Democraten kunnen Trump alleen verslaan als ze zich verenigen

De Democratische strateeg James Carville meent dat de Democraten het enige zijn tussen Trump en de afgrond. Nog vier jaar Trump zal vernietigend zijn voor de VS en de wereld. Maar dan moeten de Democraten een kandidaat hebben die Trump kan verslaan. Een kandidaat die een beroep doet op de Afro-Amerikaanse kiezers en de arbeiders, en niet alleen op linkse studenten en progressieve stemmers in staten als New York, Californië of Massachusetts die hoe dan toch al Democratisch stemmen. De Republikeinen hebben voor het herverkiezing een misleidingsapparaat van 1 miljard dollar opgetuigd dat The Death Star wordt genoemd, aldus een bericht in The Atlantic. Op dit moment lijkt Mike Bloomberg de enige Democraat die afdoende antwoord kan geven op de bedreiging door Trump. Hij heeft 2000 mensen in dienst voor zijn campagne.

Bloomberg is een verre van ideale kandidaat. Het is absurd en het failliet van het politieke bestel van de VS dat een echte miljardair en geslaagde zakenman als hij het opneemt tegen een pseudo-miljardair en mislukte zakenman als Trump. Maar de VS en de wereld hebben niet de luxe om al te kritisch te zijn. Een radicaal-linkse kandidaat als Bernie Sanders wordt door de Trump-campagne als de zwakste Democratische kandidaat gezien. Ze hopen dat hij de Democratische nominatie wint. In elk geval zal Bloombergs partner Diana Taylor een ander type First Lady zijn dan Melania Trump die carrière maakte met naaktfoto’s en poseren als model.

De politieke strijd wordt op drie fronten gevoerd. De kandidaat die zowel de fondsenwerving/ publiciteit, de sociale media/ desinformatie als het eigenlijke politieke debat beheerst wint. Trump is een sterke kandidaat die zoals het er nu naar uitziet alleen door Bloomberg verslagen kan worden. Zo hangt op dit moment de vlag erbij. Bloomberg heeft het geld in zijn zak om een campagne op te tuigen die Trump kan verslaan en het profiel om de kloof tussen de gematigde en progressieve vleugel te overbruggen. Bloomberg profileert zich zonder zijn Democratische kandidaten aan te vallen en richt al zijn pijlen op Trump. Een noodzakelijke voorwaarde voor winst is dat de progressieve en centrumvleugel van de Democratische partij samenwerken.

Op 17 december 2019 schreef ik in een commentaar op Robert Reich op Facebook:
It is not relevant whether Warren and Sanders are loved or hated by the Democratic Party establishment. It is relevant whether they have enough appeal among voters in the essential swingstates to defeat Trump. Or the Republican candidate when Trump retires. New England, New York and California are not the battlefield.

Reich plays a risky game by putting all his cards on Warren and Sanders. He would rather argue differently, namely by helping to connect the progressive and centrist wings of the Democratic party.

There is an alternative. The DNC must write a total package that is common in elections in Western European democracies. Fill in with candidates like the largest opposition party in the UK has shadow ministers. Profile the Democratic party between progressive and centrist. Appoint Warren as VP with the special task of reforming the political system, including combating electoral suppression and gerrymandering, reforming the Electoral College and reducing big money and PACs. Appoint Stacey Abrams as Minister of Justice and AOC as Minister of Homeland.

That is more concrete than building castles in the air and fantasies about the power of Warren and Sanders. That is wishful thinking from Robert Reich. Even if he is right in his analysis about the bias in the Democratic party, that does not actually change the results of elections in the short run. The risk cannot be taken that Trump will stay in place for another four years. The Democrats can only defeat him if they unite. The road that Reich outlines leads from it and is disastrous

 

Hoe uitsluitend is de tegenstelling tussen identiteitspolitiek en sociaal-economische politiek? Vraag én antwoord aan Ian Buruma

Reactie op het artikel ‘Democraten, zoek het redelijke midden’ van Ian Buruma in de NRC van 8 november:

Mee eens dat in het centrum de meeste stemmen zijn te halen voor de Democraten. Dat wezen de tussentijdse verkiezingen uit, waar gematigde kandidaten het het beste deden. Velen zien daarin voor 2020 een goede uitgangspositie voor voormalig vice-president Joe Biden. Dat is niet het hele verhaal. Ian Buruma beperkt zich tot de tegenstelling radicaal-gematigd en gaat niet in op andere tegenstellingen die erop van invloed zijn.

