Wat is de rol van de Russische maffia bij de keuze voor Sochi?

Dat Sochi een verkeerde keuze was voor de Olympische Winterspelen is onderhand op vele manieren duidelijk. Da’s hoogst schadelijk voor de Olympische beweging. Nu zijn er weer geruchten over betrokkenheid van de Russische maffia bij de uitverkiezing. Naast de haperende democratisering in Rusland en de anti-homowetten die ook de Olympische sporters treffen. En de extreem hoge kosten, de corruptie die met de bouw van accomodaties samengaan, de vernietiging van sociale infrastructuur en natuur en een onlogisch subtropisch klimaat als locatie. Daar bovenop de dreiging van terrorisme. De Britse oud-ambassadeur in Oezbekistan en mensenrechtenactivist Craig Murray noemt de Oezbeekse Gafur Rakhimov een gevaarlijke gangster. Bizar.

Advertentie

Petitie: Geen koning en premier naar Sochi. Het houdt niet op

Het blijft regenen. Niet alleen uit de hemel, maar ook in de publieke opinie. Het regent petities tegen de zware Nederlandse delegatie naar de Olympische Spelen in het Zuid-Russische Sochi. Vorige week nog de petitie ‘Rutte niet naar Sochi‘, vandaag het COC dat de regering en de Tweede Kamer in een petitie oproept ‘Geen koning en minister-president naar de Winterspelen‘. Want: ‘De Nederlandse delegatie naar de Winterspelen zou een van de zwaarste ter wereld zijn. Landen als de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Canada en België sturen uit protest geen staatshoofd of regeringsleider naar Sotsji’.

Het lijkt allang niet meer alleen te gaan om de aanwezigheid van premier, koning en minister van Sport in Sochi. Op het prestigieuze feestje van president Putin dat wat mag kosten: 50 miljard euro. Een hoog bedrag dat buiten alle proporties is. Het gaat er ook niet meer om dat Rutte de rechten van lesbiennes, homo’s, bi’s en transgenders onvoldoende zou steunen. Want hoe valt dat te kwantificeren? Het gaat er intussen steeds meer om dat premier Rutte en de kabinetsleden niet kunnen uitleggen waarom Nederland zo’n zware delegatie stuurt. Premier Rutte is in de politieke fuik gezwommen waaruit geen ontsnappen meer mogelijk is.

Vanwege de machtsverhouding tussen Rusland en Nederland en de assertieve politiek van Rusland om Europa op de eigen schendingen van de mensenrechten aan te spreken is op voorhand duidelijk dat Rutte met z’n kritiek op de mensenrechtensituatie in Rusland niks kan bereiken. En hij weet dat iedereen dat weet. Wat z’n argument om juist vanwege die opdracht naar Sochi te gaan niet alleen onwaarachtig en onwaarschijnlijk maakt, maar ook surrealistisch. Ruttiaans geklets voor de bühne. Als een Hans Klok die uit de boeien dondert en lachend zegt dat dat de bedoelde twist was. Echt elastisch. Maar ongeloofwaardig voor een politiek leider.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Geen koning en minister-president naar de Winterspelen van het COC op change.org.

NRC mist de nuance met kritiek op delegatie in Sochi: dubbele moraal

Moet Nederland niet met een zware delegatie naar de Olympische Winterpelen van Sochi gaan vanwege de homorechten? Zelfs politici van VVD en PvdA spreken zich er tegen uit. Hoewel ze niet in het kabinet zitten dat tot nu toe de rijen gesloten houdt. Ook mensenrechtenactivisten en bezorgde burgers zijn kritisch. NRC steunt in een commentaar van 13 januari de beslissing van premier Rutte om zo zwaar mogelijk vertegenwoordigd te zijn. Da’s een politieke stellingname die verdedigbaar is. Met goede argumenten.

Maar precies daar maakt de NRC er een potje van. Van de argumentatie klopt weinig omdat het commentaar de tegenstanders een dubbele moraal verwijt: ‘Gelet op de vele culturele en andere uitwisselingen in het Nederland-Ruslandjaar en de economische belangen die er ook toen werden gediend, getuigt die kritiek vooral van een dubbele moraal.’ Maar dat klopt niet. Want de tegenstanders die tegen een zware delegatie zijn spraken zich ook uit tegen het Ruslandjaar en ageren al jaren tegen het mensenrechtenbeleid van Putin. Zoals NRC-columnist Bas Heijne. Als iets deze tegenstanders te verwijten valt dan is het hun weinig flexibele en vasthoudende opstelling. Niet het opportunisme en de dubbele moraal die de NRC er meent in te lezen.

