Posts Tagged ‘Oceanie’
Politiek en museumsector keren zich tegen plannen Wereldmuseum
Op petities.nl kan men zich uitspreken tegen de verkoop van de Afrikacollectie. De plannen van Stanley Bremer om de Afrikacollectie van de gemeente Rotterdam te vermarkten lijken in de raad onvoldoende politiek steun te krijgen. Deze collectie wordt beheerd door het Wereldmuseum waar Bremer directeur is. De commissie Jeugd, Onderwijs, Cultuur en Sport van de Rotterdamse raad praat aanstaande woensdag over het voorstel van het college om delen van de gemeentecollectie te verkopen. Volgens een bericht in De Volkskrant is er in de raad een meerderheid van PvdA, D66, GroenLinks en SP om de richtlijnen voor afstoting niet te verruimen. Wethouder Antoinette Laan had die mogelijkheid in november 2012 in een brief aangekondigd.
Behalve politieke tegenwind heeft Bremer met zijn plannen en zijn halsstarrige houding ook tegenwind gezaaid in de museum- en erfgoedsector. Zo spreekt de Vereniging Rembrandt zich op 14 januari in een nieuwbericht uit tegen de plannen van Bremer: ‘De Vereniging Rembrandt roept de gemeenteraad op een verstandig besluit te nemen inzake het voornemen van het Wereldmuseum Rotterdam, naar de richtlijn zoals in grote gemeenschappelijkheid overeengekomen.’ Ofwel, de Vereniging Rembrandt roept de Rotterdamse raad op om de voorstellen van wethouder Laan (VVD) niet te volgen. Het Rotterdamse raadslid voor D66 Jos Verveen zegt in een tweet de uitspraak van Bremer in de NRC van afgelopen weekend dat de verkoop van de Afrikacollectie van de gemeente Rotterdam ‘een moderne manier van museummanagement is‘ niet te volgen:
Foto 1: Schermafbeelding op 14 januari 2013 van petities.nl/Afrikacollectie.
Foto 2: Schermafbeelding van tweet D66-er Jos Verveen.
Wereldmuseum: vrijplaats voor welgestelden heeft lak aan regels
Update 16 augustus 2014: Sjors van Beek heeft deze week een artikel in De Groene Amsterdammer. Directeur Stanley Bremer komt er niet best vanaf. Wie remt hem af? Waarom zit hij sowieso nog op de directeurstoel? Olphaert den Otter zet het op Facebook scherp aan: ‘Het is totaal krankjorem, maar niemand lijkt op het idee te komen die man eruit te flikkeren! Hoe kan dat nou? HELP!’ Ja, gemeente Rotterdam, hoe kan dat nou?
‘Ik kan er niet te diep op ingaan, maar mijn vertrek heeft te maken met een verschil van inzicht over de gang van zaken tussen mij en de directeur van het museum‘, aldus hoofd horeca en maître-sommelier Danny Gonzalez van Restaurant Wereldmuseum. Gonzalez gaf leiding aan 38 personeelsleden en moet weg: ‘Het gaat me vreselijk aan het hart, maar er was geen andere oplossing mogelijk, daar was geen ruimte voor.’ Directeur is Stanley Bremer van het Rotterdamse Wereldmuseum. Bij gebrek aan openheid is het gissen waar het verschil van inzicht over gaat. Gonzalez heeft kennelijk een zwijgplicht, hij kan er niet te diep op ingaan.
Het restaurant is onlosmakelijk met het Wereldmuseum verbonden. De directeur gebruikt het als middel om steun op te bouwen. Rotterdammers uit lokale politiek en zakenwereld worden er gefêteerd. In een ideale ambiance voor de doelgroep, namelijk een omgeving met een zweem cultuur zonder dat het te cultureel is.
Het goede leven van wijnen, spijzen, gesprekken en ons soort mensen zet alle neuzen een kant op. Soms feestneuzen als er feest te vieren valt, soms wijsneuzen die het samen beter weten dan de professionals uit politiek of museumwereld. Weldenkende burgers zijn tevreden met zichzelf. En elkaar. Als individuen vinden ze elkaar in een groepsgevoel dat afkeer voor regelzucht uitstraalt. In het oprekken van de grenzen voelen ze zich weer de provo’s die ze nooit waren. Hun tweede jeugd neemt hen de kans niet af het alsnog te worden. In het schoppen tegen het establishment dat ze zelf vormen. Vanuit de luxe. Zo werkt kunst als glijmiddel.
