Sid Lukkassen weigert de echte macht aan te spreken. Als afleiding heeft hij het daarom over cultuurmarxisme

Buitenhof had in de uitzending van 3 september een debat tussen VVD’er Sid Lukkassen en journalist Casper Thomas (De Groene Amsterdammer). Het ging over het cultuurmarxisme dat er uiteindelijk op neerkomt dat overtuiging bepalender is dan kogels. Het idee is dat wie de overtuiging beheerst, de macht of de hegemonie heeft. De term is gemunt door de Italiaanse communist Antonio Gramsci. (Spreek uit: Gramsji). De pyramide in de video laat zien waar het in Lukkassens betoog aan schort. Hij richt zich niet op de top van de pyramide waar de macht zit, maar op de onderste laag. De Nederlandse Bank, de ECB, het IMF, de multinationals of de nationale regeringen (Rutte I, II en III) die het voor het zeggen hebben laat Lukkassen buiten schot in zijn maatschappijkritiek. Hij schetst daardoor een verwrongen beeld van de macht. Overigens ondersteunen zelfs de Nederlandse gevestigde media zoals de publieke omroepen de continuïteit van de gevestigde orde. Ze zijn daarom per definitie conservatief omdat ze opkomen voor de continuïteit van de bestaande samenleving.

Wat Lukkassen wil -zonder dat met zoveel woorden te zeggen- is maatschappelijke veranderingen van de afgelopen decennia terugdraaien. In die zin is hij geen conservatief die het bestaande wil bewaren en de gevestigde orde van nu accepteert, maar een revisionist, revanchist of nostalgicus die een verloren gegane situatie wil herstellen. Waarom hij het nodig acht om zijn maatschappijkritiek op te hangen aan de term cultuurmarxisme is onduidelijk, en weet hij evenmin duidelijk te maken. In elk geval zou zijn kritiek aan geloofwaardigheid winnen als hij zich richt op de zetels van de macht. En niet op de bijverschijnselen van of ondergeschikte invloeden op de macht. Lukkassen bestrijdt schimmen en mist bereidheid of ruggengraat om de echte macht aan te spreken. Wellicht is dat te lastig voor een VVD’er voor wie de economische ordening, eigendomsverhoudingen, macht van banken en bedrijfsleven overtuigingen vormen die niet te discussie staan.

Advertentie

Wegens succes gesloten: Geldmuseum door de ogen van Bruns BV

Bruns BV Bergeijk -inrichter van musea- plaatst vandaag een filmpje op haar YouTube-kanaal van het Geldmuseum in Utrecht.  Op 1 november 2013 sloot het Geldmuseum na 6,5 jaar de deuren. Zoals de directie zei: ‘wegens rijkdom’. Volstrekt genegeerd door de landelijke -en Utrechtse- politiek. Bruns BV voegt zich weinig fijngevoelig in dat rijtje. Wat moet het filmpje aantonen? Dat de sluiting niet aan de inrichting lag?

Duitsland zegt nu pas dat eurozone Grieks uittreden aankan

Kanselier Merkel sluit het verlaten door Griekenland uit de eurozone niet langer uit, volgens Der Spiegel. De zogenaamde Grexit. Reden dat het nu mogelijk is zou de vooruitgang zijn die sinds de eurocrisis van 2012 is gemaakt. De eurozone kan een stootje hebben dat het in 2012 niet aankon. Ofwel, hebben Duitse en Franse banken die leningen aan Griekenland hadden uitstaan blijkbaar hun posities versterkt? Als Alexis Tsipras van het linkse Syriza de verkiezingen op 25 januari wint, en naar verwachting onderhandelingen over de Griekse schuld op de agenda zet, dan haakt Duitsland af. Niet toegeven is het signaal dat kanselier Merkel afgeeft.

De uitspraken van Angela Merkel komen tegen de achtergrond van een stagnerende Europese economie, een dalende euro, en kritiek op het beleid van bezuinigingen dat de afgelopen jaren geen alternatieven toestond en als rigide wordt ervaren. Er resteert een beeld van een fantasieloze economische politiek en wantrouwen in de politieke leiding van Europa die vermengt wordt met neerbuigendheid jegens Zuid-Europese landen en stoken door andere landen zoals Rusland om de Europese eenheid nog kleiner te maken dan deze al is.

