Wanneer wist Amerikaanse overheid van samenwerking van Trump met Kremlin?

In 2019 verscheen het rapport van speciale aanklager Robert Mueller over de relatie van toenmalig president Trump met de Russische Federatie. De vraag was of er sprake was van georkestreerde samenwerking (‘collusion’) of samenzwering (‘conspiracy’).

Toenmalig justitieminister Willam Barr bespeelde de media door in zijn misleidende samenvatting van het Mueller-rapport een bewust verkeerde interpretatie van de conclusies te geven in die zin dat de aard van de samenwerking werd afgezwakt. Goedwillende Amerikaanse en internationale media trapten er massaal in. Na enkele dagen kwamen ze erop terug toen ze doorkregen dat ze zich hadden laten misleiden, maar toen was Trump uit de gevarenzone doordat de angel uit het rapport was gehaald. Aanklager Mueller stelde zich volgens critici te afstandelijk op. Rechtse media hielden vast aan de ingekleurde Barr-versie van het Mueller-rapport en herhaalden dat er geen samenwerking tussen Trump en het Kremlin was geweest. Ofwel, Trump had volledig op eigen kracht zonder hulp van de Russen Hillary Clinton verslagen. Met de ombudsman van NRC had ik een uitwisseling van gedachten over de berichtgeving.

In augustus 2020 verscheen deel 5 (Counterintelligence Threats and Vulnerabilities) van de Senate Intelligence Committee over de samenwerking van Trump met het Kremlin in 2016 (Bipartisan Russia Report). Opvallend is dat het de bevindingen van het Mueller rapport over de samenwerking met het Kremlin bevestigt en zelfs nog verder gaat. Muellers rapport had als invalshoek het zoeken naar crimineel gedrag, terwijl dit rapport journalistieker van opzet is. Daarom hoeft de lat minder hoog gelegd te worden omdat daartoe geen juridische noodzaak is. Zodat er twee rapporten waren die onder voorzitterschap van Republikeinen zijn geschreven die de samenwerking van Trump met het Kremlin in de campagne van 2016 ondubbelzinnig bevestigden.

Dat het Senaats-rapport of dat van Mueller tot de conclusie samenwerking of collusion kwam zou te maken kunnen hebben met twee factoren. 1) Trumps campagnemanager Paul Manafort werkte via zijn rechterhand Rick Gates samen met de Russische geheime agent Konstantin Kilimnik van de militaire inlichtingendienst GRU en voorzag hem van gedetailleerde data. Maar wat Kilimnik hier vervolgens mee deed werd niet geopenbaard door de Amerikaanse overheid. Bereikte het het Kremlin? Beide rapporten legden de obstructie bloot van president Trump, Manafort en adviseur Roger Stone die logen over hun samenwerking met het Kremlin en de onderzoeken bewust hebben gedwarsboomd. 2) Trumps obstructie had tot gevolg dat de inlichtingendiensten niet volledig konden meewerken aan beide rapporten omdat Trump dit blokkeerde. Er was dus wel degelijk sprake van samenwerking van Trump met het Kremlin in de campagne van 2016, maar omdat de data erover niet werden vrijgegeven kon dat in beide rapporten niet hardgemaakt worden.

Onder de regering Biden is nieuwe informatie naar buiten gekomen die verband houdt met nieuwe sancties tegen de Russische Federatie en de rol van Kilimnik. Een persbericht van 15 april 2021 van het Amerikaanse ministerie van Financiën zegt: ‘Konstantin Kilimnik (Kilimnik) is a Russian and Ukrainian political consultant and known Russian Intelligence Services agent implementing influence operations on their behalf. During the 2016 U.S. presidential election campaign, Kilimnik provided the Russian Intelligence Services with sensitive information on polling and campaign strategy. Additionally, Kilimnik sought to promote the narrative that Ukraine, not Russia, had interfered in the 2016 U.S. presidential election. Melding van het feit dat Kilimnik, zoals overigens verwacht, de informatie doorspeelde aan het Kremlin is de missende schakel in de ketting Trump-Manafort-Gates-Kilimnik-GRU-Poetin. Inderdaad was er sprake van een direct contact tussen Trump en het Kremlin om samen te werken.