Het verwijt dat Democratische congresleiders als Nancy Pelosi en Chuck Schumer treft is dat ze ‘corporate’ zijn. Hillary Clinton die met haar januskop van linksig lullen en rechts vullen bij velen haar geloofwaardigheid verspeelde is daar het treffende voorbeeld van. Deze Democraten zitten in het ergste geval in de zak van het bedrijfsleven of schurken daar op z’n minst tegen aan. In dit verband is het veelzeggend dat de grootste Democratische sponsor Tom Speyer die zich kan meten met Republikeinse sponsors als Sheldon Adelson en de Koch broers zich niet alleen ziet als ‘kingmaker’, maar ook zelf ambities heeft om presidentskandidaat te worden in 2020. Hetzelfde schijnt te gelden voor Mike Bloomberg. Dit tekent de gebreken van het politieke bestel van de VS, namelijk de allesbepalende macht van het grote geld en miljardairs die de politiek opkopen. De financiering gaat via zogenaamde ‘Super PACs’ die nauwelijks aan voorwaarden zijn gebonden en sinds 2010 door enkele gerechtelijke uitspraken almachtig zijn en het politieke systeem in bezit hebben genomen.

Buruma neemt niet in overweging dat identiteitspolitiek van radicaal-links ook een antwoord is op de macht van het grote geld binnen de Democratische partij. Ofwel, identiteitspolitiek is meer dan identiteitspolitiek. De allesbepalende rol van sponsors als Steyer en Bloomberg trekt de partij naar rechts omdat deze miljardairs met hun economische belangen de status quo verdedigen. Identiteitspolitiek valt daarom op te vatten als een reactie uit machteloosheid én een afleiding. Want wie beseft geen invloed te hebben op sociaal-economische factoren als inkomensverschillen en machts- en eigendomsverhoudingen omdat dat voorbehouden is aan het bedrijfsleven en rijke sponsors die op een hoger politiek niveau opereren kiest uit chagrijn en opstandigheid eieren voor z’n geld in de wel toegestane en haalbare invloed op de sociaal-culturele identiteitspolitiek. Als het niet voor zichzelf is als witte man, dan voor anderen met wie men zich identificeert. De macht gebruikt die identiteitspolitiek als afleiding en uitlaatklep om het debat over sociaal-economische aspecten te blokkeren.

De aan de Democratische partij gelieerde ‘onafhankelijke’ Senator Bernie Sanders die door de ‘corporate’ Democraten niet echt wordt vertrouwd, laat staan in het hart wordt gesloten, probeert de sociaal-economische en sociaal-culturele aspecten te integreren. Vanwege de focus en achtergrond van zijn supporters kan hij niet om de identiteitspolitiek heen en is dat trouwens ook een prima middel om kiezers mentaal aan hem te binden. Maar de hoofdzaak voor Sanders is de verandering van sociaal-economische aspecten. In de zin dat de VS egalitairder wordt in de aloude traditie van de Europese sociaal-democratie. Veelzeggend is dat de ‘Britse’ broer van Bernie, Larry Sanders in 2001 de Labour partij verliet omdat die volgens hem onder Tony Blair te ver naar rechts ging. Lees: te dicht tegen het bedrijfsleven aanschurkte. Dat is ook de overtuiging van Sanders en progressieve Democraten als Senator Elizabeth Warren of Keith Ellison.

De identiteitspolitiek van radicaal-linkse kandidaten als Alexandria Ocasio-Cortez die zich in de hemisfeer van Sanders bevinden kan opgevat worden als meer dan identiteitspolitiek alleen. Hoewel ze dat zelf niet in het openbaar toegeven. Het is ook de beschermende laag om harde sociaal-economisch aspecten door de maag te krijgen en in het organisme te laten belanden. Identiteitspolitiek hoeft geen doel op zichzelf te zijn en staat in sommige gevallen wel, maar in andere gevallen geenszins haaks op gematigde politiek. Daarom kan op termijn identiteitspolitiek die deels ontstaat uit machteloosheid en deels uit berekening, samengaan met een gematigd sociaal-economisch programma dat probeert in te breken in een dichtgetimmerd politiek bestel waarin de ‘gewone burgers’ op de belangrijkste sociaal-economische aspecten zijn buitengesloten.