In 2011 bekritiseerde toenmalig bankpresident Nout Wellink Geert Wilders die geen geld meer wilde geven aan Griekenland. Wellink: ‘Het is gevaarlijk om te zeggen dat we Griekenland moeten laten vallen. Europa is een werelddeel waar alle economieën, financiële instellingen en markten met elkaar zijn vervlochten.’ Wellinks opvolger Klaas Knot was in september 2011 minder resoluut: ‘Alle inspanningen zijn erop gericht dit te voorkomen, maar ik ben nu minder stellig in het uitsluiten van een faillissement dan ik een paar maanden geleden was.’ Oncontroleerbaar is wat het verschil precies is dat een Grexit in 2012 niet en in 2015 wel mogelijk maakt. Complicatie is dat politieke leiders niet zeggen wat ze doen en altijd doen wat ze zeggen.

ESM kan in huidige vorm niet aangenomen worden vanwege ontbrekende controle

Het permanente Europese noodfonds ESM dat voor de actuele crisis met Nederlands geld wordt opgetuigd tot (voorlopig) 700 miljard euro kent steeds meer tegenstanders. Nederland moet 40 miljard euro betalen. Eind februari sprak de Algemene Rekenkamer zich er al tegen uit in een brief aan de Tweede Kamer vanwege de gebrekkige publieke externe controle. Bij monde van fractievoorzitter Arie Slob uit de ChristenUnie gelijksoortige kritiek. Evenals de SGP. PVV, SP, de Partij voor de Dieren en Lijst Brinkman zijn ook tegen.

De doelstelling van het ESM is ‘het verlenen van financiële ondersteuning aan leden (de eurolanden) die onder zware financiële druk dreigen te komen of die al in een financiële probleemsituatie verkeren en dat deze hulp noodzakelijk is om de financiële stabiliteit van het gehele eurogebied te beschermen’. Vandaag en morgen debatteert de Tweede kamer erover. Een meerderheid van VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA wil voor 1 juli een besluit nemen. Landen hoeven het verdrag formeel echter pas uiterlijk 1 maart 2013 te ratificeren.

Geert Wilders ageert consequent tegen steun aan Brussel, zoals hij het noemt. Vanwege de steun aan het ESM begint-ie een kort geding tegen de staat met de opzet een besluit over de verkiezingen heen te tillen. Een tamelijk unieke actie. Juist nu gezaghebbende economen zoals de Duitse Hans-Werner Sinn speculeren over een failissement van Griekenland en de herinvoering van de drachme. Nadert het omslagpunt om afscheid te nemen van de euro? Maar Wilders’ kritiek is anders dan die van de ChristenUnie en SGP en overigens ook dan de flinterdunne steun van de PvdA die tegen het uit handen geven van toezicht en budgetrecht zijn.

Haast van voorstanders is ongelukkig. Mede omdat er tot 1 maart 2013 tijd is voor meer duidelijkheid over de voorwaarden van het ESM. Ontbrekende steun van Nederland stort geen eurozone in crisis. Binnenlandse politieke overwegingen rechtvaardigen geen haast ten koste van zorgvuldigheid. Niets rechtvaardigt de ondermijning van de rol van het parlement. Daarom hoeven minister De Jager en de voorstanders zich niet te overhaasten. Ze overschatten hun eigen rol. Zoals King Billy in een reactie Gregor Gysi van ‘die Linke’ citeert: ‘Es ist ein Vorrecht von Politikern, stolz auf Dinge zu sein, wo das Ergebnis aus eigene Leistung bei Null liegt.’

Foto: E. Spreeckmeester, Whatever the weather, we only reach welfare together. Finalist Marshall Plan Affiche wedstrijd, 1950

Nu stoppen met euro is beter dan wachten op de totale chaos

Fransman Jacques Sapir weet het zeker. Het zal nooit iets worden met de euro omdat Europa geen politieke eenheid kent. Hij stelt voor zo snel mogelijk terug te keren naar de nationale munten. Nu het nog ordentelijk kan. Onmachtige vergaderingen van regeringsleiders en halfslachtige akkoorden verlengen de doodsstrijd.

