Hermitage verbreekt relatie met Russische Federatie. Het meent zich afzijdig te hebben gehouden en het Kremlin niet te hebben gelegitimeerd

PersberichtHermitage Amsterdam verbreekt relatie met Rusland‘ van de Hermitage, Amsterdam van 3 maart 2022.

Bizarre opvatting van de Hermitage. Als het wil bewijzen hoe dom het is en hoe naïef het was, dan is dat prima gelukt met dit persbericht waarin het aankondigt de relatie met de Russische Federatie te verbreken.

Het is onjuist als het zegt: ‘Lang heeft de Hermitage Amsterdam zich afzijdig gehouden van politieke ontwikkelingen in het Rusland van Poetin.’ Het tegendeel is waar. De Hermitage heeft de afgelopen jaren partij gekozen voor de Russische Federatie en de machthebbers in het Kremlin. Het heeft zich niet afzijdig gehouden. De Hermitage probeert zich hieruit te draaien, maar maakt het er alleen maar erger op door onzin te verkopen over vermeende afzijdigheid.

Is het mogelijk dat het management van de Hermitage werkelijk zo wereldvreemd en losgezongen van de realiteit was om niet te beseffen dat het sinds de moord op Aleksander Litvinenko (2006), Georgië (2008), de Krim (2014), de Slag van Ilovaisk (2014), het neerhalen van de MH17 (2014), het schenden van de homorechten (2014), de poging tot moord op Serge Skripal en zijn dochter (2018) en op Alexei Navalny (2020) oogluikend de Russische agressie heeft gesteund?

Er zijn meer voorbeelden van aantoonbare Russische agressie en onrecht waar iedere nieuwsconsument kennis van kon nemen. Voor de goede verstaander die de ogen open hield was de grens allang overschreden.

Het is tenenkrommend dat allerlei kunstinstellingen (Gergiev Festival en het Rotterdams Philharmonisch Orkest) en bedrijven nu ineens doen alsof de invasie van de Russische Federatie van Oekraïne en het schenden van het oorlogsrecht door zich te richten op burgerdoelen pas het moment is om tot bezinning te komen en de relatie met de Russische Federatie te verbreken. 

Dat moment van bezinning was er eerder, maar hebben ze keer op keer bewust laten passeren omdat er te weinig politieke of maatschappelijke druk was. Daar capituleren ze nu lafhartig voor. Maar hun late bekering komt niet van binnenuit en toont niet oprecht.

Beseffen ze niet dat ze sinds 2006, zeker sinds 2008 en beslist sinds 2014 hebben weggekeken voor de Russische agressie? Waarom worden ze nu pas wakker? Hoe hebben ze al die jaren naar de wereld gekeken en daar de conclusie uit getrokken dat ze zich afzijdig hielden door zich niet afzijdig te houden en partij voor de Russische Federatie te kiezen?

Hebben voor deze organisaties de begrippen burgermoed, morele moed, ethiek en ruggengraat een lege betekenis? Het is immers niet hun eigen overtuiging die leidt tot het verbreken van de relatie met de Russische Federatie, maar de druk om dat te doen. De breuk komt niet van henzelf, maar wordt zo’n Hermitage door anderen opgelegd en afgedwongen. Nu moeten ze vanwege hun jarenlang opportunisme moreel op de blaren zitten.

Still uit Zerkalo (De Spiegel) van Andrei Tarkovsky, 1975.

Organisaties als de Hermitage of het Rotterdams Philharmonisch Orkest moeten voor de spiegel gaan staan om eens in de eigen ziel te kijken. Waarom hebben ze de afgelopen jaren weggekeken voor de agressie van en het vertrappen van de mensenrechten door het Kremlin? Waarom sliepen deze organisaties die het voorstellen alsof nu pas het moment is aangebroken om hun relatie met de Russische Federatie te verbreken?

Beseffen ze niet dat ze door hun relatie een autoritair regime in Moskou jarenlang gelegitimeerd hebben? Indirect hebben ze door hun steun zelfs de oorlog tegen Oekraïne bevorderd. Waarom menen ze nu te moeten zeggen dat ze met een schrik wakker worden en tot inzicht komen? Hoe geloofwaardig is hun late spijtbetuiging? 

Voor de opstelling van de Hermitage en het persbericht met de verwijzing naar afzijdigheid over het verbreken van de relatie met de Russische Federatie past maar een woord: smerig. Ofwel, corrupt, weerzinwekkend en vals.

Advertentie

Late kritiek in Rotterdam op Gergiev Festival

RaadsvragenAfstand nemen of einde Gergiev Festival‘ van Ruud van der Velden van de PvdD Rotterdam, 25 februari 2022.

