Mythische proporties: Het is ongewoon gewoon dat Máxima fietst, want er wordt in de publiciteit uitgebreid verslag van gedaan

Hoe kon de negatieve beeldvorming over het hoge salaris van koningin-gemaal Máxima worden veranderd? De afdeling publiciteit van de Nederlandse monarchie stak de koppen bij elkaar. De belastingbetaler is zo genereus om haar in 2020 aan inkomen en onkostenvergoeding €1.020.000 te geven. Meer dan een miljoen per jaar. Belasting betaalt zij niet. Loterijen jagen Nederlanders op loten te kopen om miljonair te worden. Zonder ook maar één lot te kopen wordt Máxima elk jaar miljonair. In de Nederlandse monarchie val je pas echt in de prijzen. Dat soort negatieve beeldvorming dus over een van oorsprong Argentijnse dame uit een bruin-conservatief milieu die naar goud ging graven door bewust in de Nederlandse koninklijke familie te trouwen. Het antwoord is van een Nederlandse simpelheid: op de fiets! Met het leiderschapsgeel van de Tour de France. Vergeten zijn de vorstelijke verblijven in Griekenland, Argentinië en Mozambique. De persoonlijke bewaker met donkere broek, wit overhemd en beige jasje fietst op afstand mee. Uiteraard was de Nederlandse pers ruim van tevoren ingelicht over de ‘toevallige’ fietstocht van Máxima. Museumdirecteur Benno Tempel staat haar op de stoep op te wachten. Wat is ze toch gewoon. Aan de afdeling publiciteit van het koningshuis zal het in elk geval niet liggen om dit ‘gewone’ fotomoment in te prenten in de hoofden van de Nederlanders.

Advertentie

Het gezicht van Máxima

In de publiciteit bestaat niets als er geen beeld van is. Het Vaticaan gaf deze foto vrij van het bezoek van Koning Willem-Alexander en zijn gezin aan paus Franciscus afgelopen maandagmorgen 25 april 2016. Vorsten besteedt er in een bericht aandacht aan. De foto dient als bewijsstuk van een overwinning. De foto is de triomf van de ingehouden emotie en onthult een geheim. Maar het gaat niet om het geheim, maar om de onthulling ervan. Of de suggestie voor de goede verstaander. Die grenst aan overmoed. Hybris. Dat moet getoond. Dat moet naar buiten. Het geheim kan niet verklapt wordt omdat de inhoud te politiek beladen is. De foto brengt aan de wereld het bericht over dat de mythe van de onfeilbaarheid maakbaar is. De foto lacht om alles.

De foto verbergt het mysterie van de gemaakte afspraken en gezichten. Door de gezichtsuitdrukking verraadt de foto wie de initiatiefnemer van de afspraak is: Máxima. Zij glundert omdat ze als katholiek een beetje thuiskomt. De rest van het gezin doet het als noordelijke calvinisten plichtmatig en beleefd af. Máxima die in 2008 in het geheim 200.000 dollar schonk aan de toenmalige Argentijnse aartsbisschop van Buenos Aires, Jorge Bergoglio die nu paus Franciscus is en Máxima terugbetaalt met een privé audiëntie. Een reis met geheimen. Máxima die in 2008 van haar uitkering uit de Nederlandse schatkist van maandelijks 19.000 euro zo’n 12.000 euro aan de katholieke kerk schonk. Máxima die bij haar huwelijk de conservatieve priester Rafael Braun een schriftlezing liet doen. Braun die herhaaldelijk in opspraak kwam en zich liet kennen als een verdediger van de junta, waar de vader van Máxima als staatssecretaris van landbouw deel van uitmaakte.

In de foto schemert het bruine verleden van Máxima door dat nog steeds vermengd is met haar huidige leven. Zij heeft zich in Nederland een modern en links profiel aangemeten met behulp van WRR-adviseurs als Pauline Meurs, de RVD en een stoet communicatiedeskundigen. Journalisten en opinie-makers hebben zich laten inpalmen. Kritiek op Máxima’s verleden is afgekocht en weggewerkt. Máxima’s binnenlandse profilering staat haaks op hoe ze zich in het buitenland opstelt als lid van een Argentijnse conservatieve, katholieke elite. Dat gaat verder dan het jetsetterige aspect en wordt zichtbaar als ze de keuze heeft. Zoals voor Rafael Braun.

