Hoe gaat het met de oorlog tussen Oekraïne en de Russische Federatie?

De oorlog tussen de Russische Federatie en Oekraïne duurt al sinds 2014. De gevechtshandelingen halen nog nauwelijks de beeldschermen in de Europese en Amerikaanse huiskamers. De oorlog die ook wel een ‘conflict’ of ‘burgeroorlog’ wordt genoemd is zo goed als verdwenen uit de westerse nieuwscyclus. Naast de militaire component kent de oorlog ook een publicitaire, politieke en economische component. Omdat sinds 2014 het Oekraïense leger is versterkt door een betere commandostructuur, organisatie, training en materiaal kan de Russische Federatie niet meer rekenen op een gemakkelijke overwinning. Zo is een patstelling ontstaan met voor beide landen voor- en nadelen. Het Kremlin houdt Oekraïne verdeeld en zwak, maar is ook gebonden en moet tegen hoge kosten een zwak regime in Oost-Oekraïne op de been houden. Oekraïne kan geen nieuwe start maken naar EU of NAVO, maar kan door de oorlog de keuze voor Oost of West waarover in de bevolking verdeeldheid bestaat op de lange baan schuiven. Niet onmogelijk is dat president Putin door wegzakkende populariteitscijfers een succesje nodig heeft en een militaire operatie in Oekraïne begint. Republikeinse senatoren blijven echter in tegenstelling tot president Trump kritisch op de Oekraïne-politiek van het Kremlin.

Op 31 maart 2019 zijn er presidentsverkiezingen in Oekraïne. De zittende president Petro Porosjenko verdedigt zijn positie. Een succes was zijn presidentschap niet. In het begin kon hij het land verenigen tegen de agressie van de Russische Federatie, maar met het uitblijven van de bestrijding van de corruptie en het doorvoeren van hervormingen heeft hij zijn goedwil verspeeld. Zijn twee grootste tegenstanders zijn Julia Timosjenko en ‘tegenkandidaat’, acteur Vladimir Zelenski. Oekraïne blijft een oligarchie waarin de miljardairs achter de schermen aan de touwtjes trekken. Men zou kunnen zeggen dat de hoop voor Oekraïne is gelegen in een jonge generatie die cultureel meer gebonden is aan en gericht op Europa dan op de Russische Federatie. Maar dat is een kwestie van tientallen jaren, zoals ook het voorbeeld van Roemenië en Bulgarije uitwijst. Ze maken weliswaar deel uit van de EU, maar zijn daar nog steeds onvoldoende in geïntegreerd.

Echt nieuws van Real News lijdt aan relativering en theoretisering

Hoofdredacteur Paul Jay van het onafhankelijke, maar linkse Real News legt verantwoording af over de koers. Hier is het verslag te lezen. Real News legt andere accenten dat de establishment media en gaat uit van het principe ‘Follow The Money’ om wantoestanden te verslaan. Wie profiteert van welke beleidsmaatregel? Over de controverse van de VS met de Russische Federatie zegt Jay: ‘See, we don’t have a partisan horse in this race. We see this as a fight between two different sections of the global oligarchy, if you want. And for the people’s interests, one, we should understand what’s really at stake here, and two, for the people’s interests, we want to get rid of the oligarchy. We want to get rid of the American oligarchy, get rid of the Russian oligarchy, and have, well, people keep claiming of democracy, well, let’s have some real democracy‘.

Er kleeft een bezwaar aan Real News dat Paul Jay indirect in dit interview benoemt. Namelijk dat hij en zijn organisatie de meeste kennis hebben van de Amerikaanse samenleving en politiek en daar ook de meeste kritiek op hebben. Dat wringt als daar de pretentie bijkomt om landen op een evenwichtige wijze te vergelijken. Dat leidt tot een vertekening omdat wantoestanden in autoritaire landen zoals China, Turkije of de Russische Federatie door een gebrek aan kennis en verslaggeving relatief minder benadrukt worden. Hoe kan Real News vergelijken als het aan één oog halfblind is, en dat zelfs met zoveel woorden toegeeft? Jay meent de Amerikaanse oligarchie in aard en ernst gelijk te kunnen stellen aan de Russische oligarchie. Waar het Kremlin zich gangster-achtig gedraagt bevestigt de eerste haar macht door juridische maatregelen en omkopen van media. Deze analyse klopt, maar heeft het gevaar in zich appels met peren te vergelijken.

