Weggeman: publieke omroep te links en te weinig vernieuwend

Still uit Jean-Luc Godard, Je Vous Salue, Sarajevo. Op YouTube. (Kunst is volgens Godard de uitzondering).

Mathieu Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde, bestuursadviseur, Rijnlander en lid van de Raad voor Cultuur. Wie vandaag de zoekterm ‘publieke omroep’ invoert ziet volgende koppen: ‘Raad voor Cultuur vindt publieke omroep te links’ (Elsevier), ”Publieke omroep ‘te links’ (Geen Stijl), ‘Raad voor Cultuur: publieke omroep te links’ (Televizier), ‘De publieke omroep is ‘te links’ en dat komt door de VARA’ (HP/De Tijd), ‘Raad van Cultuur: NPO te links‘ (De Telegraaf) of ‘Vara domineert publieke omroep’ (Villamedia). De Volkskrant en PostOnline voegen in de kop toe dat het om een lid van de Raad voor Cultuur gaat die spreekt. De anderen doen alsof niet Weggeman op persoonlijke titel spreekt, maar de Raad voor Cultuur als organisatie.

Weggeman beweert in De Volkskrant dat de publieke omroep te weinig doet aan talentontwikkeling en niet pluriform is. De omroep is hem te links: ‘De tegenstelling tussen links en rechts is een beetje ouderwets, maar je kunt het zo noemen. De samenleving wordt niet goed gerepresenteerd. Niet iedereen krijgt evenveel waar voor zijn belastinggeld.’

Hij meent ook dat de omroep zich laat leiden door oude namen: ‘Paul Witteman stopt met Pauw & Witteman omdat hij eerder naar bed wil, zegt dat hij een nieuw programma wil en krijgt dat zomaar. De publieke omroep grijpt steeds terug op het old boys network.’

De publieke omroep ontkent de kritiek: ‘De publieke omroep wordt door de meerderheid van de Nederlandse bevolking niet als links ervaren. (..) We bieden een pluriform aanbod waarin uiteenlopende perspectieven en opvattingen de ruimte krijgen. Dat sommige programma’s beter scoren dan andere betekent niet dat we te links en te weinig vernieuwend zijn.‘

Het is jammer dat de ontvangst van Weggemans kritiek focust op de links-rechts tegenstelling. Dat oogt belangrijk vanwege de politieke verwijzing, maar is voor de kijker minder interessant dan de oude namen die blijven zitten, het gebrek aan talentontwikkeling, de dominantie van kijkcijfers en netwerkprogrammering. Die alarmerende eenzijdigheid vraagt om debat.

De kijker wordt aan de hand van profilering het voorspelbare voorgezet. Het avontuur, het onbekende, het dwarse is in Hilversum zo goed als weggerationaliseerd. Of naar de marge gedrongen omdat het niet past in het format van de omroeppolitiek. Weggeman geeft een aanzet door te concluderen dat de publieke omroep risico loopt een eenheidsworst te worden. Als het dat al niet is.

Het laatste woord is aan programmamaker Jos de Putter (VPRO) die kritisch is op de omroeppolitiek: ‘Het aanbod is altijd iets waar we op de een of andere manier om gevraagd hebben (dat is immers onderzocht) en dat ‘toegankelijk’ wordt aangeboden. Dat is de opdracht die de netcoördinatoren van de politiek hebben meegekregen. En je kan hen niet kwalijk nemen dat ze daar vervolgens naar handelen, want ze zijn benoemd om kijkers te binden. (..) Deze situatie is verontrustend, omdat juist het publieke bestel een taak heeft in een versplinterde samenleving; een samenleving op zoek naar community, naar identiteit -kortom, een samenleving op zoek naar een verhaal. Het is heel verleidelijk om die zo rusteloos zappende kijker, u en ik, eens anders te beschouwen: als iemand die op zoek is naar een verhaal, naar iets wat hij niet kent.‘

Advertentie

Als het even kan: ook minder Marokkanen. Of betere politiek?

