Deelnemers tentoonstelling ‘Hope to Nope’ spreken in open brief bestuur Design Museum aan op samenwerking met wapenfabrikant

Het Londense Design Museum wordt in een open brief van een groep kunstenaars, ontwerpers en activisten beschuldigd van hypocrisie. Hun werk wordt op dit moment gepresenteerd op de tentoonstelling ‘Hope to Nope’ van politieke kunst van 2008 tot 2018. Ze eisen dat hun werk van de tentoonstelling wordt verwijderd. Aanleiding is een receptie in het museum van de Italiaanse wapenfabrikant Leonardo die plaatsvond op 17 juli 2018, aldus een bericht van Frieze. Dat was tijdens de Farnborough International Airshow die door critici als een wapenbeurs wordt beschouwd. De kern van de kritiek luidt dat het museum mooi weer speelt met maatschappijkritiek, maar dat tegelijkertijd niet meer dan een vals laagje vernis is als de directie en de Raad van Toezicht ‘bloedgeld’ van de wapenindustrie accepteren. De briefschrijvers stellen duidelijk dat ze zich niet richten tegen de conservatoren die deze tentoonstelling (‘vitrine van radicale kunst’) hebben gerealiseerd.

Dit incident geeft de spanning weer die binnen musea bestaat tussen de commerciële en niet-commerciële afdelingen, en tussen wetenschappelijke staf en bestuur. Overigens zijn musea daarin niet uniek, bij kranten speelt hetzelfde. Achterliggende oorzaak is dat door teruglopende overheidssteun musea de markt opgejaagd zijn en door de teruglopende economie sinds 2008 niet al te kieskeurig konden zijn in de exploitatie van hun gebouw of prestige. Maar een ethische rode lijn die musea tot nu toe nooit overgingen vanwege de verwachte negatieve publiciteit was samenwerking met de sex-industrie, de tabaksindustrie en de wapenindustrie. Dit incident geeft aan dat de directie van het Design Museum deze vuistregel heeft losgelaten en in dit specifieke geval dit taboe geslecht is. Of dit eenmalig is of een nieuwe lijn voor de toekomst is onduidelijk.

De schrijvers van de open brief verwijten het Design Museum dat er niet serieus op hun klachten gereageerd is. Bovenop de beschuldiging van hypocrisie stapelen ze die van lafheid en wegkijken als het museum volgens hen verantwoordelijkheid uit de weg gaat en het evenement als een ‘privé-evenement’ voorstelt waarvoor ‘geen goedkeuring door het museum nodig is’. Ze stellen dat musea per definitie geen neutrale ruimtes zijn, maar politieke ruimtes waarin de waarden die het museum vertegenwoordigt tot uitdrukking komen:

Door een wapenfabrikant binnen te halen hebben directie en Raad van Toezicht van het Design Museum onbewust en met een negatief voorbeeld de tentoonstelling ‘Hope to Nope’ gethematiseerd door vermenging van publiek en privé geld, vermenging van publieke en private ruimte, de oprukkende macht van bedrijven, de terugtredende overheid en het tanend belang van ethiek en regelgeving aan de kaak te stellen. De schrijvers van de open brief geven met hun actie reliëf aan de lastige, hybride en dubbelhartige positie van kunstmusea.

Foto: Schermafbeelding van delen van de open brief van CAAT (Campaign Against Arms Trade) als protest tegen de samenwerking van het Design Museum in Londen met de Italiaanse wapenfabrikant Leonardo.

Brexit en Trump doorgeprikt: ‘Alle spreken over beneden komt van boven, ook het spreken dat beweert van beneden te komen

De omkering van een uitspraak van theoloog Harry Kuitert over godsdienst als menselijk maakwerk (‘Alle spreken over Boven komt van beneden, ook het spreken dat beweert van Boven te komen’) geeft in een notendop inzicht in de zogenaamde volksopstanden die in 2016 leidden tot de Brexit en de verkiezing van Donald Trump. ‘Alle spreken over beneden komt van boven, ook het spreken dat beweert van beneden te komen’. Met andere woorden, de zogenaamde volksopstanden zijn geregisseerd van bovenaf. Het heeft wel in politieke marketing, maar niet in beleid iets te maken met populisme dat de kloof tussen burger en politiek probeert te dichten. In de kern zijn de zogenaamde volksopstanden van 2016 opstanden van de elite. Dat is al langere tijd een vermoeden, maar steeds meer aanwijzingen geven onderbouwing aan dit standpunt.