Identiteitspolitiek is voor links-radicalen binnen de Democratische partij nu het enige beschikbare middel om via een omweg de partij te bevrijden uit de greep van centrum-rechtse, ‘corporate’ Democraten die vanuit een oogpunt van camouflage en afleiding zich eveneens -weliswaar halfslachtig en onoprecht- omhullen met de mantel van de identiteitspolitiek. Het is aan het toekomstige leiderschap van de Democratische partij om het middel (identiteitspolitiek) te scheiden van het doel (sociaal-economische gelijkheid). Hoewel emancipatie van minderheden op zichzelf een doel is dat gezien de lastige politieke situatie echter beter op een indirecte en minder polariserende wijze bereikt kan worden door vol in te zetten op de verbetering van de economische positie (zorg, arbeidsmarkt, belastingsysteem, onderwijs, huisvesting) van alle burgers. Links én rechts.

Identiteitspolitiek gaat niet uitsluitend om emancipatie van individuen, maar betreft als hoogste doel ook de emancipatie van de samenleving. Dat laatste is zwaarwegender. Het zal binnen afzienbare tijd niet lukken om dat te realiseren omdat nooit iemand vrijwillig macht opgeeft. Sociaal-culturele identiteitspolitiek van individuen zal daarom voorlopig nog blijven bestaan als afleiding voor machtigen en als uitlaatklep voor onmachtigen. Datzelfde geldt ook voor radicaal-rechts. Laten we hoe dan ook beseffen dat identiteitspolitiek niet altijd is wat het lijkt en best kan dienen om het redelijke midden te bereiken. Dat nu voor burgers via eigen actie onbereikbaar is door een gecorrumpeerd politiek systeem. Als het bereiken ervan niet via de kortste en in beginsel de meeste eigenlijke weg kan, loopt het via de omweg van de identiteitspolitiek.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Democraten, zoek het redelijke midden’ van Ian Buruma in NRC, 8 november 2018.

Na Super Tuesday: Race tussen Sanders en Clinton nog niet gelopen

Cenk Uygur van The Young Turks maakt er geen geheim van dat de Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders zijn favoriet is. En Hillary Clinton met haar grotere naamsbekendheid en afhankelijkheid van het grote geld van Wall Street dat niet is. Sanders gaat voor verandering en Clinton doet alsof ze voor verandering gaat.

Naar verwachting zullen zowel Sanders als Clinton winnen van Trump als deze Republikeins kandidaat wordt. Een gecompliceerder scenario is als de onafhankelijke kandidaat, multimiljonair en oud-burgemeester van New York Mike Bloomberg in de race stapt om Trump af te stoppen. Hij zal dat minder snel doen als Clinton wint van Sanders. Het wordt nog gecompliceerder als Trump op een ‘brokered’ conventie waar de stemmen staken -maar hij wel de meeste stemmen heeft- uit de Republikeinse partij stapt en zich eveneens presenteert als onafhankelijk kandidaat. Ted Cruz of Marco Rubio worden dan de officiële Republikeinse kandidaat. Zodat er presidentsverkiezingen volgen met vier kandidaten: Clinton of Sanders, Bloomberg, Trump, Cruz of Rubio.

Op Super Tuesday heeft Sanders volgens Uygur goed gepresteerd door te winnen in Oklahoma, Colorado en Minnesota. Naast zijn thuisstaat Vermont. Omdat de zuidelijke staten waar Clinton om niet geheel duidelijke redenen op de Afro-Amerikaanse stem kan rekenen voor het grootste deel achter de rug zijn zou haar perspectief voor het vervolg minder gunstig zijn dan het lijkt. En een commentaar in NRC niet geheel logisch voorspiegelt. In gedelegeerden ontlopen Clinton en Sanders elkaar weinig. Hoewel de ongebonden ‘supergedelegeerden’ onder wie verkozenen en partijleiders in overgrote meerderheid voor Clinton kiezen.