Het maakt ook voorzichtig om in de huidige controverse over Trump afstand te houden tot neoconservatieven als John McCain en Lindsey Graham die in de kern pleitbezorgers zijn voor de wapenindustrie en de perpetual war. Elke vijand van Trump is nog geen vriend. Real News maakt door de focus op de historische strijd tussen arbeid en kapitaal en machthebbers en machtelozen de actualiteit ondergeschikt aan dit schema van het Hegeliaanse historisch materialisme. Daardoor verliest het ook aan scherpte om de actualiteit te verslaan. Wie alles relativeert en in een dualistisch wereldbeeld wil passen benadrukt onvoldoende hoe uitzonderlijk een president als Trump is die in zijn incompetentie en onvolwassenheid de langlopende strijd om de macht te buiten gaat. De uitgangspunten van Real News leiden soms tot een verfrissende blik, maar vaak tot het omgekeerde dat het gesloten wereldbeeld bevestigt. Ook door het uitnodigingenbeleid van gasten die voor een propagandistisch karretje gespannen staan. Deze valkuilen doen de journalistieke verslaggeving kwaad.

Bernie Sanders stapt in race om president te worden. Echte hoop?

De onafhankelijke en tegen de Democratische Partij aanleunende senator van Vermont Bernie Sanders maakte deze week bekend dat hij presidentskandidaat is voor de Democraten. Hij moet het opnemen tegen de gedoodverfde kandidaat Hillary Clinton. Sanders geeft velen hoop nu de progressieve Elizabeth Warren zich niet kandidaat stelt. En president Obama een teleurstelling voor progressieve politiek bleek te zijn. Sanders laat met verstand het hart spreken als hij opkomt voor de werkende klasse, zoals vorige week in de Senaat waar hij de Republikeinse voorstellen fileerde: ‘Republicans Want to Take America in the Wrong Direction’. Republikeinen gaan met het land aan de haal en leiden het de verkeerde kant op. Weg van de working class.

Sanders vecht voor het terugdringen van de rol van het grote geld in de Amerikaanse politiek. Die spottend ‘corporate politics’ genoemd wordt omdat bedrijven de politiek bepalen en politici opkopen. Zodat de burgers het nakijken hebben. En in het congres nog nauwelijks vertegenwoordigd zijn door beeldbepalende politici. Sanders is de uitzondering. Maar is hij kansrijker dan die andere eeuwige linkse kandidaat Eugene McCarthy?

Politici van het kaliber Sanders zijn om jaloers op te zijn. In 2013 vroeg ik me af waarom Nederland ze mist: ‘Hoe komt het dat ik in Nederland geen ‘progressieve‘ politici kan vinden? Want die zoek ik en vind ik niet. Als referentie voor de richting waarin ik zoek verwijs ik naar de Amerikaanse senator Elizabeth Warren. Dat soort ongebonden en eigenzinnige politici mis ik in Nederland. Vele politici zoals Ronald van Raak, Gerard Schouw of de teruggetreden Mariko Peters of Boris van der Ham verenigen volop kwaliteiten in zich, maar kan ik toch niet opvatten als ‘progressief‘. Zo wordt hun vrijzinnigheid aangevuld met een economisch wereldbeeld dat ik te behoudend (D66), te etatistisch (SP) of te naïef (GroenLinks) vind. Ik begrijp waarom deze politici zo zijn. Maar ik begrijp niet waarom er in Nederland geen progressieve partij is die progressieve politici voortbrengt.‘

Foto: Publiciteit van Bernie Sanders op Facebook.