PVV-leider Geert Wilders zei gisteren in Den Haag dat-ie gaat voor ‘een stad met minder lasten. En als het even kan: ook minder Marokkanen.‘  Zoals verwacht oogstte Wilders tegenwind. PvdA-voorzitter Spekman ‘moest braken‘ van deze uitspraak van Wilders. ‘Een hele groep wegzetten waarin ook veel mensen zitten die hun stinkende best doen, dan kan niet‘, aldus Hans Spekman. Let op het rijm tussen ‘braken‘ en ‘stinkende best‘. SP-leider Emiel Roemer hield bij Pauw & Witteman zijn kritiek zakelijker: ‘Eerst sloot hij een godsdienst uit, nu een hele bevolkingsgroep’. Wilders speelde de vermoorde onschuld, hij haalde z’n schouders op over de kritiek die hem vooral diende. Missie geslaagd in het aanspreken van de doelgroep. Ter mobilisatie voor de Europese verkiezingen in mei. De PVV gaat op 19 maart slechts in twee gemeenten op: Den Haag en Almere.

Het is campagne. Politieke leiders trekken aan het dode paard van de kiezerswil. Een meerderheid denkt niet te gaan stemmen op 19 maart voor de gemeenteraad. De politiek vervreemdt zich van de kiezers omdat het zich niks aantrekt van de kiezers, maar kijkt vreemd op als de kiezers het uiteindelijk af laten weten. Ook ik en mensen in m’n omgeving hebben geen idee waarop ze moeten stemmen. Niet uit onwil of onkunde, maar door het vervreemdende politieke bedrijf. Alsof een liefhebber van geïmproviseerde muziek met het pistool tegen de borst moet kiezen tussen Lady Gaga, Katy Perry, Nicki Minaj, Beyoncé, Justin Bieber of Rihanna.

De uitspraak van Wilders kan natuurlijk niet. Maar kan goed omdat Wilders er een politiek doel mee bereikt. Dat dat kan zegt niet zozeer iets over Wilders, maar alles over de politiek. Die is in geloofwaardigheid en als branche die beloften nakomt bij een meerderheid tot onder het nulpunt gezakt. Dat geeft te denken en moet de politiek zich aantrekken. Hoe kan dat vertrouwen weer hersteld worden? Niet door rode rozen, niet door loze beloften, niet door mooie woorden, niet door een scheldpartij tegen Marokkanen die de rechtsstaat in de vuilnisbak kiepert, niet door uitdelen van geschenkjes om de kiezer te behagen of niet door ministers die als regenten bassen dat zij het regelen. Wel door de burger serieus te nemen en te betrekken bij de politiek. Dan wordt Wilders vanzelf overbodig. Maar waarom krijgen gevestigde politieke partijen dat nou niet voor elkaar?

Foto: Binnenhof, 1930.

Straat als bedreiging voor rechtsstaat. Media en politiek verzaken rol

Prem Radhakishun ziet in het Vlaamse Reyers Laat (na 11′ 35”) de stem van de straat als bedreiging voor de rechtsstaat. Hij meent dat in Nederland de vrijheid van meningsuiting misbruikt wordt in kwestie Benno L. . Het begin daarvan ziet-ie in de Fortuyn-revolutie van 2001. De veroordeelde pedofiel die bijna zijn straf heeft uitgezeten vond in Leiden huisvesting en kreeg een demonstratie van woedende burgers op zijn stoep.

Radhakishun laakt de rol van zwakke Nederlandse politici en media. Zoals de NRC die de verblijfplaats van Benno L. onthulde en de in zijn ogen ‘pseudo objectieve vragenstellers‘ Pauw & Witteman die de stem van de straat onvoldoende weerwoord geven. Benno L. kan mogelijk ziek zijn, maar alle politici en programmamakers die zich laf opstellen en niet durven opkomen tegen de stem van de straat maken stinkende wonden. Iedereen die een straf heeft uitgezeten heeft grondrechten. Ook een pedofiel. Dat moeten politici en media uitleggen.

Foto 1: Schermafbeelding met Prem Radhakishun in Reyers Laat van 19 februari 2014.

