Het panel van MSNBC’s nieuwsshow ‘Morning Joe’ maakt zich ernstige zorgen over de geestelijke stabiliteit van president Trump. En tot welke gevolgen die instabiliteit kan leiden. De analyse en waarschuwing is dat Trump in een chaotisch Witte Huis geïsoleerd en in het nauw gedreven (‘cornered’) is geraakt en losgeslagen (‘unmoored’) dreigt te worden. Als het spreekwoordelijke losse kanon op het dek van een slingerend schip dat onherstelbare schade kan aanrichten. Het gevaar is dat Trump als een kat in het nauw een afleiding voor en een uitweg uit zijn benarde situatie zoekt die tot rampzalige gevolgen kan leiden. Speciale aanklager Robert Mueller lijkt in het Rusland-onderzoek ook Trumps zakendeals die het daglicht niet kunnen verdragen, bloot te leggen. De analyse krijgt er meer diepte door omdat Joe Scarborough, Donny Deutsch en Willie Geist Trump persoonlijk kennen en hem kunnen ‘lezen’. Forceert Trump een oorlog met Noord-Korea of Iran? In for a joke?
Oud-minister en progressief politiek activist Robert Reich stelt zich voor wat een afspraak (‘deal’) tussen de presidenten Vladimir Putin en Donald Trump zou kunnen inhouden. Hij houdt een slag om de arm door niet te stellen dat er zo’n deal is, maar als die bestond zou die uit vijf elementen kunnen bestaan: verwerping NAVO, tegenwerking EU, afwijzing klimaatakkoord Parijs, protectionisme en beëindiging van de westerse sancties.
RawStory publiceert de kern van Reichs betoog dat min of meer samenvalt met de video na 12’10’’. Reichs ‘fantasy’ is het vermelden waard omdat het inzicht geeft in Trumps beweegredenen om te breken met de traditionele Europese bondgenoten en zijn rare, kritiekloze omgang met de Russische Federatie van Putin.
Wat Robert Reich schetst is eerder driebanden, dan schaken. Met effecten die zijn bedoeld om anderen tot gedragswijziging te brengen. Begonnen door Putin en gevolgd door Trump. Dat laatste vermoedelijk vanwege chantage door het Kremlin wegens compromiterend materiaal of Trumps economische afhankelijkheid van Russische banken, oligarchen en tussenpersonen. Diverse onderzoeken brengen dat op dit moment in kaart.
Het gaat over de relatie van Putin, Trump en de reactie daarop in de westerse publieke opinie en politiek. Reich waarschuwt niet zozeer voor Trump of Putin, maar voor de reactie op hun samenspel of liever op Trumps afhankelijkheid van Putin. Reich pleit voor het hooghouden van democratische instituties en het bewaren van de goede relatie van de VS met haar Europese bondgenoten. Ondanks het stoken van Putin in die relatie en het gedwee volgen van Trump moeten de EU en het Amerikaanse volk zich niet laten provoceren.
Robert Reich:
Say you’re Vladimir Putin, and you did a deal with Trump last year. I’m not suggesting there was any such deal, mind you. But if you are Putin and you did do a deal, what did Trump agree to do?
1. Repudiate NATO. NATO is the biggest thorn in your side – the alliance that both humiliates you and stymies your ambitions in the Baltics and elsewhere. Trump almost delivered on this last week by pointedly not reaffirming Article 5, which states that an attack on one NATO ally is an attack on all.
2. Antagonize Europe, especially Angela Merkel. She’s the strongest leader in the West other than Trump, and you’d love to drive a wedge between the U.S. and Germany. Your larger goal is for Europe to no longer depend on the United States, so you can increase Russia’s influence in Europe. Trump has almost delivered one on this, too. Now Merkel even says Europe can no longer depend on America.
3. Reject the Paris accord on the environment. This will anger America’s other allies around the world and produce a wave of anti-Americanism – all to your advantage. Nothing would satisfy you more than isolating the United States. Seems like Trump is about to deliver on this one, too.
