Ellian zit op schoot van de AIVD. Met suggesties over Snowden

Afshin Ellian is een van oorsprong Iraanse communist die in 1989 naar Nederland emigreerde. Aan de Universiteit van Leiden is hij hoogleraar rechtswetenschappen. Ellian schrijft columns in rechtse media zoals in Elsevier en maakt er geen geheim van een rechtse agenda te volgen. Hoe hij te werk gaat wordt duidelijk uit zijn aanval op Edward Snowden in de Elsevier-column ‘Edward Snowden is een ordinaire verrader en een fantast’. Niet feiten zijn Ellians uitgangspunt, maar suggesties en verdachtmakingen om politiek te scoren.

Ellian volgt in genoemde column in de achterhoede de aanval op Edward Snowden door het hoofd van de AIVD Rob Bertholee in NRC. Hier besproken naar aanleiding van kamervragen van SP’er Ronald van Raak.

Ellian bracht me tot de volgende reactie op zijn column in Elsevier: ‘Afshin Ellian laat zich kennen als de grootste fantast in dit verhaal. Hij fabuleert er op los, maar bewijst niets. Daarbij probeert hij de gaten in z’n verhaal te verhullen. Ellian meent dat Snowden staatsgeheimen heeft geopenbaard. Maar da’s nooit aangetoond. Snowden heeft de Amerikaanse overheid in verlegenheid gebracht door het samen met journalisten selectief naar buiten brengen van documenten over de onrechtmatigheid van de massaspionage van burgers. Zo onrechtmatig dat zelfs congresleden er onvoldoende over geïnformeerd waren. Ellian suggereert dat Snowden samenwerkt met de Russen. Dat is lasterpraat en wordt door de Amerikaanse regering ontkend. Edward Snowden zit tegen zijn zin vast in Rusland omdat de VS z’n paspoort introkken.’

Wat Ellian doet is niet zozeer inzichtelijk omdat het als in een perfecte storm aantoont hoe columnisten af kunnen dwalen van de feiten en met hun eigen fantasie op de loop kunnen gaan, maar omdat hij dat alles op een indirecte wijze legitimeert met zijn positie aan de Universiteit van Leiden, een gerenommeerd medium als Elsevier en valse abstracties over recht en politiek die zouden volgen uit zijn rechtswetenschappelijke kennis.

Ellian is in zijn column geen rechtsfilosoof of journalist, maar een politieke activist die het niet te doen is om het vinden van de waarheid. Daarom speldt hij lezers van Elsevier onwaarheden over Snowden op de mouw.

Neem nou alleen al de zinnen ‘Snowden kreeg asiel van de Russische president Vladimir Poetin: hij is te gast bij de Russische veiligheidsdiensten’ en ‘Snowden zat toen [GK: 2014] op schoot van de FSB, de Russische veiligheidsdienst.’ Dit is achterklap, roddel en suggestie van Afshin Ellian. De waarheid is dat Snowden niet te gast is bij de Russische veiligheidsdiensten, het contact ermee altijd heeft ontkend en ook geen interessant doelwit was voor de FSB omdat hij de geheime NSA-documenten in Hong Kong achter zich had gelaten en overhandigde aan de journalisten Glenn Greenwald, Ewen MacAskill en Laura Poitras die deze op hun beurt verspreidden onder collega’s zoals Barton Gellman. Snowden zit aantoonbaar niet op schoot van de FSB, maar wat wel een waarheid lijkt: Afshin Ellian zit op schoot van de AIVD. Als fantast en verrader van de waarheid.

Foto: Edward Snowden per satellietverbinding in de Stadsschouwburg, 2014. Credits: ANP. Als illustratie bij Elsevier-column ‘Edward Snowden is een ordinaire verrader en een fantast’ van Afshin Ellian.

Ronald van Raak (SP) stelt kamervragen over AIVD en Snowden

‘Waarom bent u niet bereid Snowden politiek asiel te verlenen en in Nederland in alle vrijheid zijn verhaal te laten doen?’ vraagt Ronald van Raak (SP) minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken in kamervragen. Niet de eerste keer dat hij dit het kabinet vraagt. Eigenlijk is de vraag ruimer: ‘Waarom neemt het kabinet het asielverzoek van Snowden niet in behandeling en informeert het Snowden noch de Tweede Kamer daarover?’ Het asiel van Snowden wordt door het kabinet doodgezwegen. Op 30 juni 2013 diende Sarah  Harrison namens Snowden in allerlei landen waaronder Nederland een asielverzoek in. Ze kreeg geen antwoord.