Foto 2: Schermafbeelding met kwade Leidse bewoners in Pauw & Witteman van 17 februari 2014.

Yahya, Mano, Özcan, de islam en het onbegrip van moslims

Update 20 april 2015: De Palestijns-Deense Yahya Hassan, rapper, dichter en sinds kort politicus voor de in oktober 2014 door drie Pakistaanse broers opgerichte Nationalpartiet werd afgelopen zaterdagavond in een discotheek in Kopenhagen door twee mannen aangevallen. Hassan werd op dat moment beveiligd door de Deense Veiligheids- en Inlichtingendienst PET vanwege bedreigingen van islamitische zijde. Hij wordt door sommige moslims als ongelovige bestempeld en om die reden bedreigd. Intussen heeft Hassan het zwaartepunt van zijn kritiek verlegd naar rechtse politici door wie hij zich in de steek gelaten voelt en van wie hij vindt dat ze het integratieprobleem in Denemarken niet goed hebben aangepakt. Zie ook TheLocal.DK. 

Mensen die uit hun eigen sociale kring treden hebben het niet makkelijk. Zoals dichter Yahya Hassan die wereldberoemd is in Denemarken. Trouw schetst zijn achtergrond onder de titel ‘Angry young man wekt woede moslims‘. Zijn autobiografische dichtbundel ‘is een aanklacht tegen zijn ouders, tegen wat hij betitelt als de schijnheiligheid van veel moslims en tegen de cultuur waarin hij opgroeide‘. Dit resulteert in doodsbedreigingen. Hij werd onlangs zelfs door een 24-jarige allochtoon aangevallen in Kopenhagen.

Trouw citeert Hassan: ‘Ik ben kwaad op mijn ouders en hun generatie. Zij hebben de problemen gecreëerd waarin ik en vele anderen zijn terecht gekomen. Zij hebben ons ermee geïndoctrineerd dat alles wat niet op henzelf lijkt, bestreden moet worden. Daarom loopt er nu een hele generatie van kutbuitenlandertjes rond die de maatschappij waarin ze leven niet erkennen. Iedereen verkoopt hasj, iedereen steelt, iedereen heelt. En om te zeggen dat er een paar zijn die het voor iedereen verpesten, is absurd. Het is precies omgekeerd’.

De Marokkaans-Nederlandse Mano Bouzamour treft een vergelijkbaar lot. Op z’n boek ‘De Belofte van Pisa‘ dat positief werd ontvangen kreeg-ie vanuit eigen kring negatieve kritiek. Hij zou z’n eigen nest bevuilen. De Turks-Nederlandse Özcan Akyol overkwam hetzelfde na verschijning van z’n boek ‘Eus‘. Ze worden geclaimd en geïntimideerd vanuit eigen kring en willen zich daaraan ontworstelen. Ze zijn in Nederland geboren en getogen en willen hun leven zelf vormgeven. Mano en Özcan vertellen hun verhaal bij Pauw & Witteman.

Foto: Schermafbeelding uit uitzending van P&W van 8 november 2013 met citaten over de Marokkaans-Nederlandse schrijver Mano Bouzamour.

Hele ketting is de zwakste schakel: Leers en Wilders

Hoe zit het nou? Vindt minister Gerd Leers van Immigratie en Asiel immigranten nou wel of niet een verrijking van de samenleving? Iedereen valt over hem heen. Alexander Pechtold spreekt premier Rutte aan op zijn rol van hoeder van het kabinet tegen de aanvallen van Wilders. Vervolgens diskwalificeert Pechtold Leers door over hem op te merken dat zijn wachtgeld als voormalig burgemeester blijkbaar zo knellend was dat-ie maar minister werd. Da’s op de man gespeeld door Pechtold en erg onaardig.

In het herfstnummer van het CDA-blad Democratische Verkenningen noemde Leers migratie een verrijking van de samenleving. Hij zegt: Dat is precies het verschil tussen mij en de PVV: de PVV ziet het als een primaire doelstelling om minder mensen naar Nederland te laten komen, voor mij is dat het niet; het zal een gevolg zijn van het gevoerde beleid. Bij Pauw & Witteman kwam Leers hierop terug door te stellen dat-ie het over kennisimmigranten had gehad.