Dat een commentator van NRC in de eigen ivoren toren de rust meent te bewaren door tegen de mode van de dag in te gaan valt te prijzen. Niet in het minst omdat het het debat verbreedt. Maar er zijn grenzen aan de middelen om dat gelijk te halen en anderen het ongelijk toe te bedelen. Hoewel er in zakenwereld en politiek opportunisten zijn die hun protest als handelswaar in onderhandelingen inzetten. Maar het is een andere nuance om alle tegenstanders van een zware delegatie een dubbele moraal te verwijten. Het publieke debat anders weergeven en inkleuren dan het in werkelijkheid is gevoerd is ongelukkig omdat het niet bij een afstandelijke analyse past. Plat gezegd, de NRC zakt door de poten omdat het de feiten verkeerd voorstelt. 

Zie hier voor de filmverslagen van VICE.

Nederland valt uit de toon als Rutte naar Sochi gaat. Protest!

Update 12 januari: Eurocommissaris Neelie Kroes vindt de Nederlandse regeringsvertegenwoordiging bij de Olympische Winterspelen in Sochi wel erg zwaar. ‘Dit is de zwaarste delegatie die mogelijk is’, zei de VVD-prominent in het tv-programma WNL op Zondag. ‘Het kan ook een onsje minder’, zegt zij. Bron: NOS. Ook VVD’er en oud-kamervoorzitter Frans Weisglas spreekt zich uit tegen het zenden van een zware delegatie:

Er is veel kritiek op het besluit van premier Rutte om met een zware delegatie de Olympische Winterspelen in het Russische Sochi te bezoeken. Naast minister Edith Schippers reizen onder meer koning Willem-Alexander en hijzelf af. De harde opstelling van Rutte valt uit de toon. De kern van de kritiek is dat Nederland hiermee geheel onnodig een politiek signaal afgeeft en de pro-Putin show steunt. Karen Zandbergen omschrijft het in Trouw duidelijk: ‘Nederland valt uit de toon bij terughoudendheid buurlanden‘. Amnesty International is zoals verwacht ook kritisch om met een zware politieke afvaardiging te gaan: ‘Het risico is dan ook groot dat het feit dat de koning wél gaat, door het Russische regime als steun in de rug zal worden gezien en uitgedragen.‘

De fout die premier Rutte maakt is dat niet gaan een politiek gebaar zou zijn en wel gaan niet. Maar wel gaan is even politiek als niet gaan. Er is geen neutrale positie die zich onttrekt aan de politiek. Voor de positie van Nederland is een opstelling gewenst die aansluit bij die van andere westerse landen. Een tussenpositie die het minst opvalt en laveert tussen wel gaan en niet gaan is gaan met een niet al te zware politieke delegatie. Zoals minister Edith Schippers van Sport. Koning Willem-Alexander behoort thuis te blijven omdat het staatshoofd er niet mee gediend is om onderdeel van een politiek spel te worden. Want niet gaan is minder uitgesproken en gebruikelijker dan wel gaan. Ook toenmalig koningin Beatrix ging doorgaans niet naar Olympische Spelen.

Er zijn vele redenen voor Nederland om terughoudend te zijn in de politieke afvaardiging naar Sochi. Zoals de haperende democratisering in Rusland, ongewilde steun voor Putin, de mensenrechten, de hoge kosten inclusief de corruptie die met de bouw van accommodaties samengaat, vernietiging van sociale infrastructuur en natuur bij de bouw. Het besluit van het kabinet-Rutte is onnodig, ongelukkig en ongewenst. Daarbij past de oproep aan premier Rutte om niet te gaan. Ondanks het genomen besluit. Tekenen van de petitie kan hier.

Foto 1: Schermafbeelding van de petitie ‘Rutte niet naar Sotsji‘ op petities.nl, 11 januari 2014.

Foto 2: Schermafbeelding van Tweet van Frans Weisglas, 12 januari 2014.

