‘Politici en opiniemakers geven (bijna) nooit toe dat ze het bij het verkeerde eind hebben gehad, een dreiging hebben onderschat, of hun eigen kunnen overschat. Zo zal geen enkele politicus toegeven dat de introductie van de euro verkeerd is verlopen. En zo horen we geen mea culpa nu de dreiging van islamitisch terrorisme toeneemt.’ Aldus Peter van der Ham in de NRC van afgelopen maandag die ondertekende met ‘verbonden aan Instituut Clingendael in Den Haag’. Die ondertekening mag niet van directeur Ko Colijn van Clingendael, omdat het onderwerp buiten de focus van Clingendael zou vallen en niet aansluit bij wat Van der Ham daar doet. Zijn expertise is: Security and Terrorism, Diplomacy and Foreign Affairs, Global Issues and Asia.
Wat doet volgende zinsnede in een opinieartikel van Adriaan Schout dat twee jaar geleden in NRC verscheen: ‘Landen zijn politiek en economisch dermate gebonden aan de EU dat exitopties hooguit leuk zijn voor de borreltafel en PVV-vergaderingen.’ En wat te denken van Adriaan Schout en Arnout Mijs in hun evaluatie van verkiezingsprogramma’s van Nederlandse politieke partijen in de bundel Rijk achter de dijken? (2012): ‘Behalve de eenzijdige PVV – uit de euro en de EU – zijn de andere partijen inclusief de SP genuanceerder, maar desalniettemin met de nodige EU-kritische ondertonen.’ Kortom, publicaties van Clingendael gaan niet altijd uitsluitend over internationale betrekkingen en zien af van evaluaties en kwalificaties van Nederlandse politieke partijen. Want om Nederland te duiden is het soms nodig om in te gaan op de binnenlandse situatie vanuit een perspectief van binnenuit. Wat Peter van der Ham in genoemd opinieartikel in NRC doet.
Een specialisme van Van der Ham is veiligheid en terrorisme en dat thema werkt hij in genoemd artikel uit: ‘PVV-leider Wilders waarschuwt sinds jaar en dag voor de dreiging van het islamitisch terrorisme. En terwijl terroristen met de koran in de hand moorden, blijven alle links-liberale partijen volhouden dat dit niets met de islam te maken heeft.’ Wellicht had hij er beter aan gedaan minder accent te leggen op de Nederlandse partijpolitiek om directeur Colijn geen aanleiding te geven voor zijn terechtwijzing. Maar da’s een kwestie van maatvoering. Zijn artikel gaat wel degelijk over veiligheid en terrorisme. Het legt directe verbanden met internationale ontwikkelingen in Duitsland, Turkije, Jemen, de Golfstaten en Saoedi-Arabië.
Is het censuur van Colijn? Nee, maar hij is wel selectief in het handhaven van de regels en het naar buiten treden met een terechtwijzing. In andere gevallen ziet hij overtredingen door de vingers. Waarom Colijn in het geval van Van der Ham wel op zijn strepen staat is de vraag. Colijn had dit binnenskamers op kunnen lossen. Clingendael wordt niet beschadigd. Het laatste woord is aan Van der Ham: ‘Ten slotte moet de haat jegens de persoon Geert Wilders niet worden onderschat. Links-liberaal Nederland laat zich voorstaan op de eigen tolerantie en ruimdenkendheid, die echter abrupt ophoudt wanneer het over Wilders en de PVV gaat. Nu de PVV gelijk lijkt te krijgen over de groeiende dreiging van de islam, wordt er nog een tandje bijgedaan om Wilders te marginaliseren en demoniseren. Deze strategie dient tevens om de PVV-achterban te intimideren.‘
Foto: Schermafbeelding van verklaring ‘Reactie opiniestuk NRC Handelsblad 26 januari 2015’ van Instituut Clingendael.