Naast die electorale race worden er nog twee races gehouden: de fondsenwerving en de opstelling van de media. Uygur merkt op dat Sanders goed presteert in de fondsenwerving. Dit betekent dat hij zijn campagne kan voortzetten. Niet zozeer om de nominatie te winnen, maar om veranderingen af te dwingen waar Clinton uit zichzelf niet mee komt. De gevestigde media zijn duidelijk op de hand van Hillary Clinton. Interessant is dat Uygur oproept om de strijd voor Sanders op internet voort te zetten. Maar ook als progressieve en jonge kiezers elkaar op sociale media weten te mobiliseren in hun steun voor Sanders schiet dat naar verwachting tekort om de macht van de gevestigde media te breken die nauw verbonden zijn aan het bedrijfsleven dat op de hand van Clinton is. Maar het is veelzeggend dat het internet als alternatief medium wordt gepresenteerd.

Over pluriformiteit, vrijheid van godsdienst en secularisme

Hangen pluriformiteit, vrijheid van godsdienst en secularisme samen? En hoe dan? Het onderwerp is hier vaak besproken, maar het blijkt een onderwerp te zijn dat misverstanden oproept. De bemiddelaar die op hetzelfde aambeeld blijft slaan kan als rigide worden bestempeld. Eerder vanwege de herhaling, dan de inhoud.

Het idee om te pleiten voor secularisme is dat het de individuele vrijheid vergroot. Voor meer religies biedt het meer mogelijkheden dan religie zelf doet. Deze pluriformiteit gaat ten koste van iets. Namelijk van homogene religies zoals deze als vanouds bestaan. Bijvoorbeeld als staatsgodsdienst. Daarom doen orthodoxe gelovigen graag geloven dat secularisme religie om zeep wil helpen. Dat beweren ze om hun machtspositie die een voorkeurspositie met zich meebrengt te beschermen. Secularisme streeft de scheiding van kerk en staat na.

Secularisme is per definitie kleurloos. Niet atheïstisch of anti-religieus. In de tijdelijke overgangssituatie wil secularisme de voorrechten van machtsblokken afbreken en herverdelen over nieuwe toetreders. Het komt in het geweer tegen voorrechten van religie, maar niet tegen een bepaalde godsdienst als een van de vele keuzes. Dat bepaalt binnen eigen grenzen de eigen inhoud. Daarmee is het secularisme een opvatting om individueel denkende burgers optimale keuzevrijheid te geven in het kiezen van een levensovertuiging of religie naar smaak. Zonder enige dwang van bovenaf. Of helemaal niets te kiezen. Want da’s ook een keuze.

Hoe hangen pluriformiteit, vrijheid van godsdienst en secularisme uiteindelijk samen? Pluriformiteit (ook wel genoemd diversiteit of veelvormigheid) gaat over de heterogeniteit van het aanbod. Het maakt het speelveld breed. De vrijheid van godsdienst maakt het speelveld gelijk. Met een Engelse term: ‘level playing field‘. Maar dit leidt niet automatisch tot een uitgangspositie waarin iedereen vrij kan kiezen. Sociale groepsdwang of resten orthodoxe religie zitten dat nog vaak in de weg. Secularisme gaat over de spelregels op het speelveld.

Is er dan geen nadeel aan het secularisme? Jawel, maar ziet er anders uit dan doorgaans vanuit religieuze hoek in demoniserende zin voorgesteld wordt. Vaak met de als negatief bedoelde woordspeling ‘agressief secularisme‘. Secularisme biedt weliswaar religieuze minderheden optimale bescherming, maar kan groepen met individuen die middenin een kwetsbare emancipatie zitten verzwakken. En als de groep blijft hangen, dan blijven individuen ook hangen. En komen nooit bij de fase aan om vrij te kiezen. Daarom past secularisten terughoudenheid waar sprake is van een overgangssituatie met gelovigen die de stap van de individualisering nog moeten zetten. Overigens sluiten groep en individu elkaar niet uit. Ze zullen altijd naast elkaar bestaan.

Foto: Mastering diversity.