Het is goed dat Van Raak alert blijft en af en toe kamervragen over Snowden stelt. Zoals uit de andere vragen over de hechte samenwerking van Duitsland met de NSA blijkt zijn de gevestigde Nederlandse partijen niet  onafhankelijk van de VS om een besluit te nemen. Zolang de regering van de VS niet het groene licht geeft aan VVD en PvdA zal het kabinet Snowden geen asiel verlenen. Niet alleen Nederlandse burgers of Snowden, maar ook de Tweede Kamer wordt over dit onderwerp genegeerd. Nederland heeft het denken en handelen uitbesteed. Geoutsourced in turbotaal. Ermee geconfronteerd vlucht het kabinet zelfs voor de verantwoording om uit te leggen waarom het zich zo afhankelijk van anderen maakt. Ook in het Europarlement waren er pogingen om Snowden asiel te verlenen. GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini was in maart 2014 een van de indieners van een voorstel om Snowden bescherming in de EU te bieden. Het mislukte.

Europese landen en de VS blokkeren eenzijdig de asielrechten van Snowden. Hij was eind juni 2013 in Moskou op doortocht van Hong Kong naar Latijns-Amerika toen de Amerikaanse regering eenzijdig zijn paspoort introk en hij strandde. Als een statenloze zonder rechten. Het is dus een misverstand om te veronderstellen dat Snowden voor de Russische Federatie koos. Dat deed hij niet, hij werd buiten zijn wil om tot Rusland veroordeeld door zijn eigen regering. De Amerikaanse regering veroordeelde Snowden door een speciale timing en afweging tot de grootste vijand van de VS. Vraag is hoe politiek en publicitair verstandig dat was.

De baas van de Nederlandse inlichtingendienst AIVD is niet positief over Snowden en kan diens kritiek dat zijn dienst een schoothondje van de NSA is niet hebben. In een interview met NRC van 1 mei 2015 zegt Rob Bertholee: ‘Wie biedt meneer Snowden nou echt tegenspel?’ met het stilzwijgende verwijt dat de journalistiek te weinig kritisch is. Wie weet. Maar dat valt makkelijk op te lossen door Edward Snowden asiel in Nederland te verlenen en hem vervolgens in het publieke debat te laten spreken en krachtig tegenspel te bieden. Zolang Nederland echter niet alleen weigert om Edward Snowden asiel te verlenen, maar zelfs om over de behandeling van zijn asielaanvraag bijzonderheden te geven klinken Bertholees woorden vrijblijvend en vals.

Foto: Edward Snowden via satellietverbinding. Credits: Christopher Lane/PA. 

Zie hier voor postings over Edward Snowden en zijn asielaanvragen.

Vrijheid is altijd de vrijheid van dissidenten, van eigen dissidenten

Lara Newell twittert. Dat doet glimlachen en zet aan het denken: ‘La libertad es siempre la libertad de los disidentes’. Ofwel, vrijheid is altijd de vrijheid van dissidenten. Een variant op een uitspraak die valt te herleiden tot Rosa Luxemburg en voortborduurt op de oervaders van het communisme: ‘Freiheit nur für die Anhänger der Regierung, nur für Mitglieder einer Partei (..) ist keine Freiheit. Freiheit ist immer Freiheit des anders Denkenden. Nicht wegen des Fanatismus der ‘Gerechtigkeit’, sondern weil all das Belebende, Heilsame und Reinigende der politischen Freiheit an diesem Wesen hängt und seine Wirkung versagt, wenn die ‘Freiheit’ zum Privilegium wird’. Vrijheid dus als een voorrecht dat gegund wordt en niet als een vanzelfsprekend recht.

Een waarheid als een koe is dat vrijheid niks waard is als het aan medestanders wordt gegund. De uitspraak van Lara Newell is onvoldoende actueel en doet glimlachen. Want toegevoegd moet worden dat vrijheid er pas toe doet als eigen dissidenten vrijheid krijgen. Want: ‘Dissident zijn is een kwestie van perspectief. Het beschrijven ervan ook.’ Julian Assange, Chelsea Manning, Sarah Harrison of Edward Snowden zijn Westerse dissidenten die in het Westen niet vrij zijn. Omdat ze westerse dissidenten zijn. Maar buiten het Westen wel. Omgekeerd krijgen niet-westerse dissidenten in het Westen vrijheid, maar in hun eigen land niet. Zoals Alexei Navalny in Rusland of Ai Weiwei in China. Kortom, vrijheid is pas vrijheid als het de eigen dissidenten vrijheid geeft. Ruimhartig en zonder uitruil van rechten. Goed om op sociale media die oude waarheden te herhalen.

