Heilige oorlog van Kirill is pervers

Patriarch Kirill van Moskou is niet alleen de hoogste kerkleider van de Russisch-Orthodoxe Kerk in de Russische Federatie, maar hij is ook de geestelijk leider. Hij ondersteunt de mobilisatie en volgt nauw de politiek van Poetin. Hij zegt de opgeroepen mannen niet bang te zijn voor de dood. Sommigen worden zonder training en goede uitrusting als kanonnenvoer naar het Oekraïense front gestuurd. Ze hebben weinig kans om te overleven of militair een verschil te maken.

De gemobiliseerden hebben geluk als ze het overleven en gevangen worden genomen. Zoals een Russische man in dit filmpje die op 21 september werd gemobiliseerd, een paar dagen later naar het front werd gestuurd en op 27 september door het Oekraïense leger in de regio Kharkiv gevangen werd genomen. Hij bekent tegen de Oekraïeners die hem gevangen houden dat het stom was om naar Oekraïne te komen. Waarom kwam hij dan?

Waar patriarch Kirill toe oproept is pervers. Hij misbruikt het evangelie voor militaire doeleinden. Het is de vraag of het theologisch klopt dat zonden van een militair die naar het front gaat en daar sneuvelt in de strijd worden vergeven. Het is theologische hokus-pokus van Kirill die lijkt op het islamitische idee van een heilige oorlog voor politieke doeleinden. Want Kirill wijkt bewust af van de bijbelse boodschap (‘de Schrift alleen’), ofwel de Sola Scriptura. Dat is voor gelovigen onverdraagbaar.

Kirill beschadigt Kirill niet alleen zijn eigen geloofwaardigheid, maar ook die van de Russisch-Orthodoxe Kerk in de Russische Federatie. En van religie in het algemeen als bron van troost en zingeving. Wat voor zingeving is het om gemobiliseerde mannen zonder training, bescherming, goede wapens en een solide commandostructuur de dood in te jagen? Is dat een bijbelse boodschap?

In het commentaar ‘Religieuze doping in Russisch-Oekraïense oorlog‘ van 14 juli 2022 schreef ik:

Deze religieuze doping valt niet te rechtvaardigen én logisch recht te breien als de militair aan de ene kant op dezelfde manier als de militair aan de andere kant wordt gezegend om te vertrouwen op steun en bescherming van dezelfde God. Aan welke kant staat de God van Rusland of Oekraïne in hemelsnaam? Hoe steekt de goddelijke boekhouding in elkaar? 

Het is een vals spel waar zo’n godsdienst zich welbewust toe leent. Er valt wat de schuldvraag betreft een onderscheid te maken tussen de agressor die een soeverein land binnenvalt en genoemd land dat zich tegen die agressor verdedigt. Dat religie in zo’n oorlog een hoofdrol speelt is een zwaktebod. Weg pluriformiteit, weg eigen verantwoordelijkheid, weg rationaliteit.

Religie blijft een merkwaardig fenomeen. Het is levensgevaarlijk als het in foute handen valt.

Advertentie

Metropoliet Hilarion schetst op conferentie van Russische ambassade in Londen gevaar voor christendom in Europa. Njet!

Wie wil kan dagelijks gaten schieten in betogen op rechts-christelijke websites. Ze grossieren in alternatieve feiten en gedragen zich geen haartje beter dan hun rechts-nationalistische tegenhangers. Ze stellen het christendom mooier en edeler voor dan het ooit was en zien overal bedreigingen. De betogen zijn niet erg genuanceerd. Zo versterken migranten die naar West-Europa komen het afkalvende aandeel van de christenen in de samenleving. Zo is migratie tweerichtingsverkeer, waarbij migranten ook Europeaniseren. Zo staat het secularisme niet vijandig tegenover religie, maar garandeert het juist het bestaan ervan onder de rechtsstaat.