Maar Geert Wilders twitterde in de reactie op de uitspraken van Leers in Democratische Verkenningen: Leers bezigt CDA-onzinteksten over immigratie. Beetje dom. Maar PVV rekent hard af op nakomen afspraken en resultaten. Da’s ook weer onzin van Wilders. Want die resultaten blijven al lang achter bij de afspraken.

Wat worden we wijzer van zo’n discussie met Leers, Wilders, Pechtold en Rutte? Niets, behalve dat ze met hun tactische fratsen hun partijen profileren en de rest uit het oog verliezen. Wanneer krijgen we eens de politici die we echt verdienen?

Foto: Minister Leers in gesprek met een cameraploeg van Pownews. © ANP

PvdA: hervormen of verdwijnen in overbodigheid

Update 13 november 2014: De PvdA zet twee kamerleden van Turkse afkomst uit de fractie: Tunahan Kuzu en Selcuk Öztürk. Dit gebeurde na urenlang fractieberaad. Ze zouden het sociaal-democratisch gedachtengoed onvoldoende representeren. Een hoognodig en moedig besluit dat echter de vraag oproept over de werving, selectie en interne scholing van beide Turkse Nederlanders. Waarom zijn ze ooit opgenomen in de PvdA als nu blijkt dat ze het gedachtengoed niet steunen? Is dat nu pas duidelijk geworden of is nu pas de angst weggenomen bij de fractieleiding om de confrontatie aan te gaan?

PvdA’er Frans Timmermans loopt zich warm en Job Cohen verdwijnt langzaam uit beeld. Opmerkelijk is dat Timmermans de afgelopen weken driemaal optrad bij P&W. Als buitenlandwoordvoerder zonder specifieke kennis van Egypte profileert-ie zich als staatsman met vergezichten en analyses. Op afstand van het Binnenhof. Het lijkt geen toeval, Timmermans wordt op het schild gehesen als nieuwe leider.

Rinus van Schendelen waarschuwde in april 2010 in de aanloop naar de verkiezingen dat de allochtonen binnen de PvdA de samenwerking met Leefbaar Rotterdam blokkeren. In de week daarvoor had de politiek leider van de PvdA in Rotterdamse Dominic Schrijer die de publicitaire bui al zag hangen, verkondigd dat het wel meevalt met die macht. Dat slechts 6 van de 14 raadszetels door allochtonen gekozen worden. Critici spreken van clientelisme binnen de PvdA.

De PvdA beseft dat door de overname van de allochtone stem sommige autochtonen afhaken. Da’s een probleem dat de PvdA loopt in de grotere steden. Wat andere partijen ook zou treffen als ze hiervan zo afhankelijk waren. Die overigens verre van eenduidig is en verdeeld is in religie en etniciteit. Tekenend voor de spanning binnen de PvdA is dat de Turkse Seyit Yeyden naar het Rotterdamse Feyenoord werd gestuurd om allochtone en autochtone PvdA’ers weer met elkaar in gesprek te brengen.

Op zich maakt het niet uit hoeveel allochtonen de PvdA vertegenwoordigt. Door interne scholing en kandidaatstelling kan dat gestuurd worden. Problematisch wordt het pas als de PvdA om electorale redenen de eigen traditie vergeet. Dan atomiseert de partij in deelbelangen. Dat proces is gaande. Maar nu het blijkbaar aan dynamiek wint vormt het een bedreiging voor het bestaan van de partij.

Het is aan de politieke leiding van de landelijke PvdA om schoon schip te maken en alle leden die het sociaal-democratische gedachtengoed niet ondersteunen uit de partij te gooien. Het is verstandig om het sociaal-democratische gedachtengoed weer centraal te stellen. Electoraal opportunisme is een doodlopende weg. Maar het wil maar niet lukken.