Nu ingrijpen is volgens Sapit beter voordat de chaos in economie, politiek en maatschappij definitief toeslaat. Dan is de ruimte weg om te handelen. En hoewel afbraak niks opbouwt geeft het werken aan een ontvlechting toch perspectief en een weg uit het moeras. Da’s meer dan het voortmodderen van de afgelopen tijd door de Europese politieke top. Daarbij beschadigt het over de hele wereld het beeld van Europa.

Sapir is hoofd onderzoek aan de École des Hautes Études et Sciences Sociales. Een Frans onderzoeksinstituut met prestige. Degenen die het met hem oneens zijn noemen hem euroscepticus en medestanders prijzen hem als realist. Zijn analyse dat het gemis aan politieke eenheid Europa opbreekt is vaker gemaakt. Het maakt deze crisis onbehandelbaar. Opvallend is dat Sapir er de uiterste consequentie uit trekt. En dat hardop zegt.

Een Frans spreekwoord zegt dat de uitersten elkaar raken, les extrêmes se touchent. Da’s bij uitstek van toepassing op de euro. Links en rechts, SP en PVV, Jacques Sapir en Marine le Pen, anti-globalisten en Geert Wilders staan verenigd in hun kritiek. Gevestigde belangen in politiek en economie stribbelen tegen, maar worden vanuit de flanken teruggedrongen. Wachten is op een omslagpunt. Want nu wordt Sapir niet gevolgd.

Foto: All our colours to the mast van Reyn Dirksen (1950); prijswinnaar posterwedstrijd Marshall Plan

Bankpresident sluit failliet Griekenland niet uit

Vier maanden geleden noemde toenmalig president Nout Wellink van De Nederlandse Bank (DNB) Wilders op economisch terrein een valse profeet die onzin praatte. Het is gevaarlijk om te zeggen dat we Griekenland moeten laten vallen. Europa is een werelddeel waar alle economieën, financiële instellingen en markten met elkaar zijn vervlochten. Aldus Wellink in mei 2011 die op 1 juli 2011 werd opgevolgd door Klaas Knot. Wellink wees erop dat een Grieks faillissement voor de DNB alleen al een schadepost van 4 miljard euro betekent.

Nu praat de opvolger van Wellink ook onzin. Klaas Knot sluit een eventueel failliet van Griekenland niet langer uit. Hij zegt dat in een FD-interview: Ik ben er lang van overtuigd geweest dat een faillissement niet nodig is. Het nieuws uit Athene is echter soms niet bemoedigend. Alle inspanningen zijn erop gericht dit te voorkomen, maar ik ben nu minder stellig in het uitsluiten van een faillissement dan ik een paar maanden geleden was.

Opmerkelijk dat Knot zijn voorganger in het openbaar corrigeert. Afgelopen mei concentreerde Wellink zich op een macro-economisch verhaal en benadrukt de solidariteit en de vermenging van de economieën. Maar hij vergaat te zeggen dat burgers telkens hun portemonnee moesten trekken om de rekening te betalen voor wat banken fout hebben gedaan. Want Griekenland moet in leven worden gehouden vanwege uitstaande schulden van Duitse en Franse banken.

Als de politiek scenario’s schetst is veel mogelijk. Burgers zijn realistisch. Die eerlijkheid heeft tot nu toe ontbroken en Knot zet dat recht. Maar premier Rutte en minister De Jager zouden dat moeten doen. Hun Europese initiatieven die vragen om strenge handhaving zijn goed maar niet gericht aan de Nederlandse burger. De strategie om de burger onwetend te houden was volgens Knot niet langer houdbaar. Het punt was blijkbaar genaderd dat het gevaarlijk werd om niet te zeggen dat we Griekenland moeten laten vallen.

Foto: Politie blokkeert de toegang tot het Parlement in het centrum van Athene; YANNIS BEHRAKIS (REUTERS)