De Russische Metropoliet Hilarion vermengt politiek, nationalisme en religie als hij op een conferentie van de Russische ambassade in Londen stelt dat het christendom vervangen wordt door een ‘seculiere ideologie’. ChristianHeadlines doet verslag maar verzwijgt de betrokkenheid erbij van de Russische ambassade. Christian Today is vollediger. Hilarions suggestie waar de redding voor het Avondland ligt is duidelijk: in Russische handen. Zo maakt religie zich ondergeschikt aan de politiek en verliest verder aan gezag. Mijn reactie:

Metropolitan Hilarion asks for unity among the Churches. That is harder than it seems. In his own house there is a conflict between the Russian and the Ukrainian Orthodox Church. Churches in authoritarian countries depend on politics. For someone who can not even reach unity in the own church, the call sounds quite inconsistent.

In any pluriform and open society secularisme is no threat, but a solution to Christianity. Secularism defends all religions against equalization by governments or dominant religious organizations. Governments have the obligation to guarantee equality of all religions and beliefs under the rule of law.

The secular idea -as Metropolitan Hilarion calls it- doesn’t intend to replace any religion, but to protect it. He makes the mistake by suggesting that breaking down the favorite position of state religion has something to do with freedom of religion. But the first is a political topic and the latter a legal one.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Is Christianity Dying Out in Europe? One Orthodox Leader Says ‘Yes!’ op ChristianHeadlines, 26 september 2017. 

Russische kunstenaars veroordelen in open brief gang van zaken rond film ‘Matilda’

De uitbreng van de met staatssteun gemaakte Russische film Matilda van regisseur Aleksey Uchitel laat op zich wachten en wordt nu voorzien voor oktober 2017. Terwijl eerst nog 30 maart 2017 als uitbrengdatum genoemd werd. Russische regisseurs hebben een open brief gepubliceerd waarin ze protesteren tegen de gang van zaken rond de film. Onder druk van conservatieve krachten in het parlement zond plaatsvervangend aanklager Natalia Poklonskaya in november 2016 een verzoek naar algemeen aanklager Yury Chaika om deze film te toetsen. Bovenstaande trailer was voldoende voor dit protest. Het lijkt erop dat de film op de plank wordt geschoven. Niet een op zichzelf staande censuur is hoofdzaak, maar de strijd tussen maatschappelijke krachten die de film als middel aangrijpen. Dat is een reflectie van de afnemende vrijheden in het land.

Het verhaal over de affaire van tsaar Nicolaas II en de groothertogen Sergej Michajlovitsj en Andrej Vladimirovitsj met ballerina Mathilde Ksjesinska speelt zich af vanaf 1890. Het zou de nationale veiligheid bedreigen, pornografie zijn en de door de Russisch-orthodoxe kerk heilig verklaarde Nicolaas II in een kwaad daglicht stellen. Hoewel de episode met Nicolaas zich afspeelt voor zijn huwelijk in 1894 met Alexandra Fjodorovna. In de brief merken de filmmakers op dat de organisatie ‘Orthodoxe staat – Heilig Rusland’ door te dreigen met brandstichting en gewelddadige acties distributeurs onder druk zet de film niet uit te brengen.

Volgens de regisseurs past de gang van zaken rond Matilda in een verslechterend cultureel klimaat waar zogenaamde orthodoxe activisten ruimte krijgen voor hun dreigementen, terwijl de kerk en het Ministerie van Cultuur geen officieel standpunt innemen. Ze wijzen onder meer op het verbieden van de opera Tannhäuser van Boris Mezdrich in Novosibirsk in 2015 waarbij ook gevoelens van gelovigen zouden zijn beledigd. En naar het ongenoegen over het tentoonstellingsbeleid in de Peterburgse Hermitage. Ze roepen op tot een seculiere democratie waar geen plek is voor censuur. Vooral oudere filmmakers zeggen zich de communistische censuur te herinneren die de kunst in haar ontwikkeling belemmerde. De geschiedenis herhaalt zich. 

Zie voor actueel Russisch cultuurnieuws op Colta.ru.

