Update 22 maart 2014: De CEO van Naftogaz Yevhen Bakulin is gisteren door het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken in een onderzoek naar corruptie in de olie- en gasindustrie opgepakt. Verduisterd geld wil Oekraïne terughalen. De door het parlement met het onderzoek belaste minister Arsen Avakov (Vaderland) waarschuwt de politiek geen druk op het onderzoek te zetten. Niet alleen richt Avakov zijn onderzoek op de vorige elite rond oud-president Janoekovitsj, maar ook op de huidige elite. Zoals Julia Timosjenko. Intussen zal Shell zich zorgen maken over haar Oekraïense belangen en over dit onderzoek naar corruptie en mogelijk belastingontwijking. In de marge is de rol van SPK Geoservice interessant. Milieudefensie houdt het in een verklaring van 6 maart niet voor onmogelijk dat het ‘als dekmantel fungeert voor het doorsluizen van geld naar Janoekovitsj en zijn aanhang.’ SPK Geoservice zegt op haar homepage nauw samen te werken met onder meer de Vrije Universiteit in Amsterdam. Als dat klopt, dan roept deze samenwerking volop vragen op.
De Oekraïense president Viktor Janoekovitsj was in januari 2013 opgetogen. Hij had in Davos zojuist een deal van 10 miljard dollar over de exploitatie van schaliegas gesloten met de Koninklijke Shell. Partner was het Oekraïense bedrijf Nadra Yuzivska (Natural Gas Europe). De overeenkomst zou de afhankelijkheid van Russisch gas verkleinen. Aan de winning moest nog onderzoek voorafgaan, maar zou in 2015 starten. Premier Rutte deelde in de blijdschap evenals de toenmalige CEO van Shell Peter Voser. In een afscheidsinterview merkt-ie op dat Europa een relatief klein deel van de schaliegasportfolio inneemt. Maar Shell zet in de Oekraïne ook in op winning van conventioneel aardgas. In september 2013 sloot het een contract van 500 miljoen dollar met Nadra Yuzivska voor de exploitatie van conventioneel aardgas in het Yuzivska veld in Oost-Oekraïne. Naast schaliegas en conventioneel aardgas zou Shell ook deelnemen aan teerzandwinning.
De resultaten van Shell staan onder druk. Mede doordat het al jaren achterblijft in het zoeken, ontwikkelen en exploiteren van nieuwe olie- en gasbronnen. De machtswisseling in Oekraïne komt de Shell slecht uit omdat de contracten zijn gesloten met het oude bewind. Vraag is hoe een bedrijf als Nadra Yuzivska zich houdt. Naar verluidt is 90% in handen van de staat, maar heeft een kliek rond de inmiddels door het parlement afgezette president Janoekovitsj een belang van 10%. Daarom was de president in 2013 opgetogen. Milieudefensie wenst dat de deal tussen Shell en Oekraïne wordt ontbonden. Het maakt zich bezorgd over corruptie en milieuschade: ‘Shell moet de afspraken met de Oekraïense staat terugdraaien nu Janoekovitsj is afgezet.’
George Knight 