Gisteren was de dag van de schermutselingen in de Oekraïense hoofdstad Kiev. In de ochtend werd de voormalige Georgische president en oud-gouverneur van Odessa Mikheil Saakashvili gearresteerd door de politie. Hij werd van het dak van het appartementengebouw waarin hij woont gehaald waarop hij zijn toevlucht had gezocht. Toen zat hij enkele uren in een politieauto die voor de deur van zijn woning stond. In een straat vol oproerpolitie en demonstranten. Met geduw en getrek. Door de mensenzee kon de auto niet vertrekken. Uiteindelijk wist Saakashvili met hulp van zijn aanhangers uit de wagen te komen. Het was opvallend dat de oproerpolitie zich aan de verkeerde kant had opgesteld, zoals uit de beelden van zijn ‘bevrijding’ blijkt.
Intussen kwam procureur-generaal Yuri Lutsenko vandaag in het Oekraïense parlement met de beschuldiging in de vorm van een geluidsopname die zou moeten aantonen dat Saakashvili samenspant met de in 2014 uit Oekraïne gevluchte Serhiy Kurchenko. Een gasoligarch en bondgenoot uit de entourage van de Kremlin-gezinde en naar de Russische Federatie gevluchte oud-president Viktor Janoekovitsj. In bovenstaande video spreekt Saakashvili de beschuldiging tegen en suggereert hij dat het gefabriceerd ‘bewijs’ is dat hem in een kwaad daglicht moet stellen. De beschuldiging is verre van logisch omdat Saakasvili en het Kremlin elkaar niet goed liggen. Lutsenko is een naaste politieke bondgenoot van president Petro Porosjenko.
De verliezer van de dag was Porosjenko. Met het Kremlin als lachende derde. De kop van een bericht van Bloomberg spreekt boekdelen: ‘The West Backed the Wrong Man in Ukraine’. Aanleiding voor de recente onrust is dat Porosjenko Lutsenko een oorlog tegen het Nationale Anti-Corruptie Bureau NABU heeft laten beginnen. Uit de jaarlijkse index 2016 van Transparancy International blijkt dat Oekraine samen met de Russische Federatie het meest corrupte land van Europa is. Maar dat niet alleen, de voortgang sinds 2014 is te weinig en de perspectieven zijn te slecht om te hopen dat het onder dit bewind goedkomt. Oekraïne-watchers in VS en EU hebben het vertrouwen in Porosjenko verloren. Saakashvili heeft goede Amerikaanse contacten.
Wat nu? Een volgende revolutie ligt voor de hand. Porosjenko die in 2015 al in de Panama Papers fungeerde lijkt niet voor verbetering vatbaar. Het Westen heeft hem sinds 2014 gesteund, maar zal die steun naar verwachting niet continueren. Zoals Bloomberg zegt: ‘Poroshenko, however, would have gotten nowhere (..) without Western support. No amount of friendly pressure is going to change him. If Ukrainians shake up their apathy to do to him what they did to Yanukovych — or when he comes up for reelection in 2019 — this mistake shouldn’t be repeated. It’s not easy to find younger, more principled, genuinely European-oriented politicians in Ukraine, but they exist. Otherwise, Western politicians and analysts will have to keep acting shocked that another representative of the old elite is suddenly looking a lot like Yanukovych.‘
George Knight 