Afgang van het Kremlin op slagveld en in propaganda. Het kan het in de beeldvorming niet meer corrigeren

Tweet van de Russische Ambassade in het Verenigd Koninkrijk en reactie, 9 maart 2022.

Het is verbazingwekkend hoe de Russische Federatie de afgelopen twee weken van haar voetstuk is gevallen. De Russische staatspropaganda werd in het Westen sinds de inmenging van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016, toen het Trump op het schild hielp hijsen, gevreesd als snugger, scherpzinnig en schrander (savvy en shrewd).

Sinds de invasie van Oekraïne en de reactie van Oekraïne is dat beeld totaal gekanteld. De Russische propaganda krijgt in het Westen geen poot meer aan de grond. Behalve bij wat beroepspolitici als Thierry Baudet en zijn FvD die gevangen zitten in hun eigen frame van radicalisering, verbittering en een gevoel van miskenning.

Het Kremlin loopt aantoonbaar achter de feiten aan zoals de tweets bij dit commentaar verduidelijken. Ze excelleren in onbenulligheid en houden niet meer de schijn op dat de Russische militaire en politieke leiding meester is over de eigen situatie. Dat is een verbazingwekkende verandering in twee weken tijd. Vraag is of Poetin slechte of goede kaarten had, maar vaststaat dat hij ze slecht heeft uitgespeeld. Als een amateur-strateeg die de eigen daden niet begrijpt.

Tweet van de President van de Russische Federatie en reactie, 10 maart 2022.

Niet alleen in de op het Westen gerichte propaganda heeft het Kremlin gefaald, maar ook in de strijd zelf. Hoe is het mogelijk dat de veel sterkere Russische krijgsmacht zo heeft gefaald in Oekraïne? Het Russische leger komt over als ouderwets en tactisch onbeholpen. De onderdelen infanterie, tanks en luchtmacht opereren verre van geïntegreerd. In de eigen propaganda kan het Kremlin dat beeld in het Westen niet bijbuigen.

Werkt hier het beginsel van de autoritaire leider die geen tegenspraak duldt, daarom naar de mond wordt gepraat en geen betrouwbare informatie krijgt om zijn beleid op af te stemmen? De amateur-strategen Hitler en Stalin die meer goed dan kwaad deden in de oorlogsvoering gingen Poetin voor. Een bericht van Meduza verklaart hoe slechte informatie van de buitenlandse inlichtingendienst FSB Poetin en de Russische legerleiding op het verkeerde been zette. In chaos en totale verwarring.

Tweet van de Russische Ambassade in Nederland en reactie, 11 maart 2022.

Het is aardig om de Russische ambassades die er in de publiciteit weinig van bakken op sociale media van repliek te dienen. Iedereen kan dat doen in de slag om de publiciteit. De Russische propaganda kan een slecht product van een illegale invasie in Oekraïne niet meer verkopen als goed. De worsteling waarmee Russische ambassades derderangs argumenten proberen op te pimpen tot iets geloofwaardig is niet zozeer tragisch, maar vooral een teken van ouderwets, archaïsch denken dat denkt dat oude gewoonten nog steeds renderen. Maar dat uitgangspunt klopt niet meer.

Advertentie

Getuige bevestigt geluidsopnamen over Russische vervoerder van BUK die MH17 neerhaalde

Meduza verwijst naar een artikel in de Russische oppositiekrant Novaya Gazeta over de MH17. Het gaat over de getuigenis van een ex-collega van de gepensioneerde Russische kolonel Sergei Doebinksi (pseudoniem Kmuryi of Hmuryi) over wie vermoed wordt dat hij in juli 2014 verantwoordelijk was voor de levering van de Russische BUK-raket in de Donbas aan een strijdgroep die de MH17 neerhaalde. In oktober 2015 werden door de Oekraïense inlichtingendienst onderstaande geluidsopnames gepubliceerd die dateerden van de dag dat de MH17 werd neergeschoten. Van 1’32’’ tot 2’40’’ zijn twee geluidsopnamen van onderschepte gesprekken te horen van Doebinski met ‘DPR-terrorist’ (Donetsk Peoples Republic) Buryat. Sergei Tiunov die beweert een ex-collega van Doebinski te zijn -en is opgespoord door Novaya Gazeta– bevestigt dat Doebinski te horen is op beide geluidsopnames. De gesprekken ondersteunen de claim dat de MH17 werd neergeschoten door een Russische Buk die naar de door de separatisten of hybride Russische strijdkrachten gecontroleerd gebied werd getransporteerd. Tiunov zegt ook dat hij na de MH17-crash met Doebinski de gevolgen ervan had besproken.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Novaya Gazeta finds colleague of alleged transporter of Buk missile that shot down flight MH17’ van Meduza, 25 april 2017.