Occupy Wall Street bestaat een jaar en probeert initiatief te nemen

Leden van Anonymous hebben 60 uur beeldmateriaal van de New Yorkse politie gehackt. Onduidelijk is de herkomst, mogelijk komt het van advocaten die OWS bijstaan. Het dateert van 15 november 2011 toen Zuccotti Park met geweld door de NYPD werd ontruimd. Media werden tegengewerkt en ondanks het tonen van hun perskaart werden journalisten gearresteerd. Volgens burgemeester Bloomberg en het stadsbestuur kon de ontruiming blijkbaar geen journalistieke pottenkijkers gebruiken. Het gehackte beeldmateriaal is bewerkt door de politie, maar toch interessant genoeg voor Anonymous om naar buiten te brengen.

Het burgerprotest Occupy Wall Street (OWS) bestaat een jaar. En is verre van dood. Massabijeenkomsten vonden plaats in New York. Publicist Chris Hedges ziet OWS als een tactiek om de vermenging van bedrijfsleven en overheid, the corporate state, te doorbreken. Maar dat vraagt tijd. De Russische revolutie van 1917 werd al in de opstand van 1905 voorbereid. Nu antwoordt de gevestigde macht nog met inzet van een overmacht aan politie in het neerslaan van de protesten. Het kapen door het bedrijfsleven van de overheid is op termijn onhoudbaar volgens Hedges. Hij is een criticus van het staatsfascisme van president Obama.

Foto: UC Davis Police Lt. John Pike uses pepper spray to move Occupy UC Davis protesters who were blocking officers’ attempts to remove arrested protesters from the Quad on Friday afternoon. California, november, 2011. Credits: Wayne Tilcock/Enterprise photo

Berlinerblau over Bloomberg en de scheiding van kerk en staat

Burgemeester Bloomberg van New York handhaaft in z’n heldere kanten de scheiding van kerk en staat. Hij beperkt zich niet tot religie of secularisme, maar gaat ook voor de meningsuiting in het publieke debat. Mike Bloomberg neemt afstand van het beroep op fatsoen of moraal dat altijd in de politiek meezeurt. Een verademing voor wie de Nederlandse politiek volgt. Hij toont dat secularisme meer mogelijkheden voor meer religies biedt dan religie zelf doet. Orthodoxe gelovigen doen graag geloven dat secularisme religie om zeep wil helpen. In hun toorn claimen ze voor zichzelf een voorkeurspositie boven andere religies. Jammer dat Mike Bloomberg in zijn duistere kanten doorslaat en niet stopt zodat we hem als een gaaf voorbeeld kunnen zien.

Een voorbeeld is-ie wel voor ons openbaar bestuur. Ik verdenk de Haagse burgemeester Jozias van Aartsen ervan de meest Bloombergse burgemeester van Nederland te willen zijn. Hagenezen kunnen niet meer in kerken stemmen. Zo hoort het vanzelfsprekend. Merkwaardig dat christelijke partijen daartegen protesteren. Zij begrijpen in elk geval niet wat de scheiding van kerk en staat inhoudt. En hoe secularisme dat kan sturen.

Ook: Vrijdenken met Jacques Berlinerblau gaat verder dan politiek en Jacques Berlinerblau legt uit wat seculiere kunst is. Of niet.

Censuur is geprivatiseerd: WikiLeaks en Occupy

Overheden trekken samen met bedrijven op om tegengeluiden uit te schakelen. In een schemergebied waarin de overheid zich verschuilt, weliswaar via een woordvoerder de ‘volle verantwoordelijkheid’ neemt, maar bedrijven achter de schermen het vuile werk opknappen. Met het ongenoemde als tegenprestatie. De reden is dat overheden en bedrijven door samenwerking hun positie verstevigen. Economische en politieke toetreders worden buiten de deur gehouden. Deze samenwerking is het failliet van de open samenleving.

Enkele voorbeelden maken dit duidelijk. WikiLeaks is buiten de orde geplaatst door de ‘patriottische’ opstelling sinds december 2010 van de Amerikaanse betaalmaatschappijen Visa, MasterCard, PayPal, Western Union, Amazon en Bank of America. Met als gevolg dat WikiLeaks naar schatting $130.000 per maand minder inkomsten heeft en nu door de reserves heen is. Feitelijk zijn de klokkenluiders economisch gewurgd.