Rutte en Willem-Alexander naar Sochi. Regering redeneert onzuiver

Premier Rutte heeft bekendgemaakt dat koning Willem-Alexander, minister Schippers van Sport en hijzelf naar de Olympische Winterspelen in het Zuid-Russische Sochi gaan. Deze opvallend sterke vertegenwoordiging valt niet anders dan op te vatten als pro-Putin gebaar. De Spelen in Sochi liggen gevoelig vanwege de haperende democratisering in Rusland en de anti-homowetten die ook de Olympische sporters treffen. Daarbij komen de extreem hoge kosten, de corruptie die met de bouw van accomodaties samengaan, de vernietiging van sociale infrastructuur en natuur en een onlogisch subtropisch klimaat als locatie voor Olympische Winterspelen.

Rutte redeneert onzuiver in de toelichting van dit besluit. Merkwaardig is het dat Rutte net doet of het niet gaan van de hoogste Nederlandse politieke vertegenwoordigers een boycot betekent. Dat is het echter niet. Het is immers geen wetmatigheid dat een staatshoofd of regeringsleider naar Olympische Spelen gaat. De presidenten van Duitsland en Frankrijk hebben aangekondigd niet te gaan. Ook de Belgische premier Di Rupo blijft thuis, evenals EU-commissaris Reding. President Obama en vice-president Biden gaan evenmin naar Sochi. Dat kan makkelijk verklaard worden door een drukke agenda. Wegblijven van Willem-Alexander of Rutte had geen boycot betekend als minister Schippers van Sport gewoon Nederland had vertegenwoordigd.

De keuze van het kabinet-Rutte laat de bezwaren tegen een afvaardiging van regeringsleider en staatshoofd niet zwaar wegen. Rutte zegt ‘in gesprek te willen blijven met de Russen’. Hiermee suggereert Rutte dat bijvoorbeeld de VS, Duitsland, Frankrijk, België en alle landen die niet hun hoogste vertegenwoordigers afvaardigen niet in gesprek willen blijven met de Russen. Maar die landen blijven gewoon in gesprek met Rusland. Dit geeft al aan dat de argumenten van premier Rutte niet kloppen. Ze klinken onzuiver en vals.

Bij Winterspelen Sochi past een minister als vertegenwoordiging

Het is geen wetmatigheid dat een staatshoofd of regeringsleider naar Olympische Spelen gaat. Ze hebben wel iets belangrijkers te doen dan een sportwedstrijd bijwonen. De presidenten van Duitsland en Frankrijk hebben aangekondigd niet naar de Winterspelen in het Russische Sochi te gaan. Ook de Belgische premier Di Rupo gaat niet. Evenmin als EU-commissaris Reding. President Obama en vice-president Biden blijven ook weg.

Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken verklaart desgevraagd dat Nederland de Winterspelen niet wil boycotten. Het is een verdedigbaar standpunt dat Nederland niks bij een boycot te winnen heeft. Evengoed valt het goed te verdedigen om de Winterspelen wel te boycotten. Vraag is hoe zwaar de schending van de mensenrechten, inclusief de homorechten moet tellen. Duitsland, Frankrijk, België, de EU of de VS boycotten de Winterspelen niet. Alleen, ze laten hun hoogste vertegenwoordigers niet afreizen. Dat voelt als een halve boycot die een middenweg bewandelt tussen opkomen voor mensenrechten en de betrekkingen met Rusland.

Moet koning Willem-Alexander dan wel gaan? Minister Frans Timmermans stelt zich diplomatiek op door te verklaren dat de regering op een later moment beslist hoe Nederland vertegenwoordigd zal worden in Sochi. Maar als vele landen een stap achteruit doen met hun vertegenwoordiging, dan kan Nederland niet net doen alsof het gebruikelijk is dat het Nederlandse staatshoofd aanwezig moet zijn. Want dat is het niet en is het trouwens nooit geweest. Daarbij komt dat nu Willem-Alexander koning is z’n tijd als pilsdrinkende en met hockeymeisjes hossende prins voorbij is. Elke herinnering daaraan kan-ie maar beter vermijden. Nederland hoeft de Winterspelen in Sochi niet per se te boycotten. Met de aanwezigheid van de minister van Sport Edith Schippers of minister van Emancipatie Jet Bussemaker kan Nederland passend vertegenwoordigd zijn. 

Foto: ‘The Bolshoy Ice Dome, to be used in the 2014 Winter Olympics in Sochi, Russia, seen during sunrise on October 25, 2013. Credits: Thomas Peter/ Reuters.

Nogmaals boycot van Sochi gevraagd. Of anders Pink Power?

