Pleidooi voor verscherpt toezicht op inlichtingen- en veiligheidsdiensten door overheid én burgers

Nederland kent geen burgerrechtenbeweging die zich inzet voor privacy. In 2008 pleitte D66-leider Alexander Pechtold voor de oprichting ervan bij de presentatie van het boek ‘Alles onder controle‘ van Bart de Koning. Nederland heeft het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) dat toeziet op de omgang door bedrijven, instellingen en organisaties met persoonsgegevens. Deze waakhond spreekt wellicht voor de burgers, maar niet namens en door de burgers. En er zijn ook de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten CTIVD)  en de Nationale Ombudsman die evenmin namens en door de burgers spreken.

Er is Bits of Freedom dat opkomt voor de digitale burgerrechten. Maar de doelstelling is breder dan die van het Britse Privacy International dat zich uitsluitend op de privacy richt. In het Verenigd Koninkrijk heeft deze organisatie een proces aangespannen om per omgaande het gebruik door de Britse geheime dienst GCHQ van de programma’s Prism en Tempora op te schorten. Hiermee worden miljoenen e-mails, telefoongesprekken en Skype-gesprekken van burgers opgeslagen door de veiligheidsdiensten. Privacy International wil in een proefproces toetsen of er een wettelijke basis is voor deze door Edward Snowden geopenbaarde spionage.

In een opiniestuk voor de Volkskrant vraagt Laura de Jong om een onafhankelijk instantie die toezicht houdt op het afluisteren en opslaan van gegevens door de overheid. ‘Maar goede democratische controle zou een deel van het ongemak kunnen wegnemen‘, stelt De Jong. Ze heeft gelijk dat verscherpt toezicht door een onafhankelijke instantie die toeziet op de privacy en daarbij de afweging tussen de democratische rechtsorde en de veiligheid van de staat in het oog houdt de democratische controle binnen de overheid kan vergroten. Alleen al de maatschappelijke onrust die is ontstaan na de reeks onthullingen maakt dat toezicht wenselijk.

Daarnaast is om een proefproces uit te lokken zoals Privacy International dat in het Verenigd Koninkrijk doet een krachtige burgerrechtenbeweging nodig die zich specifiek inzet voor de privacy. Zodat er zowel vanuit de overheid als de burgers verscherpt en onafhankelijk toezicht komt op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Maar ook op de andere beleidsterreinen die van belang zijn voor de privacy. Mogelijk met herschikking van expertise die nu bij CBP, CTIVD en Nationale Ombudsman aanwezig is. Vanuit de burgers kan Privacy Holland als burgerrechtenbeweging dan stevig de wettelijkheid van het handelen door de overheid controleren.

Foto: Strip Spy vs. Spy van Antonio Prohías.

Advertentie

WCIT stelt voor om digitale burgerrechten in te perken: DPI standaard

Dirk Poot uit in Tros Nieuwsshow zijn ongenoegen over de ontwikkelingen op de World Conference on International Telecommunications (WCIT) in Dubai. Dat gaat over de inrichting van het internet en wordt georganiseerd door de ITU. Het gaat niet de goede kant op volgens Poot omdat politici het overnemen van de techneuten. Ofwel overheden trekken de macht over het internet naar zich toe. Vraag is of zelfs goedwillende politici begrijpen waarover het gaat en wat ze in de onderhandelingen weggeven. Wat is internetvrijheid?

Op initiatief van China schijnt een voorstel goedgekeurd te zijn dat DPI (Deep Packet Inspection) tot standaard maakt. Dit voorstel is nog niet gepubliceerd, maar zou uit een gelekt Koreaans document blijken. Als het klopt dan is dat zo verstrekkend dat het als het oversteken van de Rubicon van de burgerrechten gezien moet worden. Erik King van Privacy International kenschetste dat als volgt: ‘DPI staat de staat toe in ieders internetverkeer te snuffelen, te lezen en te kopiëren, en zelfs e-mails en webpagina’s te wijzigen‘.