4. Embarks on a new era of protectionism. Or at least anti-trade rhetoric. This will threaten the West’s economic interdependence, and loosen America’s economic grip on the rest of the world. Trump is on the way to delivering on this one.
5. End the economic sanctions on Russia imposed after the annexation of Crimea and Russian backing of separatists in eastern Ukraine. No delivery on this as yet, but you understand why. Trump has got to cope with all the suspicion in the U.S. over the deal he made with you to win him the presidency. Once that dies down, he’ll end the sanctions. (In the meantime, he’ll hand back to you two diplomatic compounds that were taken by the U.S. in late December as punishment for Moscow’s interference in the 2016 presidential election.)
And what did you agree to do, Vlad? Not only help him win the presidency, but also shut up about it so he wouldn’t be impeached and then convicted of treason.
In other words – if you did do a deal – Trump is still in the process of delivering on his side of it, as are you. That’s the art of the deal.
Update 12 juli 2022: De fractie van de PvdA in de Eerste Kamer zal naar verwachting vandaag voor het CETA-verdrag stemmen. De PvdA-fractie in de Tweede Kamer stemde tegen. PvdA-lid in de Eerste Kamer en woordvoerder op dit dossier Ruud Koole geeft daarvoor argumenten, zoals geopolitiek (de oorlog in Oekraïne en versterking van de EU), een stap naar een duurzame economie en een verbeterd mechanisme van het ICS, het onafhankelijke arbitragehof waar bedrijven kunnen procederen voor schadevergoedingen van overheden als ze onterecht benadeeld worden. Dat zijn zakelijke argumenten. Koole noemt niet de revitalisatie van de sociaal-democratie zoals Robert Reich in 2016 het formuleerde. Dat ontbreken van reflectie op het eigen gedachtegoed door Koole lijkt tekenend voor het gebrek aan zelfvertrouwen en ambitie van de huidige PvdA.
Er is veel debat over internationale handelsovereenkomsten, zoals CETA (Canada-EU), TTIP (VS-EU) of TTP (VS-Pacific-landen). Er wordt van alles aan toegeschreven. Vraag is wie er van profiteert en wie er schade van ondervindt. Niet alleen binnen, maar ook buiten de verdragslanden. Zo is China tegen TTP omdat het haar positie ondermijnt en de Russische Federatie om dezelfde reden tegen TTIP. In het debat voeren deze landen daarom vanuit de marge oppositie tegen genoemde handelsverdragen. Dit maakt het lastige debat over de voor- en nadelen er nog onoverzichtelijker op dan het al is. Want velen in de media laten zich op hun beurt weer sturen door de Chinese of Russische tegenstem zonder daar duidelijk en eerlijk voor uit te komen.
Het heeft weinig zin om voor of tegen TTIP te zijn. Het gaat erom onder welke voorwaarden het kan worden geïntroduceerd. Daar vechten Europese en Amerikaanse politici over. Schoten voor de boeg van de Duitse vice-kanselier Sigmar Gabriel geven aan dat er kritiek is op wat er na 14 onderhandelingsrondes op tafel ligt.
Econoom Robert Reich zet wat hij als de drie realiteiten van handelsverdragen ziet op een rijtje: groeiende ongelijkheid, afbraak verzorgingsstaat en dalende lonen. Hij formuleert als noodzakelijke voorwaarde voor internationale handelsverdragen dat de voordelen ervan breder worden verdeeld dan nu praktijk is. Dat gaat samen met het creëren van nieuwe banen en baanzekerheid. Het is na te lezen in een artikel voor Thruthdig.