Foto: Tweet van Lara Newell, 1 juli 2014.

Opnieuw SIF: Zweden komt door onderdrukking op voor internetvrijheid

Op Cicero gaat Petra Sorge in op de dubbelzinnigheid van het Zweedse ‘Stockholm Internet Forum’ (SIF). Die op 27 en 28 mei voor de derde keer gehouden wordt. Een conferentie ‘die tot doel heeft om de discussie te verdiepen over de wijze waarop de vrijheid en openheid op het internet economische en sociale ontwikkeling wereldwijd kan bevorderen’. Maar dat zijn mooie woorden. Cicero ziet grenzen aan de zogenaamde Zweedse vrijheid die het beste valt op te maken uit het uitnodigingenbeleid. Het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken blokkeerde de uitnodiging van Edward Snowden, Glenn Greenwald, Julian Assange, Sarah Harrison, Jacob Appelbaum en Alan Rusbridger. Precies degenen die het meest kritisch zijn over de internetvrijheid. 

Cicero besluit: ‘Het Stockholm Internet Freedom conventie zal een tegenstrijdige boodschap naar de wereld sturen: Aan de ene kant wil het praten over toezicht en databescherming. Aan de andere kant sluit het die mensen uit die het beste over deze onderwerpen kunnen spreken. “Is dit wat ze bedoelen met vrijheid op internet?” vraagt Jacob Appelbaum zich af. “Of door de vrijheid in het algemeen?” Misschien wil Zweden niet haar kansen bij de machtige Amerikaanse bondgenoot bederven. Immers, de EU-staat deelt zijn lot met de Verenigde Staten. Net zoals de vos aan de voorkant van het konijnenhol schuilt, wachten beide landen op de uitlevering van hun klokkenluider: Assange hier, Snowden daar. Dit zou kunnen verklaren waarom Zweden zich ervan onthoudt Snowden uit te nodigen’. Zweden is een van de trouwste bondgenoten van de VS.

Vorig jaar zei de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Carl Bildt in een FIS-forumdiscussie dat ‘afluisteren van internet door overheden verenigbaar is met de vrijheid van meningsuiting omdat het ‘discreet uitgevoerd’ wordt’. Dat kwam hem op kritiek te staan van de Zweedse piraat Rick Falkvinge die de geloofwaardigheid van de Zweedse regering inzake internetvrijheid onder activisten als onder nul kwalificeerde.

De constatering van een jaar geleden over de interpretatie van internetvrijheid door de Zweedse regering is nog onverminderd van toepassing: ‘Het tekent zowel het belang van een conferentie over internetvrijheid als de nutteloosheid ervan. Mede door de sponsoring en het uitnodigingenbeleid bepalen bestuurders als Bildt de contouren. Daarbinnen wordt kritiek mondjesmaat toegestaan. Spits is het commentaar op Bildt van Jonathan Zdziarski: ‘Surveillance is an exercise of ownership over man. If you believe in surveillance you’re encouraging slavery.’ Dit geldt ook de conferentie.’ Wel toegelaten deelnemers doen er goed aan om deze Zweedse schijnvertoning over internetvrijheid te mijden. Dat geldt ook de Nederlanders die nu gewaarschuwd zijn.

Foto: President Obama en de Zweedse premier Reinfeldt in Stockholm 2013. Credits: AP.

Bewustwording over opbouw controlestaat gehinderd

Democracy Now geeft een update van ontwikkelingen op de aan het eind van 2013 gehouden vierdaagse conferentie 30C3 in Hamburg. WikiLeaks-medewerkster Sarah Harrison, WikiLeaks-oprichter Julian Assange en veiligheidsexpert en hacker Jacob Appelbaum geven hun mening over de opbouw van de controlestaat door overheden. Die is zover gevorderd dat ze over de laatste vrije internetgeneratie spreken. Dat vraagt om bewustwording en actie om die vrijheid voor de toekomst veilig te stellen. De ‘hackers’ zijn de provo’s van nu die rozijnen uitdelen. En door het establishment niet begrepen, of bewust gehinderd worden.

