Communicatieadviseurs vluchten in praten over vluchtelingencrisis. Zonder inhoud

Een bericht van Cyril Rosman in het AD: ‘Een steen door de ruit van een Syrisch gezin, een uitgebrande politieauto, een kogelbrief op het gemeentehuis en een dood varken aan een boom. De grimmige toon van het asieldebat brengt communicatieadviseurs in heel Nederland in verwarring. Ze kwamen vrijdag samen. ‘Alle regels die we kennen, werken nu niet meer. Dit is anders.’’ Overheden zitten met de handen in het haar en weten niet meer wat ze moeten doen. Beducht voor mondige en boze burgers die zich miskend voelen.

Opvallend aan de bijeenkomst is dat het op het niveau van ‘communicatieadviseurs’ besproken wordt. Met de suggestie dat de vluchtelingencrisis een kwestie van geven van informatie is. Ofwel, het nogmaals uitleggen aan de burger hoe het zit. Met het idee dat als dat goed gebeurt het wel goed komt. Maar dat is niet het geval.

Die opvatting tekent waarom het om twee redenen zo ontspoort in de relatie van burger en overheid bij de vluchtelingencrisis. De overheid wil praten en niet luisteren, en communicatie kan de inhoud niet vervangen. De burger wil in de besluitvorming meepraten over de inhoud en de overheid vergadert erover wat het moet zeggen om de vorm optimaal ‘over te brengen’. Het zijn twee werelden die volkomen langs elkaar heen gaan.

Het ziet er niet best uit als communicatie (of voorlichting, marketing, reclame of hoe het in bestuursjargon heet) het enige is dat overheden op dit moment te bieden hebben. Wel logisch omdat er over de inhoud geen overstemming bestaat en communicatie dus overblijft. Zelfs de contouren van de vluchtelingencrisis staan niet vast. Communicatie is niets anders dan de verbinding tussen zender en ontvanger, en geen wondermiddel dat de inhoud kan vervangen. Of de suggestie kan geven dat het de inhoud kan vervangen. Deze communicatie bij gebrek aan inhoud is zinloos en roept alleen maar meer onwil bij burgers op. Het is ontluisterend voor hun situatie dat overheden het denken te kunnen redden door met elkaar te vluchten voor de werkelijkheid.

Advertentie

Tussen goedpraters en kwaadsprekers: meeste Nederlanders zwegen in 2015 over de vluchtelingen

2015 was lastig. Vluchtelingen namen met gevaar voor eigen leven en dat van hun kinderen de boot naar Europa. Opvang had geen halszaak moeten zijn, maar de reactie erop legde van alles bloot en voedde de onzekerheid. Mede door een slechte voorbereiding van de landelijke overheid die afgelopen jaren tegen het advies van het COA in opvanglocaties had gesloten. In een reactie op die reactie kwam het Nederlands kabinet met misleiding en spin om eigen falen en verdeeldheid te verhullen door de spreekwoordelijke Apotheker van Aleppo als hoogopgeleide vluchteling te presenteren met de suggestie dat hij snel bij ging dragen aan de Nederlandse economie, terwijl uit Duits onderzoek blijkt dat slechts 10% van deze vluchtelingen hoogopgeleid is. In Nederland is 30% van de bevolking hoogopgeleid. In vooral de regionale media verschenen ineens kunstzinnige, musicerende en vluchtelingen zoals wij die redelijk Engels spraken, terwijl de analfabeten, de door oorlog getraumatiseerden en religieuze hardliners onder de vluchtelingen buiten beeld bleven.

De reactie legde veel bloot dat onder druk niet klopte en de werkelijkheid niet weerstond. Er was de onmacht van de EU om door te pakken en een strategische visie te formuleren op het eigen functioneren. De EU was niet in staat om de eigen buitengrenzen te bewaken. Er was het gebrek aan bestuurlijk besef van het openbaar bestuur op gemeentelijk niveau om het belang van de eigen burgers voorop te zetten. Bij vestiging van azc’s moesten vele burgemeesters er door protest aan herinnerd worden dat ze niet volgens partijpolitieke lijnen hun partijgenoten in Den Haag moesten volgen, maar ingehuurd waren om het belang van de eigen inwoners voorop te zetten. Er was een harde kern van buitenlandhaters die door zowel het ontbreken van de controle op en registratie van de vluchtelingstroom alsook door de tweespalt in het kabinet tussen VVD en PvdA en de aantoonbaar te rooskleurige verhalen als een geschenk munitie in handen kreeg. Er was een meerderheid van bezorgde burgers die zich zowel niet thuis voelde bij de verhullende verhalen van kabinet en overheden die overduidelijk de regie verloren hadden als bij degenen met een ideologie van haat die het niet ging om het vinden van een oplossing, maar om het politiseren van iets wat in aanleg gewoon probleembeheer was.

Door de tweespalt die feitelijk een driespalt was werd 2015 een schizofreen jaar omdat velen vreesden door overreactie en lui denken ingedeeld te worden bij de verkeerde groep. Ze waren op hun dood om door associatie waartegen geen weerwoord bestond gestigmatiseerd te worden en hielden daarom meer dan ze eigenlijk wilden hun mond. Dit alles ging ten koste van de redelijke middenweg die onnodig verzwakte en ruim baan gaf aan de goedpraters en de kwaadsprekers. De meerderheid van goedwillende Nederlanders heeft niets tegen vluchtelingen , maar maakt zich vooral ongerust over de eigen toekomst en dat van hun kinderen.

Foto: Minister Ploumen met de fiets in het VN-vluchtelingenkamp Al Zaatari, maart 2015. Credits EPA / Jamal Nasrallah.

Amsterdam gedoogt bedreigingen van homoseksuele asielzoekers

De politiek en de samenleving worstelen met de vluchtelingencrisis. De instroom vraagt extra geld en moet daarom zo goedkoop mogelijk worden gehouden. Begrijpelijk, maar als daarbij grenzen worden overschreden wordt het onbegrijpelijk. Amsterdam zet homoseksuele asielzoekers apart omdat ze bedreigd worden en pakt de daders niet aan. De politie wordt er niet eens bijgehaald voor een onderzoek. In de beeldvorming geeft dit het signaal dat de overheid nog steeds achter de feiten aanloopt en de situatie niet meester is. Hiermee heeft het openbaar bestuur een uitstekend middel ontwikkeld om het draagvlak voor opvang van vluchtelingen nog verder te verkleinen. Is provocatie de opzet? Terugsturen van asielzoekers die andere asielzoekers lastigvallen is moeilijk, maar het wegkijken voor intimidatie en geweld tussen asielzoekers onderling is onaanvaardbaar.

Petitie: Nederland heeft recht op een duurzaam vluchtelingenbeleid

Iedereen met een internetverbinding en een missie kan in een handomdraai een petitie schrijven. Dat staat interessant. Talloze platforms voorzien in de behoefte. Zo kent Nederland petities.nl of Petities24.com. Bekende internationale sites zijn Change.org, Avaaz.org en thepetitionsite.com. Soms in een Nederlandstalige uitvoering. Ze schreeuwen uit: Start een Petitie. Maar wel hier, bij ons. Met het idee dat hun stem doorklinkt in de besluitvorming wordt gewone mensen voorgehouden dat ze het onrecht kunnen bestrijden of de politiek beïnvloeden. De sites bieden tegen elkaar op. De één heeft 392 miljoen handtekeningen, de ander bijna 122 miljoen mensen die actie ondernemen of zo’n 42 miljoen leden wereldwijd. Petities zijn miljoenenbusiness.

Waarom start iemand een petitie? De redenen zijn uiteenlopend. Dat kan zijn om iets tegen te houden of iets van de grond te tillen. Het kan voortkomen uit machteloosheid of ongenoegen, maar ook uit positivisme en betrokkenheid. Een petitionaris die geen provocateur is probeert gelijkgezinden te bereiken. Mensen die er precies zo over denken. Petities zijn daarom op te vatten als een digitale vorm van archipelisering die door selectie leidt tot eenduidigheid. Daarom moet het maatschappelijk nut ervan niet overschat worden. Anders gezegd, een petitie gaat niet over grenzen, maar spreekt mensen aan die zich toch al aangesproken voelden.

Kan een petitie dan niet overtuigen, dus iemand van mening doen veranderen en tot ander inzicht brengen? Wie weet kan een petitie iemand helpen dat naar boven halen dat er altijd al was, maar waarvan het bestaan onbekend was. Een petitie kan dus helpen in de bewustwording. Ofwel, iemand laten beseffen voor een zaak te staan. Als experiment heb ik bovenstaande petitie opgesteld over het op dit moment heetste hangijzer van Europa: de vluchtelingencrisis. Kan een petitie er echt aan meehelpen om het publieke debat bij te sturen? Ik twijfel. Maar feit dat ik in actie kom maakt wel duidelijk dat het me bezighoudt en ik me zorgen maak over de passiviteit van de politiek en de verharding van het publieke debat. Deze petitie schreeuwt: dat moet anders.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Nederland heeft recht op een duurzaam vluchtelingenbeleid’ op thepetitionsite.com. Tekenen kan hier.

COC: homoseksuele asielzoekers bedreigd in opvang. Hoe grijpt de overheid in?

Vluchtelingen in Nederland zijn welkom, mits ze hun achterlijke gedachten achter zich laten. Is dat te simpel en te West-Europees gedacht? Wellicht, maar vluchtelingen die naar West-Europa komen moeten beseffen dat ze zich aan moeten passen aan de Europese normen. Zo moeilijk is dat toch niet voor te stellen? Het is onverteerbaar dat homoseksuelen en seksuele minderheden door andere vluchtelingen worden beschimpt. Nieuwsuur zet op een rijtje hoe personen worden bedreigd in de noodopvang: ‘Het COC is de afgelopen twee weken benaderd door tien asielzoekers die melden dat ze zich onveilig voelen, met name in de noodopvang. Ze worden uitgescholden, gepest en bedreigd vanwege hun seksuele voorkeur of genderidentiteit.’

Het COC heeft een brief gestuurd aan staatssecretaris Klaas Dijkhoff. Het COC pleit dat er ‘aparte, categoriale opvang komt voor LHBT-asielzoekers die daaraan behoefte hebben.’ Maar dat is capitulatie voor homohaters. Beter om degenen die seksuele minderheden hun rechten niet gunnen ‘categoriaal’ te huisvesten. Zelfs als dat een meerderheid is van intolerante vluchtelingen. Het is vooral belangrijk dat alle vluchtelingen door het COA en de Nederlandse overheid duidelijk wordt gemaakt hoe de Nederlandse rechtsstaat in elkaar zit en hoe vrijheden en gelijkheden zijn gegarandeerd. En welke sancties hierop staan. Vluchtelingen die daar niet mee kunnen leven kunnen beter Nederland verlaten. Ze hebben hier niets te zoeken en zullen toch nooit aarden.

Nederland behoort niet te bepalen wat voor type asielzoekers het opneemt. Vluchtelingen zijn zonder onderscheid gelijk. Maar asielzoekers die andere asielzoekers discrimineren verliezen hun rechten. En hun vluchtelingenstatus. Of dat religie, etniciteit, ras of sekse betreft. De Nederlandse overheid moet dat alle vluchtelingen tijdens de intake kristalhelder en zonder slagen om de arm duidelijk maken. Iedereen is zonder onderscheid welkom in Nederland. Wie beginselen van pluriformiteit niet kan verwerken en verinnerlijken in de diaspora moet verduidelijkt worden dat andere ideeën in Nederland niet thuishoren. En kan vertrekken.

Foto: Schermafbeelding van bericht ‘COC luidt noodklok over veiligheid LHBT-asielzoekers’.

Kabinet neemt onvoldoende regie in asielbeleid. Noodopvang Woerden belaagd

In Woerden heeft een groep van 20 mensen met bivakmutsen vrijdagavond de tijdelijke noodopvang voor asielzoekers (vluchtelingen en migranten) bestormd. Volgens een bericht van Woerden.tv werden hierbij hekken omver geduwd, eieren gegooid en vier vuurwerkbommen tot ontploffing gebracht. De belagers zijn niet binnen geweest. Burgemeester Victor Molkenboer (PvdA) keurt de actie af. Hij noemt het een zieke groep.

Fractievoorzitter Zijlstra pleit in een interview met het AD voor een sobere opvang van vluchtelingen. Dat moet het minder aantrekkelijk maken om in Nederland asiel aan te vragen. Halbe Zijlstra wil daartoe zelfs de Vreemdelingenwet aanpassen ‘om er een einde aan te maken dat asielzoekers met een tijdelijke verblijfsvergunning dezelfde voorzieningen krijgen als degenen met een permanente.’ Het is onduidelijk of dit voorstel van de VVD een parlementaire meerderheid heeft en het meer is dan symboolpolitiek om electorale redenen. De VVD is in de peilingen door de PVV voorbijgestreefd. De negatieve blik van Zijlstra is opvallend. Compassie met vluchtelingen en nog minder met economische migranten ontbreekt in zijn perspectief.

Nederland laat zich met de aanpak van het asielbeleid van haar slechte kant zien. Burgers en het openbaar bestuur van Oranje werden door het kabinet gepasseerd. En geschoffeerd. Zodat het vertrouwen in de landelijke politiek onnodig beschaamd werd. Relschoppers zien hierin een aanleiding en legitimatie om op te harde manier te protesteren bij een noodopvang. Het kabinet zette zichzelf klem doordat het procedures heeft laten vastlopen en te laat in actie is gekomen. Het heeft afgelopen zomer de urgentie niet onderkend.

Theoretisch is de oplossing simpel. Wie volgens het Vluchtelingenverdrag recht heeft op asiel moet snel een status krijgen, en migranten die geen recht hebben op die status moeten uitgewezen worden zodat de druk op de voorzieningen afneemt. Onduidelijk is welk percentage van de asielzoekers dat Nederland binnenkomt ‘echte vluchteling‘ is. Door de chaos in de registratie en de snelle instroom ontbreken harde cijfers over de asielzoekers. Een indicatie is de schatting voor Duitsland dat 40% van de asielzoekers Syrische vluchteling is.