Talkhost Rachel Maddow vraagt in het fragment aan onderzoeksjournalist Michael Schmidt, de Washington correspondent voor de New York Times, wanneer de Amerikaanse inlichtingendiensten wisten dat Kilimnik de gevoelige informatie over de campagne van 2016 aan de Russische inlichtingendiensten had gegeven. Dat is de kernvraag. Het is onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse inlichtingendiensten in de betrekkelijk korte periode van drie maanden dat Biden president is deze informatie naar boven hebben gehaald. Het is waarschijnlijk bekende informatie die door druk van toenmalig president Trump de inlichtingendiensten niet mochten geven aan zowel het onderzoeksteam van speciale aanklager Mueller als de Senaatscommissie Inlichtingen. Het bestaande vermoeden dat Mueller en zijn team via onderminister Rod Rosenstein waren gewaarschuwd om niet door te bijten met zijn onderzoek omdat in dat geval Trump hem had ontslagen verklaart deels waarom deze informatie over de ketting Trump-Manafort-Gates-Kilimnik-GRU-Poetin enkele jaren verborgen kon blijven.

Onthullend rapport over samenwerking van Trump met Kremlin in campagne 2016. Het slaat in als donderslag bij onheldere hemel

Gisteren verscheen deel 5 (Counterintelligence Threats and Vulnerabilities) van de Senate Intelligence Committee over de samenwerking van Trump met het Kremlin in 2016 (Bipartisan Russia Report). Zoals Glenn Kirschner zegt is het in samenspraak tussen Republikeinen en Democraten gemaakt in de door de Republikeinen gecontroleerde Senaat. Voorzitter van de commissie is de Republikeinse senator Marco Rubio. Deze positie nam hij in mei 2020 van de Republikein Richard Burr over die vanwege voorkennis in het handelen van aandelen moest aftreden als voorzitter. Dit deel 5 was in mei 2020 klaar, zodat de rol van Rubio als voorzitter als klein of nihil ingeschat moet worden. In de tussentijd is het gecheckt door de inlichtingendiensten op vertrouwelijke informatie en nu pas vrijgegeven zodat het gepubliceerd kan worden.

In gewone tijden zou de inhoud belastend zijn voor een president die erin wordt onderzocht om hem stevig ter verantwoording te roepen. Maar de onthullingen en onregelmatigheden die Trump de publiciteit in slingert volgen zich zo snel op dat dit rapport niet voor opschudding zorgt die het anders zou teweegbrengen.

Opvallend is dat het de bevindingen van het Mueller rapport over de samenwerking met het Kremlin bevestigt en zelfs nog verder gaat. Muellers rapport had als invalshoek het zoeken naar crimineel gedrag, terwijl dit rapport journalistieker van opzet is. Daarom hoeft de lat minder hoog gelegd te worden omdat daartoe geen juridische noodzaak is. Overigens was ook speciale aanklager Robert Mueller een Republikein. Zodat er nu twee stevige rapporten zijn die onder voorzitterschap van Republikeinen zijn geschreven die de samenwerking van Trump met het Kremlin in de campagne van 2016 ondubbelzinnig bevestigen, evenals de sturende rol daarin van de Russische president Vladimir Putin om de presidentsverkiezingen van 2016 te ondermijnen.

Dat dit rapport of dat van Mueller niet tot de conclusie samenzwering of conspiracy komt, maar wel tot de conclusie samenwerking of collusion heeft te maken met twee factoren. De Russen vertrouwden het amateuristisch handelen van de leden van Team Trump niet volledig, zodat er geen verregaande afspraken konden worden gemaakt of min of meer officieel bezegeld. Maar Trumps campagnemanager Paul Manafort werkte samen met een Russische geheime agent van de militaire inlichtingendienst GRU en voorzag hem van gedetailleerde data waardoor het Kremlin wist hoe het zich optimaal in de campagne kon mengen. Het rapport legt ook de obstructie bloot van president Trump, manager Manafort en adviseur Roger Stone die hebben gelogen over hun samenwerking met het Kremlin en de onderzoeken bewust hebben gedwarsboomd.

David Cay Johnston: Allerbelangrijkste dat onderzoeken zouden moeten uitwijzen is hoeveel geld Trump van het Kremlin kreeg