Wat Reich zegt klinkt logisch. Hij probeert een brug te slaan tussen voor- en tegenstanders en neemt de positie ‘ja, mits ..’ in. Tussen protectionisme (met afnemend handelsvolume) en casino-kapitalisme (met afnemende gelijkheid) in. Zo kan niet alleen de taart voor allen in de verdragslanden groter worden, maar die taart ook eerlijker verdeeld worden. Feitelijk houdt Reich een sociaal-democratisch pleidooi dat de sociaal-democratie nieuw elan kan geven als het zich dat zou realiseren. Het moet niet tegen handelsverdragen zijn, maar opbouwende kritiek erop gebruiken om zichzelf programmatisch te hervinden. Historisch grijpt dat debat terug naar het gevecht tegen monopolies zoals in het eerste decennium van de 19de eeuw president Teddy Roosevelt dat voerde. Exact het tijdperk waarin de Europese sociaal-democratie successen begon te boeken door introductie van sociale wetten. Wat let de sociaal-democratie om dat 100 jaar later te herhalen?
De opkomst van Thilo Sarrazin in Duitsland was opvallend. Samen met de opkomst van een Zweedse anti-immigranten partij, de verkiezingswinst van de Vlaamse Bart de Wever en de Nederlandse Geert Wilders valt dit te lezen als protectionisme. Eigenheid en grenzen staan weer centraal. Niet toevallig valt dat samen met de schuldencrisis en de koude douche van het globalisme die voor velen negatieve gevolgen heeft. Gevoed door een burger vol ongenoegen en onzekerheid.
Tevergeefs. Globalisering dendert door, maar roept een steeds sterkere reactie op. Het geloof in de voordelen van de globalisering ligt achter ons, hoewel ze er zijn, maar de globalisering is daarmee niet gestopt. Hoogstens worden de ontwikkelingen vertraagd door protectionisme. Tegelijk leidt de financiële crisis met risico’s voor landen voor lange tijd tot stagnatie. Dat dempt de expansie van de globalisering.
Dit valt te lezen als verrechtsing, maar ook als een time out. De roep om stil te staan bij ontwikkelingen die in een stroomversnelling komen en niet meer te beheersen zijn. Chinezen kopen een Griekse haven, bankiers vervolgen op kosten van de burger hun risicovol spel, Pakistan desintegreert, het Midden Oosten komt in beweging, Hongarije glijdt af naar een eenpartijstaat en het Griekse tekort legt een bom onder het asielbeleid.
De middenweg is de weg. Da’s de kritiek van Thilo Sarrazin zonder verwijzing naar genen en erfelijke factoren. Da’s de niet xenofobe, maar de immigratie-kritische opstelling van Vlaams N-VA voorman Bart de Wever. Da’s Geert Wilders die religiekritiek zou baseren op feiten en niet op overtuiging. Da’s burgemeester Eberhard van der Laan die gaat voor strikte rechtsstatelijkheid, zonder groepen extra te bevoordelen of te benadelen. Na Tariq Ramadan moet bruggenbouwer weer een positieve benaming worden.
Het evenwicht is scheefgegroeid. Tussen leidende en nieuwe cultuur, tussen links en rechts. Om politieke redenen zijn tegenstellingen geschapen die geen tegenstellingen zijn. Van schrik zijn standpunten omgeslagen. Of aangescherpt. Zo was de vakbond 30 jaar geleden tegen instroom van immigranten, maar is het nu tegen de kritiek op instroom van immigranten. Hoe diep is zo’n standpunt gegrond?
Politiek moet zakelijker. Het is aan bestuurders van de middenpartijen om vanuit het centrum van de politiek de geloofwaardigheid terug te veroveren op de extremen. Niet voor niets luidt het gezegde dat een crisis kansen biedt. Ontmoedigend is dat iemand als Van der Laan de hardste strijd in zijn eigen partij voert. Hetzelfde geldt voor het partijbestuur van het CDA dat niet wil hervormen. In het centrum moet de omslag voorbereid worden. Niet aan de uitersten van het politieke spectrum. Maar wie valt het centrum aan?
George Knight 