Nergens is WikiLeaks aangeklaagd, illegaal verklaard of in staat van beschuldiging gesteld. Eduard Wasserman raakt de kern als-ie zegt: ‘Censuur, zoals alles in het Westen is geprivatiseerd‘. PayPal verklaart dat het betalingen verbiedt aan iets dat illegale activiteiten ‘aanmoedigt’. MasterCard zegt dat ‘haar regels klanten verbieden om direct of indirect betrokken te zijn bij of het vergemakkelijken van elke actie die illegaal is.’ Deze verklaringen slaan juridisch nergens op. Ze dienen uitsluitend om de tegenbeweging uit te schakelen.

De Occupy-beweging wordt opener aangepakt, maar ook daar is de vermenging van overheid en bedrijfsleven duidelijk. Een gerechtelijke uitspraak verbiedt de demonstranten van Occupy Wall Street nog langer in Zuccotti Park te kamperen. De uitspraak is afgedwongen door de stad New York in samenwerking met Brookfield Office Properties. In Londen is het de Conservatieve, ondernemingsvriendelijke burgemeester Boris Johnson die een juridische kennisgeving aan de Occupy London Stock Exchange bij St. Paul’s kathedraal voorbereidt.

Een samenleving die niet om kan gaan met tegengeluiden verzwakt zichzelf. De Occupy-beweging en WikiLeaks zijn vanuit de basis ontstaan en niet te controleren. Ze verwoorden onrecht dat nergens klinkt. Ook niet in de gevestigde media. Over illegale activiteiten van de Amerikaanse overheid en het ontbreken van democratische controle op de miljardensteun aan banken en financiële instellingen. Censuur die bedrijven namens overheden uitoefenen ondermijnt het vertrouwen in rechtsstaat, democratische orde en overheid.

Foto: Cartoon St. Paul’s protest, Londen; met de tekst van de bisschop: ‘Ik heb een bliksemschicht en een plaag sprinkhanen besteld voor het geval het waterkanon niet komt opdagen’

VVD Amsterdam wil vrijheid Occupy-beweging beperken

De open mind van de VVD is het laatste jaar dichtgeslibd. De huidige VVD verhoudt zich tot het Liberaal Manifest uit 2005 als een sociaal-democraat tot Marx’ Het Kapitaal. Door dit revisionisme krijgt de VVD akelig reactionaire trekken. Ofwel, de Haai in de VVD is dood, leve de VVD!

Een dichtregel in de vertaling van Jorge Luis Borges’ gedichten is: ‘De waarheid is dat niemand ons kan kwetsen behalve de mensen van wie we houden’.  Precies om deze reden trek ik me de ruk naar rechts van de VVD aan. Want ik stemde op Rutte om koste wat kost Job Cohen te vermijden. Maar ik rekende op een VVD waarvan ik dacht dat het me compassie, hervormingen en een weldadig ontbrekend moralisme beloofde.

De VVD schuttert onderhand op alle niveau’s. Nu weer de Amsterdamse fractievoorzitter en beleidsadviseur veiligheidsbeleid bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie Robert Flos die vindt dat er volgende week een eind moet komen aan het tentenkamp op het Beursplein van de Occupy-beweging. Want hij vindt niet dat de stad een ‘antiglobalistische minicamping‘ op het plein moet hebben. Flos gaat vragen stellen aan burgemeester Van der Laan als de Occupy-beweging er volgende week nog zit. Of in dit geval: staat.

Da’s de Flos die in een interview op de vraag waarom-ie een Vrije Amsterdammer is het volgende antwoordt: Omdat ik met volle teugen geniet van de vele vrijheden en voorzieningen die Amsterdam biedt. Van het uitgaan, van de cultuur, van de winkels, van het vrije debat. Ik ervaar Amsterdam als een City of Freedom waarin iedereen zichzelf kan zijn. Is dat echte vrijheid? Is het niet zo dat vrijheid er pas toe doet als het schrijnt? Die vrijheid wil Flos blijkbaar niet. Hij lijkt vrijheid eerder als marketing voor zijn stad te zien.