Het volgende scenario ontrolt zich in de VS voor 2019 en 2020. President Trump zit in de laatste twee jaar van zijn eerste termijn. In november 2020 zijn de volgende presidentsverkiezingen. De kandidaten van beide grote partijen zijn nog niet aangewezen. Trump krijgt op dit moment voor het eerst te maken met onderzoeken die de financiële handel en wandel van zijn organisatie doorlichten. De verwachting is dat er maffia-achtige onregelmatigheden aan het licht zullen komen. Zoals witwasschema’s en doorsluizen van Russisch geld via Deutsche Bank of bankfraude en belastingontduiking. Ontmanteling van Trumps organisatie kan het resultaat zijn. Dat zijn van de ene kant onderzoeken in staten zoals New York die vanuit het Witte Huis niet zijn te stoppen en onderzoeken door commissies in het Huis van Afgevaardigden die onder Democratisch voorzitterschap staan waarvoor hetzelfde geldt. In het Huis heeft de Democratische voorzitter Nancy Pelosi afgelopen dagen verklaard dat ze niet voor een afzetting (impeachment) van Trump is, omdat hij de moeite niet waard is. Achterliggende gedachte is dat een Republikeinse meerderheid in de Senaat hiermee niet zal instemmen. Zo neemt Pelosi afstand van Trumps beeldvorming zodat hij zich niet als slachtoffer kan afbeelden en laat ze de onderzoeken het werk doen. Tevens probeert ze de heethoofden in haar partij te neutraliseren die Trump frontaal aan willen vallen, maar daarmee precies zijn agenda dienen. Het wachten is nu op de uitkomsten van de onderzoeken en de bekendmaking van Trumps crimineel handelen dat ook de Republikeinen in Huis en Senaat te erg vinden, mede omdat het hun kansen in de verkiezingen van 2020 zal schaden. Het wachten de komende tijd is op het doorprikken en leeglopen van de cult van Donald Trump.

Eindrapport van commissie Collins uit Lagerhuis beveelt onderzoek naar Russische inmenging in Britse verkiezingen aan

In 2016 werd de wereld opgeschrikt door twee gebeurtenissen: in juni in het Verenigd Koninkrijk de uitslag van het Brexit-referendum waarbij 51,9% stemde voor uittreding uit de EU en in november de verkiezing van Donald Trump tot Amerikaans president. De wereld is hier twee jaar later nog steeds niet van bekomen.

De uitslagen riepen niet alleen de vraag op hoe het had kunnen gebeuren, maar ook of het wel echt gebeurd is. Ging het bij nader inzien wel om geldige uitslagen die op een legitieme manier tot stand waren gekomen?

Die vragen werden wel opgeworpen, maar werden doelmatig gepareerd door de winnaars die de vragenstellers afschilderden als slechte verliezers. Waarbij het de vraag was met assistentie van wie deze verdedigingsmuur werd opgebouwd om kritische vragen over de legitimiteit te neutraliseren. Want het is consistent en logisch om te veronderstellen dat als er buitenlandse inmenging bij het Brexit-referendum en de verkiezing van president Trump bestond die eveneens zou bestaan om het onderzoek hiernaar te blokkeren of ruimschoots van desinformatie te voorzien. Omgekeerd beredeneerd bevestigt een continue desinformatie-campagne na 2016 over de legitimiteit van beide uitslagen dat er iets fundamenteels schort aan die legitimiteit.

Twijfel over de resultaten bestond vanaf het begin toen steeds meer berichten over Russische inmenging in de serieuze journalistiek opdoken, maar ook toen op 6 januari 2017 vlak voor het aantreden van Trump de Amerikaanse inlichtingendiensten het rapport ‘Assessing Russian Activities and Intentions in Recent US Elections’ uitbrachten. Met als kern: ‘We assess Russian President Vladimir Putin ordered an influence campaign in 2016 aimed at the US presidential election. Russia’s goals were to undermine public faith in the US democratic process, denigrate Secretary Clinton, and harm her electability and potential presidency. We further assess Putin and the Russian Government developed a clear preference for President-elect Trump.’

De aandacht ging hierbij uit naar president Trump die geen moeite spaarde om de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 te bagatelliseren en onderzoeken hiernaar tegen te werken. Toen na het ontslag door Trump van toenmalig FBI-directeur James Comey de toenmalige minister van Justitie Jeff Sessions de benoeming van een speciale aanklager naar de Russische inmenging door verantwoordelijk onderminister Rod Rosenstein niet blokkeerde was Trump ziedend. Speciale aanklager Robert Mueller ging in mei 2017 aan het werk en heeft talloze medewerkers van de Trump campagne aangeklaagd, van wie velen schuld hebben bekend. Ook Russen zijn aangeklaagd. Wanneer zijn eindrapport verschijnt is nog onduidelijk.

Inmiddels heeft het Huis van Afgevaardigden dat sinds januari 2019 een Democratische meerderheid heeft aangekondigd om het Rusland-onderzoek in breedte en diepte uit te breiden, naar onder meer de financiële achtergronden (witwassen via verkoop van vastgoed) van de Trump organisatie. Huis-commissies gaan de rode lijn over die Mueller niet over wilde of kon gaan. Het idee bij velen is dat voor de korte termijn de obstructie van het onderzoek door Trump en zijn medestanders relatief het makkelijkst te bewijzen is, maar ook dat de malversaties die de hechte verweving van Trump met de Russische maffia gedurende tientallen jaren aantonen Trump, zijn familie en zijn organisatie door ontmanteling voorgoed onschadelijk zal maken.