Met verwijzing naar waarden als ontplooiing, solidariteit, gelijke rechten van man en vrouw, scheiding van kerk en staat heeft de PvdA altijd universele waarden uitgedragen. Daarin heeft de PvdA maatschappelijk een positieve rol gespeeld die verder reikte dan het partijbelang. Het zou jammer zijn als het dit zou opgeven en zich zou terugtrekken op deelbelangen. Het verliest dan ook de pretentie van brede volkspartij. Het is aan de PvdA om te beslissen over de eigen toekomst.

Achteraf gezien is het jammer dat de vernieuwer Bos zijn kansen niet heeft durven pakken. Door gebrek aan durf en ambitie is-ie gestruikeld over olifanten als Wallage en Vogelaar die op de rem stonden. Binder Job Cohen kan evenmin snijden en doorpakken. Samenbinden staat haaks op het sociaal-democratisch gedachtengoed als het omwille van het binden wegkijkt voor onrecht.

De PvdA als bestuurderspartij kent vele ongerijmdheden. Zelfs half-criminele PvdA’’ers die de fout ingaan worden vanwege hun etniciteit en electorale wervingskracht in genade aangenomen. Het opportunisme is lachwekkend. Zoiets wordt gezien en maakt de geloofwaardigheid en legitimiteit van de PvdA er niet groter op. Dit sluipende proces ondermijnt de kredietwaardigheid. Centrale sturing ontbreekt.

De PvdA is voor Nederland onbelangrijk. Als vehikel voor functies en subsidies kan het gemist worden. Maar het zou jammer zijn als het sociaal-democratisch gedachtengoed verdween uit Nederland. Het kan elders ondergebracht worden. Want een geloofwaardige socialistische partij hoort thuis in de Nederlandse politiek. Jammer is dat de huidige PvdA daar steeds minder in voorziet. Het is aan de PvdA om te kiezen: hervormen of verdwijnen in overbodigheid.

De wisseling van Bos door Cohen werd door beide heren drie jaar voorbereid. Uruzgan werd begin 2010 als aanleiding aangegrepen om te breken. Bos had de strijd om de vernieuwing binnen de partij verloren en was hierdoor blijven zitten met een flets profiel dat niemand aansprak. De opkomst van Cohen wijst op een duik terug in het verleden van het multiculturalisme. Hoewel Cohen slim en aardig genoeg is om dat te verhullen.

Steun van de media verlengt de doodsstrijd van de PvdA. Andere partijen met zoveel ongerijmdheden, tegenstrijdigheden, vaagheden, wantoestanden, bestuurlijke arrogantie en zelfs half-criminelen onder de kaderleden waren al lang in de openbaarheid afgeserveerd. Het manco van de Nederlandse media is dat de PvdA met een andere maat wordt gemeten. Omdat de partij steeds wordt bevestigd in haar eigen schijnwerkelijkheid werkt deze steun averechts.

De PvdA kent twee kroonprinsen, Frans Timmermans en Eberhard van der Laan. Van der Laan gebruikt als enige politicus taal om de kloof tussen burger en politiek te verkleinen. Taalverwerving en taalbeheersing zijn een noodzakelijke voorwaarde voor de bewustwording en participatie van burgers, maar niet minder voor de emancipatie van de politicus zelf. Van der Laan excelleert in taal. Hij was het enige kabinetslid van Balkenende IV dat niet meeging in de betutteling en inperking van burgerrechten. Er zelfs afstand van nam.

Als burgemeester van Amsterdam zit de ideale opvolger van Job Cohen vast in Amsterdam. Hij kan nog niet overstappen. Daarom komt Frans Timmermans in beeld. Aan hem kleeft opportunisme. De neerbuigendheid van Timmermans wordt elitair genoemd en die van Van der Laan realistisch. Da’s het verschil. Als Timmermans zich echter de komende jaren voegt in de lijn die Van der Laan vanuit Amsterdam schetst, dan kan de PvdA terugkeren naar het eigen gedachtengoed.

Foto: Spare Time (1939) van Humphrey Jennings.