Kan het Westen het leven van Navalny redden door te dreigen met sancties?

De Russische oppositieleider Alexei Navalny is op oneigenlijke gronden veroordeeld en door de Russische leiders in een strafkamp gestopt. Waar tuberculose heerst. Daar wordt hem medische verzorging onthouden. Navlany is in hongerstaking gegaan en valt elke dag een kilo af. Dat kan hij niet lang volhouden.

De voormalige Amerikaanse ambassadeur in Moskou Michael McFaul meent dat de positie van president Poetin minder sterk is dan het lijkt. Aan het eind van het interview met MSNBC zinspeelt hij op nieuwe sancties die de VS en zijn westerse bondgenoten kunnen instellen als Navalny het niet overleeft.

Maar het is de vraag hoever Duitsland en Frankrijk mee willen gaan met de VS dat voor harde sancties pleit. Er is minder westerse eensgezindheid dan McFaul suggereert. De economische betrekkingen van de Europese landen met de Russische Federatie zijn ook hechter dan die van de VS.

Te denken valt aan het definitieve afblazen van de aanleg van gaspijplijn Nord Stream II, het blokkeren in het Westen van tegoeden en bezittingen van Russische pro-Poetin oligarchen en ‘vrienden’ van Poetin, en het volledig isoleren van de Russische energie- en financiële sector.

Als westerse landen het leven van Alexei Navalny willen redden, dan moeten ze via diplomatieke landen het Kremlin nu laten weten hoe de sancties fors uitgebreid zullen worden als hij overlijdt in de gevangenis. Dat wordt er des te overtuigender op als de Europese landen de harde houding van de Amerikaanse president Joe Biden steunen. Maar zoals gezegd, het is de vraag of landen als Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Nederland zich met meer dan symbolische mooie woorden die economisch niets kosten in willen spannen voor Navalny.

Uit Den Haag klinkt in het openbaar tot nu toe geen enkel kritisch geluid in de richting van het Kremlin. De Nederlandse politiek is vooral met zichzelf bezig in een opperste oefening in narcisme en navelstaren.

Zo blijkt uit een brief van minister Blok en minister Van ’t Wout van 2 april 2021 aan de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken bij de beantwoording van kamervragen van D66 en GroenLinks dat deze ministers Nord Stream II beschouwen ‘als een commercieel project, waarbij het zich rekenschap geeft van de geopolitieke aspecten’. Zelfs belabberde uitlegkunde kan deze onrealistische houding niet goedpraten. Het is vluchtgedrag van een Nederlandse regering die neutraal zegt te zijn, maar dat door haar steun aan bedrijven als Shell en de Gasunie die zich actief opstellen als verlengstukken van de energiepolitiek van de Russische Federatie niet is.

Het is wachten op een minister van Buitenlandse Zaken van D66 om deze selectieve blindheid te beëindigen. Voor Navalny komt deze regeringswissel in Den Haag waarschijnlijk te laat. Als Den Haag al verder kan kijken dan de eigen navel.

Advertentie

Sancties verwacht van EU en VS als reactie op behandeling van Navalny door Kremlin

De Indiase Hindustan Times geeft een fragment uit de persconferentie van het Amerikaanse State Department van 1 maart 2021. NBC’s Andrea Mitchell stelt de woordvoerder enkele vragen over de reactie van de VS en de samenwerking van dit land met de EU in de kwestie van de tweeënhalf jaar strafkolonie van de Russische oppositieleider Alexei Navalny.

Woordvoerder Ned Price benadrukt de goede coördinatie van zijn land met de EU. Hij zegt dat de VS en hun bondgenoten veroordelen dat de oppositie in de Russische Federatie om politieke redenen het zwijgen wordt opgelegd. Hij voegt eraan toe dat ze de kwestie als uiterst urgent behandelen.

Dat is een verschil met de regering Trump die het Kremlin geen strobreed in de weg legde. De regering Biden komt naar verluidt vandaag met sancties tegen individuen, aldus een bericht van Reuters. Wellicht worden er nog andere sancties aan toegevoegd. Oud-ambassadeurs als Michael McFaul en Victoria Nuland, die genomineerd is als Under Secretary of State for Political Affairs, pleiten voor een harde koers tegen het Kremlin dat volgens waarnemers een autoritaire koers is ingeslagen. Daarbij past volgens deze critici als antwoord geen poging tot verzoening omdat dit nutteloos is, maar confrontatie.