Zelfs als dat Maffia-achtig opereren van Trump aangetoond en door beide partijen geaccepteerd wordt en eindigt met afzetting (impeachment), dan wil dat nog steeds niet zeggen dat Trump zijn presidentschap op onregelmatige manier verworven heeft. Het is opvallend dat tot nu toe de Amerikaanse politiek terughoudend is geweest in het ter discussie stellen van de legitimiteit van Trumps presidentschap. Op progressieve Democraten als Maxine Walters na die over Trump zei ‘incapable of being a legitimate president’. Dat heeft te maken met de positie van een Amerikaanse president die volgens de grondwet een functie heeft die boven alle partijen verheven is. Maar als Trump de grondwet met voeten blijft treden zoals hij nu doet door op valse gronden de noodtoestand uit te roepen voor de bouw van een muur aan de grens met Mexico, dan beschadigt hij niet alleen de functie van het presidentschap, maar ook zijn eigen positie als president. Daarbij komt dat hij door samenwerking met het Kremlin de nationale veiligheid van de VS steeds meer op het spel zet.

De tegenprestatie van het Kremlin voor de hulp die Trump de Russen geeft kan niet anders dan hulp bij zijn verkiezing zijn. Quid pro quo, ofwel ‘voor wat, hoort wat’. Afgelopen jaren is hierover overvloedig bericht en is de rol van de Russische Trol-fabriek Internet Research Agency in Sint Petersburg en de sociale media overvloedig belicht. Het Wikipedia lemma ‘Russian interference in the 2016 United States elections’ geeft de details en bijna 500 voetnoten met verwijzing naar publicaties. Maar dan nog is het niet glashard aan te tonen dat Trump dankzij de inmenging van het Kremlin president is geworden. Het is zeer aannemelijk omdat de marges klein waren met slechts 77.000 stemmen verschil die in drie swing states (Pennsylvania, Wisconsin en Michigan) Trump over de drempel hielpen. Opmerkelijk is dat de Groene kandidaat Jill Stein die in december 2015 met Putin (en Mike Flynn) aan tafel zat in Moskou in twee van deze drie staten meer stemmen behaalde dan het verschil tussen beide belangrijkste kandidaten Clinton en Trump bedroeg.

Aandacht voor de legitimiteit van het Brexit-referendum is zowel in media als in politiek kleiner geweest dan de aandacht voor de legitimiteit van Trumps verkiezing tot president. Dat kan verklaard worden door de kortzichtigheid en chaos waarin de Britse politiek is beland waardoor het nog uitsluitend aandacht heeft voor zichzelf als partij, en het Brexit-proces. In de journalistiek hebben The Guardian en openDemocracy wel volop kritische aandacht besteed aan alle onregelmatigheden rond de Leave-campagne in het Brexit-referendum, en dan in het bijzonder de rol van miljonair en UKIP-sponsor Arron Banks. Lees hier de onderzoeken daarnaar van openDemocracy. Het vermoeden bestaat dat tegen de wet in Banks buitenlands (Russisch) geld heeft doorgesluisd en dat de Leave-campagne door oneigenlijke constructies meer besteed heeft dan wettelijk was toegestaan. Dat roept de vraag op hoe legitiem het Brexit-referendum is en de bijkomende vraag of dat geen tweede referendum rechtvaardigt die de onregelmatigheden uit 2016 kan overstemmen. Het ging om een kleine meerderheid van 1,270 miljoen stemmen op een totaal van 33,55 miljoen uitgebrachte stemmen.

Vandaag is het eindrapport ‘Disinformation and ‘fake news’: Final Report’ van de Digital, Culture, Media and Sport Commissie onder voorzitterschap van Damian Collins (Conservatieven) van het Britse Lagerhuis verschenen waaruit hierboven enkele afbeeldingen zijn te vinden. Paragraaf 273 is een oproep aan de regering May om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de Russische inmenging bij de algemene verkiezingen van 2017, het Brexit-referendum van 2016 en het Schotse referendum in 2014. De toelichting waarom dat gewenst is leest als een waslijst van onregelmatigheden en een relativering van de legitimiteit van de uitslag van deze verkiezingen, waaronder het Brexit-referendum. Het leest ook als een verwijt aan de regering May waarom het niet net als in de VS onafhankelijke onderzoeken heeft ingesteld naar de Russische inmenging bij verkiezingen. Het lijkt erop dat het Verenigd Koninkrijk een fikse achterstand heeft opgelopen bij de VS dat door benoeming van speciale aanklager Robert Mueller al sinds mei 2017 diepgaand onderzoek verricht. Wat ook als les voor de toekomst onderzocht kan worden benoemt de commissie Collins pijnlijk en onomwonden: ‘buitenlandse beïnvloeding, desinformatie, financiering, manipulatie van kiezers en het delen van gegevens’.