Activistisme en journalistiek van TYT komen samen in Wolf PAC

The Young Turks zijn progressief, maar niet per definitie aanhangers van de Democratische Partij en nog minder van president Obama. Cenk Uygur is een activistische journalist of een journalistieke activist. Hij vermengt het een met het ander en is daar open in. Het in 2011 opgerichte burgercomité Wolf PAC heeft als doelstelling het terugdringen van het grote geld in de politiek. Die spottend ‘corporate politics’ genoemd wordt omdat bedrijven de politiek bepalen en politici opkopen. Zodat de burgers het nakijken hebben. Via wetgeving wil Wolf PAC dit stap-voor-stap en staat-voor-staat via een amendement bereiken. Bedrijven zijn geen mensen en zouden niet toegestaan moeten worden om politici direct of indirect geld te geven. Nu verziekt het grote geld de Amerikaanse politiek. Uygur maakt onbeschroomd reclame voor het succes van Wolf PAC dat kandidaten hielp verkiezen die de macht van het grote geld willen terugdringen. Da’s de tactiek.

De Amerikaanse politiek is door de macht van het grote geld zo ontspoord dat gezorgd moet worden dat dit in Nederland niet zover komt. Daar wordt aan gewerkt. In maart 2014 ging de Commissie van toezicht financiën politieke partijen van start, met Liesbeth Spies (voorzitter), Ewout Irrgang en Ed Anker. Maar het aan regels binden van partijfinanciering is niet voldoende om een scheefgegroeid politiek bestel vlot te trekken. De dominantie en geslotenheid van het systeem van partijpolitiek en vermenging ervan met het openbaar bestuur zouden ook onderwerp van onderzoek moeten zijn. Bijvoorbeeld door nieuwe digitale vormen van burgerparticipatie als E-democracy sneller te ontwikkelen en er in een proefproject mee te experimenteren.

Foto: Voorbeeld van een amendement om de macht van het grote geld in de Amerikaanse politiek terug te dringen.

Over politieke en economische ongelijkheid en de redding van de democratie uit handen van de elite

Cenk Uygur varieert op het thema dat in de politiek de stem van de gemiddelde burger niet meer doorklinkt. Partijpolitiek is failliet. In de VS is in 1978 een ontwikkeling in gang gezet die bedrijven en belangengroepen zoveel invloed op de politiek heeft gegeven dat er sprake is van een oligarchie. Dat wil zeggen dat de macht in handen is van een kleine elite uit het bedrijfsleven, maatschappij, politiek en veiligheidsindustrie.

De analyse spoort met de (maatschappij)kritiek van de Franse econoom Thomas Piketty die is gespecialiseerd in economische ongelijkheid. In de VS nu ook een succes in de Engelse vertaling ‘Capital in the Twenty-First Century‘. Hij stelt een progressief belastingstelsel voor in combinatie met een ‘rijkenbelasting‘ die kan oplopen tot 2% om de economische ongelijkheid te nivelleren. Aanname is dat door de afname van de economische ongelijkheid de stem van de gemiddelde burger weer in de politiek gaat klinken.

De Amerikaanse politiek is door de macht van het grote geld zo ontspoord dat gezorgd moet worden dat dit in Nederland niet zover komt. Daar wordt aan gewerkt. Vorige maand ging de Commissie van toezicht financiën politieke partijen van start, met Liesbeth Spies (voorzitter), Ewout Irrgang en Ed Anker. Maar het aan regels binden van partijfinanciering is niet voldoende om een scheefgegroeid politiek bestel vlot te trekken. De dominantie en geslotenheid van het systeem van partijpolitiek en de vermenging met het openbaar bestuur zou ook onderwerp van onderzoek moeten zijn. Bijvoorbeeld door nieuwe technische vormen van burgerparticipatie als E-democracy sneller te ontwikkelen en er in een proefproject mee te experimenteren.

