Mansveld treedt af. Groot nieuws in Den Haag. Rijden treinen straks op tijd?

In Den Haag is het groot nieuws: staatssecretaris Wilma Manveld van Infrastructuur stapt op omdat ze de Kamer herhaaldelijk heeft voorgelogen. Dat is de conclusie van het rapport ‘De reiziger in de kou’ van de parlementaire enquêtecommissie Fyra onder leiding van CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg dat vandaag verscheen. In een verklaring waaraan ze haar aftreden aankondigt verwijst ze herhaaldelijk naar fouten die door haar voorgangers zijn gemaakt. In een rampdossier van jarenlang falend spoorbeleid. Het valt Mansveld moeilijk om van harte schuld te bekennen. Is het aftreden van een staatssecretaris groot nieuws?

Foto: Schermafbeelding van persverklaring van staatssecretaris Wilma Mansveld, 28 oktober 2015.

Advertentie

Kamer wil opheldering over moord en onderzoek Theo van Gogh

De Tweede Kamer vraagt opheldering van het kabinet over de uitlatingen van hoofdofficier van Justitie Frits van Straelen in Dossier Een Vandaag over de moord op Theo van Gogh. Op 2 november 2014 10 jaar geleden. De moordenaar zou niet alleen hebben gehandeld. PVV’er Geert Wilders is de woordvoerder. Vooral de reactie in een brief van 10 november 2004 van de ministers Donner (Justitie) en Remkes (Binnenlandse Zaken) aan de Tweede Kamer krijgt nu kritiek. Ze  verklaarden dat de AIVD goed werk had verricht. Maar hoe konden ze dat zonder diepgaand onderzoek zo snel en zeker weten? Vooral opmerkelijk is dat de Amsterdamse politie signalen had over de radicalisering van de moordenaar van Theo van Gogh die niet de AIVD bereikten, en gegevens van de AIVD niet de lokale politie bereikten. Is dat gebrek aan coördinatie binnen de veiligheids- en opsporingsdiensten onderhand geen reden voor een parlementaire enquête naar de moord op Theo van Gogh?

Sinds 2004 werden vele kamervragen over de kwestie gesteld, zoals hier. De wetmatigheid is dat steeds weer de antwoorden tekortschoten. De reportage van Een Vandaag met medewerking van filmproducent Gijs van de Westelaken valt moeilijk los te zien van de publiciteit voor de politieke thriller ‘2/11: Het Spel van de Wolf’ over de moord op Theo van Gogh die op 25 september in première gaat op het Nederlands Film Festival te Utrecht en op 2 november op televisie bij de VPRO is te zien. Een Vandaag reconstrueert verdienstelijk, maar biedt geen nieuwe inzichten. Het valt dan ook te betwijfelen of de Tweede Kamer deze keer verder komt.

Erik Staal (Vestia) kan niet buigen. Hoe armzalig is dat?

Het is vervreemdend, die Japanse bestuurders die schuld bekennen. Buigend met hun hoofd, totdat het er bijna afvalt. Zodat je als kijker vol bezorgdheid haast roept ‘hoho, zo diep door het stof gaan hoeft nou ook weer niet’. Dat omdat ze het incident in de kerncentrale niet hebben kunnen voorkomen of hun ondergeschikte dat verkeerd hebben ‘gehandeld’ of omdat de fabriek failliet is gegaan waaraan ze leiding gaven. Het diepste stof is voor deze buigers niet diep genoeg om doorheen te gaan om schuld te bekennen.

Wat een verschil met de Nederlandse bestuurder Erik Staal van woningbouwcorporatie Vestia. De veelverdiener houdt z’n hoofd recht. Hij zadelde Vestia door onverantwoord beleid op met een schuld van bijna 2 miljard euro. Maar ging er toch nog met een vergoeding van 3,5 miljoen vandoor. Na alle gemaakte fouten is Staal niet tot inzicht gekomen. Onbereikbaar in z’n eigenwaan en verbeelding die hem ervan weerhouden schuld te bekennen en verantwoordelijkheid te nemen. Om de gedupeerden troost te geven. Erik Staal kan niet buigen. Da’s tragisch omdat hij zo geen afstand kan nemen van z’n eerdere fouten. Erik Staal is het inzicht voorbij.

Foto: Bestuurders van Tepco weten hoe ze moeten buigen, 2011.

Zet Tweede Kamer streep door het JSF-project?

UPDATE: GroenLinks kamerlid Arjan El Fassed overweegt een motie van wantrouwen tegen minister Hillen. Volgens El Fassed schoffeert Hillen een kamermeerderheid die wil stoppen met de JSF. Hillen wil doorgaan ondanks een parlementaire meerderheid tegen het JSF-project. SP’er Jasper van Dijk ziet daar een belediging van de democratie in. Vraag is wat minister Hillen behelst om een kamermeerderheid naast zich neer te leggen. De opstelling van premier Mark Rutte roept vragen op als-ie Hillen niet snel tot de orde roept. 