King zei dat ruim een maand geleden naar aanleiding van Rusland dat met nieuwe wetgeving DPI tot standaard maakte. Elena Kolmanovskaya van de Russische zoekmachine Yandex maakt zich zorgen over de inperking van de privacy. Maar straks zijn het niet alleen de burgers in politiestaten als Rusland of China die de controle van hun computer door de overheden moeten slikken, maar ook burgers in Nederland of andere westerse landen. Als de staat hun computer overneemt, dan verliezen ze ook nog eens hun internet-identiteit.

Inperking van de internetvrijheid past in een tendens dat overheden de burgerrechten inperken. Onder het mom van terrorisme, drugs of pornografie wordt zo de macht van de staat vergroot. Het voorstel over DPI brengt de Nederlandse controlestaat dichterbij. Dan is elke burger bij voorbaat verdachte. Individuele politici als Marietje Schaake of Sophie in ’t Veld of maatschappelijke groeperingen als Bits of Freedom verzetten zich tegen de controlestaat, maar aan de meederheid gaat het voorbij. Geen wonder trouwens omdat de ITU-onderhandelingen in Dubai uit de openbaarheid worden gehouden en de burger het nakijken heeft.

Foto: Delegatieleden tijdens de Opening WCIT in Dubai, december 2012. Credits ITU.

Anonymous verzet zich tegen spionage door overheden

Anonymous waarschuwt voor de spionageplannen van overheden. Om burgers in de gaten te houden. En wie weet wat daar uit volgt. Straks of in een verre toekomst. Daarom moeten burgers zich nu verzetten tegen de inperking van hun burgerrechten door overheden. Actiedag is 8 december 2012. Het parool is: Zegt het voort.

In de video wordt CleanIT genoemd. Volgens webwereld een Nederlands initiatief. Het zou moeten worden opgezet om het terrorisme op internet te bestrijden. Met DPI (deep packet inspection) technologie die Rusland onlangs wettelijk heeft ingevoerd. De beraadslagingen lijken zich aan de normale democratische controle te onttrekken. Bedrijfsleven en overheden werken nauw samen. Maar bedrijven opereren in het geheim. En wie Nederland vertegenwoordigt en met welke opdracht de delegatie op pad werd gestuurd is totaal onduidelijk.

Rusland perkt internetvrijheid in

In Rusland staan burgerrechten onder druk. Internetvrijheid wordt door de overheid met nieuwe wetgeving ingeperkt. Onder het mom van bestrijding van pedofilie of drugs. Echte reden is het smoren van het politieke debat. President Putin probeert de oppositie monddood te maken. De onderdrukking neemt toe. Technisch is de Russische overheid in staat om via DPI-technologie (deep packet inspection) toezicht te houden op het internet, aldus Privacy International. Dit gebeurt met medewerking van onder andere Google. ‘DPI staat de staat toe in ieders internetverkeer te snuffelen, te lezen en te kopiëren, en zelfs e-mails en webpagina’s te wijzigen. We weten nu dat dergelijke technieken werden ingezet in het pre-revolutionaire Tunesië. Het kan ook kritische by-passes in gevaar brengen zoals ‘tools’ die burgers helpen om autoritaire internet controles in landen als Iran en China te omzeilen’, aldus Eric King, het hoofd onderzoek van Privacy International.

Terughacken door overheid beperkt privacy en cybersecurity

Minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie wil dat de overheid terug gaat hacken. Daartoe wil hij meer opsporingsbevoegdheden. Hij licht zijn voorstellen toe in een brief aan de Tweede Kamer. Ze moeten begin 2013 leiden tot een conceptwetsvoorstel. ‘Er is een inhaalslag nodig om de opsporing en vervolging van cybercrime te versterken.’ Een en ander betekent dat de overheid computers, maar ook mobiele telefoons binnendringt en er zelfs spyware plaatst. De voorstellen kunnen nog bijgesteld worden door de politiek.