Afgelopen donderdag besteedde ik aandacht aan de vanwege zijn homosexualiteit ontslagen tv-presentator Anton Krasovsky, de inperking van de homorechten in Rusland en een petitie die opriep tot een boycot van de Olympische Spelen van Sochi 2014. Nu blijkt er nog een petitie te zijn op petities.nl die gestart is door Henri Pieper. Hij wees me er in een reactie op. Stephen Fry ondersteunt deze petitie per tweet. Tekenen kan hier. 

Wrang is dat het IOC zich tegenover de tegenstanders van het Russische anti-homo beleid formeel opstelt en tegelijk net probeert te doen alsof de Russische regering geen politiek bedrijft met de Spelen. Da’s een dubbele standaard van het IOC. Volgens GayStarNews verbiedt het IOC met verwijzing naar het Olympisch Handvest elke sporter die deelneemt aan de spelen tot protest. Want de Spelen zouden niet de plek voor ‘politieke’ uitingen zijn. Deelnemers die zelfs protesteren met een regenboogspeld lopen de kans gestraft te worden door het IOC. En in de cel gegooid te worden door de Russische overheid. Want het IOC heeft na de uitspraken van de Russische minister van Sport Vitaly Mutko niet langer de garantie dat dit niet gebeurt.

Sport en politiek zijn als vanouds nauw verbonden. Niet alleen sporters zien dat verband zoals bij het Black Power-protest bij de Zomerspelen van Mexico 1968. Medaillewinnaars Tommy Smith en John Carlos balden bij de huldiging hun vuist. Landen gebruiken sport om politiek te bedrijven. China zocht in 1971 diplomatieke toenadering tot de VS via tafeltennis, de zogenaamde pingpongdiplomatie. Argentinië organiseerde in 1978 tijdens de dictatuur het WK-voetbal en probeerde de aandacht af te leiden van de repressie. Sochi 2014 valt in dezelfde categorie. De Spelen moeten president Putin prestige geven. Is er voor Sochi een Pink Power-protest in de maak? Met Nederlandse schaatsters, Duitse rodelaars of Scandinavische skiërs die hun vuisten ballen?

Foto: Schermafbeelding van de petitie ‘Boycot de Olympische Winterspelen Rusland‘, 18 augustus 2013. Zie hier.

Atleet Peter Norman verdient verontschuldiging van Australië

Black Power bij de Olympische Spelen in Mexico 1968. Ceremonie voor de 200 meter hardlopen.  Tijdens het spelen van het Amerikaanse volkslied steken de Amerikaanse medaillewinnaars Tommy Smith (goud) en John Carlos (brons) in protest hun vuist omhoog. De foto gaat de wereld rond en wordt klassiek. Racisme is aan de kaak gesteld. Sportbonzen vinden het niks. Ze prefereren het idee dat sport niets met politiek te maken heeft.

Hoe stelt de blanke Australische zilveren medaillewinnaar Peter Norman (1942-2006) zich op? De moedigste en meest tragische van het stel. Evenals Smith en Carlos draagt hij een Olympic Project for Human Rights badge. Als blanke steunt hij de zwarte strijd. Nadien wordt Norman in Australië verketterd en op de zwarte lijst gezet. Gekwalificeerd voor München 1972 wordt hij niet afgevaardigd. Uit protest verlaat-ie de sportwereld. Smith en Carlos blijven vrienden voor het leven. In 2006 dragen ze zijn kist bij zijn begrafenis.

Het Australische parlement is van plan Peter Norman verontschuldigingen aan te bieden. Of liever gezegd zijn nabestaanden, want Norman is dus overleden. John Carlos ziet daarvan het nut niet in: ‘But to give an apology to an individual that had to endure and sacrifice so much as a result of the individuals being so narrow-minded as to what he stood for, I don’t know if it does any good for him in this state and time because he is no longer with us.’ In ieder geval kan Australië proberen in het reine te komen met een racistisch verleden. Peter Norman was behalve een groot sportman ook een groot mens. Die over grenzen ging. Terloops.

Foto: Gouden medaillewinnaar Tommie Smith (midden) en bronzen medaillewinaar John Carlos (rechts) met de gebalde vuist op het podium na de 200 meter in de Olympische Spelen van Mexico 1968. De derde atleet is zilver medaillewinnaar Peter Norman uit Australië. Ze dragen Olympic Project for Human Rights badges.