Via emotie mobiliseert directeur Bremer steun voor zijn plan om de Afrikacollectie te verkopen. Zijn museum loopt uit de pas met de museumsector in het oprekken van de LAMO-richtlijn, en de gemeente Rotterdam doet hetzelfde door de deur voor de verkoop van topstukken open te zetten. Maar kritiek werkt niet, omdat dat daar aan dat gebouw aan de Maas alleen maar opgevat wordt als een bevestiging van het eigen gelijk.
Oprekken van grenzen is in lijn met de handel in Afrikaanse etnografica die is geconcentreerd in Brussel en Parijs. Deze handel met grote winstmarges vertoont de trekken van de Roomse kerk en de maffia. Uiterlijk vertoon, ex-communicatie, strenge hiërarchie, witwassen van valse objecten en omerta zijn de kenmerken. Verkoop van de Afrikacollectie speelt zich af in dit schemergebied waar handelaren zich opdringen omdat ze winst ruiken. Liefst via onderhandse verkoop. Raadgevers en clandestiene handelaren wisselen elkaar af. De directeur die kennis mist vaart blind op anderen. Hij zet de Afrikacollectie in de etalage om als een Robin Hood aan de Maas te nemen van de gemeenschap en te geven aan z’n medestanders. Zonder Danny Gonzalez.
Foto 1: Jos Kottmann, Wereldmuseum.
Foto 2: Bakongo kop collectie Wereldmuseum als cover tijdschrift Tribal Art, herfst 2011.
Wereldmuseum blijft vertrouwen in de museumsector ondermijnen
Namens het Wereldmuseum reageert conservator (‘Collectie Inhoud‘) Edward de Bock met een ingezonden brief in de NRC op een artikel van Sjarel Ex, directeur van museum Boijmans van Beuningen. De Bock trekt ten aanval maar loopt al na drie zinnen vast in de modder van zijn eigen gedachten. De vraag die na lezing blijft hangen is met welke opdracht hij het veld is ingestuurd en op wie of wat hij eigenlijk reageert. Niet op Ex. Een polemiek wordt het daarom niet omdat het tegenwoord van De Bock dat uitblinkt door humor, fijnzinnige analyse of een originaliteit ontbreekt en zo zijn eigen gelijk -als dat al zou bestaan- volledig om zeep helpt. Ook gaat De Bock voorbij aan de bezwaren van Ex en legt deze van alles in de mond dat-ie niet heeft gezegd.
Het college ruimde in een brief van 6 november bestuurlijke obstakels uit de weg die de plannen van Stanley Bremer, directeur van het Wereldmuseum verhinderden om de Afrikacollectie te verkopen. Dat raakt aan de LAMO-leidraad die de museumsector hanteert om een ethisch kader aan het ontzamelen te geven. Daarmee is afstoting van de Afrikacollectie echter nog geen feit. Rotterdam is eigenaar en feitelijk de verkoper als er tot afstoten wordt besloten. De gemeente trekt in de brief dat initiatief naar zich toe. Het claimt de ruimte om de opbrengst over de musea te herverdelen. Bremers plannen actualiseren de zeggenschap van de gemeente over de gemeentemusea. Ofwel, het Wereldmuseum beïnvloedt de autonomie van de andere musea ongunstig.
In zijn stuk ‘Verkoop geschonken collecties niet‘ van 5 december keert Sjarel Ex zich tegen de plannen van de gemeente Rotterdam om objecten uit de gemeentecollectie om economische redenen af te stoten. Dat doet-ie ter verdediging van de positie van zijn eigen museum. Enkel daarom moest-ie reageren. Ex keert zich niet tegen het ontzamelen als zodanig omdat het inherent is aan een dynamisch museum. Maar doel moet dan wel verhoging van de kwaliteit van de collectie zijn. Da’s in tegenspraak met de plannen van het Wereldmuseum om niet de objecten aan de onderkant, maar aan de top van de verzameling af te stoten. Onvermijdelijk als de Afrikacollectie 60 miljoen euro moet opbrengen zoals het Wereldmuseum naar buiten heeft gebracht.