Foto’s: Schermafbeeldingen van delen uit het eindrapport ‘Disinformation and ‘fake news’: Final Report’ van de Digital, Culture, Media and Sport Commissie van het Britse Lagerhuis, publiekspublicatie 18 februari 2019.

Onenigheid of verlichten van Amerikaanse sancties klap of winst voor Oleg Deripaska is

Soms kent een kwestie twee tegenoverstelde meningen en is het lastig uit te maken welke overeenkomt met de waarheid. Neem de sancties tegen de bedrijven van de Russische oligarch Oleg Deripaska die nauwe banden onderhoudt met het Kremlin. Aluminiumbedrijf Rusal is daarvan het belangrijkste. Die sancties werden in april 2018 ingesteld en nu heeft de regering Trump bij monde van Minister van Financiën Steve Mnuchin het voornemen om die sancties tegen de bedrijven te verlichten. Sancties tegen de persoon Deripaska zijn niet aan de orde, die blijven in stand. The Bell zette de feiten in bovenstaand artikel van 21 december 2018 op een rijtje. Deripaska heeft in 2018 zijn belang in Rusal afgebouwd en de controle erover opgegeven.

Tegen de opheffing kwam veel kritiek van vooral Democraten in het Huis van Afgevaardigden die sinds begin dit jaar daar de meerderheid hebben. Zij vroegen Mnuchin hierover in een hoorzitting van 10 januari 2109 om opheldering en zeiden achteraf geen voldoende verklaringen te hebben gekregen. De termijn van 30 dagen om bezwaar te maken tegen de opheffing wordt waarschijnlijk verlengd, zodat het debat erover kan worden voortgezet.  Overigens kwam tegen het instellen van de sancties in april 2018 veel kritiek van bedrijven in de EU vanwege de stop op de import van goedkoop ruw aluminium vanuit de Russische Federatie.

Via Trumps toenmalige campagneleider Paul Manafort wordt Deripaska in verband gebracht met de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Door onderzoeken van onder andere speciale aanklager Robert Mueller en onthullingen van nieuwe feiten die wekelijks de publiciteit halen breekt de conclusie steeds meer door dat Trump die verkiezingen enkel en alleen in het Electoral College heeft gewonnen door samen te zweren met de Russische regering van Vladimir Putin. De contacten tussen het Team Trump en het Kremlin liepen via tussenpersonen als Paul Manafort, zijn rechterhand Rick Gates, zijn Russisch-Oekraïense assistent en GRU-medewerker Konstantin Kilimnik en oligarchen als Deripaska. Kortom, Deripaska staat in Washington niet in een goed daglicht. Niet bij Democraten en evenmin bij Republikeinen.

In een item over deze kwestie in de aflevering van haar show van 10 januari 2019 neemt Rachel Maddow het standpunt in dat minister Mnuchin onvoldoende uitleg gaf op kritische vragen over het voornemen van de Amerikaanse regering om de sancties te verlichten. Dat kan zo zijn en betekent vooral dat Mnuchin dit dossier onvoldoende in de vingers heeft. In een persconferentie na afloop van de hoorzitting beweerde hij overigens dat hij deskundigen had meegenomen die de gedetailleerde vragen beantwoordden. Rachel Maddow lijdt met haar invalshoek aan kortzichtigheid. Die is zuiver partijpolitiek is en kijkt niet verder dan wat er in Washington DC gebeurt. Ze gaat niet in op achtergronden voor de opheffing van de sancties. De associatie van de ‘foute’ Deripaska die eraan mee heeft geholpen de VS op te zadelen met de incompetente en pro-Russische Trump is nog geen verklaring voor de werking en de eigendomsstructuur van het bedrijf Rusal en de economische dynamiek van sancties. Vanwege de constante stroom leugens van Trump en zijn dagelijkse afleidingen voor het Rusland-onderzoek is haar wantrouwen gerechtvaardigd, maar verantwoorde journalistiek moet zich niet laten verleiden hetzelfde te doen wat Trump doet. Namelijk de feiten ondergeschikt maken aan meningen.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Lifting some sanctions is a boost for the Russian market, blow for Deripaska’ van The Bell, 21 december 2018. Zie hier over de achtergrond van The Bell dat zich vergelijkt met onder meer Axios. 

