Acht bestuurders en wetenschappers op zoek naar nuancering over internet

Van dik hout zaagt men planken. Lees de volgende passage van ‘acht bestuurders en wetenschappers’ in de NRC over een tekst van Thierry Baudet en Bastiaan Rijpkema: ‘Op internet doen dit soort stukken het vaak goed. Het genereert veel hits, waardoor de illusie ontstaat dat er een ‘debat’ plaatsvindt of er ‘draagvlak’ is voor de standpunten. Maar een debat begint toch bij het correct weergeven van basisfeiten.‘ Tja, wat men zegt: ‘correct weergeven van basisfeiten‘. Maar doen de ‘acht bestuurders en wetenschappers‘ dat dan wel?

Waarom zijn Pascal Borsjé, jurist en historicus; Marcel Canoy, hoofdeconoom van Ecorys; Aalt Willem Heringa hoogleraar vergelijkend staatsrecht; Lex Hoogduin hoogleraar economie; Sywert van Lienden jurist; Hans van Meerten internationaal advocaat; Wilco Veldhorst vakbondsbestuurder en Peter Verhaar oud-bankier negatief over internet? In hun aanval op Baudet en Rijpkema verliezen ze elk perspectief uit het oog en diskwalificeren ze het internet. Ze gooien het internet met het badwater weg. Da’s onnodig en ongelukkig. En pruikerig dom.

De ‘bestuurlijke en wetenschappelijke‘ heren Borsjé, Canoy, Heringa, Hoogduin, Van Lienden, Van Meerten, Veldhorst en Verhaar menen dat ze iets toe te voegen hebben aan het publieke debat. Da’s hun goed recht. Maar in hun bijziendheid vergeten ze dat internet op dit moment meer verscheidenheid, scherpte, diepte, originaliteit, dwarsheid, intellectuele uitdaging, non-conformisme en nieuwe horizonnen biedt dan wat deze ‘bestuurlijke en wetenschappelijke‘ heren in hun functies vol pretentie voor zichzelf opeisen. En verkondigen. 

Baudet en Rijpkema hebben evenmin de wijsheid in pacht. Zoals niemand trouwens. Ze proberen wat, volgen hun agenda en carrière. Dat hun conservatief geluid slecht valt bij acht ‘bestuurlijke en wetenschappelijke‘ heren die neerkijken op het geluid van de straat valt te begrijpen. Zo vormt zich in de binnenkamers van ‘bestuur en wetenschap‘ een mening. Laat duizend bloemen bloeien. De heren van ‘bestuur en wetenschap‘ beweren dat ze ‘als burgers echter gebaat zijn bij ordentelijke uitwisselingen van argumenten’. Dat klopt. Zoals ik dat als burger niet alleen van Baudet en Rijpkema verwacht, maar ook van Borsjé, Canoy, Heringa, Hoogduin, Van Lienden, Van Meerten, Veldhorst en Verhaar. Lastig om te begrijpen wat internet inhoudt. Beste acht heren van ‘bestuur en wetenschap’ denk verder in patronen. Uw mening is excellent. Werkelijk.

Foto: ‘All eight expressive masks… Matteo said that he has used these masks with very dramatic themes -like war and exodus – how brilliant.  Poetic.  Clever.  We’re very lucky.   Have I said that before.  I believe I have.’

Handelsunie. Wat te zetten tegenover minachting van EU-elite?

Doorgaans ben ik het oneens met de conservatieve jurist en historicus Thierry Baudet. Zijn continue inzet is dat supranationale instellingen zoals de EU minder democratisch zijn dan nationale staten. Ze zouden zelfs onverenigbaar zijn met de democratische rechtsstaat, aldus Baudet op z’n blog. Kritiek daarop was dat dat op z’n beurt tot eng nationalisme leidde. Hij is criticus van de EU die hij niet als houdbaar acht en is een van de initiatiefnemers van het BurgerforumEU.nl. Paradox is dat de EU in het wegvangen van kritiek en het zoeken van zondebokken als natiestaat fungeert en de tegenstellingen daarvan ‘ontscherpt’ zoals Joep Leerssen zegt.

Het beeld van de EU is gemengd zodat iedereen naar goeddunken kritiekpunten bij elkaar kan sprokkelen. Comfortabel met gelijkgezinden in het eigen reservaat pro of contra. De vlakke conclusie is dat er wat voor en wat tegen de EU te zeggen is. Maar zult u zeggen ‘zo schiet het niet op‘, want onduidelijkheid geeft anti-democraten de marge om voort te rommelen. Da’s precies de kritiek van Baudet die dit met Bastiaan Rijpkema aantoont aan de hand van het in de stijgers staande vrijhandelsverdrag TTIP tussen de EU en de VS. Zie hier een posting over de achtergrond. Het absurde is dat de anti-democraten in de Europese Commissie zitten.

