIDA’s principes die hebben geleid tot een breuk in het Rotterdamse Links Verbond. SP, PvdA en GL nemen terecht afstand

Update 9 december 2020: GroenLinks krijgt kritiek omdat het Kauthar Bouchallikht op nummer 9 van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer heeft gezet. Zij was tot 1 december 2020 via een jongerenvereniging gelieerd aan de Moslimbroederschap. De leiding van GroenLinks lijkt niet tot in detail te hebben begrepen waar Bouchallikht voor staat en wil achteraf niet toegeven dat de screening onvoldoende is geweest en ze niet bij het karakter van de partij past. Die vrijheid heeft GroenLinks, maar het is de vraag of het deze publicitair zeurende kwestie goed behandelt. De vergelijking met een alliantie voor de Rotterdamse gemeenteraadsverkiezingen in 2018 van SP, PvdA en GroenLinks met de islamitisch geïnspireerde partij NIDA is treffend. Vanwege de overeenkomst tussen de kwestie Kauthar Bouchallikht en de kwestie NIDA herplaats ik onderstaand commentaar.

Het ontbreekt de linkse partijen aan een goede antenne. De fout die ze maken is dat ze niet inzien dat deze islam-fundamentalisten in vorm modernistisch zijn, maar niet in inhoud. Met de aan de Moslimbroederschap gelieerde Tariq Ramadan maakten de gemeente Rotterdam en de Erasmus Universiteit dezelfde fout. De linkse partijen laten zich door schone schijn van conservatief-religieuze opvattingen verleiden die in tegenspraak met hun uitgangspunten zijn. Vaak komt daar nog antisemitisme bij. In onderstaand commentaar concludeer ik: ‘De linkse reflex van diversiteit en insluiting is even kwalijk als de rechtse reflex van homogeniteit en uitsluiting als die niet samengaat met het toetsen van uitspraken op hun betekenis.’ 

In een opinie-artikel voor NRC geeft de Rotterdamse hoogleraar Sociologie Willem Schinkel commentaar op het opbreken van het zogenaamde Links Verbond in Rotterdam. Dat was een samenwerking tussen de drie linkse partijen GroenLinks, PvdA en SP en de islamitsch geïnspireerde partij NIDA die een maand geleden werd gesloten en deze week uit elkaar viel. Aanleiding voor die breuk was was een tweet van vier jaar geleden van NIDA waar het geen afstand van wilde nemen: ‘Wij zeggen #Zionisme = #ISIS #vrijheidmeningsuiting’. Schinkel hangt aan deze tweet zijn hele betoog op. Door deze bijziendheid die zich ook vertaalt in een dualisme dat de politiek in een links-rechts frame vangt, mist hij de essentie voor de breuk. Dat zijn de principes van NIDA.

Schinkels artikel roept de vraag op of hij wel doorziet wat NIDA’s principes zijn en de partij beoogt. Schinkel lijkt zich te laten sturen door de actualiteit en partijpolitiek gehakketak. Hij kijkt niet naar de echte oorzaak voor de breuk. NIDA zegt in het beginselprogramma 25 CONCRETE IDEEËN: ‘Onze geloofsbeleving is van meerwaarde in de samenleving en verdient terecht de ruimte in de publieke sfeer, in publieke voorzieningen en het openbaar bestuur.’ Volgens NIDA is geloofsbeleving geen particuliere zaak, maar moet die in de publieke ruimte, openbaar bestuur en de publieke voorzieningen doorgevoerd worden.

NIDA rekt de scheiding van kerk en staat op. Is dat gewenst? Valt dat te verenigen met de opvatting van de nationale rechtsstaat? Daar gaat het echte verschil in opvatting tussen de drie linkse partijen en NIDA om. Schinkel creëert valse tegenstellingen. Het is niet voldoende om in een soort gemakzuchtig pamflettisme en verwijzing naar racisme en ‘witte politici’ die het bij de linkse partijen voor het zeggen hebben triomfantelijk te concluderen dat de vijand van mijn vijand een vriend is. Het gaat erom wat de principes van NIDA zijn en of die passen bij vrijzinnige partijen als SP, PvdA en GroenLinks die hun waarden als uitgangspunt hebben.

Ja, Wierd Duk is een rechtse onruststoker. Ja, Joost Eerdmans is een rechtse scherpslijper. Ja, Thierry Baudet is een rechts-extremistische opportunist met racistische neigingen in zijn partij. Ja, Geert Wilders is een islamhater. Ja, het debat in Rotterdam wordt fel gevoerd en de links-rechts tegenstelling wordt er aangedikt. Maar wat zegt dat dan nog over NIDA? Het terecht afkeuren van rechts is niet voldoende om het links-conservatieve of conservatief-religieuze NIDA blindelings te omarmen of het voor deze partij op te nemen.