Trump oogt kwetsbaar en wordt nog beschermd door zijn functie. Maar dat kan veranderen en hoeft geen blijvende garantie te zijn

President Trump die het van zijn imago van bravoure en onkwetsbaarheid moet hebben is door recente juridische uitspraken kwetsbaar geworden. Zijn presidentschap dat nu halverwege de termijn van vier jaar is zakt in elkaar. Het ontrafelt, zoals Amerikanen zeggen. Het is gesleten en zal de komende twee jaar verder slijten. Mede door een Democratische meerderheid in het Huis van Afgevaardigden dat dagvaardingen zal sturen naar Trump en zijn naast kring van (ex)-medewerkers en familieleden. Ook steeds meer Republikeinen nemen afstand van deze besmette en onhandelbare president. Vraag is of de president in een juridische procedure aangeklaagd of in een politieke procedure afgezet kan worden. Dat laatste wordt verhinderd door een ongeschreven regel, niet door de wet. Zo resteert uiteindelijk een Catch-22 situatie over Trumps positie waar het Hooggerechtshof zich over kan buigen. Als blijkt dat de president door de overtreding van de wet zijn functie heeft veroverd en hij er feitelijk geen recht op heeft, wat weegt dan het zwaarst: de functie van de zittende president of de wetsovertreding? Hoe dan ook is de verwachting dat Trump na zijn presidentschap juridisch aangeklaagd wordt door de rechtbank van het Southern District van de staat New York. Want hij is een crimineel die misdaden heeft begaan en nu alleen nog door zijn functie wordt beschermd. Ook dat versterkt het beeld dat de president aangeschoten wild is. Zijn bravoure is bombastisch en werkt steeds minder naargelang zijn positie schrijnender wordt. De race naar de bodem is ingezet. Het einde is in zicht.

Het is een cliché, maar de crisis van de westerse democratie biedt kansen. Hoe dan ook via herschikking van de politieke macht

Tegenstanders van de westerse alliantie beleven gouden tijden. In Frankrijk zorgen de protesten van de Gele hesjes voor instabiliteit en ondermijning van de positie van president Macron. Het Kremlin zou de protesten actief voeden via (sociale) media, aldus het Duitse t-online. De conservatieve commentator en anti-Trumpiaan Max Boot weet zeker dat het Kremlin deze protesten voedt. In het Verenigd Koninkrijk koerst premier May af op een nederlaag in het Lagerhuis in een stemming op 11 december over de Brexit. Wat de uitkomst ook is, de instabiliteit is immens in Westminster. De Britten zijn vooral met zichzelf bezig. Het is zelfs niet uitgesloten dat de radicaal-linkse, anti-Navo en anti-EU leider van Labour Jeremy Corbyn in 2019 May’s opvolger wordt. In de VS zijn er de onderzoeken naar de geheime samenwerking of zelfs samenzwering van president Trump en de rechtszaken tegen oud-medewerkers van hem (Manafort, Flynn, Cohen) door speciale aanklager Robert Mueller, lokale aanklagers (Southern District of New York) en grand jury’s. Trumps positie is kwetsbaar en een afzettingsprocedure in het Huis van Afgevaardigden komt naderbij omdat hij van misdaden wordt beschuldigd en daarop of juridisch of politiek geantwoord moet worden. Een patstelling en een constitutionele crisis dreigt waarbij Trump van geen wijken wil weten, maar hij evenmin nog krachtig en gecoördineerd kan handelen.

Of het aan het meesterschap van kanselier Angela Merkel te danken is dat Duitsland tot nu toe de dans ontspringt van de maatschappelijke onrust en het opdringen van linkse en rechtse populisten is de vraag. Duitsland is een tamelijk decentraal geleid land waar de regio’s veel autonomie hebben. Maar waar in het Verenigd Koninkrijk dezelfde autonomie van Schotland, Wales of Noord-Ierland zich tegen de centrale macht keert, lijkt dat in Duitsland (nog) niet het geval. Daarnaast gaat het in Duitsland economisch goed en is de welvaart evenwichtiger verdeeld dan in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk of de VS waar meer echte armoede onder de bevolking heerst. Nederland gaat het als Duitse ‘buitenprovincie’ vergelijkbaar goed als Duitsland.

Dat buitenlandse agitatoren kunnen inbreken in westerse samenlevingen is een teken aan de wand. Het middel daartoe is propaganda van buitenlandse media die in het Westen sociale media als Facebook en Twitter gebruiken om hun desinformatie te verspreiden. Nog steeds zijn deze Amerikaanse techbedrijven niet bereid om hun journalistieke verantwoordelijkheid te nemen en vol in te zetten op het blokkeren van nepnieuws. Maar het is de voedingsbodem voor de desinformatie die het verschil maakt, niet het middel daartoe.

