Door kindermisbruik en dwangarbeid beschadigde katholieke kerk kan eigen moraliteit beter niet als voorbeeld stellen. Bij een brief van Henk Bressers in NRC

Brief van Henk Bressers in NRC, 26 november 2021.

Deze brief in NRC van 26 november 2021 houdt een pleidooi voor religie. Afzender is Henk Bressers uit Den Haag. Hij is zeer waarschijnlijk lid Diaconie van de Pastoraatgroep van de Parochie Maria Sterre der Zee. Van die functie wordt bij de ondertekening van de brief geen melding gemaakt. Zodat niet duidelijk wordt gemaakt dat Bressers beroepsmatig is verbonden aan de Rooms-Katholieke kerk die zijn broodheer is en hij feitelijk voor eigen parochie preekt.

Het is gissen waarom de redacteur die verantwoordelijk is voor de rubriek Brieven in NRC niet heeft gevraagd of Bressers met zijn functie als lid van de Pastoraatgroep van een katholieke parochie ondertekent. Als de redacteur dat niet wist, dan lijkt het er sterk op dat de screening onvoldoende is geweest. Is hier de procedure gevolgd? Dit steekt des te meer omdat het over een onderwerp gaat dat de kern van Bressers’ beroepsleven is: religie.

Bressers heeft het over maatschappelijke verloedering en ziet daarvoor religie als oplossing. Zijn impliciete claim, dat hij ‘verboden terrein’ noemt, is dat religieuze organisaties het beste in morele ijkpunten of moraliteit voorzien omdat ‘daar wel alles klaar ligt over dit onderwerp’. Daarmee gaat hij op twee manieren de fout in.

Het is een ongekende brutaliteit dat Bressers redeneert vanuit een religieuze organisatie als de katholieke kerk die moreel zo ontspoord is. Je moet maar durven om een katholieke kerk die door het grootschalig en decennialang kindermisbruik door priesters en door de dwangarbeid in naaiateliers en wasserijen van meer dan 15.000 meisjes en vrouwen moreel door de bodem is gezakt, voor te stellen als een voorbeeld van moraliteit.

Het valt te begrijpen waarom Bressers dit doet. Hij zal de aanvallen op de katholieke kerk door de slachtoffers, het aarzelend, halfslachtig antwoord op het kindermisbruik en de dwangarbeid door al die bisschoppen en het chagrijn om verbonden te zijn aan zo’n controversiële religieuze organisatie onderhand beu zijn. Rot gijzelt zijn kerk. De sfeer zal er bepaald niet jubelend meer zijn.

Bressers wil daar iets positiefs tegenover zetten. Een blijde boodschap. Daarom verzwijgt hij dat hij verbonden is aan de katholieke kerk en probeert tegelijk religie in het zonnetje te zetten.

Naast al het onrecht dat de katholieke kerk in de laatste eeuw jongeren en vrouwen heeft aangedaan en waarvoor het nu ter verantwoording wordt geroepen overspeelt Bressers zijn hand als hij stelt dat wij ‘met de religie deze eigenschappen [bezinning, ingetogenheid, nederigheid, naastenliefde en .. simpel buigen] als structurele invulling van ons leven zijn kwijtgeraakt’.

Het is van een verregaande arrogantie van Bressers om vanuit het perspectief van een katholieke kerk die moreel zo is ontspoord te suggereren dat mensen die zich niet laten inspireren door religie de morele eigenschappen zijn kwijtgeraakt. Met deze houding toont hij minachting voor mensen met een andere levensovertuiging die haaks staat op zijn claim dat religie het beste voorziet in bezinning, ingetogenheid, nederigheid en naastenliefde. Hij lijkt niet door te hebben dat hij door zo’n hooghartige houding zichzelf tegenspreekt en het tegendeel van bezinning, nederigheid en naastenliefde toont.

In Nederland zegt volgens onderzoek van het CBS dat een meerderheid van de bevolking (2019: 54.1%) zich niet door religie laat inspireren. Religie heeft in de afgelopen 50 jaar veel aan maatschappelijke invloed verloren. De samenleving is in ontwikkeling en de functies van religie worden geleidelijk vervangen door andere sectoren. Dat varieert van populaire cultuur tot kunst.

