Arnhem bezuinigt muziekschool weg in een cultuur van armoede

Gemeente Arnhem trekt de stekker uit de plaatselijke muziekschool. Het Arnhemse gemeentebestuur ziet culturele educatie blijkbaar niet als elementair, als basisbehoefte waarin een gemeente behoort te voorzien. Niemand uit het veld is het er zo te horen mee eens. Maar lokale bestuurders leven in hun eigen logica. Daarom gebeurt het. Een tactiek van bezuinigen, afknijpen en overbodig verklaren. Adieu verzorgingsstaat.

Zo kunnen alle gemeentelijke taken geprivatiseerd worden: onderwijs, reiniging, groenvoorziening, markt- en havendienst, politie, burgerzaken, gladheidsbestrijding, wegenonderhoud, openbaar vervoer, zorg, sociale en culturele voorzieningen. Uiteindelijk kan de gemeenteraad geprivatiseerd worden als de gemeente eenmaal alle taken op afstand heeft gezet. Omdat er niets meer is waarop toezicht gehouden moet worden. Een groot voordeel omdat het een bestuurslaag scheelt. Van lokale bestuurders die niet beseffen wat ze aanrichten.

Advertentie

Lokale partijen zetten vragen bij Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch

Zie voor de brief van de stadspartijen, reacties en een inhoudelijk toelichting onder commentaren. 

Het Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch (SM’s) wordt over een half jaar zelfstandig. Een museum voor hedendaagse beeldende kunst en vormgeving. Bijzonder door de sieraden en keramiek collectie. Dat laatste met als meerwaarde de synergie die het biedt met de in Den Bosch gevestigde ontwikkelinstelling EKWC die tot de wereldtop op keramisch gebied behoort. SM’s moet een sterk museum ‘in een levendig en aantrekkelijk museumkwartier’ worden. Op 24 mei 2013 vindt de officiële opening van het museumkwartier plaats. Zo heeft de Bossche raad besloten. In een Programma van Eisen worden de details vastgelegd, waaronder de financiën.

De drie partijen Knillis, Leefbaar en Bosch Belang die in 2014 fuseren tot Raadsgroepering Bosch Belang en nu al als een partij opereren stellen kritische vragen aan het college. Naar hun mening is de gemeente veel te gul voor dat museum, schrijven ze in een brief aan burgemeesters en wethouders, aldus Omroep Brabant. SM’s komt onder een dak met het Noordbrabants Museum: ‘Het wordt straks een van de grootste culturele attracties van Nederland. U vindt in dit nieuwe Museumkwartier in hartje Den Bosch en veelheid aan kunst, cultuurhistorisch erfgoed en design onder één dak.’ Er hangt een prijskaartje van zo’n 52 miljoen euro aan.

De brief merkt op dat het SM’s een gebouw in gebruik kan nemen van zo’n 20 miljoen euro. Het dubbele van de oorspronkelijke begroting uit 2005. Het krijgt van Den Bosch een jaarlijkse exploitatiesubsidie van 360.000 euro. De partijen hebben gelijk dat de crisis tot bezuinigen noopt. De investering in de nieuwbouw is echter al uitgegeven. Het enige waarop te korten valt is die exploitatiesubsidie van 360.000 euro. Geen overdreven hoog gedrag voor een provinciehoofdstad. Daarmee komt de kritiek op de financiering in de lucht te hangen.

De brief stelt vragen bij het draagvlak: ‘De beperkte permanente collectie in beschouwing nemend – deze is slechts interessant voor een beperkte doelgroep – is de vraag gewettigd of het SM’s de vergelijking met andere nabijgelegen musea voor hedendaagse kunst aankan.‘ De brief merkt herhaaldelijk op dat het SM’s een te beperkte collectie sieraden en keramiek heeft en dat Den Bosch zich tussen Eindhoven (Van Abbemuseum) en Tilburg (De Pont) beter op cultuurhistorie zou kunnen richten. Vraag of het SM’s met haar collectie die focust op sieraden en keramiek te exclusief is voor Den Bosch is een gerechtvaardigde vraag. Maar wie regelmatig de tentoonstellingen heeft bezocht weet dat de staf meer toont dan sieraden en keramiek alleen. In de oude behuizing haalde het SM’s in 2011 zo’n 32.000 bezoekers. Dat zal naar verwachting meer worden.