Dat het met die bewustwording over de opbouw van de controlestaat slecht gesteld is en vooral de gevestigde media hun controlerende en signalerende laten liggen toont een column van Rik Kuethe in Elsevier aan. Het merkwaardige aan de column is dat het op allerlei manieren slechte journalistiek is die de naam journalistiek niet verdient. Het gaat er niet om dat Kuethe een mening geeft die anderen wellicht onwelgevallig is, maar dat-ie niet van de feiten uitgaat en een kaartenhuis van verzinsels bouwt. Hoe is het mogelijk dat een gerenommeerd tijdschrift als Elsevier en een gewaardeerd hoofdredacteur als Arendo Joustra de onbenullige en misleidende praatjes van Kuethe laten passeren?

Zo verzaakt de journalistiek haar taak om de macht te controleren en wordt het medeverantwoordelijk voor de opbouw van de controlestaat. En kan Kuethe straks in alle onvrijheid op internet surfen. Zijn domheid is niet alleen immens, maar kwaadaardig. Dat laatste is hem verwijtbaar. Zoals dat geldt voor al die gevestigde media die de bedreigingen van hun eigen tijd niet begrijpen. Merkwaardige journalistiek is dat die de signalen van de eigen tijd niet begrijpt of om politieke redenen bewust verkeerd voorstelt door de feiten te verdraaien.

Aanval op Omidyar vanwege blokkade WikiLeaks door PayPal

Advocaat Stanley Cohen prikt het verhaal van Pierre Omidyar door. De multimiljardair begint met gelouterde journalisten als Glenn Greenwald en Jeremy Scahill een nieuwsorganisatie. Ze beloven het anders te gaan doen. Maar Cohen ziet in Omidyar de nieuwe Rupert Murdoch. Omidyar is eigenaar van eBay en dochterbedrijf PayPal. Hij verzette zich er eind 2010 niet tegen dat er via PayPal geen geld meer overgemaakt kon worden naar WikiLeaks. Zonder enige wettelijke basis blokkeerde PayPal WikiLeaks op aandringen van de regering-Obama samen met Visa en Mastercard. Volgens WikiLeaks tot op de dag van vandaag. Het kwam hiermee aan de rand van de afgrond kwam te staan omdat zo’n 95% van de donaties wegvielen. Maar nu wast in de ogen van Cohen Omidyar zijn straatje schoon door een ethische houding aan te nemen die niet rijmt met zijn zakelijk opereren. Cohen doet Omidyars artikel in The Huffington Post als onwaarachtig en schijnheilig af.

Cohen verdedigde een van de 14 PayPal demonstranten die eind 2010 met DDos-aanvallen tegen PayPal reageerden op de blokkade van WikiLeaks en aangeklaagd werden. Het gaat om de vraag of een DDos-aanval onder de vrijheid van meningsuiting valt. Is het een ‘hack’ of een gewoon protest? Cohen legt uit dat er een deal gesloten is. De PayPal 14 geven een overtreding toe, maar geen misdaad. Als ze in de tussentijd niet opnieuw een DDos-aanval uitvoeren zijn ze binnen een jaar vrij. Na betaling van een boete van 5600 dollar.

WikiLeaks-medewerkster Sarah Harrison die Edward Snowden begeleidde van HongKong naar Moskou opende deze week in Stern de aanval op Pierre Omidyar. Lastig om te weten hoe haar beschuldiging luidt omdat de originele tekst niet online staat. The Guardian pakte het op met een verslag onder de titel ‘WikiLeaks’ Sarah Harrison: ‘How can you take Pierre Omidyar seriously?‘ Met de kernzin: ‘How can you take something seriously when the person behind this platform went along with the financial boycott against WikiLeaks?‘ In een parallelle ontwikkeling vertaalde The Guardian dat in de tweet ‘WikiLeaks’ Sarah Harrison: ‘You can’t take Omidyar and Greenwald seriously‘ die Glenn Greenwald op de kast joeg. Hij verliet kortgeleden The Guardian en stapte over naar Omidyar. Terecht tweette hij dat-ie geen deel uitmaakte van de blokkade tegen WikiLeaks. Pierre Omidyar wel dus. Hij is beschadigd. Maar WikiLeaks en Julian Assange vallen hem niet frontaal aan.