J.W. Oerlemans sprak in 1990 profetisch van de Eén-partijstaat Nederland. Ik verwoordde dat in april 2011: ‘De macht achter de macht stuurt het systeem feilloos. Het is tot perfectie gevoerd, leidt af van de macht en focust op incidenten. Het meerpartijenstelsel kent geen ideologische strijd, de bevolking herkent zich niet in de politiek en de politicus wordt door het systeem ingekapseld. Burgers worden gevoed zich zorgen te maken over symptomen en zo de structuur te vergeten. De montage is onzichtbaar en de vicieuze cirkel immens.‘

Daarom is het ter discussie stellen van de politieke en economische ongelijkheid zinvol. Het is de beste strategie om een begin te maken met het dichten van de kloof tussen arm en rijk, oligarchie en stemlozen.

De afstand van de burger tot de politiek moet niet te groot en kan niet te klein zijn. Samenleving en politiek vallen per definitie niet samen omdat er altijd een niveau bestaat waarop door onderhandeling en overtuiging afwegingen worden gemaakt. Dat vraagt om delegatie en representatie. In de context van de kritiek van Cenk Uygur, Thomas Piketty of de Italaaanse grillist Paolo Becchi kan het begrip ‘populisme‘ begrepen worden. Dat wordt vaak als spookbeeld ‘opgeroepen om die oligarchie van economische belangen van grootbedrijven en banken te beschermen.’ Als populisme tot doel heeft om de politieke en economische ongelijkheid terug te dringen, dan kan het op z’n minst tijdelijk eraan meewerken om die elite te ontmaskeren en te ontmantelen.

Foto: Frederick Opper, ‘Now, Willie, you and Teddy can have a nice game of peek-a-boo. Papa likes to see little boys enjoy themselves.’ Over de Amerikaanse presidentskandidaten Theodore Rooesevelt en Willie McKinley en de Trusts, 1901.

Freek de Jonge schetst populisme als spookbeeld. Waarom?

Freek de Jonge komt bij Pauw & Witteman te laat tot inzicht dat-ie zich maar beter niet kan mengen in het politieke debat. Hij heeft het over ‘populistisch correct‘ tegenover ‘politiek correct‘. Met de voorbeelden dat ‘populistisch correct‘ betekent dat ‘alle Marokkanen zeer criminele tendensen hebben’ of  ‘de gevangenissen volzitten met kleurlingen die crimineler van inborst zijn dan blanken’ zet De Jonge eigen clichés tegenover bestaande clichés. De Jonge maakt niet duidelijk wat ‘populistisch correct‘ is. Laat staan dat-ie kan verklaren waarom het populisme in Europa zo’n opgang maakt. De Jonge praat in tegenstellingen. Hij denkt niet door.

Zijn opponent in het debat Yernaz Ramautarsing bakt er even weinig van. Ze trekken elkaar naar beneden en blijven hangen in hun posities. Met aplomb gooien ze waarheden over tafel die een vraag oproepen: Wat is de waarde van zo’n programma om zich te informeren? Ramautarsing en De Jonge gaan met hun simplificaties voor het onderwerp staan dat meer kennis, nuancering en ‘vrij denken’ vraagt om anderen inzicht te geven.

De Jonge staat niet alleen in zijn neerbuigende houding tegenover populisten. Krantencommentaren spreken hun bezorgdheid uit nu in het Europese Parlement de klassieke middenpartijen bij de komende verkiezingen in mei 2014 dreigen te verliezen. De winst gaat dan naar de rechter- en linkerflank. Zoals de PVV, de Britse UKIP van Nigel Farage, het Franse Front National, maar ook de Piratenpartijen, de Italiaanse Vijfsterren-beweging van Beppe Grillo of de Spaanse Partido X als vertegenwoordiger van de indignados. Al deze partijen dagen met een houding van anti-politiek de zittende macht uit. Zoals nieuwkomers altijd doen. Sommigen zullen zich schikken in de macht als ze op het pluche zitten, maar anderen willen het systeem veranderen. De Jonge en de commentatoren maken zich zorgen over die machtswisseling en weten er geen woorden voor te vinden. Behalve reflecties die ze uit de mottenballen halen, maar die bij oude politieke tegenstellingen passen.