Eindelijk wordt Rotterdam wakker. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het Gergiev Festival hebben kritiek op dirigent Valery Gergiev die wegens zijn pro-Kremlin houding en vriendschap met president Poetin door de Russische inval in Oekraïne aan de verkeerde kant van de geschiedenis is beland. Ze vragen Gergiev om afstand van de invasie te nemen. Dat past in het patroon van een kunst- en sportboycot die nu Russische instellingen treft. 

De late kritiek in Rotterdam op Gergiev die in feite zelfkritiek is over een mislukte relatie komt zeker zes jaar te laat. In die stad waar zo hard gewerkt wordt kan nu eindelijk de rekening opgemaakt worden. Het is berekening om afstand te nemen van iemand die bij wijze van spreken op de grond ligt en het niet durven handelen toen hij als publiekstrekker op de bok stond.

Gergiev is passé, zoals Poetin een internationale paria is, en pas nu wordt Rotterdam wakker. Maar Gergiev was al die tijd al een smerige meeloper van het Poetin-regime. Dat wist het Rotterdamse establishment al jaren, maar het deed net alsof het dat niet wist. Het Rotterdamse establishment liet zich jarenlang van haar smoezelige kant zien. 

In het commentaarValery Gergiev is een propagandist voor het Kremlin. Maar wordt verafgood in Rotterdam. Tijd voor bewustwording. En protest‘ van mei 2016 schreef ik: ‘

Schermafbeelding van deel commentaarValery Gergiev is een propagandist voor het Kremlin. Maar wordt verafgood in Rotterdam. Tijd voor bewustwording. En protest‘ van 20 mei 2016.

In het commentaarGergiev Festival is klassieke porno voor bedrijfsleven, overheid en politiek van Rotterdam‘ van augustus 2020 scheef ik:

Schermafbeelding van deel commentaarGergiev Festival is klassieke porno voor bedrijfsleven, overheid en politiek van Rotterdam‘ van 13 september 2017.

Het Westen heeft sinds de invasie van 2008 in Georgië verkeerd gereageerd op Poetin en zijn zakenvrienden en meelopers. Het is daarom medeplichtig en heeft zelfs actief geholpen Poetins machtspositie op te bouwen. Het is daarom medeverantwoordelijk voor wat er nu in Oekraïne gebeurd. Anders was het nooit zover gekomen. Want Poetin heeft door de miljarden die hij met de verkoop van olie en gas in Europa verdiende zijn krijgsmacht kunnen moderniseren.

Dus al sinds 2008 was de ware aard van het leiderschap in het Kremlin voor iedereen duidelijk. Maar het Westen en met name Duitsland en Nederland deden alsof hun neus bloedde. Ook Nederland wilde een graantje meepikken als rotonde van het Russische gas en kneep daarom een oogje dicht. Ook na het neerschieten van de MH17 in 2014 bleven de economische banden van Nederland met de Russische Federatie intact.

Rotterdam als centrum van de Nederlandse economie negeerde alle politieke signalen over Poetin. Dat doet denken aan de positie van de Rotterdamse havenbaronnen die vanaf 1870 op het Duitse Ruhrgebied was gericht en nog tot in de Tweede Wereldoorlog een oogje dichtknepen voor het Duitse bombardement op hun eigen stad vanwege hun eigen in Duitsland verankerde belangen. Cynischer is niet mogelijk. Die grondhouding van opportunisme van het Rotterdamse establishment dat weliswaar internationaler is dan in 1870, 1914 of 1941 viel de laatste jaren te herkennen in de houding tegenover Poetin en Gergiev.

Het Gergiev Festival kreeg in het laatste Cultuuradviesplan toch al kritiek omdat het geen inbedding in de stad had en nu eindelijk durft de politiek zich uit te spreken. Raadslid Ruud van der Velden van de PvdD is de uitzondering, zoals ook weer uit bovenstaande raadsvragen van 25 februari 2022 blijkt. Hij maakte zich er de afgelopen jaren als enige lokale politicus sterk voor om het Gergiev Festival in het openbaar ter discussie te stellen. De rest inclusief burgemeester Aboutaleb en gemeentebestuur keken lafhartig weg. Nu het tij gekeerd is springen lokale bestuurders op de wagen om aan te haken bij de kritiek op Poetin, volgens een bericht van RTV Rijnmond. 

Dat zijn de helden die zwegen toen het erop aankwam en zich nu opstellen als verzetsstrijders na de oorlog die zich met terugwerkende kracht beroepen op hun moedige daden die ze in werkelijkheid nooit verrichtten. Ze brengen in praktijk waar het in deze hele kwestie van een controversieel en obsceen Gergiev Festival jarenlang aan schortte: het menselijk tekort. Ofwel, ontbrekende persoonlijke moed van mensen in het Rotterdamse bedrijfsleven, politiek en de kunstsector. 

Gergiev is een smerige meeloper van Poetin en Rotterdam werd een smerige meeloper van Gergiev. Rotterdam had het niet door. Er was de schok van een invasie van Oekraïne van een ontketende Poetin voor nodig om het Rotterdamse establishment in de spiegel te laten kijken. Het mag over zichzelf oordelen.

