Gedachten bij de foto ‘Giostra in periferia’ (vroege jaren 1960)

Ugo Zovetti, Giostra in periferia (begin jaren 1960).

De titel van deze foto van Ugo Zovetti zegt alles: Giastro in periferia. Met de vertaling uit het Italiaans kan men vele kanten op. Giastro is een draaimolen. Die staat centraal in beeld. In periferia valt te vertalen met buitenkant, randgebied, buitenwijk, voorstad of periferie. Een draaimolen op deze lege plek toont absurd. Is dat gedraai doelloos?

Simon Vestdijk schreef in 1933 het gezicht Zelfkant over de halflandelijkheid : ‘er is daar waar men ’t leven slijt/ En toch niet leeft, zwervend meer eenzaamheid/ Te vinden dan in bergen of ravijnen’. Daar gaat het hier over. De stad rukt op en lijft het platteland in, maar is nog geen stad en evenmin nog platteland. In dit grensgebied gaan stad en platteland in elkaar over. Het gebied verkeert in een tussenfase. De bewoners moeten nog leren zich ertoe te verhouden.

Uitbreidingsplannen van steden worden op de tekentafel bedacht. In mooi Nederlands heet dat uitleg. Maar uitlegkunde ervan is nog niet rond.

Na de Tweede Wereldoorlog kende Italië net als Duitsland een ‘Wirtschaftswunder’. Het land moest na alle vernieling opgebouwd worden. De naoorlogse geboortegolf vroeg om nieuwe woningen. De industrie kwam op volle toeren. Net als in Nederland rukte in de jaren 1960 de welvaart met reuzenschreden op. Iedereen profiteerde.

Fotograaf Ugo Zovetti legde vanaf 1958 de uitbreiding van het Noord-Italiaanse Milaan vast. Inclusief de maatschappelijke veranderingen die dat met zich meebracht. Hij was geen beroepsfotograaf, maar marineofficier en autodidact.

In hun films uit de eerste helft van de jaren 1960 maakten regisseurs als Michelangelo Antonioni en Federico Fellini gebruik van de mogelijkheden die dat halflandelijke landschap met bouwfragmenten en oprukkende appartementsgebouwen bood. Daar aan de rand van de stad die tevens de grens van de stedelijke beschaving aanduidt.

Er was productioneel weinig voor nodig om die omgeving in te zetten als symbool voor de maatschappelijke veranderingen door de modernisering die tot vervreemding leidde. Ook sloot het aan bij de traditie van het Italiaanse neorealisme met buitenopnames op straat.

Dramatisering van personages die onthecht zijn en zich niet meer thuisvoelen in hun omgeving is een aloud gegeven. Ze moeten op zoek naar een nieuw evenwicht en zingeving voor hun leven. Dat biedt dramatisch interessante stof om te verbeelden. Die fotogeniek is door de beeldtaal van die halflandelijkheid die de verandering aanschouwelijk en scherp afgetekend uitbeeldt. Met contrasten.

Fellini eindigde zijn meesterwerk 8½ (Otto e mezzo) uit 1963, waarin hoofdpersoon Marcello op zoek is naar inspiratie, met de personages uit de film die paraderen op een catwalk in de vorm van een draaimolen. Droom, fantasie, kunstwerk en realiteit lopen door elkaar.

De weerklank die de film in de industriële wereld opriep waar overal werd gebouwd aan steden én aan nieuwe omgangsvormen had te maken met de tussenruimte waar naar verwezen werd die nog geen definitieve vorm had. Die lag in de toekomst verscholen. Onherkenbaarheid was herkenbaar.

Still uit Otto e mezzo (1963) van Federico Fellini met Marcello Mastroianni als dompteur van mensen.

De duivel! De duivel! In Milaan een reden voor echtscheiding

In Milaan heeft de rechtbank een scheiding uitgesproken. Aangevraagd door een echtgenoot omdat zijn vrouw door de duivel bezeten zou zijn. Local.it doet verslag. Waar de duivel in beeld komt, kan godsdienst  niet ver weg zijn. Of liever gezegd, waar godsdienst bestaat is de duivel nooit ver weg. Dat het gaat om een vrouw in psychische nood ligt voor de hand, hoewel psychiaters haar gezond achtten. Hoe dan haar religieuze obsessie sinds 2007 te verklaren die leidde tot dwangmatig gedrag en de katholieke kerk tot oorzaak en uitweg maakt? De meest logische verklaring is niet altijd voor allen aanvaardbaar. Getuigen beweren dat ze de vrouw zagen zweven. Hoewel het bij zo’n verklaring mogelijk is dat vooral de getuigen zweven. Zo vormt zich een verhaal waarin velen zweven. Tot de rechtbank van Milaan toe die de duivel als reden voor een echtscheiding erkent.

Trump dreigt met geweld als hij geen presidentskandidaat wordt. De dreiging is een waarschuwing voor zijn ideologie

Website Vox waarschuwt voor presidentskandidaat Donald Trump die het beschrijft als iemand met een nationalistische ideologie die andere meningen met geweld bestrijdt. Voorlopig nog vooral met woorden, maar dat kan veranderen als hij president wordt. Deze video behoort tot het subgenre van waarschuwingen voor Trump onder het mom ‘zeg achteraf niet dat je het niet wist of dat we je niet gewaarschuwd hebben’.