Ze zijn in lijn met wat Ronald Prins van Fox-IT zegt. Webwereld noemde het al in 2010 zijn stokpaardje: De overheid moet terug kunnen hacken. Omdat het nu over het randje van het toelaatbare gebeurt doordat het in strijd met de mensenrechten is, dient blijkbaar de wet aangepast te worden. De overheid is de grootste opdrachtgever van Fox-IT zodat dit bedrijf belang heeft bij de uitbreiding van de opsporingsbevoegdheden.

Directeur Ot van Daalen van digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom noemt in De Volkskrant de voorstellen schokkend. Hij ziet in terughacken door de overheid geen oplossing, maar juist een risico voor de cybersecurity. Want een lek dat de politie gebruikt wordt niet gerepareerd, maar biedt cybercriminelen of China de mogelijkheid om in te breken. Terughacken maakt systemen kwetsbaar, is lastig binnen de perken te houden, heeft een internationale dimensie met onvoorziene gevolgen, kan tot misbruik in de opsporing leiden en raakt ook aan de privacy van burgers die deel van een onderzoek worden. Het voorstel is slecht doordacht.

Foto: Sworup Nhasiju

Rechter stemt in met censuur en beperkt de internetvrijheid

Update 28 januari 2014: De rechtbank Den Haag heeft geoordeeld dat de blokkade van The Pirate Bay door Ziggo en Xs4all niet effectief is. En daarom kan worden beëindigd. Want ‘naar Nederlands recht kan ook geen verbod of bevel worden opgelegd’. Tegenpartij en behartiger van de amusementsindustrie Stichting Brein moet de proceskosten die beide providers hebben gemaakt van in totaal zo’n 325.000 euro vergoeden.

Internetproviders Ziggo en Xs4all moeten tegen hun zin de downloadsite The Pirate Bay blokkeren. De rechtbank in Den Haag heeft dat besloten nadat Stichting Brein een bodemprocedure had aangespannen, aldus technologiesite Tweakers. Stichting Brein verwacht dat andere providers ook The Pirate Bay blokkeren. De uitspraak komt onverwacht. Eind 2011 stemde de Tweede Kamer in meerderheid tegen blokkades.

Tweakers zegt: Xs4all en Ziggo moeten nu de ip-adressen en domeinnamen van The Pirate Bay blokkeren om te voorkomen dat abonnees nog op de torrentsite kunnen komen. Ook zijn er morele bezwaren tegen een blokkade, voerde Xs4all-advocate Milica Antic aan tijdens de rechtszaak; het zou ingaan tegen de mensenrechten en het recht op vrije toegang tot het internet. Bovendien zouden Xs4all en Ziggo commerciële nadelen ondervinden van een blokkade, omdat hun dienstverlening minder waard zou worden vergeleken met die van concurrenten die de blokkade niet hanteren.

Xs4all en Ziggo gaan in hoger beroep. Een uitspraak van het Europese Hof van Justitie in november 2011 biedt aanknopingspunten. Vanwege extra kosten die een blokkade met zich meebracht en de privacy van de gebruikers hoefde de Belgische provider Scarlet het internetverkeer niet te blokkeren.

Directeur Theo de Vries van Xs4all is verbijsterd en ziet de uitspraak als knieval voor de entertainmentindustrie: (..) de commerciële belangen van enkele grote bedrijven worden belangrijker geacht dan de grondrechten van Nederlandse burgers. (..) Maar deze zaak gaat niet om The Pirate Bay. Het gaat om blokkeren van informatie. The Pirate Bay is wat mij betreft een stoorzender die de discussie afleidt van waar het eigenlijk om gaat: dit vonnis komt neer op censuur en dat is in beschaafde landen verboden.’ En volgens De Vries werken blokkades niet omdat de kwaadwillenden een sluipweg vinden en de goedwillenden afgesloten worden van informatie waarmee niets mis is.