Donald Trump die ‘het moeras zou droogleggen’ deed het omgekeerde. Hij haalde multimiljonairs en bankiers van Goldman Sachs (Gary Cohn en Steven Mnuchin) in zijn kabinet, terwijl hij beloofde het omgekeerde te doen. Big sponsor Robert Mercer stopte via Renaissance Technologies meer dan 15 miljoen dollar in Trumps campagne. Daarvoor verwachten sponsors iets terug in de vorm van lagere belastingen of minder regelgeving.

In twee artikelen gaat OpenDemocracy UK, hier en hier, in op de macht van Legatum Institute dat de drijvende kracht was achter de Brexit en er nu achter de schermen alles aan doet om te zorgen dat er een harde Brexit komt. Het werkt samen met minsters als Boris Johnson om brieven te schrijven die aandringen op een harde Brexit en probeert Downing Street 10 te kapen. Naar verwachting kost een harde Brexit het Verenigd Koninkrijk een verlies van een half miljoen banen, aldus een bericht in het FD. Net als de sponsors die Trump in het zadel hesen gaat het Legatum om deregulering en het eigenbelang van een kleine, rijke klasse.

De waarheid wordt langzaam zichtbaar dat Trump en de initiatiefnemers achter de Leave-campagne die tot de Brexit leidde niet handelen in het belang van het volk. Die waarheid wordt vertroebeld door nepnieuws op (sociale) media en dringt zo nauwelijks echt door tot de publieke opinie. De paradox is dat deze ‘populisten in naam’ die zeggen te handelen namens het volk niet het neoliberalisme afbreken, maar het verder optuigen.

Trump en politici achter de Brexit zoals Nigel Farage en Boris Johnson beloofden dat het volk de controle terug zou kunnen nemen, maar bewerkstelligden het omgekeerde. Ze legden de macht in de handen van een kleine klasse die zich schimmig ophoudt achter de schermen en geen enkele politieke verantwoording aflegt.

In een commentaar van mei 2016 beschreef ik dat proces aan de hand van een pro-Brexit documentaire van Martin Durkin: ‘Brexit: The Movie is bedoeld om het brede publiek voor het karretje van een elite te spannen die dit probeert te verbergen door zelf over een EU-elite te praten. Als verdediging kiest het daarom als bliksemafleider de aanval. Tragisch is dat het merendeel van het publiek niet in de gaten heeft hoe het zich laat manipuleren door de ene elite die tegen de ander elite zegt te ageren. (..) Dat tekent het politiek debat van een publiek dat de weg kwijt is en zonder dat zelf te beseffen de agenda van Britse aristocraten, zakenmensen en rechts-nationalistische politici als Nigel Farage volgt.’ Het nieuws is niet dat dit nieuws is, maar dat de al langer in grote lijnen bekende feiten zo tergend langzaam doordringen tot de publieke opinie.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘How Legatum has written the hymn sheet for a Dirty Brexit’ van Brendan Montague op OpemDemocracy UK, 27 november 2017.

Een duw van de trap in een Amsterdamse Airbnb. Uiting van racisme of een cultuurverschil tussen continenten over afspraken?

Een incident in een Amsterdamse Airbnb heeft veel publiciteit getrokken. De Zuid-Afrikaanse en donker gekleurde Sibahle Nkumbi werd door de partner van de verhuurster geduwd, waarna ze een trap afviel. Ze hield er meerdere kneuzingen en een hersenschudding aan over. Dit geweld is ontoelaatbaar  en had nooit mogen gebeuren. De verhuurder is er terecht voor uit Airbnb gegooid.

Er zijn twee lezingen over de oorzaak. Het slachtoffer meent dat het een uiting van racisme was. Harde aanwijzingen ervoor ontbreken. Het slachtoffer heeft er wel een vermoeden of ‘gevoel’ bij. Dader Gijs D. zei voor het incident tegen de Engelstalige gasten iets in de orde van ‘Je bent hier niet in Afrika’. Maar dat hoeft niet op etniciteit of racisme te slaan, maar kan ook op het niet nakomen van de afspraak om te vertrekken duiden. Toen het incident plaatsvond was de uitchecktijd al meer dan een uur verlopen. De gasten maakten geen haast om te vertrekken. Dat irriteerde Gijs D.