Nogmaals citeer ik als antwoord aan Freek de Jonge wat ik eerder schreef over de grillist Paolo Becchi: ‘Becchi ziet in het oproepen van angst voor het populisme een reactie uit eigenbelang van de zittende macht. De EU is volgens hem een project van de economisch-financiële oligarchie dat werkt als een politieke dictatuur. De ‘traditionele’ partijen die gebundeld zijn in onder meer een sociaal-democratische, christen-democratische en liberale fractie verdelen in dienst van die oligarchie met elkaar de macht en proberen buitenstaanders die dat systeem willen wijzigen te brandmerken als vertegenwoordigers van het populisme. De beweging M5S van Beppe Grillo wil binnen Europa een debat aanzwengelen dat Europa teruggeeft aan de burger. Da’s volgens Becchi waar de bestaande machten bang voor zijn. Met ‘populisme‘ heeft dat volgens hem niks te maken. Het is een gewoon standpunt dat afwijkt van het bestaande. Het spookbeeld van ‘populisme‘ wordt uitsluitend opgeroepen om die oligarchie van economische belangen van grootbedrijven en banken te beschermen.‘ 

Foto: Loesje, 1 Europa, zodat je met 1 staatsgreep klaar bent! Debat rondom het Europees referendum. April 2005.

Kroes verdedigt EU met populistische aanval op tegenstanders

‘Iedereen heeft recht op z’n eigen fouten’, aldus EU-commissaris Neelie Kroes. Ze laat de kans niet liggen om fouten te maken. Met de uitspraak ‘Als je populisme beantwoordt met populisme maak je een immense fout‘ begeeft Kroes zich in een merkwaardig spiegelpaleis. Zij loopt er doorheen, maar suggereert dat zij geen rol speelt en als het ware niet aanwezig is. Maar met deze uitspraak gedraagt ze zich juist als de pure populist.

Twijfel aan de inhoud van de Europese politiek en het project van een Europese Unie laat ze niet toe. Ze staat hooguit twijfel over de vorm toe. Europese politici moeten het voor de zoveelste keer nog maar eens goed uitleggen. Intussen bedrijft ze propaganda voor de EU. Fundamentele kritiek erop doet ze af als populisme. Ze verwijt anderen niet boven de zaak te staan. Maar staat zij dan wel boven de zaak? Het lijkt er totaal niet op.

Twee dagen geleden schreef ik in een posting: ‘De EU is volgens hem [Paolo Becchi] een project van de economisch-financiële oligarchie dat werkt als een politieke dictatuur. De ‘traditionele’ partijen die gebundeld zijn in onder meer een sociaal-democratische, christen-democratische en liberale fractie verdelen in dienst van die oligarchie met elkaar de macht en proberen buitenstaanders die dat systeem willen wijzigen te brandmerken als vertegenwoordigers van het populisme.’ Kroes volgt het mechanisme dat Becchi beschrijft.

Foto: Rita Hayworth schiet haar kogels af in het spiegelpaleis (hall of mirrors) in The Lady from Shanghai (1947).

Kritiek op EU komt van links en rechts. Populisme als spookbeeld

Hoogleraar rechtsfilosofie Paolo Becchi meent in een artikel op het blog van Beppe Grillo dat ‘populisme‘ niet bestaat, maar ‘populisten‘ wel. Populisten zijn zo divers van snit dat ze niet over een kam zijn te scheren. Ze kunnen links of rechts, progressief of reactionair zijn. Wat is immers de overeenkomst tussen Hugo Chávez en Geert Wilders, de Roemeense IJzeren Garde en Mahatma Gandhi, Vladimir Lenin en de Duitse nazi’s?

Becchi ziet in het oproepen van angst voor het populisme een reactie uit eigenbelang van de zittende macht. De EU is volgens hem een project van de economisch-financiële oligarchie dat werkt als een politieke dictatuur. De ‘traditionele’ partijen die gebundeld zijn in onder meer een sociaal-democratische, christen-democratische en liberale fractie verdelen in dienst van die oligarchie met elkaar de macht en proberen buitenstaanders die dat systeem willen wijzigen te brandmerken als vertegenwoordigers van het populisme.