De opstelling van CDA-minister Hans Hillen van Defensie over de JSF is een extra reden om niet op het CDA te stemmen. Voor nu.nl stapelt-ie leugen op leugen over de noodzaak van aanschaf en compensatie. Wat-ie zegt is onaantoonbaar en bangmakerij, kortom een afleiding voor een debat over de JSF. De Nederlandse defensie-industrie NIFARP denkt een winst van 10 miljard euro te maken op de JSF als Nederland er 14,6 miljard euro instopt. Maar Hillen geeft toe dat deze compensatie niet gegarandeerd is en dat het uiteindelijk niet daarom, maar om het toestel gaat. Tegelijk snoeit Nederland 37 miljoen euro op ruimtevaart en brengt zo het positie van Nederland in het Noordwijkse ESA in gevaar. Een industrie die veel grotere uitdagingen en kansen kent.

In de Tweede Kamer tekent zich een meerderheid af tegen de aanschaf van de JSF. Op 5 juli is er een debat over de opvolger van de F-16. Bij de tegenstanders SP, Partij voor de Dieren, GroenLinks en PVV voegt zich ook de PvdA. Naar verluidt dient deze partij een motie in. Deze meerderheid kondigde zich al in maart aan.

Lobbyist NIFARP noemt het besluit dramatisch. Beoogde compensatie voor de Nederlandse defensie-industrie blinkt uit in vergezichten en verwachtingen. Maar als die defensie-industrie een tegenslag moest incasseren en bij moest dokken dan ging het piepen. Zoals PvdA-kamerlid Angelien Eijsink terecht opmerkt zijn er ‘géén onomkeerbare verplichtingen aangegaan voor de aanschaf van de JSF.’ Dus het staat de Tweede Kamer vrij om uit het project te stappen. Zonder besluit en met aanschaf van twee testtoestellen werd Nederland de laatste jaren het project ingetrokken. Op deze salamitactiek had de Algemene Rekenkamer al in 2011 kritiek.

Het is een verstandig besluit om te stoppen met een onbeheersbaar en slecht geleid project dat ook in de VS kritiek krijgt. De bestuurlijke onzorgvuldigheid om zonder besluit een project in te rommelen is ons land onwaardig. De argumenten van minister Hillen en de NIFARP kunnen omgedraaid worden. Tijdens de crisis kan Europa zorgen dat er geen miljarden naar de VS verdwijnen. Defensie moet niet verwaarloosd worden, maar de JSF is geen noodzaak. Nooit is aangetoond waarom Nederland het toestel moet aanschaffen. De overheid is geen verlengstuk of omwisselproject van het bedrijfsleven, maar een apparaat voor de burgers.

Foto: Majoor Mike Rountree, (midden) toont studenten een US Marine F-35B Joint Strike Fighter Jet tijdens een roll-out ceremonie op Eglin Air Force Base in Florida, 24 februari 2012.

Parlementaire meerderheid voor stoppen met JSF-project

GroenLinks wil een parlementaire enquête over de JSF. Het Amerikaanse toestel waarvan de afgelopen dagen in het nieuws kwam dat het opnieuw duurder is geworden. Nu komt het op 61,5 miljoen euro per toestel. Kamerlid Arjan El Fassed stelt tijdens het voortgangsdebat op 5 juli vragen over de oplopende kosten, vertragingen en de technische problemen in het JSF-programma. De partij rekent erop dat andere kritische partijen de roep om een enquête steunen. Eigenlijk wil GroenLinks het liefst uit het JSF-project stappen.

De SP bedient GroenLinks op haar wenken en stelt voor om op 5 juli uit het JSF-project te stappen. Angelien Eijsink van de PvdA steunt GroenLinks evenmin in een roep om een enquête omdat er geen besluit genomen is. Nederland heeft twee testtoestellen voor ongeveer 250 miljoen euro aangeschaft. Onder Balkenende IV stemde de PvdA in met het eerste toestel, en in 2011 kocht de regering-Rutte definitief het tweede toestel.

Voor Nederland is de goedkoopste strategie om het verlies te nemen en nu uit het JSF-programma te stappen. Ondanks de lobby van VVD en CDA. De PVV draaide als gedoogpartner door voor het tweede testtoestel te stemmen. Maar de PVV is nog steeds tegen aanschaf van de JSF. Uit het kamerdebat van afgelopen maart 2012 blijkt dat een meerderheid van PvdA, PVV, SP, GroenLinks en PvdD ervoor is om uit het JSF-programma te stappen. D66 is kritisch op het beste toestel voor de beste prijs. Duidelijk is dat dit niet langer de JSF is.

Foto: Minister van Defensie Hans Hillen met schaalmodel van JSF, 2011