Zo ontstaat een claim op de eigen culturele kloof. Sibahle Nkumbi noemt het incident racistisch vanwege een verschil in huidskleur. Maar wie dat niet geloofwaardig of onvolledig vindt kan er een andere culturele kloof in zien. Namelijk die tussen Europa en Afrika, tussen de houding ‘afspraak is afspraak’ en ‘we zullen wel zien’. Op de Engelstalige kunstsite Hyperallergic schreef Benjamin Sutton op 12 juli een artikel dat zonder veel onderbouwing de racistische lezing volgde. Ik reageerde op die site en vat hieronder mijn reacties samen:

It is not clear it is a conflict about racism. Benjamin Sutton gives no evidence. The apartment concerned is owned by Anita de Horde who worked as a press officer in the Dutch Lower Chamber (Tweede Kamer) for The Greens (Groen Links). One of the most anti-racism parties in the Netherlands. Gijs D. who also lives in this house at the Potgieterstraat gave the unintentional push.

Checkout time had expired for more than an hour and the guests were still in no hurry to leave, Gijs D. warned the guests to leave, but nothing happened. The neighbor downstairs also knows that last week’s Airbnb guests caused a lot of noise. So it seems the guests were not that easy and willingly. They seem to have refused to comply with the rules.

It is too simple to frame this conflict as racism. Especially without evidence and with allegations of only one side. Journalism is more than this one-sided quick fix.

Gijs D. was held in custody for a night at a police station. What he did was wrong. And he knows it to be wrong and regrets it. But an ‘unintentional’ shove doesn’t determine it to be racist because of the skin of the person pushed down the stairs. Other reasons can be possible.

I read with increasing surprise the reactions that assume it is a racist incident. But that is far form sure, far from objectively established and far from logical.

I strongly believe and deduce from what happened that Gijs did not intended to push the victim. The guests were warned more than once to leave because checkout time had expired. And they knew, but were in no hurry whatsoever. That irritated Gijs. That’s why he said ‘You’re not in Africa’. Not a reference to skin or ethnic background, but to following rules and agreed agreements.

The Netherlands is a Calvinistic country were a deal is a deal. Formulating and following regulations (‘regelgeving’) is still an important part of the nature of the people. The guests were not following those rules, and even ridiculed them by not taking them seriously or rushing.

That is the cultural divide which occurred and led to the incident. It was no divide between black and white as the victim afterwards explained (partly as a distraction for her not meeting the appointment), but between a West European, protestant/Calvinistic ethos and an African attitude of laissez-faire.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Amsterdam Airbnb Host Shoves South African Filmmaker Down Staircase’ van Benjamin Sutton op Hyperallergic.

Living Village Festival krijgt subsidie, maar geen vergunning van Wierden. Nu verplaatst naar Dalfsen

Waar loopt het op stuk? Het Living Village Festival zou van 16 tot en met 18 september 2016 plaatsvinden op het Lageveld in Wierden, maar is verplaatst naar Dalfsen. De organisatie geeft een verklaring met de vermelding ‘URGENT’, zoals hieronder blijkt: ‘De gemeente Wierden heeft twee dagen voor de opbouw alle vergunningen alsnog afgewezen op grond van onduidelijke ‘veiligheidsredenen’. Waar zij ons eerst hebben uitgenodigd en ons zelfs subsidie hebben verleend, krijgen wij nu abrupt een harde NEE.’ Eind goed al goed: ‘De gemeente Dalfsen heeft ons aangeboden dat wij per direct een vergunningsaanvraag in mogen dienen voor het evenemententerrein in Dalfsen, welke als een magisch toeval grenst aan het bos waar we zelf in wonen!!’ In een spoedoverleg zullen de vergunningen aangepast worden zo laten de initiatiefnemers weten.

In de video van RTV Oost zegt de loco-burgemeester van Wierden het ‘geweldig‘ te vinden als het Dalfsen lukt wat zijn gemeente niet lukte. Werkelijk? Dat klinkt niet erg geloofwaardig. In Wierden lijkt de maakbaarheid te botsen op de regelgeving. Overheden dekken zich in en willen risico’s uitsluiten. Maar zoals dit voorbeeld aangeeft zijn er toch verschillen. Dalfsen met PvdA’er burgemeester Han Noten die erom bekend staat naar de burgers te willen luisteren geeft meer ruimte. En wil minder van bovenaf sturen. Een kwestie van mentaliteit.