Edward de Bock gaat niet in op de argumenten van de museumsector tegen de afstotingsplannen door het Wereldmuseum zoals Sjarel Ex die verwoordt. Behalve het oprekken van de LAMO-leidraad door Rotterdam gaat dat over de onherstelbare schade aan het cultureel erfgoed dat de Volkenkundige musea van Leiden en Amsterdam vrezen. In plaats daarvan legt De Bock Ex de woorden in de mond dat vroeger alles beter was. Maar dat zegt de directeur van museum Boijmans van Beuningen niet. Ex wijst juist op een goede afloop als het openbaar bestuur van Rotterdam tot het besef komt dat de plannen van het Wereldmuseum schade voor anderen met zich meebrengen. Daar gaan De Bock en het Wereldmuseum zelfgenoegzaam aan voorbij.
Foto: Spijkerbeeld uit de collectie van het Wereldmuseum. Congo, 19de eeuw.
Rotterdam bereidt verkoop Afrika-collectie Wereldmuseum voor
Het Rotterdamse Wereldmuseum wil zich heroriënteren. Niet alleen in de herinrichting zoals dat onlangs vorm kreeg, maar ook in inhoud. Directeur Stanley Bremer heeft het plan om zijn Afrika-collectie te verkopen om tot een Azië-museum te komen. De collectie is bezit van de gemeente Rotterdam. Als de NMV hem deze afstoting niet toestaat heeft Bremer gedreigd met het Wereldmuseum uit de museumvereniging te treden.
Bremers plannen konden in september 2011 rekenen op afkeuring van toenmalig staatssecretaris Halbe Zijlstra als antwoord op kamervragen van SP-kamerlid Jasper van Dijk. Ze waren immers niet in lijn met de LAMO, de Leidraad voor afstoten van Museale Objecten die de museum- en cultureel erfgoedsector hanteert.
Nu is er een brief van het Rotterdamse college over ontzamelen van gemeentecollecties. Het rolt de rode loper voor Bremer uit. Er wordt weliswaar gezegd dat Rotterdam eigen bestuursruimte houdt om het Wereldmuseum geen verkoopinkomsten te laten inboeken. Feit is dat alle obstakels voor het Wereldmuseum in de brief uit de weg worden geruimd. Onder cynische verwijzing naar zorgvuldigheid kan de Afrika-collectie verkocht worden.
Rotterdam wijkt op twee aspecten van de LAMO af en zegt aan te sluiten bij de VNG-richtlijn uit januari 2012, maar doet dit slechts ten dele. Het maakt de verkoop van objecten uit de collectie makkelijker. Verplicht aanbod aan collega-musea ‘om niet’ wordt beperkt binnen de stadsgrenzen. Verder wil het de opbrengst breed inzetten. Dat hoeft niet direct terug te vloeien naar de collectie. In de Rotterdamse visie wordt dat verbreed tot ‘passieve conservering, ontsluiting en presentatie van belangrijke collectieonderdelen’. Rotterdam wijkt opvallend af van de VNG die inkomsten uit verkoop voor het betrokken museum aan wil wenden. Rotterdam wil het beherende museum hierbij ‘in principe als eerste in aanmerking’ te laten komen.
Na onderhandelingen mocht museumgoudA dat in zomer 2011 The Schoolboys van Marlene Dumas verkocht uiteindelijk met een spijtbetuiging in de branchevereniging NMV blijven. Nu gooit Rotterdam de NMV de deur in het gezicht en zet deze wijd open voor Stanley Bremer en zijn Wereldmuseum. De overlegcultuur van de museumsector staat onder druk als het openbaar bestuur met de marges van het vanzelfsprekende gaat schuiven. Verzamelaars van Afrikaanse kunst zijn gewaarschuwd. Het Wereldmuseum gaat de Afrika-collectie verkopen. De nieuwe tijd stoomt de Rotterdamse museumwereld binnen. Geen woorden, maar objecten.
Foto: Jan-Baptist Bedaux, ‘Art of the Dogon‘. Bedaux Art Editions, Brussels 2012