Nieuwe methodieken en verdienmodellen voor PvdA’ers: de markt

‘Laat de markt z’n gang gaan en wees daar niet te kritisch op’, zegt een deelnemer aan de ‘Masterclass nieuwe methodieken en verdienmodellen’ van de dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam. Externe expert en projectontwikkelaar Friso de Zeeuw inspireert de deelnemers ‘over de wijze waarop we onze rol opnieuw kunnen invullen’. Friso de Zeeuw is directeur Nieuwe Markten bij Bouwfonds Ontwikkeling en heeft namens de PvdA in het verleden talloze bestuursfuncties in het openbaar bestuur bezet.

Samen met een andere PvdA’er en oud-wethouder Jos Feijtel schreef De Zeeuw een opiniestuk voor de NRC. Beide PvdA-leden proberen de kritiek op de PvdA-leiding te ontkrachten. De partij zou lusteloos zijn. Ze verwijten de critici ‘hang naar dramatiek met de onweerstaanbare neiging om juist bij regeringsdeelname de hele wereld in één keer te willen hervormen’. Vooral Sander Terphuis nemen ze op de korrel.

De PvdA’ers schuiven Terpstra van alles in de schoenen. Hij zou vinden dat ‘nivellering de belangrijkste missie van de PvdA in dit kabinet is’. Maar Terpstra heeft het in z’n stuk ‘Het is code rood voor de PvdA’ waarnaar ze verwijzen over meer dat mis is in de huidige PvdA. Zoals een vertrouwenscrisis tussen partij en kiezer, het accent op de economie en het weggeven in de onderhandelingen met de VVD van principiële zaken van de PvdA. Kortom, over de uitverkoop van de sociaal-democratische beginselen dat verder gaat dan kritiek op nivellering en niet zozeer de hele wereld in één keer wil hervormen, maar juist het ouderwetse sociaal-democratisch gedachtegoed weer centraal wil zetten. Met behoud van de verzorgingsstaat.

De Zeeuw en Feijtel denken fundamenteel anders over de inrichting van de samenleving dan Terphuis. De Zeeuw wil de markt z’n gang laten gaan en Terpstra niet. Binnen een partij zijn er altijd rechtse en linkse vleugels die van mening verschillen. De Zeeuw en Feijtel verwoorden de visie van de PvdA-leiding die akelig dicht tegen de markt en de VVD aanschuift. Het kan zijn dat ze Terphuis en andere critici wereldvreemd en dramatisch vinden, maar het is leugenachtig van De Zeeuw en Feijtel om vervolgens die goedbedoelende critici van alles in de schoenen te schuiven en hun kern van kritiek bewust verkeerd voor te stellen.

Advertentie

Incomplete verkenning over vermogensongelijkheid zet de toon

Update 25 oktober 2014: FNV en de SP pleiten voor een hogere belasting op vermogens. De SP legt bij monde van kamerlid Farshad Bashir de grens bij 1 miljoen euro, aldus De Volkskrant. Waar de FNV de grens legt is vooralsnog onduidelijk. Het wil drie miljard euro aan extra vermogensheffing ophalen. Deze voorstellen zijn gebaseerd op het debat dat de Frans-Amerikaanse econoom Thomas Piketty heeft aangezwengeld. Maar Piketty denkt groter en wil vooral de hogere vermogens boven de 5 miljoen euro extra belasten. Het valt te vrezen dat SP en FNV vooral geld weg willen halen bij de hogere middenvermogens en geen grip krijgen op de hoogvermogenden. Politieke symboliek die strandt in halfhartigheid. Zie bij reacties voor rekenvoorbeeld. 

Het rapport van de WRR over economische ongelijkheid en een antwoord daarop van de PvdA-kamerleden Henk Nijboer en Ed Groot liggen me zwaar op de maag. Vooral waar het over de vermogensongelijkheid gaat. Bas van Bavel zet dat in een hoofdstuk 4 van het rapport op een rijtje: ‘Nederland is het land van de gelijkheid, de nivellering en de afroming door hoge belastingen. Een egalitair land bij uitstek, zo wil de beeldvorming. Dit beeld is wellicht juist voor de inkomensongelijkheid. Die ligt nog steeds onder het gemiddelde van de oeso-landen (zie hoofdstuk 1). Maar voor de vermogensverdeling, de andere dimensie van economische ongelijkheid, is dit beeld van gelijkheid zeker niet juist, zo wil ik in deze bijdrage laten zien.’

Opvallend voor de toon van Van Bavel is de dubbele betekenis van het woord ‘juist’ dat zowel ‘kloppend’ als ‘rechtvaardig’ betekent. Ik wil best meegaan in Van Bavels betoog dat verontwaardiging naar binnen smokkelt, maar begrijp de onderbouwing niet. Hoe hangen woningbezit, financieel vermogen en pensioenopbouw nou samen? En hoe is dat over leeftijdsgroepen verdeeld? En wat is eigenlijk het specifieke probleem van de ‘niet juiste’ ongelijkheid in de vermogensdeling? Van Bavel geeft toe het niet te weten -veel is giswerk– maar claimt toch met z’n bijdrage een totaalplaatje te laten zien. Op z’n minst verwarrend en op z’n hoogst misleidend.

Beide PvdA’ers Nijboer en Groot gebruiken in hun artikel ‘Lagere lasten op arbeid, grotere vermogens meer vragen’ het hoofdstuk van Van Bavel als onderbouwing voor hun voorstellen. Maar zoals gezegd, Bas van Bavel geeft geen goede onderbouwing over de vermogensongelijkheid, zodat de voorstellen van Nijboer en Groot op hun beurt in de lucht komen te hangen. En die voorstellen liegen er niet om. De sociaal-democraten verwijzen naar hun verkiezingsprogramma en bepleiten ‘een progressieve belasting van 40 procent op rendementen op vermogens boven de 125 duizend euro.’ Wie weet is het een goed idee, maar opnieuw, naar welke onrecht en ongelijkheid die rechtgetrokken moeten worden het nou precies verwijst blijft onduidelijk.

De verkenning van Van Bavel en de voorstellen van de PvdA’ers zijn niet vergeefs. Ze sluiten aan bij denken over inkomensongelijkheid en de verhouding tussen inkomen en vermogen. Volgens Thomas Piketty blijft de groei van arbeid structureel achter bij de groei van vermogen. Hoewel er kritiek is op de onderbouwing van Piketty’s data en z’n wegmoffelen van de veelverdieners in bedrijven die met hun arbeid veel vermogenden passeren. Binnen de Nederlandse verhoudingen zijn de beschietingen van Nijboer en Groot pogingen om de balans iets te verschuiven. Samen met lagere lasten op arbeid, het aanpakken van belastingconstructies in Nederland en de stop op staatssubsidies aan woningen en pensioenen is dat een zinnig debat. Maar om in het midden uit te kunnen komen lopen zowel Van Bavel als Nijboer en Groot wel erg hard van stapel.

Foto: Still uit ‘Komedie om Geld‘ van Max Ophüls, 1936.

Opstand van egoïstische burgers dient samenleving niet

Malou van Hintum verbaast zich in De Volkskrant over het verzet tegen de voorgenomen kabinetsmaatregelen. Omdat het vaak zo egoïstisch is. Volgens haar is veel inkomensverlies verlies van luxe. Ik deel haar mening. Het verzet gaat om een vakantie minder. Meer is het niet. Wie werkelijk onder het bestaansminimum komt heeft uiteraard redenen tot piepen. Maar die anderen lieten zich de afgelopen weken luid en verbolgen horen.

Zoals de VVD-er voor z’n open haard die ageert tegen nivellering via de zorgpremie. Zonder enige twijfel een oneigenlijke omweg zoals oud-minister Jan Pronk zegt omdat nivellering via de belastingen dient te lopen. Maar met de maatregel is weinig mis. Ik herinner dat een Duitse vriend me enkele jaren geleden vertelde ruim 900 euro zorgpremie per maand te betalen. Voor hem alleen, want z’n vrouw was elders verzekerd. Een erfenis van Gerhard Schröder. Ons rest een luxe discussie van ontevreden mensen die niet kunnen minderen.

Van Hintum heeft het mis met haar bewering dat over de bezuinigingen over kunsten en wetenschappen niet gemopperd is. Dan mist ze de essentie dat het kabinet Rutte I zich van alle kritiek door oppositie, betrokken burgers, kunstenaars en wetenschappers weinig aangetrokken heeft. Weliswaar zette het als wisselgeld de BTW op podiumkaartjes naar 21% niet door en kreeg de ruimtevaart 68 miljoen. Dat ging in beide gevallen echter om het terugdraaien van voorgestelde bezuinigingen. Het vernieuwende beleid werd het meest gekort. In de kunsten werden de gevestigde instellingen gespaard, terwijl de experimentele presentatie-instellingen en de talentontwikkeling werden weggesneden uit de basisinfrastructuur. Zelfs de gouvernementele Raad voor Cultuur had op dat laatste kritiek. Ook de PvdA draaide die kortingen niet terug in de onderhandelingen.

Focus op economie en koopkracht is een valkuil. Gevolg ervan is dat wordt afgebroken wat niet afgebroken zou moeten worden. Zoals de genoemde kunsten en wetenschappen, maar ook de natuur. Nodig is een quotum voor kunsten, wetenschappen en natuur. Zoals dat ook jarenlang voor ontwikkelingshulp gold. Zo kan de essentie overeind blijven van wat we belangrijk vinden voor een samenleving. Ofwel, het algemeen belang. Een prima tegengif voor burgers die klagen voor hun open haard zonder goed te beseffen hoe absurd ze zijn.

Foto: Open haard.

Onschuldig totdat TrapWire u in het oog krijgt

Cenk Uygur van The Young Turks verklaart TrapWire. Een software systeem dat wordt gebruikt om ‘verdachte’ gedragspatronen te registreren door bewakingscamera’s en de potentiële dreiging van geweld te beoordelen. Maar wordt het gericht op terroristen of op activisten uit de politieke tegenbeweging? In San Francisco is dat laatste volgens Seaman al de realiteit. Hij schat de mogelijkheid van misbruik enorm in.

Eerder wees de reactie van gevestigde media op TrapWire volgens David Seaman op een cover up of blackout. Hoewel TrapWire vooral in Amerikaanse steden lijkt te zijn geïnstalleerd en dus een Amerikaanse dimensie heeft, is het zwijgen van zowel de Nederlandse politiek als Nederlandse media merkwaardig. Willen politiek en media niet weten of TrapWire al in Nederland wordt toegepast of dat er plannen zijn om dat te doen? Om er vervolgens verslag of verantwoording van te geven. Het zwijgen van Nederlandse media klinkt onheilspellend.

De politiek blijft hangen in kamervragen over een computervirus die een beeld van urgentie suggereren. Pierre Heijnen van de PvdA vraagt de minister van Binnenlandse Zaken naar ingrijpen door het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC). Dit soort politiek stapt niet buiten het frame om vragen te stellen over de overheid die de burger bedreigt. Zelfs oppositiepartijen willen meebesturen zodat niemand echt de macht controleert.

Waarom missen Nederlandse media het belangrijke nieuws?

Nederlandse media missen het nieuws. Ook op hun online versie. Afgelopen week was hier aandacht voor twee nieuwsfeiten die hun oorsprong in de VS vinden. Met een Nederlandse invalshoek. Op woensdag ‘Drie Republikeinse congresleden stelden vragen aan de EU over Joris Demmink wegens kinderhandel en pedofilie‘. Demmink is de hoogste ambtenaar van het ministerie van Veiligheid en Justitie. En op vrijdag ‘TrapWire is de nieuwe Big Brother; hoe wenselijk is dat?‘ Over een surveillance systeem waarbij de CIA betrokken is en dat in het geheim ontwikkeld is. Nu onthuld door het onder aanval liggende WikiLeaks. Salon.com noemt het de Biggest story you missed. Nederlandse media missen het nog steeds omdat de journalistiek op slot zit.

Nederlandse media rukken niet uit om het belangrijkste nieuws te verslaan. Heeft Nederland alleen aandacht voor sport of de waan van de dag? Ik begrijp niet waarom kranten of nieuwsorganisaties niet doen wat een simpele blogger wel kan. Kunnen Nederlandse media niet, willen ze niet, durven ze niet, interesseert het hen niet of zijn ze weggezakt in hun eigen werkelijkheid van nieuws waarin geen moeilijke onderwerpen passen? Ik zou graag willen dat Nederlandse journalisten me eens uitlegden waarom ze het belangrijke nieuws missen.

Foto: Keystone Cops