Dat Bressers een achterhoedegevecht voert voor zijn moreel onder druk staande katholieke kerk valt hem niet te verwijten, maar wel dat hij de moraliteit voor religie exclusief opeist.

De handschoenen zijn af. Comey suggereert in boek een hogere loyaliteit te hebben dan de bedriegende en bluffende Trump

Publiciteit wordt opgebouwd rond het nieuwe boek ‘A Higher Loyalty: Truth, Lies, and Leadership’ van de in 2017 door president Trump ontslagen FBI-directeur James Comey. Kranten en nieuwsmedia citeren eruit. Het verschijnt op dinsdag 17 april bij uitgeverij Flatiron Books, Macmillan Publishers. Nu al staat het op nummer 1 van de Best Seller lijst van Amazon. CNN omschrijft de inhoud ervan als vernietigend: ‘Het is niets minder dan de meest verwoestende, contemporaine takedown (=neerhalen, demontage en vernedering) van een zittende president in de moderne geschiedenis.’ Het panel van ABC News scherpt het nog eens extra aan door George Stephanopoulos buiten zichzelf te laten treden als journalist. Zo’n boek van zo’n man moet wel bijzonder zijn is de boodschap. Naar verluidt kookt Trump van woede en wordt de campagne tegen Comey georkestreerd.

Stupiditeit en berekening van Bolkestein over relatie met Oekraïne

Voormalig leider van de VVD Frits Bolkestein (1933) die zich graag als liberaal en denker presenteert wordt een dagje ouder, maar niet wijzer. In 1988 ging Bolkestein het debat aan met de Amerikaanse progressieve denker Noam Chomsky wat op zich te prijzen valt, maar vervolgens ging Bolkestein voor hem op de vlucht en liep weg uit het debat. Zie hier na 4’50’’. Sindsdien kleeft aan Bolkestein het etiket van de intellectuele éénoog in het land der blinden. Een orakel dat zichzelf herhaalt en niet meer reageert op de omgeving en eigen tijd.

In dat patroon van zenden, herhalen en selectief kijken past een opinieartikel van Bolkestein dat de NRC vandaag plaatste. Het gaat over de gevaren die in zijn optiek de EU bedreigen: Putin, de Europese Munt Unie (EMU) en de asielzoekers. Vooral de episode over Putin en Oekraïne is van een tenenkrommende simpelheid, onvolledigheid en selectiviteit. Als Bolkestein zoals vaak wordt beweerd de enige vooraanstaande intellectueel in de Nederlandse politiek hiermee komt, dan is het de vraag waartoe de rest van de Nederlandse politici op politiek-filosofisch niveau in staat is. Wellicht verklaart dat weer het lage niveau van de huidige generatie politieke leiders van Nederland. Die schiet gewoonweg intellectueel tekort en leeft bij de waan van de dag.

Bolkestein meent dat het Westen zo weinig mogelijk moet doen in haar Oost-politiek. Volgens hem is het beter om niets te doen. Dat speelt president Putin en zijn zakenvrienden in het Kremlin in de kaart en zo’n advies getuigt van een enorme stupiditeit. Want Bolkestein vergeet voor het gemak dat Putin door de annexatie van de Krim die in maart 2014 door de Algemene Vergadering van de UN met grote meerderheid van stemmen werd veroordeeld in resolutie 68/262 een einde maakte aan de garanties en zekerheden van de Europese veiligheidspolitiek. Dat Bolkestein het Russische optreden stilzwijgend billijkt is veelzeggend.

Frits Bolkestein speelt een opmerkelijk spel met zijn onvolledige weergave van de uitbreiding van de NATO. Hij reduceert dat tot een verkiezingsstunt van toenmalig president Bill Clinton. Daarmee gaat hij niet alleen voorbij aan de soevereiniteit van staten wat inhoudt dat ze zelf kunnen beslissen over hun politieke koers zoals aansluiting bij een machtsblok naar keuze, maar poetst hij ook de  20ste eeuwse geschiedenis van de bezetting van Midden-Europese landen door de Sovjet-Unie weg. Daarnaast creëert hij een tegenstelling dat NAVO-uitbreiding in het nadeel van de Russische Federatie zou zijn, terwijl er in de jaren 2009/2010 serieuze intenties waren van het Westen om de Russische Federatie toe te staan lid van de NAVO te worden.