Het wordt al jaren als waarschuwing én voorspelling van de daken geschreeuwd dat het een wonder is waarom de bevolkingen van westerse landen zo apathisch blijven onder de verslechtering van hun positie. Sinds de jaren ’80 zijn de voorzieningen van de verzorgingsstaat afgebouwd, is de gelijkheid én het aandeel van de vergoeding voor arbeid in de samenleving afgenomen, en hebben grensoverschrijdende financiële instellingen en multinationals succesvol de macht gegrepen door de politiek op te kopen en zich door belastingontwijking en afspraken over belastingbetaling te verrijken en zich door die vinger in de pap boven de orde te plaatsen.

Wat in Frankrijk gebeurt hoeft geen verloren crisis te zijn als die tot iets goeds leidt. Met een nieuw Deltaplan en herschikking van de politieke macht. Het kan landen wakker schudden dat ze zich moeten versterken tegen de binnen- en buitenlandse vijanden die erop uit zijn om de EU te ondermijnen. Maar streven naar autonomie, zelfbewustzijn en in het eigen algemeen belang handelen zijn niet altijd de randvoorwaarden van de EU. Dat maakt de afhankelijkheid van Russisch gas (Gazprom) via de aanleg van gaspijplijn Nord Stream II duidelijk die in tegenspraak is met het Third Energy Package van de EU. Deze tegenstrijdigheid is giftig omdat het bedrijven die de Europese politiek hebben gekaapt zijn die het energiebeleid bepalen. Dat is in een echte democratie onaanvaardbaar. Het is ook de vraag of de EU niet al door zowel binnenlandse verdeeldheid en dissidenten (Hongarije, Polen, Italië) of afhankelijkheid van multinationals en banken te ver is afgegleden om nog te redden in haar huidige vorm. Hoe dan ook kan het besef van urgentie dat westerse landen zelfstandig en hard moeten vechten voor het behoud van de eigen democratie krachten mobiliseren die nu nog slapen.

Foto 1: ‘Les investigations portent sur les conditions dans lesquelles certains comptes ont été créés ainsi que sur l’activité suspecte de sites. LP/Yann Foreix’ (‘De onderzoeken betreffen de voorwaarden waaronder bepaalde accounts zijn aangemaakt en de verdachte activiteit van sites’). Artikel ‘Gilets jaunes : enquête sur une possible ingérence étrangère’ (‘Gele hesjes: onderzoek naar mogelijke buitenlandse inmenging’) in Le Parisien, 8 december 2018. 

Foto 2: ‘Gilets jaunes’ met Russische vlag van de DNR op de Parijse Champs-Élysées in Fdesouche, 8 december 2018.

 

Rusland-onderzoek in laatste fase. De lijn van Trump naar Putin wordt verbonden door speciale aanklager Mueller: samenzwering

In de ‘lame duck’-periode tussen de tussentijdse verkiezingen van 6 november 2018 en het aantreden van het 116e congres op 3 januari 2019 volgen de onthullingen elkaar op. Door de media en met medewerking van betrokkenen die informatie lekken worden de punten verbonden, ofwel afzonderlijke gebeurtenissen komen in een oorzakelijk verband te staan. Zoals het de logica van de verhaalkunde betaamt gaat dat samen met vertragingen in de vorm van getuigen die dubbelspel spelen en liegen tegen de onderzoekers van de overheid. Met een president die dat proces elk moment dreigt te ondermijnen door de straf van de hem welwillende verdachten kwijt te schelden en de waarnemende minister van Justitie Matthew Whitaker die het werk van speciale aanklager Robert Mueller tracht te saboteren en verdonkeremanen. Uiteindelijk komt het verhaal rond en worden alle elementen zichtbaar. In het Huis met een Democratische meerderheid starten in 2019 de commissies vele onderzoeken. President Trump en het Witte Huis zijn definitief in de verdediging gedrongen.

Nu worden contouren ingevuld, relaties tussen waterdragers en opdrachtgevers verduidelijkt, en het masterplan waarneembaar. Zo ontstaat een doorgaande lijn vanaf president Donald Trump via zijn toenmalige campagneleider in 2016 Paul Manafort en Trumps vertrouweling Roger Stone naar Jerome Corsi die via de Britse UKIP (Nigel Farage en Ted Malloch) Wikileaks’ Julian Assange in Londen benadert die weer in contact staat met de Russische militaire inlichtingendienst GRU die aangestuurd wordt door de Russische minister van Defensie Sergei Shoigu en uiteindelijk opperbevelhebber en president Vladimir Putin. Ook de Brexit heeft overigens lijnen naar het verhaal van Trumps’ verkiezing. Er was niet zozeer sprake van ‘collusion’ (geheime verstandhouding), maar van ‘conspiracy’ (samenzwering) van toenmalig presidentskandidaat Trump met een buitenlandse mogendheid, te weten de Russische Federatie. Naar verwachting komt Robert Mueller spoedig met een reeks van dagvaardingen (‘subpoena’) waarin de punten voorgoed ingekleurd en verbonden zijn.