Foto: Schermafbeelding van verklaring van het Living Village Festival.

Morele leegte van de politieke partijen aan de hand van de reactie op het doodvonnis voor Saoedische dichter Ashraf Fayadh

Waar gaat naïviteit over in waakzaamheid, tolerantie in zelfbescherming, verontwaardiging in handelen? De scheidslijn tussen recht en onrecht is vaak niet te zien. Of er wordt weggekeken, vooral in de extra gevoelige en extra beschermde sector van de religie. De vinger aan de pols en juist reageren is een helse opgave voor politici die steeds meer zweren bij regelgeving en machtsuitoefening, en steeds minder hebben met moraliteit en maatschappelijke waarden. In een NRC-artikel zet Gabriël van den Brink dat op een rijtje. Een uitwerking van onderstaande video. Hij concludeert dat de politieke klasse zich buitenspel zet en vervreemdt van de burgers. En uiteindelijk teruggefloten zal worden. Is dat wensdenken dat een beetje gedateerd aandoet? Want hoe en wanneer morele en maatschappelijke waarden weer terug komen in de politiek is onduidelijk.

Dat de petitie ‘Oproep: geen Saoedisch doodvonnis voor dichter Ashraf Fayadh’ geschreven moet worden is er een voorbeeld van dat de Nederlandse politiek verstrikt is geraakt in regelgeving en machtsuitoefening, en zich weinig aantrekt van moraliteit (de reactie op het doodvonnis van een dichter in Saoedi-Arabië omwille van zijn poëzie) en de maatschappelijke waarden (de bezorgdheid van de Nederlanders over dit doodvonnis en de reactie daarop). De Nederlandse politieke partijen redeneren in elkaar, handelsbelangen, wapenverkoop, machtspolitiek in het Midden-Oosten en het goed houden van de verstandhouding met autoritaire regimes. De petitie verdient het om getekend te worden, maar is aan het verkeerde adres gericht en legt het verkeerde accent. Het kabinet-Rutte zou als vanzelfsprekend gehoor dienen te geven aan morele en maatschappelijke waarden die in de Nederlandse samenleving leven. Dat dat niet gebeurt is de andere schande. De onze.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Oproep: geen Saoedisch doodvonnis voor dichter Ashraf Fayadh’. Tekenen kan hier.

Hafid Bouazza strijdt tegen de toegeeflijke houding over islam. Plus: de PVV

Waarom heeft de PVV in het publieke debat over de islam de strijd verloren, terwijl de partij het in de publieksgunst goed doet en toch sterke argumenten heeft? Het had goud in handen en heeft het laten verpulveren. De PVV heeft zich krachtig in een hoek gebokst om er nooit meer uit te komen. Daarmee heeft Geert Wilders zijn partij buitenspel gezet. De partij doet er niet meer toe. Hoe heeft het zover kunnen komen?

In een interview met Pieter van den Blink voor De Gids zegt schrijver/vertaler Hafid Bouazza: ‘Die strijd tegen de onrechtvaardigheid van de islam, waarvan de vrouw de kern en het slachtoffer is, voer ik al veel langer. (..) Ik strijd niet tegen de vrijheid van mensen om te bidden, de ramadan te doen of hun islamitische praktijken te volgen, ik strijd tegen de leer. En ik strijd tegen de toegeeflijke houding van Nederland ten opzichte van aspecten van de islam die indruisen tegen de waarden van de Nederlandse samenleving. (..) Als er dan mensen het land binnenkomen die op een andere manier met hun vrouwen omgaan, geldt dan de Grondwet ineens niet meer? Als democratisch land met ruggengraat moet je dan tegen die mensen zeggen: zo doen we dat hier. Anders wordt de vrouw niet meer als menselijk individu gezien.’