De foto onthult waarom Máxima ongeschikt is als echtgenote van het Nederlandse staatshoofd. Nog steeds geldt wat oud-hoogleraar internationaal volkenrecht Paul de Waard in maart 2002 verklaarde: Het gaat erom of wij de troonopvolger geschikt vinden, met inbegrip van zijn partnerkeuze. Hij gaf als antwoord dat Willem-Alexander zich door de keuze voor Máxima gediskwalificeerd heeft als troonopvolger. Na jarenlange Oranje-propaganda ligt dat antwoord nog steeds voor de hand. Maar het mag niet gehoord worden. Wij mochten niet vinden of we de troonopvolger geschikt vonden. Daarom maar een foto om het te laten zien.

Foto: ‘Foto van koninklijk gezin bij paus’ op 25 april 2016, in Vorsten.

Oranjes zwijgen over Zorreguieta. Dwaze zoon Matte Mourik filmt

Update 21 november 2014: Of Jorge Zorreguieta wel of niet overleden is is niet waar het om gaat. Wel dat de Zorreguieta’s Nederland opzadelen met een verkeerde mentaliteit. Koningshuis en gevestigde media wringen zich al jaren in vele bochten om die verkeerde mentaliteit goed te praten of professioneel uit de publiciteit te houden. Maar er zijn uitzonderingen die de mentaliteit van Zorreguieta principieel blijven afkeuren. 

Hebt u het uit 2011 daterende burgerinitiatief en de aangifte tegen Jorge Zorreguieta al getekend? Het gaat over zijn rol bij de gedwongen verdwijningen tijdens de Argentijnse dictatuur (1976-1983). Maxima’s vader blijft volhouden van niets geweten te hebben. Maar deskundigen als professor Michiel Baud, jurist Theo van Boven of journalist Arnold Karskens achten dit ongeloofwaardig. Zie hier een beeldverslag.

Er is een wet om Jorge Zorreguieta ter verantwoording te roepen. Maar in Nederland blijft het stil. Zoals het ook in de kwestie Demmink door maatschappelijke druk tien jaar moest duren voordat er een diepgaand onderzoek kwam. De Nederlandse justitie zwijgt. Vanavond vertoont de IKON de documentaire ‘De Dwaze Zoon‘. Over filmmaker Matte Mourik die de aanklacht van z’n vader, de inmiddels gestorven diplomaat en dichter Maarten Mourik tegen Zorreguieta heeft overgenomen. Treedt Matte in de voetsporen van z’n vader?

In de VPRO Gids wordt Matte Mourik om commentaar gevraagd. Dat de Oranjes zwijgen vindt hij smakeloos, terwijl ze de mond vol hebben van mensenrechten en onrecht. Zoals prinses Beatrix een betere wereld in haar kerstboodschappen schetste. Niets menselijks is de Oranjes vreemd, die betere wereld moet wel bij de ander beginnen. Niet in eigen kring. Matte Mourik: ‘Als koningin Beatrix nou ooit wat had gezegd, of Maxima of Willem-Alexander. Maar zij zwijgen.’ Zo is de kwestie-Zorreguieta een kwestie-Oranje geworden. Hoogste tijd voor een diepgaand onderzoek naar de vader van de koningin. Durft de Nederlandse justitie dat aan?

Foto: Schermafbeelding van ‘Teken het burgerinitiatief tegen Jorge Zorreguieta‘, 17 februari 2014.

Zie hier stukken over Jorge Zorreguieta op dit blog.

‘In onbeschoftheid steken de Oranjes hun lakeien naar de kroon’

Update 26 april 2014: Campagneleider Hans Maessen van het Nieuw Republikeins Genootschap doet alsnog aangifte tegen de Amsterdamse politie. Hij werd bijna een jaar geleden op 30 april 2013 op de Dam samen met activiste Joanna van der Hoek door de politie gearresteerd en vastgezet. Ondanks de afspraak met burgemeester Van der Laan dat demonstreren tegen de monarchie mocht. Op de arrestatie kwam kritiek. Het Amsterdamse bevoegd gezag bood excuses aan. Een door de politie zelf samengesteld feitenrelaas volgde. Een persoonsverwisseling en miscommunicatie bij de politie zouden geleid hebben tot de aanhouding. Hans Maessen gelooft er niks van. Het feitenrelaas kreeg kritiek niet onafhankelijk en geloofwaardig te zijn. Hij denkt eerder dat de politie Amsterdam de instructies van burgemeester Van der Laan niet heeft opgevolgd. Een onafhankelijk onderzoek kan deze keer uitkomst bieden over de precieze gang van zaken. 