Ik begrijp hoe iemand die zegt seculier, vrijdenkend of atheïstisch te zijn zich niet kan verenigen met de principes van NIDA. Deze partij wil terug naar de verzuiling van eind 19de eeuw. Ik ben het met dit principe van religie die zich uitgesproken manifesteert in publieke ruimte en openbaar bestuur fundamenteel oneens. Het valt niet in te zien hoe een partij die zich als vrijzinnig beschouwt en ondubbelzinnig de rechtsstaat onderschrijft -inclusief scheiding van kerk en staat- een partij als NIDA met zulke standpunten kan steunen.

En wat moeten kunstliefhebbers denken van een ‘Religieus-wetenschappelijk-kunstzinnige raad’ die het openbaar bestuur adviseert? Het is een krankjorum idee, een moskee die samen met een museum als Boijmans het openbaar bestuur adviseert en daar via een aparte raad onderwerpen voor agendeert. Dit is opnieuw een tactiek van NIDA om via de zijdeur de scheiding van kerk en staat op te rekken. NIDA depolitiseert de politiek door het te vermengen met het middenveld. Dat is de weg naar het corporatisme waarbij allerlei onverkozen groepen in een vaag verband een beslissende rol in de besluitvorming krijgen.

Ik vraag me werkelijk af of de landelijke en Rotterdamse leiders van SP, GroenLinks en PvdA de principes van NIDA wel goed tot zich hadden laten doordringen toen hun Rotterdamse afdelingen met NIDA een Links Verbond sloten. Hoewel Lilian Marijnissen (SP) vanaf het begin sceptisch was en zei het zelf niet gedaan te hebben. Maar wat de landelijke leiders van PvdA en GroenLinks bezielde toen ze dachten dat hun eigen gedachtengoed verenigbaar was met dat van NIDA blijft een raadsel. Ook na het verbreken van het verbond.

De linkse reflex van diversiteit en insluiting is even kwalijk als de rechtse reflex van homogeniteit en uitsluiting als die niet samengaat met het toetsen van uitspraken op hun betekenis. NIDA verdient het om op de principes die het voorstaat beoordeeld te worden. Niet op goede bedoelingen of slachtofferschap. Of een al te eenvoudige links-rechts tegenstelling die de positie van NIDA moet verklaren, maar die eerder vertroebelt.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Racisme breekt linkse samenwerking in Rotterdam op’ van Willem Schinkel in NRC, 14 maart 2018.

Foto 2 en 3: Schermafbeelding van paragrafen uit beginselprogramma ‘25 CONCRETE IDEEËN’ van NIDA Rotterdam.

Gouverneur Abbott proclameert dag van gebed wegens orkaan Harvey. Hij spreekt alleen gelovigen en de God van Texas aan

Een bericht van Patheos. Minister van International Relaties van Quebec Christine St-Pierre belde afgelopen week met haar tegenhanger, de Republikeinse minister van Buitenlandse Zaken van Texas Rolando Pablos. Ze bood dekens, bedden, kussens, hygiënische producten en elektriciens om de electriciteistvoorziening  te herstellen aan, maar het antwoord van Pablos was vooralsnog afwijzend. Hij accepteerde de hulp uit Canada op dit moment niet. Zijn antwoord was: ‘Stuur gewoon wat gebeden’, aldus een bericht van CBCNews.

De gouverneur van Texas Greg Abbott heeft naar aanleiding van de gevolgen van de orkaan Harvey officieel een dag van gebed afgekondigd voor zondag 3 september, aldus zijn proclamatie. Hij zegt: ‘Ik roep Texanen van alle geloven en religieuze tradities en achtergronden op om op die dag te bidden voor de veiligheid van onze hulpverleners, veiligheidsambtenaren en militair personeel, genezing van individuen, herbouw van gemeenschappen en herstel van de gehele regio die is getroffen door de ramp.’ De gouverneur laat met deze proclamatie de mensen zonder geloof, religieuze traditie en achtergrond ongenoemd. Hij spreekt ze niet aan, zodat het er sterk op lijkt dat ze voor hem niet meetellen of er toe doen. Hiermee creëert gouverneur Abbott een verdeling tussen gemeenschappen, terwijl hij op dit moment juist zou moeten proberen ze te verbinden.

Hoe een religieuze verwijzing die mensen buitensluit in een officiële proclamatie van een lid van het openbaar bestuur van Texas zich verhoudt tot de scheiding van kerk en staat is de vraag. Het lijkt er zeer sterk op dat Republikeinen als Rolando Pablos of Greg Abbott in tijden van stress en nood terugvallen op hun instincten. Ze geven het aanspreken van hun eigen achterban voorrang boven het aanspreken van de hele gemeenschap die ze geacht worden te vertegenwoordigen. Maar hoe lang nog? Complicatie is dat door demografische veranderingen Texas steeds minder een Republikeins bolwerk is. De confrontatie vindt in Texas dus op vele niveau’s plaats. Het gevaar dreigt dat de loopgraaf waarin Abbott en Pablos zich nu geestelijk verschansen onder water komt te staan. Fysiek, dan wel spiritueel. Ze houden zich nog krampachtig vast aan hun intuïtie.