Het gaat er niet om dat wat Bouazza zegt ‘waar’ is, het gaat erom dat het een prima verdedigbaar standpunt is om een politiek programma rond te bouwen. Dat nog geloofwaardig is ook, zo aan waardering wint en de PVV maatschappelijk acceptabel had gehouden. Uitgaande van vrouwenrechten binnen de islam had de PVV zich sterk kunnen maken voor de emancipatie van moslimvrouwen. Onbegrijpelijk is het niet dat dit niet gebeurd is, want geen enkele Nederlandse politieke partij heeft het stelselmatig opgenomen voor moslimvrouwen.

Zoals de vijand van goed beter is, is de vijand van polemiek of kritiek extremisme. De PVV heeft in de beginjaren vanaf 2006 een functie gehad door de uitwassen van het multiculturalisme aan de kaak te stellen. Voorstanders ervan hadden bepaalde aspecten van de Grondwet uit het oog verloren. Zodat -zo had het idee postgevat- matigende en cohesie bevorderende maatregelen die aansloten bij het groepsdenken en de vrijheid van godsdienst als belangrijker werden ingeschat dan individuele ontplooiing en vrouwenrechten. Exact de kritiek van Bouazza. Maar vanaf 2010 week de PVV zelf af van de Grondwet, zoals het voorstel tot een hoofddoekjesverbod verduidelijkte. Daarmee had de PVV recht van spreken verspeeld en kon het andere partijen niet meer geloofwaardig aanspreken op hun toegeeflijke houding en het wegkijken voor onrecht.

Foto: Slimane Raïs, installatie Odyssée, 2011. 

Overheidssteun ‘gematigde islam’ leidt tot ongewenste effecten

‘Het ondersteunen van de gematigde islam is een complete industrie geworden’ aldus de Britse terrorisme-expert David Kenning die de gemeente Amsterdam adviseert over Syriëgangers in een interview in NRC. Kenning meent dat de westerse aanpak van de radicalisering faalt, want: ‘Jihadisme is een puberoplossing voor een puberbrein.’ Dat vraagt eerder om een psychologische dan een ideologische of politieke aanpak.

Wie een strikte scheiding van kerk en staat voorstaat ziet problemen bij overheidsinitiatieven om religie als politiek instrument in te zetten. Een heilig boek kan nooit de overkoepeling zijn, de rechtsstaat wel. Daarmee neemt de overheid stelling en wordt het van onafhankelijke scheidsrechter van religies, levensovertuigingen en nihilismen dat het volgens de wet moet zijn tot actieve deelnemer die partij kiest. In dit geval voor de zogenaamde gematigde islam. Ook nog eens met het neveneffect dat het door de subsidiestromen een aanzuigende werking heeft op allen die van nature niet tot die zogenaamde gematigde islam behoren.

Job Cohen ondersteunde als burgemeester van Amsterdam onder veel kritiek het idee van ‘compenserende neutraliteit’. De huidige burgemeester Eberhard van der Laan volgde in 2010 Cohen op en kraakte diens idee om geloofsgemeenschappen om politieke redenen te ondersteunen. Bijvoorbeeld vanwege de claim dat zo de radicale islam bestreden zou worden. Het Parool concludeerde: ‘Voor Van der Laan zijn twee principes leidend: de staat mag geen kerkgenootschap voortrekken én zich niet inlaten met de inhoud van het geloof.’

Het is dus geen toeval dat juist David Kenning als adviseur van Amsterdam onder de hoede van Van der Laan beredeneert dat het ondersteunen van de zogenaamde gematigde islam niet alleen contra-productief is en zelfs een complete industrie is geworden. Uit zijn woorden kan ook opgemaakt worden dat de herinvoering in nieuwe vorm van de ‘compenserende neutraliteit’ vanwege de claim het jihadisme te bestrijden strijdig is met de scheiding van kerk en staat die trouwens ruimer is dan uit het publieke debat blijkt. Overheden moeten zich niet te lichtzinnig bemoeien met de inhoud van religies en zich onafhankelijk opstellen. En zeker geen zogenaamde gematigde islam financieel, publicitair of facilitair steunen. Het leidt tot niets en is dom beleid.

Foto: Foto van Henri Le Secq (1818-1882) van beelden kathedraal van Chartres.