Meindert Fennema vindt koningin Beatrix, nu prinses Beatrix een takkewijf. Zo’n geluid is een welkome, want afwijkende afwisseling van de Oranje-propaganda die Nederland al sinds 28 januari in z’n greep houdt. Toen kondigde Beatrix haar aftreden aan. Ontdaan van hun gewone redelijkheid en kritisch vermogen kwamen de hermelijnvlooien, jaknikkers en hielenlikkers tevoorschijn om Oranje’s lof te uiten. Fennema legt aan de hand van Oranjefanaat en aftredend Senaatsvoorzitter Fred de Graaf in De Volkskrant uit hoe dat in z’n werk gaat.

Fennema biedt hoogst vermakelijke kost. Niet alleen omdat hij de kleinheid van mensen in de nabijheid van Oranje zo grappig tekent. Maar bij lezing groeit het besef hoe zelden deze kritiek eigenlijk klinkt. Is dat niet bizar? We lezen volop negatieve verhalen over Obama, Merkel, Hollande of Putin. Maar in de Nederlandse gevestigde media blijft dat soort kritiek op het koningshuis achterwege. Het lijkt daarom bijna of Fennema bewust een taboe probeert te doorbreken. Ter emancipatie van Nederland en de Nederlandse media.

Dat heeft in zijn ogen alles met de verstorende werking van de democratie te maken: ‘De kern van de zaak is dat de Oranjes een verkeerd soort gezagsgetrouwheid aanwakkeren.‘ Oranje kweekt amechtige horigheid en geen kritisch burgerschap. Fennema laat ongenoemd dat het openbaar bestuur geen raad weet met een ander geluid. Demonstranten tegen het koningshuis worden gearresteerd. En daarna met een smoes vrijgelaten.

Volgens Fennema zit het Oranjegevoel achter de ellebogen. ‘Het gaat er om zo dicht mogelijk bij het centrum van de macht te geraken: bij de koning.‘ Daar verliezen politici, journalisten, bestuurders en iedereen die in de nabijheid van Oranje komt hun fatsoen en verstand bij. ‘Het hebben van een vorstenhuis roept bij veel mensen het slechtste naar boven. Veel van die zelfbenoemde lakeien zouden er de maagdelijkheid van hun dochter voor over hebben om in de nabijheid van de koning te geraken.’ Een thema dat past bij sprookjes.

Fennema heeft niet alleen geen goed woord over voor de aanstellers die voordringen en zich vergeten in de nabijheid van Oranje, maar ook voor de Oranjes zelf: ‘In onbeschoftheid steken de Oranjes hun lakeien naar de kroon. Leden van de Staten-Generaal die om staatsrechtelijke redenen geen trouw aan de koning hadden gezworen werden door de koning niet begroet. Toen Marianne Thieme niettemin op Willem-Alexander afstapte, gaf hij haar een hand ‘met afgewend hoofd, terwijl hij doorsprak met iemand anders‘. Waarschijnlijk heeft Fennema gelijk. Hoe dan ook is het verfrissend dat iemand eens niet meegaat in de Oranje-propaganda.

Foto: ‘Mensen kijken naar de nieuwe koning Willem-Alexander en zijn moeder, koningin Beatrix, tijdens de abdicatieceremonie. Amsterdam, 30 april 2013.’ Credits: AFP.

Debat over bestaansrecht monarchie gevraagd

Voor wie niet warmloopt voor het Koninklijk Huis is er geen alternatief. Er is het Republikeins Genootschap, het Nieuw Republikeins Genootschap en de Republikeinse Moderne Partij.  En da’s waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg van Republikeins bewegingen. Of liever gezegd, pogingen tot een beweging. De politieke partijen geven evenmin thuis. Ze gaan het debat uit de weg. Alleen de SP stelt de vraag waarom de vraag niet gesteld wordt wat het bestaansrecht van de monarchie is. Jan Marijnissen schreef waarschijnlijk zo’n 10 jaar geleden: ‘Het lijkt mij een goede zaak om met het oog op de naderende troonswisseling eens een uitgebreide gedachtenwisseling te hebben over de toekomst en de plaats van de monarchie in de Lage Landen bij de Zee‘.