Politie verhindert bijeenkomst van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster in Moskou

Sinds 26 oktober 2015 ben ik lid van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster. Niet echt praktiserend, maar wel gelovig. Ik geloof in het idee dat hoe meer religies er zijn, hoe beter het is voor de samenleving. Dat is geen pleidooi tegen religie, maar juist ervoor. Zoals in alle sectoren hebben gevestigde religies problemen met nieuwkomers. Want het dreigt hun voorrechten en machtsposities aan te tasten die ze graag voor zichzelf houden. En niet willen delen met anderen. Ook de beleidsmakers en uitvoerders van de Nederlandse politiek en overheden hebben problemen met de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster dat ze ondanks de vrijheid van godsdienst inhoudelijk wilden toetsen. Via een rechtszaak moest de Kerk haar gelijk halen en de overheid dwingen de grondwet correct toe te passen. Zie hier commentaren over ontwikkelingen sinds oktober 2015.

In de Russische Federatie is het nog slechter gesteld met de godsdienstvrijheid, zoals een bericht in Meduza aantoont. Dat gaat verder dan in Nederland. De politie verhinderde een bijeenkomst in een Moskou’s café van leden van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster. Het zou volgens de politie een provocatie zijn. In de Russische Federatie werken overheid en staatskerk nauw samen bij de renationalisatie van de samenleving en wordt religieuze diversiteit tegengewerkt. De Russische hoofdvertegenwoordiger van de Kerk luistert naar de naam Pastriarch Purée Pasta III. Een verwijzing naar het hoofd van de Russisch Orthodoxe Kerk patriarch Kirill.

Foto: Schermafbeelding van bericht ‘Police interrupt opening of Church of the Flying Spaghetti Monster temple in Moscow’ op Meduza.

Pavlensky sticht symbolisch brand bij Russische geheime dienst. Kunst die telt?

Kan een vuurtje bij het kantoor van de geheime dienst kunst zijn? De Russische kunstenaar Petr Pavlensky die bekend is om zijn onorthodoxe politieke performance kunst, zoals Meduza hem in een verslag beschrijft, heeft vanochtend vroeg brand gesticht bij het kantoor van de FSB aan het Loebjanka Plein in Moskou. De FSB is de opvolger van de KGB.

Pavlensky en twee aanwezige journalisten werden in bewaring genomen door de politie. De journalisten werden later vrijgelaten nadat ze gehoord waren als getuige. Pavlensky werd aangeklaagd voor wanorderlijk gedrag en vandalisme. Indien hij veroordeeld wordt wacht hem mogelijk drie jaar gevangenis. Pavlensky omschreef zijn daad als protest tegen de eeuwigdurende terreur van de Russische speciale politie vanuit de reflex om voor zijn eigen leven op te komen.

In de periode van Halloween en Guy Fawkes Night geeft Pavlensky het bestrijden van de duisternis en het verdrijven van het kwaad met het licht een politieke betekenis. Het beroep op de kunst geeft hem de ruimte om tot deze actie over te gaan. In een steeds autoritairder en in zichzelf gekeerde Russische samenleving die oude vijandbeelden oppoetst. Pavlensky kan niet zwijgen en schreeuwt met zijn symbolische actie uit dat niet iedereen de staatsmacht accepteert. Hij scherpt aan en hoopt anderen hun werkelijkheid in een ander licht te tonen. Precies dat is kunst. Petr Pavlensky houdt het licht brandend.

Charlie Hebdo neemt Russische Syrië-politiek op de korrel. Kremlin reageert afwijzend

Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov keurt volgens een bericht op de onafhankelijke nieuwssite Meduza  bovenstaande cartoon van Charlie Hebdo af. Het Franse satirische tijdschrift dat graag keft en in de kuiten van de gevestigde macht bijt. Het toont brokstukken van het Russische vliegtuig van Kogalymavia-vlucht 9268, inclusief een lichaam, dat op 31 oktober vermoedelijk door een bom aan boord boven de Sinaï neerstortte. Met in het Frans de tekst: ‘ISIS, de Russische luchtvaart verhevigt haar bombardementen’.

Peskov zegt in een reactie niet alleen dat de cartoon onacceptabel is voor het Kremlin -wat logisch is omdat de vermoedelijke bomaanslag het Kremlin in problemen heeft gebracht waarop het nu passend moet antwoorden- maar hij gaat verder en zegt: ‘Dit heeft niets te maken met democratie of zelfexpressie. Dit is godslastering’. Dat is onzin van Peskov, want de cartoon heeft juist alles te maken met het democratisch proces van een politieke cartoon die de Russische militaire interventie in Syrië bekritiseert door middel van zelfexpressie. Wat het met godslastering te maken heeft is volstrekt onduidelijk. Of de cartoon passend is en rekening houdt met de gevoelens van de nabestaanden van de 224 slachtoffers is weer een andere vraag.