Politie verhindert bijeenkomst van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster in Moskou

Sinds 26 oktober 2015 ben ik lid van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster. Niet echt praktiserend, maar wel gelovig. Ik geloof in het idee dat hoe meer religies er zijn, hoe beter het is voor de samenleving. Dat is geen pleidooi tegen religie, maar juist ervoor. Zoals in alle sectoren hebben gevestigde religies problemen met nieuwkomers. Want het dreigt hun voorrechten en machtsposities aan te tasten die ze graag voor zichzelf houden. En niet willen delen met anderen. Ook de beleidsmakers en uitvoerders van de Nederlandse politiek en overheden hebben problemen met de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster dat ze ondanks de vrijheid van godsdienst inhoudelijk wilden toetsen. Via een rechtszaak moest de Kerk haar gelijk halen en de overheid dwingen de grondwet correct toe te passen. Zie hier commentaren over ontwikkelingen sinds oktober 2015.

In de Russische Federatie is het nog slechter gesteld met de godsdienstvrijheid, zoals een bericht in Meduza aantoont. Dat gaat verder dan in Nederland. De politie verhinderde een bijeenkomst in een Moskou’s café van leden van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster. Het zou volgens de politie een provocatie zijn. In de Russische Federatie werken overheid en staatskerk nauw samen bij de renationalisatie van de samenleving en wordt religieuze diversiteit tegengewerkt. De Russische hoofdvertegenwoordiger van de Kerk luistert naar de naam Pastriarch Purée Pasta III. Een verwijzing naar het hoofd van de Russisch Orthodoxe Kerk patriarch Kirill.

Foto: Schermafbeelding van bericht ‘Police interrupt opening of Church of the Flying Spaghetti Monster temple in Moscow’ op Meduza.

Russische atheïst ontkent op internet bestaan God. En wacht gevangenisstraf

De 38-jarige Rus Viktor Krasnov wacht gevangenisstraf nadat hij ervan beschuldigd werd de gevoelens van gelovigen te kwetsen omdat hij op internet zei dat er geen God is. The Guardian zet het in een bericht op een rijtje. De beschuldiging is gebaseerd op wetgeving van de Russische Federatie en markeert een omslag met het verleden. In de Sovjet-Unie waren het niet de atheïsten, maar juist de gelovigen die in het verdomhoekje zaten. De restauratie van nationalisme, Russische taal en etniciteit, en ‘de Russiche Wereld’ (Roesski Mir) gaat samen met de opwaardering van het orthodoxe geloof. In de praktijk blijkt het in de Russische Federatie voor atheïsten en andersdenkenden lastig om zich te uiten omdat ze deze staatsconstructie in de weg staan. Zeggen dat de bijbel flauwekul is en er geen God bestaat wordt zo in de Russische Federatie een politieke uitspraak die zich niet zozeer tegen de kerk, maar tegen het zittende bewind richt. Vandaar de harde reactie.

Vice News en The Intercept: Religieuze oorlog in Oekraïne

Er zijn christenen en christenen, en al helemaal in de zogenaamde Volksrepubliek Donetsk. Simon Ostrovsky van Vice News ontmoet protestanten die door pro-Russische milities uit hun kerken zijn gejaagd. Officieel beleid van de zogenaamde Volksrepubliek lijkt het niet te zijn en de Russisch-Orthodoxe Kerk van Moskou steunt de vervolging van andere christenen evenmin in theorie. Maar in praktijk gebeurt het met goeddunken van de wereldlijke en kerkelijke autoriteiten. Een staatsgodsdienst als ideologie dient immers een hoger doel.

Aan de andere kant is er de Oekraïens-Orthodoxe Kerk van Kiev waar de strijd tegen de tegenstander wordt ingezegend. Met dezelfde mix van politiek en religie die uiteraard het omgekeerde nastreeft. Marcin Mamon van The Intercept spreekt met de Oekraïense nationalist en bataljonsvrijwilliger Dmytro Korchynsky die pleit voor een Christelijke Taliban en trouwens pragmatischer is dan het lijkt, en overigens volstrekt niet op een lijn zit met de autoriteiten van Kiev. Korchynsky ziet wel iets in een religieuze oorlog tegen de Russen -tot op Russisch grondgebied- maar ook tegen Kiev dat gezuiverd moet worden van corruptie, chaos en de passieve toegeeflijkheid jegens Moskou. Zo speelt in de Russisch-Oekraïense oorlog religie aan beide kanten een rol als focus, model, motivatie, visitekaartje en vertaling van eigen wensen en projecties. Iets van alle tijden.