De brief vraagt wat een basisvoorziening is: ‘Is dit in onze stad niet een al te exclusief project, slechts aantrekkelijk voor een kleine groep van bevoorrechte, veelal goed verdienende en ingewijde kunstkenners en liefhebbers? Je moet als liefhebber wel heel veel gevoel voor – toegepaste – kunst hebben wil je voor een beperkte collectie moderne sieraden en keramiek naar ’s-Hertogenbosch komen. Kunstkenners zijn zeker bevoorrecht. Niet om hun salaris, maar omdat ze de waarde van kunst waarderen. Uit de brief spreekt een gebrek aan vertrouwen in de kracht van Den Bosch als winkel-, toeristen- en kunstcentrum. Inclusief de kwaliteit die musea met echte kunst bieden. En de aantrekkingskracht vergroten. De nieuwbouw is inderdaad duur geworden. Een kwestie van vastgoed. Nu gaat het om de toekomst. Den Bosch is een bezoek waard.

Naschrift: Overigens is de manier waarop zo’n brief behandeld wordt door de Bossche griffie opmerkelijk. Navraag leerde dat het een zogenaamde Artikel 39 brief betreft die niet openbaar gemaakt wordt. Uiteindelijk op de langere termijn wel via een persbericht. De brief wordt nu naar bepaalde journalisten gestuurd. Kortom, Den Bosch hanteert selectieve openbaarheid. Op de vraag om me de brief te sturen werd na overleg negatief beslist. Dat dit een merkwaardige gang van zaken is wordt onderkend. De openbaarmaking van dit soort stukken wordt over enkele weken ruimer. Via een van de partijen werd me desgevraagd de brief gestuurd.

Foto: Impressie nieuwbouw; Bierman Henket Architecten.

CBK Utrecht verdwijnt om politieke redenen

Nieuws van een aangekondigde dood. Zo vergaat het de kunstsector in Nederland. Verwachtingen zijn somber. Nu moet het drie jaar geleden met veel geld verbouwde CBK aan de Utrechtse Plompetorengracht dicht. Waarom? De afgelopen jaren zorgde het CBK met bescheiden middelen in mijn ogen voor het beste kunstaanbod van de stad. Terwijl het zich in de programmering niet makkelijk maakte in het zoeken naar een evenwicht tussen experiment en continuïteit. Zelfs theoretisch onderzoek op een begrijpelijke en verteerbare manier wist te presenteren. Tussen het gesloten wereldbeeld van BAK en het gebrek aan focus van het Centraal Museum wist het een perfecte middenweg te vinden. Ook interessant voor een breed publiek.

Vele CBK’s zijn al weggevallen. Financiering was bij provincies ondergebracht en de centra waren doorgaans gevestigd in de provinciehoofdstad. Ze waren onderdeel van het cultuuraanbod. Daar bleef voor de provincies weinig toegevoegde waarde en sturing over. Het was niet zichtbaar genoeg. De provincie draagt daarom de verantwoordelijkheid over. Maar rijksoverheid of stad pakt het niet op. Zodat de CBK’s wegvallen. In het Coalitieakkoord 2011-2015 van de Provincie Utrecht staat het zo: ‘Activiteiten gericht op de bevordering van cultuurparticipatie, waarbij mensen actief in aanraking worden gebracht met het culturele leven, zijn niet een kerntaak of wettelijke taak van de provincie.‘ De Provincie Utrecht snijdt 80% van de kunstbegroting weg.

Met als triest gevolg dat de best presterende presentatie-instelling van een stad met minieme overheadkosten verdwijnt. Niet om inhoudelijke, maar politieke redenen. Daarnaast ontbreekt in Utrecht sowieso een integraal kunstbeleid. CBK Utrecht luidt het eigen bestaan uit met de tentoonstelling ‘Wrecks and Rafts‘. Over boten, schepen, vlotten, wrakken en reizen. Drijvend naar een toekomst zonder overheden? Grootmoedig neemt CBK het verlies: ‘Het is namelijk tijd om te gaan. Met geheven hoofd en opgestoken middelvinger.‘ Als politiek een hart had, dan schaamde het zich. Tacita Dean en Bas Jan Ader deden het voor: Disappearance at Sea. Zoek.

Foto: Tacita Dean in Altes Finanzamt, Documenta 13, Kassel, 2012. Fragment van een kolkende zee (eigen foto). Krijt op schoolbord. Zie ook hier.