Het valt te voorzien dat burgemeester Van der Laan voor een liberale opstelling kiest zoals New Yorks burgemeester Mike Bloomberg ook consequent doet als het om meningsuiting gaat. Over de Occupy Wall Street beweging zegt Bloomberg dat de demonstranten voor onbepaalde tijd kunnen blijven mits ze binnen de wet blijven. Dit staat in schril contrast met de uitspraken van Flos. Hij zegt dat andere mensen ook gebruik moeten kunnen maken van het plein. Da’s te flauw voor woorden want Amsterdam is groot genoeg.

Flos verwoordt in zijn gebrekkig gevoel voor wat vrijheid van meningsuiting in een open samenleving is oude reflexen die niet bij zijn partij passen. Ze zijn er een Yuppie-achtige vervorming van. Flos mist de essentie als-ie de Occupy-beweging reduceert tot antiglobalisten. Iedereen die er zich in verdiept kan weten dat het meer dan dat is. De uitspraken van Flos geven aan dat de vrijheid bij de huidige VVD in slechte handen is.

Foto: Tentjes op het Beursplein in Amsterdam. © ANP

Glazen plafond in het publieke debat

Met ongenoegen bekijk ik al jaren het publieke debat in Nederland. Wat me niet bevalt wist ik niet precies, maar dat het me niet bevalt weet ik wel. Ik zie geen frisheid, sprankeling en heerlijke dwarsheid. Het is voorspelbaar en defensief. Sinds kort weet ik het. Het zijn kruimels verzuiling die ons door identificatie en groepsvorming de toegang tot de moderne tijd ontzeggen.

Burgemeester Bloomberg van New York verwoordde het vorig jaar zoals geen openbaar bestuurder van Nederland. Hij zegt dat iedereen moet kunnen zeggen wat-ie wil, zonder dat anderen het daarmee eens zijn. Da’s vrijheid van meningsuiting die betekenis krijgt als een opponent ruimhartig aan het woord gelaten wordt.

Zet dat tegenover de politieke, journalistieke en sociale bovenlaag van Nederland die lippendienst bewijst aan de meningsuiting. Het zegt voor te zijn, maar stelt vervolgens zoveel voorwaarden van fatsoen, moraal, religieuze pacificatie, sociale vrede en economisch belang dat een grondrecht betekenisloos wordt. Niet de bekommernis om fatsoen, maar het valse beroep erop valt op.
           


Beperkingen aan de meningsuiting bestaan. Dat betreft aanzetten tot geweld en discriminatie van personen of een groep. Het gaat over een grens als de aangesprokene niet als gelijkwaardige deelnemer kan antwoorden. Na fysieke beschadiging of geestelijke vernedering is dat onmogelijk. Ofwel, beledigen mag, maar het bestaan en de motivatie van anderen in twijfel trekken is ontoelaatbaar.

Waar maak ik me druk over? Het gaat niet om de schijnheiligheid van degenen die vanuit de coulissen hun eigenbelang verdedigen. Of om een weemakende moraliteit van kleinburgerlijke snit. Of om religie die in het publieke debat extra politieke en juridische bescherming geniet. Of om de koninklijke drijfjacht in de bossen.

Het gaat om de democratische orde. Wat inhoudt dat we elkaar binnen spelregels accepteren. Dat is niet onderhandelbaar. Maar democratie is niet voor bange mensen. Het oneigenlijk gebruik van spelegels met het beroep op fatsoen bouwt een vangnet in dat een fuik wordt.

Burgemeester Bloomberg begrijpt beter dan onze spraakmakende gemeente dat een debat noodzakelijk is voor de weerbaarheid van de democratie. Anders vervallen we in autoriteit die vrijheid inperkt. Het oneigenlijke beroep op fatsoen, moraal en beschaving leidt tot zelfcensuur. Tot zwijgen dat haaks staat op het idee van een open, levenskrachtige samenleving.

Het polderland moet in de moderniteit treden. Het glazen plafond van moralisme en beschaving, religiositeit, politieke consensus, sociale vrede en economisch eigenbelang perkte het publieke debat decennialang in omdat het gelijk liep met belangen die doorgaans verborgen bleven.  

Opzet is om de ander weer recht in de ogen te kijken. Ook bij zakelijke onenigheid. Zonder tussenkomst van woordvoerders die verwoorden en verwarren. Die zelfs onze identificatie voor hun rekening willen nemen. Pas als we onszelf zijn kunnen we coalities smeden.