Een goed idee dat een volwassen democratie past. Maar zo’n debat heeft pas zin als argumenten die vragen naar het bestaansrecht van de monarchie niet in geamputeerde vorm de media halen. De uitzending van de publieke omroep op de dag dat koningin Beatrix haar aftreden bekend maakte was eenzijdig door het uitnodigingenbeleid van de gasten en het gebrek aan durf om de diepte in te gaan. Ik merkte die avond in mijn verbijstering op dat de meest kritische opmerking kwam van prinses Beatrix zelf: ‘Sportief liet ze doorschemeren dat niet alle Nederlanders de monarchie steunen‘. En Jan Marijnissen citeert koningin Juliana: ”Als ik geen koningin was, zou ik republikein zijn’, zei Juliana eens.‘ Een waar woord voor een koningin.

Wat we tot nu toe gezien hebben belooft weinig goeds voor de toekomst. De hoop dat er een publiek debat komt over de zin van de monarchie is klein. De Republikeinse beweging is zo goed als dood. De politieke partijen hebben hun kritiek ingeslikt. Zelfs Geert Wilders lijkt genoegen te nemen met de van oorsprong conservatief katholieke, maar met propaganda en marketing tijdig naar links afgeslagen ‘Koningin Maxima’.

Wat is voor de weldenkende Nederlander het alternatief? Wat valt er naast een met historische onwaarheden en valse beelden aangekleed koningshuis en een machteloze Republikeinse beweging te kiezen? Compromis is een ceremonieel koningschap waar naar verluidt Willem-Alexander tegen is. Zou-ie ook republikein zijn?

Foto: Joep Bertrams, Het Volk Mort. In: Het Parool, 17 mei 2001.

Aan juryrapport Machiavelliprijs aan Máxima schrijft het hof mee

Onder de kop ‘Stop met dat geknipmes voor het koningshuis‘ plaatste de NRC een stuk van redacteur Frank Vermeulen over de toekenning van de Machiavelliprijs 2011 aan Máxima Zorreguieta. Als bestuurslid van de Stichting Machiavelli stelt Vermeulen op aangeven van voorzitter Marja Wagenaar dat het juryrapport na overleg met RVD en hof tot stand kwam. Máxima Zorreguieta wordt geprezen in een juryrapport waaraan RVD en hof hebben meegeschreven. De RVD ontkent dit overigens. De gang van zaken was reden voor Vermeulen om zich uit het bestuur van de stichting terug te trekken. Het juryrapport is hier op de site te vinden.

Weekblad HP/De Tijd reageert onder de kop ‘Wees geen onderdaan, wees krant!‘ op het NRC-artikel. Het verwijt de NRC dat het bericht wordt weggemoffeld op p.15 zonder dat er een nieuwsbericht of verwijzing naar is gemaakt. Volgens het weekblad onbegrijpelijk omdat het een primeur betreft over de inmenging van RVD en hof in zowel juryrapport als gang van zaken rond de uitreiking van de Machiavelliprijs.

Frank Vermeulen wijst op koningskramp, ‘in de ondergeschikte betekenis van dat woord’. Volgens hem krijgen koninklijke personages door deze onderdanige houding een verkeerd beeld van Nederland en de Nederlanders. Dit is mogelijk de verklaring waarom Máxima Zorreguieta de Nederlandse identiteit nooit heeft kunnen vinden. Knipmessen in haar omgeving gedragen zich vreemd en niet zoals het Nederlanders betaamt.

Maar het gaat verder dan misplaatste onderdanigheid van onderdanige onderdanen. Want Vermeulen geeft ook aan dat hof en RVD de regie over de prijs overnamen. Hij zegt met zoveel woorden dat de prijs werd gekaapt door RVD en hof. Geen misselijke beschuldiging. Met andere woorden, onderdanen worden ook tegen hun zin in een onderdanige positie gedwongen. Het is kiezen of delen. Of weglopen zoals Vermeulen doet en niet meewerken aan het verdraaien en verfraaien door het hof. Of slikken en kiezen voor onderdanigheid.

Een tussenweg is gewenst. Voorwaarde is de introductie van een ceremonieel koningschap. Zodat hof en RVD inbinden en burgers zelfbewust kunnen zijn. Continuïteit en kwaliteit van de Nederlandse monarchie is een mythe. Vermeulen citeert uit het rapport: het Koningshuis wordt ondersteund ‘door een omvangrijk apparaat dat er alles aan doet om de positie van de Troon te bewaken en bestendigen. Rijksvoorlichtingsdienst en hofhouding hebben er meer dan een dagtaak aan om de Koninklijke Familie zo goed mogelijk over het voetlicht te krijgen (..)’. De Nederlandse bevolking kan zich redelijk redden zonder het Koningshuis. We mogen het alleen niet weten.

Foto: Jorge Zorreguieta, koningin Beatrix en Máxima Zorreguieta voorafgaand aan de doopplechtigheid van prinses Ariane in de Kloosterkerk in Den Haag, 2007.