Bolkestein is een neorealist in de buitenlandse politiek die machtspolitiek boven moraliteit stelt. Bolkestein die ook minister van Defensie was laat de verhoudingen vooral volgen uit de loop van een geweer, en niet uit de internationale rechtsorde. Hij stelt intimidatie, chantage en militaire macht boven zachte begrippen als territoriale integriteit, zelfbeschikkingsrecht en soevereiniteit van staten. Om dat aannemelijk te maken vertekent hij de geschiedenis en laat feiten weg die niet in zijn straatje passen. Met een vriend als Bolkestein mag president Putin zich gelukkig prijzen. Niet ondenkbaar is trouwens dat deze oud-Shell directeur wat Bolkestein ook is zich geroepen voelt om zelfs zijn geweten ondergeschikt te maken aan de normalisering van de handel met de Russische Federatie. Bolkestein neemt standpunten in en is daarin verre van objectief.

Foto: Frits Bolkestein, 2013. Credits: ANP.

Morele leegte van de politieke partijen aan de hand van de reactie op het doodvonnis voor Saoedische dichter Ashraf Fayadh

Waar gaat naïviteit over in waakzaamheid, tolerantie in zelfbescherming, verontwaardiging in handelen? De scheidslijn tussen recht en onrecht is vaak niet te zien. Of er wordt weggekeken, vooral in de extra gevoelige en extra beschermde sector van de religie. De vinger aan de pols en juist reageren is een helse opgave voor politici die steeds meer zweren bij regelgeving en machtsuitoefening, en steeds minder hebben met moraliteit en maatschappelijke waarden. In een NRC-artikel zet Gabriël van den Brink dat op een rijtje. Een uitwerking van onderstaande video. Hij concludeert dat de politieke klasse zich buitenspel zet en vervreemdt van de burgers. En uiteindelijk teruggefloten zal worden. Is dat wensdenken dat een beetje gedateerd aandoet? Want hoe en wanneer morele en maatschappelijke waarden weer terug komen in de politiek is onduidelijk.

Dat de petitie ‘Oproep: geen Saoedisch doodvonnis voor dichter Ashraf Fayadh’ geschreven moet worden is er een voorbeeld van dat de Nederlandse politiek verstrikt is geraakt in regelgeving en machtsuitoefening, en zich weinig aantrekt van moraliteit (de reactie op het doodvonnis van een dichter in Saoedi-Arabië omwille van zijn poëzie) en de maatschappelijke waarden (de bezorgdheid van de Nederlanders over dit doodvonnis en de reactie daarop). De Nederlandse politieke partijen redeneren in elkaar, handelsbelangen, wapenverkoop, machtspolitiek in het Midden-Oosten en het goed houden van de verstandhouding met autoritaire regimes. De petitie verdient het om getekend te worden, maar is aan het verkeerde adres gericht en legt het verkeerde accent. Het kabinet-Rutte zou als vanzelfsprekend gehoor dienen te geven aan morele en maatschappelijke waarden die in de Nederlandse samenleving leven. Dat dat niet gebeurt is de andere schande. De onze.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Oproep: geen Saoedisch doodvonnis voor dichter Ashraf Fayadh’. Tekenen kan hier.

Uit zelfbehoud spelen landen in de wereldpolitiek hun eigen spel

In de politiek worden soms vergelijkingen gemaakt met schaken. De wegens politieke omstandigheden naar de VS uitgeweken oud-wereldkampioen Garry Kasparov ontkent steevast dat Vladimir Putin een schaker is. Wat dan positief moet worden opgevat over iemand met strategisch inzicht die kan vooruitdenken. Volgens Kasparov is Putin een pokeraar. En dat wordt dan weer negatief bedoeld. Maar Putin is schaker noch pokeraar.

Putin is een overlevingskunstenaar die tactisch handelt om de volgende slag te winnen en de lange termijn daaraan ondergeschikt maakt. Putin annexeerde de Krim niet om zich van de internationale gemeenschap af te keren, of Oekraïne op stang te jagen of te verzwakken, maar om binnenlandse redenen. Om de volksgunst in de Russische Federatie naar z’n hand te zetten en economische problemen naar de achtergrond te dringen.