Het is onze burgerplicht om de roep om openheid te concretiseren. Door meer gebruikers van het vrije woord kan het glazen plafond doorbroken worden. Da’s een langlopend project. Het begint met het besef om zonder moralisme vrij te denken. De valse schijn moet aan diggelen. 

Met dank aan Johanna Nouri voor haar commentaar. 

Foto: Coney Island, Brooklyn, New York

Het glazen plafond in het publieke debat

Met ongenoegen bekijk ik al jaren het publieke debat in Nederland. Wat me niet bevalt wist ik niet precies, maar dat het me niet bevalt weet ik wel. Ik zie geen frisheid, sprankeling en heerlijke dwarsheid. Het is voorspelbaar en defensief. Sinds kort weet ik het. Het zijn kruimels verzuiling die ons door identificatie en groepsvorming de toegang tot de moderne tijd ontzeggen.

Burgemeester Bloomberg van New York verwoordde het onlangs zoals geen openbaar bestuurder van Nederland doet. Hij zegt dat iedereen moet kunnen zeggen wat-ie wil, zonder dat anderen het daar mee eens zijn. Da’s vrijheid van meningsuiting die pas betekenis krijgt als een opponent ruimhartig aan het woord gelaten wordt. Zo hoort het.

Zet dat tegenover de politieke, journalistieke en sociale bovenlaag van Nederland die lippendienst bewijst aan de meningsuiting. Ze zegt voor te zijn, maar stelt vervolgens zoveel voorwaarden van fatsoen, moraal, religieuze pacificatie, sociale vrede en economisch belang dat een grondrecht oneigenlijk afgebroken wordt. Wat steekt is niet de bekommernis om fatsoen, maar het valse beroep erop.

Beperkingen aan de meningsuiting bestaan. Dat begint bij aanzetten tot geweld en discriminatie van personen of een groep. Het gaat over een grens als de aangesprokene niet als gelijkwaardige deelnemer kan antwoorden. Na fysieke beschadiging of geestelijke vernedering is dat onmogelijk. Oftewel, beledigen mag, maar het bestaan en de motivatie van anderen in twijfel trekken is ontoelaatbaar.

Waar maak ik me druk over? Het gaat me niet om de schijnheiligheid van degenen die vanuit de coulissen hun eigenbelang verdedigen. Of om een weemakende moraliteit van kleinburgerlijke snit. Of om religie die in het publieke debat extra politieke en juridische bescherming geniet. Of om de drijfjacht in de bossen. Het gaat me om de democratische orde. Wat inhoudt dat we elkaar binnen spelregels accepteren.

Burgemeester Bloomberg begrijpt beter dan onze spraakmakende gemeente dat een debat noodzakelijk is voor de weerbaarheid van de democratie. Anders dreigen we te vervallen in autoriteit die vrijheden inperkt. Het valse beroep op fatsoen, moraal en beschaving om maar niet alles te zeggen leidt tot zelfcensuur. Tot zwijgen dat haaks staat op het idee van een open samenleving.

Wat te doen? Restjes verzuiling dienen opgeruimd te worden. Zodat het polderland in de moderniteit kan treden. Het glazen plafond van moralisme en beschaving, religiositeit, politieke consensus, sociale vrede en economisch eigenbelang perkte het publieke debat decennialang in omdat het gelijk liep met belangen die doorgaans verborgen bleven.

We kunnen beter terugvallen op fatsoen dat uit onszelf komt. Dat niet door externe krachten wordt opgelegd en het debat vertroebelt. Opzet is om de ander weer recht in de ogen te kijken. Ook bij zakelijke onenigheid. Zonder tussenkomst van woordvoerders die verwoorden en verwarren. Die zelfs onze identificatie voor hun rekening willen nemen. Pas als we onszelf zijn kunnen we coalities smeden.

Het is onze burgerplicht om de roep om openheid te concretiseren. Door meer deelnemers aan de inrichting van de samenleving en meer gebruikers van het vrije woord kan het glazen plafond doorbroken worden. Da’s een langlopend project. Het begint met het besef om zonder moralisme vrij te denken. De valse schijn moet aan diggelen.

Foto: Glaskoepel, Galeries Lafayette, Parijs.