Wat voor sancties zullen worden opgelegd door de EU wordt naar verwachting ook vandaag duidelijk. Naar verwachting zullen ze weinig om het lijf hebben en zijn ze al uitgewerkt voordat ze ingevoerd zijn. Niet de hoogste functionarissen als president Vladimir Poetin, minister Lavrov, minster Sergej Sjojgoe of de oligarchen die het Kremlin steunen zullen worden geraakt. Evenmin zal aan politiek gevoelige projecten zoals gaspijplijn Nord Stream II pijn worden gedaan.

De EU heeft publicitairs wel iets goed te maken door het recente rampzalige optreden van buitenlandcoördinator Josep Borrell in Moskou die werd geschoffeerd door zijn Russische collega Sergei Lavrov. Maar het valt te bezien of de EU tot daadkracht in staat is en de wil en eensgezindheid heeft om door te pakken. Regelgeving is het voor- en nadeel van de EU. Het beperkt het improvisatievermogen en de daadkracht, maar schraagt het beleid van kleine stappen. Het buitenlandbeleid van de EU krijgt langzaam vorm, maar om te overtuigen is meer nodig dan reageren op anderen.

Veroordeling van Alexei Navalny. En de reacties erop

Criticus van Putin, blogger en politiek activist Alexei Navalny is wegens verduistering veroordeeld tot 5 jaar gevangenisstraf. Door Vladimir Putin, Yves Rocher en een Russische rechter in de provinciestad Kirov. Rechters zijn in Rusland per definitie niet onafhankelijk. Naar verluidt gaat Navalny in beroep. Critici van de zittende regering zien het vonnis als een poging om hem als een politieke tegenstander uit te schakelen. Amnesty International noemt het proces een schijnvertoning en vraagt om Navalny’s onmiddellijke vrijlating.

De berichtgeving over het proces van Navalny leert hoe gekleurd en dubbelhartig media reageren. Ze volgen trouw en kortzichtig de lijn die hun broodheer uitzet. De door het Kremlin gesponsorde nieuwszender Russia Today komt met een verslag dat niet de volle waarheid vertelt en behoedzaam de kant van de Russische regering kiest. Voor een internationaal publiek overgoten met een sausje redelijkheid. Precies het spiegelbeeld van RT’s berichtgeving over Edward Snowden of Julian Assange. RT kiest partij voor Westerse dissidenten om de positie van de Westerse regeringen in de beeldvorming te verzwakken. Maar een Russische dissident steunt het niet. Zoals Amerikaanse media onder druk van de regering-Obama Snowden of Assange niet steunen.

Veelzeggend is dat de Amerikaanse ambassadeur in Moskou Michael McFaul zegt teleurgesteld te zijn in de veroordeling van Navalny en het proces als politiek gemotiveerd ziet. Maar toen afgelopen week activisten van Human Rights Watch en Amnesty een bijeenkomst met Edward Snowden wilden bijwoonden zette iemand van de Amerikaanse ambassade in Moskou Human Rights Watch onder druk. President Putin op zijn beurt steunt Snowden, maar natuurlijk niet Navalny. Mensenrechten bestaan in de praktijk uit dubbele standaarden.

Nieuwsconsumenten moeten beseffen dat media doorgaans niet de journalistiek, maar hun overheid dienen. Om dat te ondervangen is het zaak om per onderwerp een nieuwsmedium te zoeken dat het meest neutraal en volledig is. Dat geeft de beste kans op berichtgeving die weinig verzwijgt of verkleurt. In dit geval viel de keuze op Al Jazeera English. Dat zich trouwens op dit moment herpositioneert om de Amerikaanse markt te betreden. Elke nieuwsconsument moet vooraf deze achtergronden weten om zich over een internationaal onderwerp goed te kunnen informeren. Dat moet eindigen in een app die aangeeft voor welk onderwerp men welk nieuwsmedium raadpleegt. Geen enkel nieuwsmedium is compleet en op alle terreinen neutraal.

