Campagnes in tussentijdse verkiezingen VS stijgen tot kookhoogte. Een tweedrachtig land met verdeelde retoriek en verwachtingen

Op dinsdag 6 november 2018 zijn de tussentijdse verkiezingen in de VS. Alle 435 zetels van het Huis van Afgevaardigden worden gekozen, evenals 35 van de 100 zetels in de Senaat en andere functies, zoals gouverneurs die bestuurlijk aan het hoofd van een staat staan. Nu hebben de Republikeinen de meerderheid in beide huizen van het parlement. De verwachting is dat ze die verliezen in het Huis, maar behouden in de Senaat. De Democraten hebben een ongunstige uitgangspositie in de Senaat, omdat ze er liefst 24 van de 35 zetels moeten verdedigen tegen de Republikeinen slechts 8. President Trump wiens functie niet op het spel staat heeft afgelopen weken druk campagne gevoerd. De uitslag wordt door hem als een referendum voor of tegen de president voorgesteld. Bij een Democratische meerderheid in het Huis kan Trump dagvaardingen verwachten en onderzoeken naar zijn beleid die afgelopen twee jaar door de Republikeinen in Huiscommissies geblokkeerd werden. Uit geruchten blijkt dat Trump daar niet op is voorbereid. De verwachting is dat hij oproepen om documenten te overleggen en het Huis te informeren naast zich neer zal leggen, zodat tussen congres en president een constitutionele crisis dreigt. Trump denkt in de presidentsverkiezingen in 2020 te kunnen profiteren van een oplopend en aanhoudend conflict met de Democraten. Verrassend is dat de zogenaamde October surprise ontbreekt. Speciale aanklager Robert Mueller komt naar verwachting kort na 6 november met verdere aanklachten in zijn Rusland-onderzoek, zoals tegen Trump-adviseur Roger Stone.

Rachel Maddow doet verslag van Rusland-onderzoek van Robert Mueller: Sam Patten bekent schuld in connectie met Oekraïne

In haar show van 31 augustus 2018 verbindt Rachel Maddow de punten en loopt met ons door het verhaal van de samenwerking van het Kremlin met het Team Trump. Ze maakt de hete adem voelbaar van speciale aanklager Robert Mueller in de nek van president Donald Trump. Directe aanleiding is de Republikeinse medewerker Sam Patten die schuld heeft bekend als een ongeregistreerde buitenlandse agent die werkzaam was voor de Russisch-Oekraïense president Viktor Janoekovitsj die na een opstand in 2014 naar de Russische Federatie vluchtte. Patten was verbonden aan Trumps voormalige campagnedirecteur Paul Manafort die op 21 augustus geleden werd veroordeeld voor fraude en belastingontwijking. Manafort wacht in Washington DC in september een volgende zaak die focust op zijn lobbywerk voor Janoekovitsj. Aanklager Mueller neemt daar met de zaak Patten in zekere zin een voorschot op. Het gerucht gaat trouwens dat Paul Manafort vanwege schuldvermindering ook wilde samenwerken met justitie, maar daarvoor te lang wachtte en te veel vroeg.

In de Amerikaanse media werd afgelopen dagen gezinspeeld op een aanklacht tegen een grote naam zoals Donald Trump jr. omdat de ongeschreven regel is dat na Labor Day (eerste maandag in september) en tot de tussentijdse verkiezingen van 6 november de campagne niet verstoord en beïnvloed mag worden door politieke rechtszaken. Het idee was dat Mueller nu moest doorpakken. Maar de aanklager bepaalt zijn eigen tempo en laat zich niet afremmen of opjagen. Mueller liet zijn autonomie zien door zich niets aan te trekken van de loze claim van Trumps juridische publiciteitskanon Rudy Giuliani die 1 september als afronding voor de ‘Russia probe’ had gesteld. Die periode van Labor Day tot de verkiezingen is overigens geen harde regel en niets staat Mueller in de weg om iemand als consultant Roger Stone die op geen enkele manier formeel gebonden is aan Witte Huis of de Republikeinse partij nog voor die tussentijdse verkiezingen aan te klagen.

Men kan niets anders dan bewondering hebben voor de Amerikaanse journalistiek die nauwgezet, inzichtelijk en koersvast verslag doet van KremlinGate, het onderzoek van Mueller en alle reacties erop vanuit het Witte Huis. Deze media weten dat ze onder vuur van Trump en zijn waterdragers liggen en zich het beste kunnen verdedigen met goede journalistiek. Allerlei kwaliteitsmedia dragen bouwstenen aan waar andere media weer op voortbouwen. Rachel Maddow verbindt alle punten en loopt nu al langer dan een jaar dagelijks met ons door dit verhaal dat op die manier levend, zichtbaar en relevant blijft. De nachtmerrie wordt gedocumenteerd.

Trumps onevenwichtige uitspraken zaaien opnieuw twijfel over zijn geestelijke gezondheid. Hoelang kan de VS de nonsens dulden?

Het panel van Morning Joe constateert dat er in de VS op dit moment twee regeringen naar buiten treden. Het zijn aan de ene kant deskundigen van de inlichtingendiensten, zoals de directeuren van FBI, CIA, NSA of DNI, nationale veiligheidsadviseur John Bolton, stafchef John Kelly of ministers als Mattis (Defensie) of Binnenlandse Veiligheid (Nielsen) en aan de andere kant president Trump. Actueel door de geconstateerde Russische inmenging in de campagne voor de tussentijdse verkiezingen van november 2018. Deskundigen constateren het, maar Trump ontkent en zet dat niet om in beleid dat het electorale systeem beschermt. Hij herhaalt in steeds hoger tempo zijn vaste tirades (‘rants‘) tegen de media, het Rusland-onderzoek van speciale aanklager Robert Mueller of zijn eigen regering (Justitieminister Jeff Sessions). Het is ongehoord wat Trump zegt op publieksbijeenkomsten en niet te verklaren uit het beleid of zelfs zijn electorale strategie voor 2018 of 2020.

Trumps onverklaarbare gedrag accentueert opnieuw de twijfel over zijn geestelijke gezondheid. Door stress en de onderzoeken die hem steeds meer in het nauw brengen zou hij zichzelf niet meer in de hand hebben.

Dat verklaart de tirades voor zijn trouwe aanhangers die hem door dik en dun steunen als gehersenspoelde gelovigen in een religie of cult. Maar ze vormen een minderheid van 35%. Aan hen klampt Trump zich vast. En de Republikeinse partij zwijgt, treedt onvoldoende op en ziet dat het samen met Trump richting afgrond gaat.