Jack Bryan praat met Bill Maher over zijn Putin/Trump-documentaire ‘Active Measures’

Jack Bryan maakte de documentaire ‘Active Measures’ over de samenwerking van de Russische president Putin met Donald Trump en de invloed ervan op de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Na de Canadese wereldpremière in april 2018 op het Hot Docs Canadian International Documentary Festival in Toronto beleefde de documentaire op 31 augustus 2018 zijn Amerikaanse première. Ter promotie gaat regisseur Bryan in gesprek met Bill Maher in diens show. Het is voor degenen die deze kwestie niet uitputtend hebben gevolgd een inzichtelijk gesprek dat in weinig minuten duidelijk maakt waar het in de kern om gaat in de relatie tussen Vladimir Putin en Donald Trump. Het is de uitruil ‘in het volle zicht’ tussen de mislukte en failliete vastgoedhandelaar Trump die gered wordt door de voormalige KGB-agent Putin, maar daarvoor zijn ziel verkoopt aan de duivel. En gewetenloos zijn land verraadt en in gevaar brengt. Een klassieke tragedie.

Foto: Affiche van de documentaire ‘Active Measures’ (2018).

Rachel Maddow doet verslag van Rusland-onderzoek van Robert Mueller: Sam Patten bekent schuld in connectie met Oekraïne

In haar show van 31 augustus 2018 verbindt Rachel Maddow de punten en loopt met ons door het verhaal van de samenwerking van het Kremlin met het Team Trump. Ze maakt de hete adem voelbaar van speciale aanklager Robert Mueller in de nek van president Donald Trump. Directe aanleiding is de Republikeinse medewerker Sam Patten die schuld heeft bekend als een ongeregistreerde buitenlandse agent die werkzaam was voor de Russisch-Oekraïense president Viktor Janoekovitsj die na een opstand in 2014 naar de Russische Federatie vluchtte. Patten was verbonden aan Trumps voormalige campagnedirecteur Paul Manafort die op 21 augustus geleden werd veroordeeld voor fraude en belastingontwijking. Manafort wacht in Washington DC in september een volgende zaak die focust op zijn lobbywerk voor Janoekovitsj. Aanklager Mueller neemt daar met de zaak Patten in zekere zin een voorschot op. Het gerucht gaat trouwens dat Paul Manafort vanwege schuldvermindering ook wilde samenwerken met justitie, maar daarvoor te lang wachtte en te veel vroeg.

In de Amerikaanse media werd afgelopen dagen gezinspeeld op een aanklacht tegen een grote naam zoals Donald Trump jr. omdat de ongeschreven regel is dat na Labor Day (eerste maandag in september) en tot de tussentijdse verkiezingen van 6 november de campagne niet verstoord en beïnvloed mag worden door politieke rechtszaken. Het idee was dat Mueller nu moest doorpakken. Maar de aanklager bepaalt zijn eigen tempo en laat zich niet afremmen of opjagen. Mueller liet zijn autonomie zien door zich niets aan te trekken van de loze claim van Trumps juridische publiciteitskanon Rudy Giuliani die 1 september als afronding voor de ‘Russia probe’ had gesteld. Die periode van Labor Day tot de verkiezingen is overigens geen harde regel en niets staat Mueller in de weg om iemand als consultant Roger Stone die op geen enkele manier formeel gebonden is aan Witte Huis of de Republikeinse partij nog voor die tussentijdse verkiezingen aan te klagen.

Men kan niets anders dan bewondering hebben voor de Amerikaanse journalistiek die nauwgezet, inzichtelijk en koersvast verslag doet van KremlinGate, het onderzoek van Mueller en alle reacties erop vanuit het Witte Huis. Deze media weten dat ze onder vuur van Trump en zijn waterdragers liggen en zich het beste kunnen verdedigen met goede journalistiek. Allerlei kwaliteitsmedia dragen bouwstenen aan waar andere media weer op voortbouwen. Rachel Maddow verbindt alle punten en loopt nu al langer dan een jaar dagelijks met ons door dit verhaal dat op die manier levend, zichtbaar en relevant blijft. De nachtmerrie wordt gedocumenteerd.