Kasparov vraagt de VS en de EU vanwege overweldigend bewijs van Russische schuld  inzake de MH17 niet ineen te krimpen, maar te handelen. Ongeduld helpt niet, naar verwachting komt eind dit jaar het Joint Investigation Team met de naam van de schuldigen. Nu is het afwachten. Russische diplomatie concentreert zich op Griekenland en Iran en verzwakt zo indirect de positie van Oekraïne dat van de voorpagina’s verdwijnt.

In een globale wereld spelen leiders allang niet meer allen hetzelfde spel met dezelfde spelregels. Daarom is de vraag of Putin een schaker of een pokeraar is niet van belang. Chinezen omsingelen langzaam het centrum vanaf het buitenveld alsof ze een spelletje Go spelen. Russen spelen een spel dat ze ontkennen te spelen en dat nog het meest lijkt op verstoppertje. Amerikanen willen scoren in een spel dat ze met elkaar spelen. Europeanen vertalen de spelregels in 24 talen en vergaderen daarover zonder aan het spelen van een spel toe te komen. Wereldpolitiek mist gemeenschappelijke moraliteit of ethiek en onttrekt zich aan overkoepeling.

Foto: Tweet van Garry Kasparov, 20 juli 2015.

Obama is dankbaar voor Gods helpende hand. Vrijheid?

President Obama sprak vandaag op het ‘National Prayer Breakfast‘. Hij bracht de vrijheid van godsdienst ter sprake. Naar Nederlandse begrippen betekent dat dat iedereen een religie, levensopvatting of nihilisme in volle vrijheid mag kiezen. Zonder dwang, sturing of commentaar van overheid of andere medeburgers. De overheid moet zelf geen standpunt innemen, maar als scheidsrechter zorgen dat de burgers een standpunt in kunnen nemen. Waar die burger de vrijheid ontnomen wordt moet de overheid corrigerend optreden.

Maar wat maakt president Obama van deze vrijheid? Hij zegt ‘in de eerste plaats zijn we kinderen van een liefhebbende God’. Hij zegt ‘het leidde me ertoe Jezus Christus als mijn Heer en Redder te omarmen’. Met een Obamiaanse climax van extase: Hoe langer ik dien, vooral in momenten van beproeving of twijfel, hoe dankbaarder ik ben voor Gods helpende hand’ (‘And the longer I serve, especially in moments of trial or doubt, the more thankful I am of God’s guiding hand’). Obama lijkt hiermee niet op een scheidsrechter.

President Obama zegt dat dankzij de vrijheid van godsdienst de VS een van de meest godsdienstige landen ter wereld zijn. Hij zegt dat vanuit een retoriek die God als het ware naar regeringsniveau tilt. Wat moeten burgers denken van deze bolstering van christelijke waarden tot in het Witte Huis? Geeft Obama daarmee het signaal dat-ie een voorstander is van een gelijk speelveld waarop religies, levensovertuigingen en nihilisme door de overheid op exact gelijke manier gesteund worden? Het lijkt er niet op. Hoe vrij is die vrijheid van godsdienst op de wijze van Obama? Ook claimt de president weer dat de VS uniek zijn en voor andere landen een voorbeeld zijn. Maar wel: op de voorwaarden van de VS met alle zalvende retoriek die daarbij hoort.

Amerikaanse uitzonderlijkheid wordt bestreden. Iets als nazisme?

President Obama dicht de VS een bijzondere status toe. Het zou ‘exceptional‘ zijn. Hij blijft het herhalen. Critici zien er een manier in van de VS om de regels van de internationale rechtsorde te omzeilen en de eigen ambities om de wereld te beheersen in stand te houden. De Ecuadoriaanse president Rafael Correa vergelijkt de claim van Obama op een uitzonderingspositie met de claim van de nazi’s op eigen superioriteit. Er zijn overeenkomsten. Maar de Amerikanen brengen hun claim op de eigen uitzonderlijkheid verhulder. Minder cultureel en minder ideologisch onderbouwd. Maar daardoor juist weer onbegrijpelijker. Want waar is die claim van Obama en de Amerikanen nou eigenlijk op gebaseerd als het niet het ras, de plek of de missie is?

Ondanks het feit dat president Obama afzwakt wat president Bush eerder onverhulder deed blijft de claim op uitzonderlijkheid een zachte kant van de Amerikaanse machtspolitiek. Het is een claim op het voordeel van de twijfel. Het afdwingen van acceptatie door de ander. Deze claim is een teken van cultureel isolationisme. Kritiek erop van RT is weer het omgekeerde en ook onderdeel van machtspolitiek en propaganda. Dan van de andere kant. Grote landen gaan soms in de eigen retoriek geloven. Met de legitimatie uit een schijnwereld.

Foto: Superman pakt een nazi bij de kraag, 1944.

Amerikaans Exceptionalism: een wereld van (on)mogelijkheden

Zo kun je het ook bekijken. Zoals Peter Van Buren doet. Amerikaans ‘exceptionalism’ betekent zich meer verschansen voor de vijand. En by the way de Amerikaanse aankomend ambassadeur voor Nederland Timothy Broas, hoopt na zijn aantreden Den Haag zover te krijgen meer JSF’s te kopen. Dat zal de achterban van de PvdA prettig vinden om te horen. Broas zei vandaag tijdens een hoorzitting voor een Amerikaanse senaatscommissie er alles aan te doen om ervoor te zorgen dat als de Nederlanders meer kunnen kopen er alles aan te doen om ze ook zover te krijgen. Of die kisten nou presteren of niet, de komende Amerikaanse ambassadeur zal er persoonlijk voor zorgen dat de Nederlanders er zoveel mogelijk van kopen. Da’s de ware spirit. Diplomatieke taal die de Nederlandse regering zal bevallen. Timothy Broas heeft als grootste verdienste dat-ie een succesvol fondsenwerver voor de Democratische Partij van president Obama is. Exceptional.

Foto: Schermafbeelding van tweet van Peter Van Buren.

Obama herhaalt: de VS zijn bijzonder. Echt, hoe exceptional dan?

President Obama vindt de VS ‘exceptional’. Dat zei hij gisteren in zijn toespraak tot de Algemene Vergadering van de VN. Volgens Obama handelt z’n land niet alleen uit eigenbelang, maar ook in het algemeen belang. Z’n gedachtengang is dat als de VS zich uit de wereld terugtrekt dat ruimte aan negatieve krachten geeft. Obama gebruikt het woord ‘disengage‘ dat letterlijk het afbreken van het gevecht betekent. Z’n woorden bevatten een kern van waarheid. Amerikaans isolationisme kan tot nieuwe evenwichten leiden. Zowel tot meer conflicten als tot meer pacificatie. Vraag is waar de VS zelf handelen als negatieve kracht. Het bespioneert andere landen. In het Midden-Oosten jaagt het uit eigenbelang oorlogen aan. De VS is hierin niet ‘execeptional‘. Veel landen doen dat. Maar het handelt daarin laagdrempeliger dan welk land dan ook vanwege haar militaire suprematie.

Maar president Obama heeft gelijk dat z’n land bijzonder is. Zoals Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Spanje, Portugal en de andere 183 lidstaten van de VN dat ook zijn. Bijzonder aan president Obama en Amerikaanse politici is dat ze steeds menen te moeten benadrukken dat de VS zo bijzonder zijn. Als dominees die de wereld zalven. Da’s nog wel het uitzonderlijkst van alles. Toch?

Miss Oezbekistan is niet Miss Oezbekistan. Wint ze op Bali?

Ganieva Rahima (18) is Miss Oezbekistan, zo zegt ze in het filmpje voor de Official Miss World competitie. Dit jaar is de competitie in Indonesië, en dat gaat niet van een leien dakje. De slotronde is verplaatst van Bogor, Java naar Bali. Onder protesten van islamisten zou de bikini-ronde geschrapt worden en vervangen worden door een sarong-ronde. Veel blijft onzeker. Of mag op het Hindoeïstische Bali de bikini toch weer wel? Maar Ganieva Rahima dus. Uit het islamitische Oezbekistan komen geluiden dat ze nooit tot Miss Oezbekistan is verkozen. Stel je voor, een vrouw die zich niet bedekt voor blikken van vreemde mannen en eigen initiatief neemt. Zelfs op een universiteit studeert die niet bestaat. Ik hoop dat ze wint. Maar dat ligt politiek lastig.

Foto: Ganieva Rakhima uit Oezbekistan.