De overeenkomst met Geert Wilders is groot. In januari 2016 suggereerde hij in Milaan dat er een revolte komt als de PVV bij de verkiezingen van maart 2017 de grootste partij wordt en hij geen premier wordt: ‘Dan komt er een revolte. Wij laten dat niet gebeuren’. Later wilde hij in de Kamer de dreiging niet herhalen, maar het was wel gezegd. Trump doet hetzelfde door te dreigen met rellen (I think you’d have riots) als hij met de meeste (plurality) maar geen meerderheid (majority) aan stemmen op de Republikeinse conventie in Cleveland niet tot presidentskandidaat van zijn partij wordt verkozen. U bent gewaarschuwd, maar of het helpt?

Volksmennerij en valse voorlichting: premier Wilders of revolte

Aldus PVV-leider Geert Wilders op een persconferentie op 30 januari in Milaan van de anti-Europese fractie, ‘Europa van Naties en Vrijheid’. Met naast de PVV en het Franse Front National ook het Oostenrijkste FPÖ, Lega Nord, Vlaams Belang en het Poolse Congres voor Nieuw Rechts (KNP). NRC citeert Wilders in een artikel van Petra de Koning met de veelzeggende titel Het wordt premier Wilders of ‘revolte’.

Wat bedoelt Wilders met ‘Wij laten dat niet gebeuren’? Bedoelt hij dat hij niet laat gebeuren dat de PVV wordt gepasseerd als het de grootste partij in het parlement wordt of laat hij een revolte door ‘de mensen’ niet gebeuren? Wilders beroept zich op een niet bestaande parlementaire regel. Nergens staat geschreven dat de grootste partij het recht heeft om te regeren. Het gaat om het behalen van een meerderheid van 76 zetels en niet voorgeschreven is dat de grootste partij daartoe dient te behoren. Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1977 werd de PvdA met toenmalig premier Joop den Uyl met 53 zetels de grootste partij, maar kwam er een kabinet (Van Agt-Wiegel) van CDA en VVD zonder de PvdA. Zo gaat het democratisch proces.

Wilders verwijdert zich met dit soort uitspraken steeds verder van de hoofdstroom van de politiek. Hij zet ‘de mensen’ zonder veel kennis van parlementaire gebruiken en geschiedenis bewust op het verkeerde been. Onder verwijzing naar de democratie bedrijft hij anti-democratie. Wilders heeft zich door het innemen van steeds extremere meningen vervreemd van de andere Nederlandse politieke partijen. Dat heeft twee effecten. De PVV wint daarmee in de peilingen, maar in het parlement is de PVV geïsoleerd komen te staan. Geen enkele partij wil nog met de PVV samenwerken. Dat zijn de twee kanten van dezelfde medaille. Wilders poetst alleen de voor hem mooie kant op en vergeet bewust de andere kant die hem minder goed uitkomt. Er zit maar een ding op voor de PVV, namelijk het halen van 76 zetels in de Tweede Kamer en 38 in de Eerste Kamer. Al het andere is politieke marketing voor een onwetend publiek dat onwetend gehouden wordt door Geert Wilders.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Het wordt premier Wilders of ‘revolte’ in NRC, 30 januari 2016.

Lega Nord tamboereert met protest tegen immigratie. Wie is naïef?

Waar doet het protest tegen immigratie van buiten de EU in Milaan aan denken? Wat bezielt de individuen die opgaan in de massa die zich zo gretig profileert met vlaggen, spandoeken en slogans? De vraag dringt zich op waarom Italiaanse centrumpartijen dit onderwerp aan de rechts-nationalistische Lega Nord laten. Waar zijn ze gebleven? Laken ze ideeën? Immigratie heeft akelige kanten, zoals mensensmokkel, vluchtelingen die op zee de dood vinden en uitbuiting. Maar immigratie zelf is niet negatief. Wel de onbeheersbaarheid ervan. De EU is onmachtig en verbindt niet. Dat burgers zich verenigen en uitspreken is hun goed recht. Maar dit protest is een oversprong naar de dictatuur en slaat het overleg over. Lega Nord en Europeaanse rechts-nationalisten haken niet toevallig aan bij de christelijke en conservatieve waarden van president Putin die in eigen land de   burgers de democratie en rechtsstaat onthoudt. Da’s krom en geeft dit protest een onaangename bijsmaak.

Snowden en Lady: de dubbele standaard van de VS. En het recht

De ex-CIA agent Robert Seldon Lady werd afgelopen donderdag opgepakt in Panama. Hij is veroordeeld en wordt gezocht in Italië. Maar Panama zette hem niet op het vliegtuig naar dit land, maar naar de VS. Dat heeft alles met de hechte banden tussen Panama en de VS te maken. Panama is een satellietstaat van de VS.

De dubbele standaard van de VS is opvallend. Met voorbijgaan aan de mensenrechten zet het landen onder druk om ex-CIA agent Edward Snowden in handen te krijgen. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry dreigde met sluiting van onder meer het Nederlands luchtruim voor een Venezolaans vliegtuig dat Snowden zou vervoeren. Terwijl Snowden recht heeft op asiel. De VS blazen hoog van de toren, maar negeren zelf verzoeken van andere landen. Dat maakt de regering-Obama ongeloofwaardig in de jacht op Snowden. En maakt van het internationaal recht een aanfluiting omdat de uitkomsten van uitleverings- en asielverzoeken afhankelijk worden van machtsverhoudingen tussen landen. Feit dat Robert Seldon Lady veroordeeld is voor marteling en tegen Snowden geen aanklacht loopt maakt het er nog schrijnender op.

Katherine Gallagher van het Centrum voor Constitutional Recht in New York zegt: ‘We see a complete double standard here. The U.S. is saying it’s so important for Snowden to face charges in the U.S., where there is a great deal of debate over whether those charges are legitimate, as opposed to Lady, where there is a conviction for torture, a universally recognized crime‘. Probleem is dat niemand de VS durft terug te fluiten.

Foto: Wanted Robert Seldon Lady (links).