Amersfoorts fractievoorzitter van GroenLinks Hiske Land hield bijna een jaar geleden een gloedvol betoog. Er valt wat uit te leren. Ze constateerde dat de raad weinig in de melk te brokkelen heeft doordat culturele instellingen zoals AiC op afstand zijn gezet. Die hebben een eigen dynamiek en bestaansreden ontwikkeld. Prestatieafspraken volgen niet per definitie de lijn van de gemeente. Een raad kan alleen maar hopen dat zo’n instelling kiest voor het belang van de stad. Maar zeker is dat niet.
In de afweging tussen de instellingen KAdE, Armando Museum, Mondriaanhuis en Flehite kiest Land voor de vernieuwing die KAdE en Robbert Roos nastreven. Dat lijkt een goed uitgangspunt voor een stad die zich dynamisch acht. In het debat is het jammer dat het CDA heeft voorgesteld KAdE voor het Armando Museum in te ruilen. Feit dat de huisvesting slecht geregeld is valt niet Roos en zijn staf maar wel AiC aan te rekenen.
Over een apart Armando Museum is zij kritisch: Het is erg moeilijk een museum op de been te houden dat zich alleen richt op een nog levende kunstenaar. Alleen Jopie Huisman (inmiddels al wel dood) redde het, dankzij busladingen huisvrouwen op excursie. En Van Gogh, in de categorie dode kunstenaars. Maar zijn werk heeft een andere impact dan dat van Armando. Deze kritiek staat los van de locatie van de Armando Collectie.
Haar laatste alinea geeft een perspectief: En als ik zou mogen kiezen zou ik het Mondriaanhuis ombouwen tot een instelling met meerdere functies. Het verhaal Armando / Kamp / Amersfoort moet ergens verteld worden. Daarbij gaat het om de historische context. Dat kan op verschillende plaatsen: in Kamp Amersfoort, of in Museum Flehite en zelfs in het gemeentearchief, gelet op de ontwikkelingen van publieksgerichte taken van de Nederlandse archiefdiensten. En KAdE moet blijven.
Uit de woorden van Land zie ik een vergezicht voor me van het Mondriaanhuis met kleine bezetting dat met Alied Ottevanger een nieuwe start heeft gemaakt en in staat is om wetenschappelijk aan de weg te timmeren, een algemeen museum Flehite dat fungeert als stadsmuseum, Kunsthal KAdE dat met Robbert Roos voortgaat op de ingezette weg van vernieuwing en een Armando Museum dat teruggebracht wordt tot een belangwekkend historisch verhaal dat verteld wordt in een zaal van Flehite.
Zo resteren er in de Amersfoortse museumsector drie scherpe profielen. M1: breed stadsmuseum inclusief Armando-zaal, M2: vernieuwing en M3: wetenschappelijk onderzoek. De Armando-collectie kan afgestoten worden. De uitgespaarde bruidsschat kan hoofdzakelijk voor de bezuinigingen bestemd worden. En wellicht kan in de raad ook besproken worden of een autonoom AiC bij een krimpende museumsector past.
Foto: Theo van Doesburg, Composition Arithmétique (28-30), gedrukt, 1930; Collectie Mondriaanhuis
George Knight 