Rusland: ‘Tannhäuser’ van Kulyabin wacht censuur na klacht kerk

Update 29 maart 2015: Vandaag heeft de Russische cultuurminister Vladimir Medinsky directeur Boris Mezdrich van het in Novosibirsk gevestigde Staats Opera en Ballet Theater ontslagen. Hij wordt vervangen door Vladimir Kekhman, directeur van het Mikhailovsky Theater in St. Petersburg. Velen uit de culturele wereld hadden zich tegen het ontslag uitgesproken waar de Russisch Orthodoxe kerk sterk op heeft aangedrongen. 

Een bericht van persbureau AFP haalt via The Guardian de wereldpers. Wat is er aan de hand? Theatermaker Timofei Kulyabin heeft voor het in het Siberische Novosibirsk gevestigde Staats Opera en Ballet Theater Tannhäuser van Richard Wagner geënsceneerd. Thema van de opera is volgens Wikipedia de rebellie van een kunstenaar (Tannhäuser), wiens behoefte zich over te geven aan zinnelijke lust hem in conflict brengt met zijn religieus ingestelde verstand. Na een tweestrijd vindt hij verlossing als hem in zijn doodsnood nog eenmaal de naam van zijn redster Elisabeth wordt genoemd. Hij vindt vrede in God: ‘De genade van de verlossing wordt toegekend aan de boetvaardige, gaat hij nu in de gezegende vrede!’ Die zinnelijkheid wordt vrijelijk getoond.

Maar Tannhäuser is een tweestrijd die eindigt met een terugkeer in de schoot van het christendom. Een goede afloop voor christenen. Maar Tikhon de metropoliet van Novosibirsk ziet dat anders. Hij diende een klacht in nadat gelovigen hem vertelden zich gekwetst te voelen. Waarschijnlijk vanwege het getoonde bloot. Kulyabin legt de klachten naast zich neer en deelt het waardensysteem van deze gelovigen niet omdat theater volgens eigen theaterwetten werkt. Samen met theaterdirecteur Boris Mezdrich moest hij gisteren bij de autoriteiten een verklaring afleggen. Kulyabin vreest aanpassing of zelfs een verbod vanwege een aanklacht wegens ‘Opzettelijke openbare ontheiliging van religieuze of theologische literatuur, voorwerpen van religieuze verering, tekenen of emblemen ideologische symbolen en voorwerpen van enige schade of vernietiging’.

Het bericht van AFP zoals The Guardian dat brengt geeft weinig bijzonderheden over de aanklacht zelf. De Russische kunstsite Colta.ru doet dat wel. In een licht gewijzigde Engelse vertaling via Google Translate:

Investigative Committee reviews the Novosibirsk “Tannhauser”
Investigation Department of the Investigative Committee of the Russian Federation in Novosibirsk region inspects staging of Wagner’s “Tannhauser” at the Novosibirsk Opera and Ballet Theater, said the prosecutor’s office, Metropolitan of Novosibirsk and Berdsk Tikhon.
“Testing is conducted under Article 148 of the Criminal Code” Violation of the right to freedom of conscience and religion. ” It will last a month “, – told Tass the Investigation Committee.
Apparently refers to the first part of this article, “Public action, expressing clear disrespect for society and committed to insult the religious feelings of believers”, which provides for a maximum penalty of imprisonment for a term not exceeding one year.
“Tannhauser” is in NGATOiB from December 2014. Director-producer Timothy Kulyabin transferred the action of Wagner to the present, making the knight Heinrich Tannhauser filmmaker, who directed the film “Venus Grotto” the so-called lost years of Jesus’ life.
Performance angered Metropolitan Tikhon of Novosibirsk and Berd, who saw in it “humiliation feelings of believers, the Orthodox Church insult and incitement to religious hatred” and in late January complained of “Tannhauser” in the prosecutor’s office and the regional legislature.
At the request of the Metropolitan Prosecutor’s Office conducted an audit of Novosibirsk and 24 February filed an administrative case with regard to Timothy Kuljabina and director Boris NGATOiB Mezdricha for hours. 2, Art. 5.26 of the Administrative Code (“Intentional public desecration of religious or theological literature, objects of religious veneration, signs or emblems ideological symbols and paraphernalia of any damage or destruction”).
House statement said that it “intends to defend his professional attitude and artistic policy under the current legislation of the Russian Federation.”
“The next show will be held in March, we sell tickets. – Commented on the latest developments Boris Mezdrich. – Closer to the performance we will decide what to do now. Perhaps he will be corrected, but the withdrawal of the opera is no issue. “
Timothy Kulyabin said to Tass that those who see in the opera “Tannhauser” an attack against Christian values, carelessly treated the story setting. He recalled that the whole conflict Wagner has to do with Catholicism. “The situation itself Tannhauser pilgrimage to Rome for absolution from the Pope takes the story beyond Orthodoxy. All this creates a sufficient distance between the Orthodox believers and the realities of staging “, – said the director.

Foto’s: Toneelbeeld van Wagners Tannhäuser door regisseur Timofei Kulyabin voor het Staats Opera en Ballet Theater in Novosibirsk, december 2014.

Volnovakha: wie stopt in Gods naam het terrorisme in Oekraïne?

In de Russisch-Oekraïense oorlog laten religieuze instellingen zich niet onbetuigd. Ze zijn deel van de strijd geworden, zoals dat in oorlogen gaat. De Russisch-Orthodoxe kerk van Moskou en de Oekraïens-Orthodoxe kerk van Kiev kiezen partij voor de landen waarin ze gevestigd zijn. President Putin zei in juli 2014 bij een ontmoeting met Patriarch Kirill en andere vertegenwoordigers van de Russisch-Orthodoxe kerk in Moskou: ‘(..) to emphasize once again that I very much reckon on your moral, ethical and spiritual support in defending the values which we serve together’. Kerken geven spirituele steun aan de strijd en legitimeren deze.

In Rusland wordt religieuze orthodoxie samen met nationalisme en sociaal conservatisme in een ideologie gestopt die te omschrijven valt als een ethisch reveil dat zich afzet tegen specifiek westerse, maar ook universele waarden zoals mensenrechten. In Oekraïne is het beeld vager, het land koerst richting Europa, maar is daar nog lang niet aangeland. Oekraïense politiek is als een ontelbare malen overgeschilderde deur die deels afgebladderd is en allerlei kleuren doorheen schijnen. De Oekraïense kerk volgt de macht, ook in de strijd met Russisch-Orthodoxe kerk in Oekraïne (Patriarchaat Moskou) die op de hand is van de pro-Russen.

Nu is er een beschieting van het Oekraïense Volnovakha met als doel een checkpoint van het Oekraïense leger. Maar die een bus raakte en 12 burgers doodde. De video toont hoe een mijnenveld beschoten wordt met raketten. Gezien de herkomst, het patroon en de inslag is het hoogst waarschijnlijk dat de aanval werd uitgevoerd door militanten van de zogenaamde Volksrepubliek Donetsk met Grad-raketten of zwaarder. Onderzoeker Dajey Petros zet het uiteen op zijn blog. Trouwens, in de artillerie-beschietingen over en weer met ouderwets, onnauwkeurig Russisch materiaal maakt het Oekraïense leger eveneens slachtoffers onder de burgerbevolking. Deze keer waren het de Russen. Patriarch Philaret veroordeelt het incident evenals de OVSE bij monde van de Servische minister Ivica Dačič. Dit geweld moet stoppen. Terrorisme is overal ontoelaatbaar.

Foto: Schermafbeelding van verklaring over het incident in Volnovakha van Patriarch Philaret van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk,