Twee jaar later: nog geen uitleg voor arrestatie Maessen en Joanna

Twee jaar geleden werden Hans Maessen en Joanna op de Dam in Amsterdam gearresteerd. Nog steeds is het onduidelijk waarom. Bas Blokker wijdt er in NRC een reconstructie aan onder de titel ‘Mee naar het bureau’. Blokker: ‘Maar twee jaar later eist Maessen nog altijd dat het Openbaar Ministerie zowel de agenten die hem aanhielden, als de eindverantwoordelijke bij de politie vervolgt voor zijn onterechte arrestatie. Tot nog toe wijst justitie vervolging af. Woensdag mag hij bij wijze van laatste kans zijn zaak bepleiten in een (niet-openbare) hoorzitting voor het gerechtshof in Den Haag.’ Maessen vermoedt dat het Koninklijk Huis en beveiligers achter hun arrestatie zat omdat hun afwijkende mening niet werd getolereerd. Nederland Vrijstaat.

SP voert met kamervragen druk op over arrestatie op de Dam

Update 6 mei: D66’er Gerard Schouw stelt aanvullende kamervragen aan minister Opstelten. Hij vraagt onder meer naar de rol van de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) bij het politieoptreden.

Nine Kooiman (SP) stelt kamervragen ‘De aanhouding van twee demonstranten op de Dam‘ aan minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie. Op 30 april werden de republikeinen Hans Maessen en Joanna van der Hoek een half uur voor de balkonscène gearresteerd door de Amsterdamse politie. Achteraf kwam de politie met tegenstrijdige verklaringen, gaf burgemeester Van der Laan toe dat er fouten waren gemaakt en de demonstranten niks te verwijten viel terwijl-ie de schuldvraag afhield, en kwam de vraag centraal te staan wie de regie bij de arrestatie had. Het is de smet op een rimpelloze dag. Nog steeds is de reden ervan onhelder.

Burgemeester Van der Laan (PvdA) heeft een intern onderzoek aangekondigd, maar Nine Kooiman zoekt haar eigen informatie. Ze stelt voor de hand liggende vragen over reden van de aanhouding, afspraken met de demonstranten, tegenstrijdige verklaringen van de politie, communicatie over de arrestatie, identificatie van de demonstranten aan de hand van hun identiteitsbewijzen en twijfel die bij de politie ontstond over de echtheid en het feit dat de arrestanten ruim twee uur vastzaten op het politiebureau. Interessant wordt het als Kooiman vraagt naar de afstemming tussen de agenten ter plaatse en de leidinggevenden en naar de uiteindelijke opdracht om over te gaan tot arrestatie: ‘Op wiens gezag zijn de demonstranten opgepakt?‘

De Nederlandse politie is een gesloten organisatie die wat opsporing betreft vergeleken met andere landen slecht presteert. Het lek onder water wordt niet gevonden. Geplande herstructurering van de organisatie zonder een andere werkwijze is een antwoord dat zich nog maar moet bewijzen. Dat de vragen aan minister Opstelten gesteld worden is de onderliggende betekenis ervan. De partijpolitieke subtekst luidt: ‘Vindt u ook dat de politie slecht presteert?’. Het antwoord van de verantwoordelijke minister valt te verwachten: Nee.

Omdat Eberhard van der Laan ook als minister van Integratie een zuiver rechtsstatelijke opstelling uitdroeg valt er niet te twijfelen aan zijn motieven. Hij moet nu echter schipperen om de loyaliteit van zijn politiekorps niet te verliezen. Daarom vent-ie de houding uit voor z’n mannen te staan zoals het een echte leider betaamt. Hij heeft een intern onderzoek aangekondigd dat op korte termijn met uitkomsten zal komen. Op 30 mei debatteert de Amsterdamse raad over de onterechte arrestatie van de twee demonstranten. De conclusies zullen uitwijzen of zo’n intern onderzoek diep genoeg graaft en hoog genoeg reikt. Wellicht is er daarom straks toch een onafhankelijk onderzoek nodig. Dat heeft Nine Kooiman met haar kamervragen voorbereid.

Foto: Balkonscène met koning Willem-Alexander en prinses Beatrix, 30 april 2013. Credits: AP.

Gewiste opnamen door overheid zijn meer dan menselijke fout

Wie herinnert zich niet hoe in 1995 het ontwikkelen van een fotorolletje van luitenant Rutten met opnamen van de val van Srebrenica in een laboratorium van Defensie mislukte? Toenmalig minister van Defensie Joris Voorhoeve noemde het een ‘oenige menselijke fout‘. Het OM in Arnhem concludeerde in 1997 dat het een menselijke fout was. Betrokken Dutchbatters geloofden er niks van, en zagen er een georkestreerde actie van Defensie in om beelden van gedode moslims onder de pet te houden. Ook een videofilm van de Bosnische Serviërs werd door Defensie bewust onklaar gemaakt. Commandant Thom Karremans werd symbool van het slappe optreden van Dutchbat en wacht mogelijk vervolging. Nog steeds. 17 Jaar na de val van Srebrenica.

Nu is er in Eindhoven een politieagent die telefoon-opnamen van getuige Ingrid Lukken van de arrestatie van DJ The Flexican heeft gewist. Kamerleden reageren ontzet. Ze zien het als grove fout. Naar eigen zeggen werd Lukken ‘afgetuigd’ en gearresteerd door de politie. Niet zij, maar de politie riep hulp van Digital Investigation in om het filmpje terug te halen. De agent heeft toegegeven de opnamen te hebben gewist, na een eerdere ontkenning. Hij zegt dat het gebeurde ‘bij het uitzetten van de telefoon en onder druk van omstandigheden’.

Wat kunnen we verwachten van een intern onderzoek van de Eindhovense politie? Of een strafrechtelijk onderzoek door het OM? Hopelijk leidt het niet tot dezelfde doofpot als bij Srebrenica waar Nederland 17 jaar later nog steeds mee worstelt. Scheel van de kater omdat het voelt dat Defensie de waarheid niet vertelt. Natuurlijk zijn er verschillen, in Eindhoven zijn geen 7000 doden gevallen. Overeenkomst is dat de geloofwaardigheid van de overheid in het geding is. Een vraag die beantwoord moet worden is hoe politieagenten opgeleid, geïnstrueerd en aangestuurd worden om correct met kritische burgers om te gaan.

Foto: Hans Wildschut, Edinburgh, southferry, 2004. Credits Hans Wildschut