Obama afgeluisterd door NSA of CIA? Natuurlijk! Maar sstttt…

Bespioneerde de NSA of de CIA Barack Obama? Natuurlijk. Want als de NSA onder president Bush de telefoon van 35 wereldleiders afluisterde zoals The Guardian beweert, dan is het aannemelijk om te veronderstellen dat het ook Amerikaanse leiders afluisterde. Want bij die 35 wereldleiders had het evenmin iets te zoeken en werd de wet gerespecteerd. De woordvoerder van Buitenlandse Zaken doet de vraag af als een grap. Maar ze weet dat het dat niet is. Lees wat klokkenluider Ray McGovern in juni 2013 op de radioshow Law and Order over president Obama zegt: ‘The other thing is, I’ve always been kind of shocked that when he came into office, not only did he not prosecute the torturers, the kidnapers, the people with the black [unintelligible], even the people who violated our Fourth Amendment rights, but he left them all in place. I suspected at the time, now I’m pretty convinced the president of the United States is afraid of the CIA’. Deze waarheid is voor weinigen.

Foto: Meneer de Uil uit de Fabeltjeskrant: oogjes dicht en snaveltjes toe.

Spanje kreeg opdracht om Snowden tegen te houden. Dus?

Update: Venezuela lijkt nog de enige optie voor Snowden. Het IJslandse parlement is met reces gegaan zonder besluit. Opvallend speculeert de universiteitsprofessor Jesus Silva voor Press TV erover dat de VS niet zullen toestaan dat Snowden naar Venezuela vliegt. Maar asiel in een Venezolaanse ambassade acht hij mogelijk. 

De Spaanse minister van Buitenlandse Zaken José Manuel García-Margallo probeert de storm over het regeringstoestel van de Boliviaanse president Evo Morales tot bedaren te brengen, maar maakt het er eerder erger op. Hij stelt dat zijn land zich niet bij Bolivia hoeft te verontschuldigen voor de problemen met het Boliviaanse vliegtuig en dat de Venezolaanse president Nicolas Maduro niet weet waarover hij spreekt. Deze verwees naar de druk die de VS op landen uitoefent om Edward Snowden geen asiel te verlenen.

García-Margallo verklaart dat hem werd verteld dat Snowden in het toestel was. Hij zegt te hebben gehandeld aan de hand van de feiten die hem gegeven werden. Ze zeiden dat het duidelijk was, dat Snowden zich in het toestel bevond, aldus García-Margallo. Op de vraag of-ie over de VS praat antwoordt García-Margallo dat-ie daar vanwege het geheime diplomatieke verkeer niet over kan spreken. Het Oostenrijkse Die Presse verwijst in een reconstructie direct naar de Amerikaanse ambassadeur William Eacho die Snowdens uitlevering eiste.

De verklaring van de Spaanse minister is om vele redenen opzienbarend. Het bevestigt het verhaal van de Franse premier Hollande die zei niet geweten te hebben dat de Boliviaanse president in het vliegtuig zat. Dat suggereert dat de VS Frankrijk, Spanje en Portugal hebben laten weten dat Snowden in het toestel zat, maar niet dat het ging om een Boliviaans regeringstoestel met president Morales aan boord. Verder roept dit vragen op over de kwalitieit van de Amerikaanse inlichtingendiensten. Ze zaten ernaast. Trouwens het Boliviaanse toestel vertrok niet van het vliegveld waar Snowden in transit zit, maar van een ander vliegveld. Praktisch was het zo goed als onmogelijk voor Snowden om ongemerkt van het ene naar het andere vliegveld te komen.

Maar de meeste vragen roept de afhankelijke houding van de Europese landen jegens de VS op. Het lijkt erop dat de Amerikanen geen volledige openheid van zaken hebben gegeven aan Frankrijk, Spanje en Portugal. Maar dan nog, waarom willen Europese landen meewerken aan de Amerikaanse piraterij en het schenden van de fundamentele rechten van Snowden? Daar geeft minister García-Margallo geen antwoord op. John Pilger omschrijft het in The Guardian als volgt: ‘Unprecedented, Germany’s Der Spiegel has described the Obama administration as ‘soft totalitarianism‘. Europa heeft in de 20ste eeuw genoeg geleden onder het totalitarisme van Hitler, Stalin, Mussolini, Salazar en Franco om nu mee te gaan in het totalitarisme van Barack Obama.