Terug naar de republiek

Update 13 maart 2013: In 2008 bleek dat prinses Máxima in het geheim 128.000 euro (200.000 dollar) had geschonken aan de Argentijnse kardinaal en aartsbisschop van Buenos Aires, Jorge Bergoglio. De vandaag tot nieuwe paus gekozen Argentijn die de naam Franciscus I aanneemt. De RVD ontkende trouwens het bericht.

Koningin Beatrix is 73 en geruchten doen de ronde dat ze aftreedt. Naast alle schandalen is ontbrekende transparantie in de kosten van het Koninklijk Huis vele burgers een doorn in het oog. De slappe knieën van de politiek valt dat aan te rekenen. Een republikein heeft niets te zoeken bij erfopvolging. Er zijn drie nadelen. De opvolger kan ondanks zijn voorbereiding incapabel zijn. Het is niet-democratisch en de opvolger zelf is evenmin vrij. Nederland heeft een grote Republikeinse traditie.

Waardering voor Beatrix is tamelijk groot, maar slecht doordacht. Oranje-propaganda draait op volle toeren. De koningin vult haar functie niet neutraal, zoals vereist, maar politiek in. Haar in jaren opgebouwde machts- en informatiepositie verhindert dat ze daar kritisch op aangesproken wordt. Alleen nieuwkomers als PVV en SP laten zich niet imponeren. Ze neemt haar taak uiterst serieus.

Feit dat in het Verenigd Koninkrijk koningin Elisabeth blijft zitten wordt verklaard uit het onvermogen van kroonprins Charles, een ongeleid projectiel dat obscurantisme paart aan onverstand. Da’s het nadeel van de erfelijke monarchie. Het is anti-democratisch omdat het aan democratische controle en instituties voorbijgaat en kent geen sollicitatiegesprek. Uitleg is dat net als de paus een Brits staatshoofd in het harnas sterft.

Vraag is of hetzelfde voor Willem-Alexander geldt. In Nederland geldt-ie als een beetje dom, maar ook goeiig. Geen intellectuele hoogvlieger met aangeboren politiek besef, maar een aardige man. Uit dommigheid verdedigde hij ooit dictator Videla. Maar ondanks alles heeft-ie de functie niet gezocht en dat pleit voor hem.

Voor zijn vrouw Máxima Zorreguieta geldt dat niet. Zij heeft strategisch carrière gezocht door Alexander te trouwen. Geruchten omringen haar. Schenkt ze als katholiek geld aan de conservatieve Argentijnse kardinaal Jorge Bergoglio? Geld dat ze als toelage van de Nederlandse overheid krijgt? Onduidelijk is of deze geruchten waar zijn of door de RVD uit de pers worden gehouden om het koningshuis te beschermen.

Opvallend is wel dat Máxima zich in Nederland een modern en links profiel aangemeten heeft met behulp van WRR-adviseurs als Pauline Meurs en een stoet communicatiedeskundigen. Dat ging fout toen Máxima in 2007 bij de presentatie van het rapport Identificatie met Nederland zei de Nederlandse identiteit niet te kunnen vinden. De verkeerde plek voor de verkeerde uitspraak.

Máxima’s binnenlandse profilering staat haaks op hoe ze zich in het buitenland opstelt als lid van een Argentijnse conservatieve, katholieke elite. Dat gaat verder dan het jetsetterige aspect en wordt zichtbaar als ze de keuze heeft. Dan kiest ze bij haar huwelijk voor de conservatieve priester Rafael Braun.

Opvallend is dat Willem-Alexander zijn huis in Mozambique nog steeds niet heeft verkocht. Elke keer weer roept dit de vraag op of het nou zijn onbegrip voor politieke verhoudingen, zijn naïviteit of zijn tegenzin om werkelijk staatshoofd te worden is.

Nog steeds geldt wat Prof. De Waard in 2001 verklaarde: Het gaat erom of wij de troonopvolger geschikt vinden, met inbegrip van zijn partnerkeuze. Hij gaf als antwoord dat Willem-Alexander zich door zijn keuze voor Máxima gediskwalificeerd heeft als troonopvolger. Na tien jaar Oranje-propaganda klinkt dat antwoord nog steeds logisch. Het verklaart vermoedelijk waarom Beatrix zo lang is aangebleven.

Foto: Tichelaar, paar polychroom aardewerk borden en paar plooiborden, met décor van Prins van Oranje/ bloemenmanden