De beweging M5S van Beppe Grillo wil binnen Europa een debat aanzwengelen dat Europa teruggeeft aan de burger. Da’s volgens Becchi waar de bestaande machten bang voor zijn. Met ‘populisme‘ heeft dat volgens hem niks te maken. Het is een gewoon standpunt dat afwijkt van het bestaande. Het spookbeeld van ‘populisme‘ wordt uitsluitend opgeroepen om die oligarchie van economische belangen van grootbedrijven en banken te beschermen. Het zal niet verwonderen dat Paolo Becchi tegen verdere federalisering van de EU is.

In Nederland was er afgelopen week het VVD-kamerlid Mark Verheijen die de Belgische Euroliberaal Guy Verhofstadt een groter gevaar voor Europa vond dan de Franse nationaliste Marine Le Pen. Verheijen moest z’n woorden inslikken. Dezelfde Marine Le Pen bezocht in Den Haag Geert Wilders op zoek naar consensus om te komen tot een eurosceptische fractie in het Europarlement. Marine Le Pen wil trouwens samenwerken met Beppe Grillo en Wilders met Liga Norte. Wat aangeeft dat er grote verschillen tussen de populisten bestaan.

Columnist Bart Wagendorp reduceert de kritiek op het functioneren van de EU tot het patriottisme van rechts-nationalistische partijen. Da’s te simpel. Hiermee vergeet-ie de Groenen, de Linksliberalen, de Anonymisten en Grillisten die niet minder fel tegen de huidige EU zijn die de burger steeds minder ziet staan en de economische belangen van de elites steeds meer dient. Kritiek komt van beide flanken. De discussie moet erover gaan of het gewenst is of de verzorgingsstaat vanwege ‘rationalisaties’ afgebroken wordt en de burgerrechten worden ingeperkt. Vraag is of de linkse en rechtse eurofoben de EU willen opblazen of willen hervormen. Da’s het verschil om ze wel of niet te steunen. Het geëmmer over populisme is een afleiding.

Foto: Affiche Europa Circus met dodensprong  van artiest Le Météore. 1962.

FEMEN verstevigt hip en dwars image door strakke marketing

Het Fuck You, Oligarchs dateert van een vorige fase. Het sluit niet aan bij een westers publiek. Het collectief FEMEN laat zich in de vorm steeds extremer, en politiek listiger gelden. Blote vrouwenborsten volstaan niet meer om voldoende aandacht te trekken. Met de aloude sandwichformule dat vrouwelijk schoon verkoopt. Of dat nou auto’s op de autobeurs zijn of politieke standpunten die tegen de consensus ingaan. En mooi meegenomen, zijdelings ook het fatsoen van de zogenaamde kleinburger ridiculiseren. Da’s fijn scoren voor montere vrouwen. De plaatjes laten aan duidelijkheid steeds minder te wensen over. Iconisch en politiek. Maar waar ligt de grens? Want om zichzelf niet te isoleren van het publieke debat moet FEMEN aan de veilige kant van de pornografie blijven. Seks verkoopt, maar toont geen inwendigheid als het uiterlijk eenmaal getoond is.

FEMEN is idealistisch, maar hoeft niet geïdealiseerd te worden. De van origine Oekraïense organisatie (let op de blauwe en gele steunkleur) maakt sinds herfst 2012 toen het onvrijwillig neerstreek in Parijs de slag naar de markt. Politiek en commercieel. De organisatie moet draaien en heeft daarom een toko, de FEMEN Shop. Breed georiënteerd, zo is er een T-Shirt ‘Fun Netherlands‘ voor 20,26€ te koop. FEMEN weet in de politieke en commerciële marketing een strakke lijn aan te houden. De producten zijn vrouwenrechten en onrecht, het middel publiciteit door naakt vrouwenprotest en het doel verbetering van burgerrechten. Uitdagend is FEMEN zichtbaar op sociale media als Facebook, Google+, VKontakte, Vimeo en Twitter. De vrouwen bewegen tegen.

Foto 1: Schermafbeelding wisselende ‘header’ van website FEMEN.

Foto 2: Schermafbeelding van T-Shirt ‘Fun Holland’ in FEMEN Shop.