Last Call For Mr Snowden. Geen nieuws, goed nieuws

Op alles valt te gokken. De Britse bookmaker William Hill opent de weddenschap op de verblijfplaats van Edward Snowden. Sluitingsdatum 31 juli. Waar zal Ed Snowden op 1 januari 2014 zijn? Is dit gokken een sport, een verzetje, de bezwering van iets dat niet begrepen wordt of de vinger aan de pols van de tijdgeest? Of verdient het afkeuring omdat het iets van waarde domesticeert in iets vertrouwelijks? Maar toch gebeurt het. Door vraag en aanbod ontstaat een beeld van wat de gokkers het meest waarschijnlijk achten. De VS aan top, Venezuela met stip stijgend en Cuba dalend. Door nieuwe ontwikkelingen is het straks weer compleet anders. 

Met de onthullingen van Snowden en de spionage door de Amerikaanse overheid van de eigen en andere burgers heeft dit gokken niks te maken. Het onrecht blijft ongenoemd. Maar het nieuws is ook zo vermoeiend en moeilijk te begrijpen. Kunnen we het volgen? De New York Times zegt dat de Amerikaanse Postal Service jaarlijks alle 160 miljard brieven en poststukken kopieert en opslaat. Hoe precies is niet bekend. Dit aantal gaat ons voorstellingsvermogen te boven. En het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken laat vandaag bij monde van onderminister Sergei Ryabkov weten dat Snowden nooit asiel heeft aangevraagd in Rusland. Maar op 1 juli liet volgens de BBC consul Kim Shevchenko weten dat Snowden asiel had aangevraagd in Rusland.

Nieuws temt zichzelf. Ook de hype raakt buiten adem. Dan reduceren media een belangrijke klokkenluider tot iemand met een vader, een echtgenote of zonder verblijfplaats. Zoals Hollywood alles terugbrengt tot gedrag van personages. De structuren die de voorwaarden scheppen worden buiten beeld gehouden. Dan gaat het niet om de vraag of generaal A. liegt tegen het parlement, of president Obama zijn principes inslikt omdat-ie bang is door zijn eigen geheime dienst vermoord te worden of dat de grondwet wordt geschonden. Dan gaat het erom welke kans Edward Snowden maakt. Domesticatie als ultieme infantilisering van onderschikking.

Foto 1: Kansen van bookmaker William Hill op verblijfplaats van Edward Snowden op 1 januari 2014. Stand 3 juli 2013.

Foto 2: Mule Team bestaande uit 18 muilezels en twee paarden trekt een wagen met borax uit Death Valley, California. 1883-89.

Europa laat zich ringeloren door VS. Toestel Morales geweigerd

De VS zetten de heksenjacht op Edward Snowden voort. Ze zetten iedereen onder druk om hem te pakken te krijgen. Dat komt niet onverwacht voor wie de jacht van de regering-Obama op klokkenluiders kent. Vreemd is dat Europa zich laat ringeloren door de Amerikanen. Toen bleek dat de VS spioneerden in  gebouwen van de EU uitten ze hun misnoegen. Woedend waren ze. Als het er op aan komt voegen ze zich in de Pax Americana. Dat geeft aan dat Europese landen niet hun eigen beleid hebben en eigen afwegingen durven maken.

Wat is er aan de hand? Het vliegtuig van de Boliviaanse president Evo Morales kwam uit Moskou en werd ineens doorgang over het luchtruim van Frankrijk en Portugal geweigerd. Deze landen kwamen in tweede instantie terug op hun besluit, maar toen weigerden Italië en Spanje. Morales had zo geen toestemming het Europese luchtruim te verlaten. Het Boliviaanse regeringstoestel moest in Wenen landen. Officieel zeiden Frankrijk en Portugal dat het om ‘technische redenen’ was, maar later concludeerden de Bolivianen aan de hand van verklaringen die ze kregen dat het was omdat het vermoeden bestond dat Edward Snowden aan boord van het Boliviaanse regeringstoestel zou zijn. De Bolivianen verklaren dat Snowden niet aan boord was.

De Boliviaanse minister van Defensie Ruben Saavedra die ook aan boord was noemde het weigeren van doorgang een vijandige daad van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken dat verschillende Europese regeringen misbruikt. En het is krankjorum dat Europese landen zich onder druk laten zetten om de wet te breken en de Boliviaanse president Morales zo te schofferen. Wanneer wordt de EU eens volwassen?