Foto: Alexei Navalny, proces in Kirov, 2013.

Snowden accepteert tijdelijk asiel Rusland

The Guardian doet live verslag van het optreden van Edward Snowden en de reacties daarop. De klokkenluider belegde vandaag een bijeenkomst  met vertegenwoordigers van mensenrechtengroepen. Snowden heeft in de inmiddels afgelopen bijeenkomst gezegd dat-ie van plan is om eerst asiel in Rusland aan te vragen, en daarna in Latijns-Amerika. Naar verluidt hebben Ecuador, Bolivia, Venezuela, Nicaragua en Rusland positief op z’n asielverzoek gereageerd. Eerder trok Snowden zijn verzoek bij Rusland in toen president Putin als voorwaarde stelde de VS niet te beschadigen. Daar komt Snowden nu op terug. Doel van het gesprek was onder meer de beklemtoning dat mensenrechten inhouden dat iedereen het recht heeft om asiel aan te vragen en dat landen zoals de VS of Europese landen dat niet onrechtmatig mogen blokkeren. Wat ze praktisch nu wel doen.

Russia Today legt uit dat Snowden verklaarde Latijns-Amerika nu niet per vliegtuig te kunnen bereiken en daarom voorlopig in Rusland blijft: ‘can’t fly to Latin America yet’. Volgens ooggetuige Tatyana Lokshina van Human Rights Watch zei Snowden dat zijn taak erop zit: ‘his job is done’. Dit komt overeen met wat journalist Glenn Greenwald afgelopen weken herhaaldelijk verklaarde. Namelijk dat Snowden in Hong Kong de documenten heeft overgedragen aan journalisten. Zij hebben ervoor gezorgd dat de documenten buiten bereik van de Amerikaanse regering en de veiligheidsdiensten op diverse plekken versleuteld zijn opgeslagen. Klaar om onthuld te worden. Maar ook toen president Putin begin vorige week verklaarde dat Snowden onder voorwaarden asiel in Rusland kreeg zat zijn werk er al op. Wellicht niet wat de toelichting betreft, maar wel de onthulling. Wat Snowden bezielde om zijn asielverzoek in te trekken na Putins voorwaarde blijft raadselachtig.

Wikileaks publiceert een verklaring van Edward Snowden. Hij verklaart dat de VS zijn rechten op asiel niet erkennen en andere landen onder druk zetten om dat eveneens niet te doen. Hij ziet er disproportionele agressie van de VS in. Hij benadrukt zonder bijbedoelingen uitsluitend vanuit politieke motieven te handelen. Snowden vraagt de mensenrechtengroepen Amnesty International en Human Rights Watch om hulp bij het aanvragen van garanties op een veilige doortocht van betrokken landen en asiel in Rusland: ‘I ask for your assistance in requesting guarantees of safe passage from the relevant nations in securing my travel to Latin America, as well as requesting asylum in Russia until such time as these states accede to law and my legal travel is permitted. I will be submitting my request to Russia today, and hope it will be accepted favorably.’

Opvallend is dat het bericht dat de Amerikaanse ambassadeur in Rusland Michael McFaul Tanya Lokshina van Human Rights Watch opbelde om haar te vragen de boodschap aan Edward Snowden over te brengen dat de VS hem niet als klokkenluider erkennen. Volgens The Guardian ontkent McFaul nu dat tegen Tanya Lokshina gezegd te hebben. Sergei Nikitin van Amnesty International in Moskou die op de bijeenkomst aanwezig was ondersteunt Snowdens claims en ziet hem wel als klokkenluider: ‘What he has disclosed is patently in the public interest and as a whistleblower his actions were justified.‘ Amnesty begrijpt niet waarom de VS de spionage niet aanpakt en veroordeelt de interventie van de VS die het kwalificeert als betreurenswaardig: ‘Instead of addressing or even owning up to these blatant breaches, the US government is more intent on persecuting him. Attempts to pressure governments to block his efforts to seek asylum are deplorable.’

Foto: Edward Snowden in Moskou. 12 juli 2013. Credits: Tanya Lokshina van Human Rights Watch