Petitie: ‘Zeg Nee tegen de bankierseed’ slaat plank behoorlijk mis

De anonieme opstellers van de petitie hebben het verkeerd begrepen of stellen het bewust verkeerd voor. De bankierseed is een gedragscode voor bankmedewerkers (cateraars en schoonmakers uitgezonderd) en wordt per 1 april 2016 verplicht. Met de eed wordt ‘een samenhangend geheel van principes en regels met betrekking tot de uitoefening van het beroep‘ onderschreven. Opzet is bewustwording over het eigen gedrag. Per 2016 gaat er ook tuchtrecht gelden voor de bankmedewerkers, dus een interne sanctie voor overtreders.

De eed is een gedragscode van integer en zorgvuldig handelen. Het roept op tot ‘een zorgvuldige afweging (.) tussen alle belangen die bij de bank betrokken zijn, te weten die van de klanten, de aandeelhouders, de werknemers en de samenleving waarin de bank opereert.’ En: ‘in die afweging [staat] het belang van de klant centraal en zal [de bankmedewerker] de klant zo goed mogelijk inlichten.’ Het is onjuist zoals de petitie stelt dat er voor de klant en tegen de bank gekozen moet worden. De medewerker moet aan de hand van principes en regels een afweging maken tussen alle belangen en dat voor zichzelf kunnen verantwoorden.

Dat er sprake zou zijn van ‘inquisitie tegen de onderste lagen van de banken’ is mogelijk een interne kwestie die binnen banken speelt en klinkt tamelijk ontluisterend maar heeft niets met de bankierseed te maken. Het idee dat moreel besef voor een individuele bankmedewerker zou voldoen om tussen goed en kwaad te onderscheiden gaat voorbij aan twee aspecten. De bankierseed beschermt de lagere bankmedewerkers omdat het de bank door het tuchtrecht zorgvuldig handelen oplegt. Opzet is om tot een gedragscode voor de hele banksector te komen die inzichtelijk en voorspelbaar is en verder gaat dan individueel handelen. Wel verdient het overweging om bankmedewerkers die vanwege een maatschappelijk belang uit de school klappen en daartoe tuchtrechtelijk gestraft dreigen te worden bescherming te bieden met een klokkenluidersregeling.

Foto’s: Schermafbeeldingen van petitie ‘Zeg NEE tegen bankierseed’ op petities.nl.

In VS breken banken de wet. Elizabeth Warren geeft weerwoord

Aan de hand van een voorbeeld toont Cenk Uygur van The Young Turks aan hoe verziekt het politieke systeem is. In de VS gedraagt de baas van bank JPMorgan Chase Jamie Dimon zich alsof-ie de politiek in zijn zak heeft.

En dat is dan ook zo. De financiële instellingen hebben het voor het zeggen, niet de politiek. Het maakt Dimon niets uit als de progressief-Democratische senator van Massachusetts Elisabeth Warren hem verwijt de wet te breken. Wat maakt het hem uit, want de financiële sector controleert de regering-Obama en de overheid.

Voor de financiële sector geldt de wet niet. Banken zijn onaantastbaar omdat ze politici omkopen. Ze hebben geld nodig voor hun campagnes om gekozen te worden en in functie te blijven. Daardoor zijn ze kwetsbaar. JPMorgan Chase voelt zich zelfs machtig genoeg om de Democratische partij te dreigen dat donaties aan die partij onder druk komen te staan als het het standpunt van Elizabeth Warren deelt. Dus als het de wet volgt en pleit voor strikte regelgeving voor banken. Ze laten zich graag redden door de belastingbetaler als ze in nood zitten, maar vinden slappe regelgeving al snel te veel. Warren maakt geen kans binnen dat verziekte systeem.

Joris Luyendijk voor Tegenlicht over aanpak van de bankensector

Joris Luyendijk laat voor de VPRO zijn licht schijnen over de financiële sector. Of liever gezegd over wat er mis is bij de banken en waarom de politiek niet bij machte is om in te grijpen. Hij eindigt positief. Tegen beter weten in? Ook de emancipatie van homoseksuelen en vrouwen of het afschaffen van de slavernij kwam er uiteindelijk doorheen. Maar hoe de banken hervormd gaan worden is vooralsnog volstrekt niet duidelijk. Er is nog geen beweging. Maar Luyendijk is duidelijk dat ze onvermijdelijk hervormd moeten worden. Op straffe van veel ellende voor velen. Inclusief zakenbankiers die ook slachtoffer zijn geworden van een doorgedraaid financieel systeem. Niemand heeft het bankenmonster meer in de hand. Het moet getemd. Maar hoe?