Zie voor verdere commentaren over het Gergiev Festival in Rotterdam:

Gergiev Festival verdient geen steun met Rotterdams subsidiegeld om artistieke, maatschappelijke en politieke redenen

Het Gergiev Festival dat elk jaar in Rotterdam plaatsvindt wordt in het voortbestaan bedreigd. Het bestaat 25 jaar en dient als platform van de Ossetisch-Russische dirigent Valery Gergiev die verbonden was aan het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Het festival kreeg kritiek vanuit de marge. Opvallend was dat het protest op een festival dat is geconstrueerd rond een propagandist van het Kremlin met reactionaire opvattingen over onder meer homorechten zo goed als uitbleef in Rotterdam. Onder meer op dit blog is er herhaaldelijk tegen zowel het festival als dat uitblijvende protest geageerd. De titels van de commentaren gaven mijn weerzin weer: Gergiev Festival is klassieke porno voor bedrijfsleven, overheid en politiek van Rotterdam en Valery Gergiev is een propagandist voor het Kremlin. Maar wordt verafgood in Rotterdam. Tijd voor bewustwording. En protest. Mede naar aanleiding van dit laatste commentaar stelde raadslid Ruud van der Velden van de Rotterdamse Partij voor de Dieren in mei 2016 raadsvragen. In de antwoorden verschool het college zich achter Buitenlandse Zaken. De politieke toondoofheid bleef voortbestaan in het Rotterdamse establishment.

Waar het op neerkomt omschreef ik in een commentaar over de antwoorden van het college in juni 2016: ‘Valery Gergiev is dus meer dan een neutrale musicus die het alleen om zijn kunst te doen is. Wie Gergiev binnenhaalt, haalt ook zijn politieke voorkeuren binnen. Rotterdam biedt ook die een podium en een stempel van goedkeuring. Dat dient het Rotterdamse culturele, economische en politieke establishment terdege te beseffen. Het kan zichzelf wel voor de gek houden door net te doen alsof Gergiev geen propagandistisch uithangbord is voor het regime van president Putin, maar diep in het hart weet het dat hij dat wel is’.

Op de raadsvragen antwoordde het college bij de vragen 6 en 7 onder meer met een verwijzing naar de artistieke kwaliteiten van het festival. Het schip lijkt nu eindelijk de wal te keren. Als een politieke verwijzing naar het propagandistische karakter van Valery Gergiev en zijn festival niet mogelijk is, dan kan dat alleen met andere middelen. In het Cultuurplanadvies 2021-2024 van juni 2020 oordeelde de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC) negatief over het Gergiev Festival: ‘Het vierdaags festival speelt zich grotendeels af in de Doelen, maar heeft volgens de Raad verder nauwelijks inbedding in de stad. De formule van het festival is volgens de Raad uitgekristalliseerd. Door de beperkte innovatie blijft het een traditioneel festival dat nauwelijks nieuwe doelgroepen weet te bereiken.’ De RRKC adviseert de Rotterdamse gemeenteraad om het festival vanwege gebrekkige inbedding en het gebrek aan artistieke vernieuwing niet langer subsidie te geven.

Feit dat de petitie pas na ruim vijf weken na verschijning van het Cultuurplanadvies van de RRKC verschijnt is de bevestiging van de slechte inbedding van het Gergiev Festival. Het onderstreept het gelijk van de motivatie van de RRKC. Hoe anders was dat bij het eveneens negatieve advies over Museum Rotterdam waar gelijk een publieksactie op gang kwam. Het Gergiev Festival staat op zichzelf. Het staat zich er in de marketing op voor relaties een internationaal podium met een eigentijds aanbod van netwerkmogelijkheden te bieden en wordt vanuit de Rotterdamse economische elite gesteund. Het heeft Rotterdams gemeenschapsgeld niet nodig. Al is het vijf jaar te laat, toch kan hiermee de Rotterdamse politiek eindelijk zonder zelf vuile handen te maken afstand nemen van een festival dat een propagandist van het Kremlin met bedenkelijke opvattingen onverdiend in het zonnetje zet. Politiek en artistiek voldoet het Rotterdam Philharmonic Gergiev Festival niet.

Foto 1: Schermafbeelding van deel petitieRed het Gergiev Festival’ op petities.nl, 27 juli 2020. NB: Petitionaris Gea Plantinga is Manager Gergiev Festival van het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Foto 2: Schermafbeelding van deel antwoorden op raadsvragen over het Gergiev Festival van Ruud van der Velden (PvdD). In eigen commentaar van 22 juni 2016.

Foto 3: Schermafbeelding van de samenvatting van het advies van de RRKC over het Gergiev Festival, juni 2020.  In: Cultuurplanadvies 2021-2024.