Onderstaande cartoon verscheen ook in Charlie Hebdo en plaatste Yury Barmin in een tweet. Het toont een brandend vliegtuig en de teksten ‘Gevaren van de Russische lagekosten[luchtvaartmaatschappij]’ en ‘Ik zou Air Cocaïne hebben genomen’. Een verwijzing naar de ‘affaire Air Cocaïne’ die speelde onder Fransen bij een vlucht vanuit de Dominicaanse Republiek in 2013 en ging over de verantwoordelijkheid en de wettelijke aansprakelijkheid van de bemanning voor de luchtvracht of de bagage van de passagiers. Met een bom aan boord speelt hetzelfde als bij cocaïne, namelijk wie was aansprakelijk voor het aan boord brengen ervan?

Foto’s: Tekeningen in Charlie Hebdo via tweet van Yury Barmin, 6 november 2015.

Overheid Moskou neemt schaakspel met Hitler en Stalin in beslag

Meduza zegt dat de politie in het centrum van Moskou een schaakspel in beslag heeft genomen. Reden is dat de politie gelooft dat het beledigend is en in strijd met wetten tegen nazi-symbolen en het bevorderen van etnische haat, aldus de Moskovsky Komsolmolets. Dan komt het meest raadselachtige deel van het bericht: ‘Een commissie van deskundigen is ingesteld om een psycho-linguïstische analyse van het schaakspel uit te voeren, en de eigenaren van de winkel kunnen worden beboet, afhankelijk van de resultaten.’

Niet misselijk, en niet van de straat, een ‘psycholinguïstische analyse van het schaakspel’. Psycholinguïstiek kan samengevat worden als ‘het vak dat de theoretische taalkunde gebruikt bij de analyse van mentale processen die ten grondslag liggen aan menselijk gedrag’ (Tervoort, 1972). Hoe de commissie van deskundigen een psycholinguïstische analyse zinvol kan uitvoeren op een schaakspel blijft het raadsel.

Of de figuur die Hitler voorstelt de witte of de zwarte koningin is wordt niet duidelijk. Want omdat zowel de stukken verkeerd staan opgesteld (de lopers) als het bord verkeerd ligt (veld a1 linksonder moet zwart zijn) valt niet op te maken wie wit en wie zwart is. Evenals Hitler en zijn trawanten kijkt maarschalk Stalin van het Sovjet-leger in zijn witte uniform weg van het strijdperk. Symboliseert de opstelling het Molotov-Ribbentrop pact van 1939 tot 1941 toen Duitsland en de Sovjet-Unie een geheim partnerschap hadden gesloten?  Hoe dan ook zal een psycholinguïstische analyse van het schaakspel door deskundigen uitkomst bieden. Of niet?

Foto: ‘The witch-hunt continues. Police have confiscated a chess set featuring Nazi soldiers from a store on Arbat.’ Credits: Yod News.

Kritische documentaire over Ramzan Kadyrov roept een verbod op

Volgens een bericht van Meduza blokkeert YouTube op verzoek van T&K Producties op het kanaal van Michail Chodorkovski’s Open Russia (открытая Россия) bovenstaande documentaire over de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov. Vanwege auteursrechten. Open Russia ontkent op de eigen website de beschuldiging en gaat in beroep omdat alles correct zou zijn afgehandeld. De versie met Engelse ondertiteling en Russische voice over is in Nederland nog te zien op YouTube. Open Russia zette de documentaire op 25 mei online.

Aan de hand van de mensenrechten gaat de documentaire over de machtsstructuur van Kadyrov die los lijkt te staan van die in het Kremlin. Maar Kadyrov is afhankelijk van politieke steun van Putin. De Tsjetsjenen worden door het Kremlin gebruikt om het vuile werk op te knappen en als rookgordijn te dienen. Verhalen dat ze hun eigen gang gaan en zich niets aantrekken van Putins opdrachten dienen om het rookgordijn met een nieuw rookgordijn aan het zicht te onttrekken. Tegelijk hebben Kadyrov en zijn strijders hun eigen belangen die niet parallel lopen met die van het Kremlin. Het is deze oncontroleerbaarheid  in de Russische onderbuik die sommigen in het Kremlin nerveus maakt. Moet de macht in de macht in Grozny aangepakt worden omdat deze te veel afwijkt of juist blijven bestaan als dreiging om iedereen in Moskou in het gelid te houden?