Kabinet verbreekt belofte over opvang asielzoekers in Oranje. Asscher ontspoort

Is het verstandig van staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD, Veiligheid en Justitie) om 700 extra asielzoekers in een voormalig verliesgevend attractiepark Speelstad Oranje van ondernemer en raadslid voor de VVD in Lochem Hennie van der Most in het Drentse Oranje (gemeente Midden-Drenthe) te plaatsen? Tegen alle afspraken en beloftes van het kabinet in dat dat niet zou gebeuren? Eind 2014 werden er in het 140 inwoners tellende Oranje al 700 asielzoekers geplaatst. Toenmalig staatssecretaris Fred Teeven (VVD) verklaarde toen te begrijpen dat de bewoners zich overvallen voelden. De bewoners kunnen zich nu voor de tweede keer overvallen voelen. De inzet van waarnemend burgemeester Ton Baas (VVD) van Midden-Drenthe is om de opvang van de extra 700 asielzoekers te bestempelen als noodopvang en zo kort mogelijk te houden.

Door het besluit van staatssecretaris Dijkhoff toont het de overheid zich een onbetrouwbare partners die zich autoritair opstelt. Dat wakkert het wantrouwen in de overheid aan en geeft ‘tegenpartijen’ als PVV en SP wind in de zeilen. Wacht Dijkhoff nog enig begrip omdat hij klem zit in het oplossen van een onoplosbaar probleem en dat zakelijk uitlegt, vice-premier Lodewijk Asscher (PvdA) mengt zich onnodig in het debat en ontspoort met onderstaande tweet die van weinig fijngevoeligheid en empathisch vermogen getuigt. Hij zet de wereld op zijn kop door het verbreken van de belofte door het kabinet te willen ‘framen’ als obstructie van bewoners van Oranje die anderen beletten in hun werk. Maar Asscher vergeet dat de koele rationaliteit waar hij voor pleit juist ontstaat door de irrationaliteit van het besluit van het kabinet. Een kwestie van banale bureaucratie.

Foto: Tweet van vice-premier Lodewijk Asscher.

Verbiedt religieuze organisaties de toegang tot opvangcentra

Leefbaar Rotterdam stelt raadsvragen naar aanleiding van een artikel in het RD over de noodopvang voor asielzoekers. ‘Woedt er een geestelijke strijd in de Nederlandse opvangcentra?’ vraagt het dagblad zich af. Waar vroeger christelijke organisaties het alleenrecht hadden op de zorg voor vluchtelingen zijn er nu ook islamitische instellingen die het initiatief nemen. Maar volgens het RD stellen ze ontoelaatbare voorwaarden aan hun hulp, zoals het verplicht meedoen van niet-moslims aan islamitische feesten of het dragen van een hoofddoek voor vrouwen. Christelijke organisaties zouden weer bijbels uitdelen onder asielzoekers.

Willem van der Deijl, medewerker bij stichting Evangelie & Moslims hoopt niet dat er een ‘competitieve sfeer tussen christenen en moslims‘ ontstaat als het om vluchtelingen gaat: ‘Christenen moeten oog hebben voor de kwetsbare positie van vluchtelingen en daar geen misbruik van maken. Maar tegelijk kunnen we de rijkdom van het Evangelie delen’ Die competitie tussen de islam en het christendom is in de praktijk echter al aangetoond. Logisch omdat religieuze organisaties elkaar concurrenten zijn en ook in hun goede werken altijd als bijbedoeling het winnen van zieltjes hebben. De geestelijke strijd om asielzoekers is ontoelaatbaar.

De remedie is simpel. Op voorschrift van de landelijke overheid moeten lokale overheden erop toezien dat alle religieuze en niet-religieuze instellingen de toegang tot de opvangcentra ontzegd wordt. Mensen in een kwetsbare positie als asielzoekers moeten geen focus worden van een richtingenstrijd tussen concurrerende religieuze organisaties. Het COA en de gemeenten moeten er strikt op toezien dat religieuze organisaties geen toegang tot de opvangcentra krijgen. Ze hebben er niets te zoeken. Daarbij komt dat concurrentiestrijd tussen islamitische en christelijke organisaties de asielzoekers in het frame van religie trekt, terwijl ze de vrije keuze moeten hebben voor geen enkele religie te kiezen. De overheid moet zelf zorg bieden die neutraal is en asielzoekers geen onderdeel maakt van een religieuze richtingenstrijd en ze overlevert aan kerk of moskee.

Foto: Schermafbeelding van deel raadsvragen ‘Christenen doodsbang in opvang Erasmus Universiteit’ van Leefbaar Rotterdam.