De internetvrijheid staat onder druk. Overheden bespioneren met technische middelen hun burgers. Soms wordt daarbij pornografie of pedofilie als excuus voor de beperking tot internet gebruikt. Politiestaten als China sluiten hun burgers om politieke redenen af van het net. In de VS staan twee wetten op de rails die de internetvrijheid beperken: SOPA en de Protect IP Act. Maar de tegenstanders winnen ook aan kracht. Vanwege de ontwikkelingen in de VS is een coalitie van burgerrechtenbewegingen ontstaan. In Duitsland profileert de Piratenpartei zich met internetvrijheid. In een commentaar veroordelen de Piraten de Nederlandse uitspraak, omdat de rechters zich voor het karretje van de industrie hebben laten spannen. Tegen de burgerrechten in.

Foto: Voorpagina dd 120112 van The Pirate Bay met de waarschuwing aan het Nederlandse volk dat de provider (ISP) binnen enkele dagen de site zal blokkeren en de tip om de blokkade te omzeilen. Stichting Brein dat voor de entertainmentindustrie werkt wordt corrupt genoemd. Volgens de waarschuwing fabriceert de industrie achter Brein bewijs in rechtszaken.  

WikiLeaks onderzoekt met Spyfiles electronische spionage door overheden

WikiLeaks heeft een nieuw rapport uitgebracht: de Spyfiles. Nadere informatie zal deze week en tot in 2012 verschijnen.  Honderden documenten geven een beeld van de wereldwijde electronische spionage door overheden. Erin staan 3 in Nederland gevestigde bedrijven: group 2000, Pine Digital Security en Fox-IT.

Fox-IT reageert en ondersteunt de kritiek van WikiLeaks op het gebruik door aftaptechnologie van overheden. Het heeft een eerder dit jaar gesloten convenant tussen bedrijven en de rijksoverheid ondertekend dat internetvrijheid waarborgt. Maar dat gaat eerder over regulatie dan een verbod op de technologie.

WikiLeaks pakt met de Spyfiles de formule weer op door met de gevestigde journalistiek en activisten samen te werken. Wat het eerder met Cablegate deed. Partners nu zijn Bugged Planet en Privacy International, het Duitse ARD, het Italiaanse L’Espresso, het Indiase The Hindu, het Franse OWNI, het Engelse Bureau van Onderzoeksjournalistiek en de Amerikaanse Washington Post. WikiLeaks zal hopen met deze samenwerking prestige terug te winnen. Opnieuw lijkt WikiLeaks een focus te geven die de gevestigde journalistiek mist.

Spyfiles zegt dat het massaal onderscheppen van de bevolking niet alleen een realiteit, maar een nieuwe geheime industrie is die 25 landen omspant. Het klinkt als iets uit Hollywood, maar op dit moment zijn massaonderscheppende systemen gebouwd door westerse inlichtingendiensten ook bedoeld ‘voor politieke tegenstanders‘ zo zeggen de Spyfiles. Ze onthullen details van bedrijven die voor miljarden euro’s aan geavanceerde ‘tracking tools‘ aan overheden verkopen, exportregels negeren en ook dictatoriale regimes die mensenrechten schenden van onderdrukkende middelen voorzien. Onthullingen kunnen explosief worden.

Komende maand zullen de Spyfiles naar verwachting veel publiciteit trekken. Zeker als aangetoond kan worden dat de electronische spionage door overheden wordt ingezet om politieke tegenstanders te controleren en buiten de macht te houden. WikiLeaks en partners staan voor de taak om hun claim te onderbouwen dat bedrijven en overheden in specifieke gevallen actief samenwerken om bevolkingen en oppositie te onderdrukken. Spionage is van alle tijden, maar het  industriële karakter ervan is nieuw. Wellicht krijgen we door WikiLeaks meer inzicht in het handelen van Big Brother. George Orwells 1984 is de realiteit.

Foto: Map Spyfiles