In een volwassen democratie zou er een voortdurend publiek debat moeten zijn over een verdrag waarin intellectueel eigendom en economische politiek worden geregeld. En ‘derde’ landen door de EU en VS buiten de deur worden gehouden. Dat debat is er niet omdat het door de Brusselse macht angstvallig vermeden wordt. Nationale parlementen worden opzijgeschoven door belangengroepen en Europese politici die achter gesloten deuren zonder raadpleging van burgers of nationale parlementen hun gang gaan om een alomvattende handelsunie met de VS te sluiten. Formeel rekken ze hun mandaat daartoe oneigenlijk op.

Het idee dat de oplossing voor te weinig Europa meer Europa moet zijn is de uitleg uit het reservaat pro van de voorstanders van de EU. Dat zijn de gevestigde politieke ‘families’ die al jaren onder elkaar de Europese macht verdelen. De meest Europese partij van Nederland D66 zegt in haar Europa-programma: ‘Europa moet democratischer, transparanter en slagvaardiger.‘ Het blijft merkwaardig dat een EU die in een andere vorm al sinds 1958 functioneert na 55 jaar nog niet volwassen is en nog steeds democratischer, transparanter en slagvaardiger moet worden. Hoe zal dit democratisch tekort zo makkelijk omslaan in het tegendeel?

Het idee dat de oplossing voor te veel Europa minder Europa is leeft in het reservaat contra. Daar verzamelen nationalisten, links-populisten en ‘verontwaardigden‘ die naast de welvaart grijpen zich om uit onmacht, woede of berekening de Europese bureaucratie af te breken. Als lid van de Piratenpartij ben ik het volmondig eens met de kritiek van Baudet en Rijpkema. Nieuw is dat de flanken van de politiek samen optrekken. Progressief en conservatief verzetten zich tegen de Europese macht ten koste van burger, machtsdeling en vrijheden. Probleem is alleen dat het nog niet zo simpel is om een anti-Europese partij te vinden die dezelfde redeneertrant gebruikt als de partijen uit het reservaat pro, maar tot een tegengestelde conclusie komt. Bauder en Rijpkema doen een goede poging, maar zijn geen vertegenwoordigers van een politieke partij.

Foto: Economy and culture, same fight?

WikiLeaks onthult geheim concept TPP over intellectueel eigendom

WikiLeaks publiceert vandaag met een publiciteitscampagne die zich ook op Spaanstalige landen richt de geheime concepttekst van het hoofdstuk Intellectuele eigendomsrechten (Intellectual Property Rights) van het TPP-verdrag (Trans-Pacific Partnership). In een persbericht stelt WikiLeaks dat dit verdrag tussen landen die aan de Pacific grenzen van belang is voor Europese landen. Want de TPP is een voorloper van de geheime TTIP onderhandelingen tussen de VS en de EU. TPP en TTIP omvatten 60% van de wereldhandel en sluiten China uit. Door de openbaarheid te zoeken probeert WikiLeaks een publiek debat op gang te brengen over de gevolgen van beide verdragen. President Obama wil de onderhandelingen voor het einde van 2013 afronden. Naast de burgers van betreffende landen die buiten de deur worden gehouden wordt ook het Amerikaanse congres buitengesloten volgens Wikleaks: ‘The Obama administration is preparing to fast-track the TPP treaty in a manner that will prevent the US Congress from discussing or amending any parts of the treaty‘.

Foto: Whatever you say, Mickey!. Overheid en bedrijfsleven van de VS spelen een dominerende rol in de onderhandelingen met de EU en de landen rond de Grote Oceaan.

NIDI schetst toekomstscenario vol met honderdjarigen

Bij sommige berichten staat het verstand stil. Zoals het persbericht van onderzoeksinstituut NIDI (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut) over de levensduur van pasgeborenen. Uit nieuwe prognoses blijkt dat honderdjarigen in de toekomst eerder regel dan uitzondering zijn. Volgens het meest optimistische scenario dat ervan uitgaat dat ‘de verhoging van de overlevingskansen zich onverminderd voortzet‘ ‘zou twee derde van de pasgeboren meisjes en de helft van de jongens een leeftijd van honderd jaar halen‘. Hier geeft het NIDI een beschrijving van scenario’s. Vraag is of dit groot nieuws is. In elk geval is het prikkelend nieuws.

Over bijna 100 jaar zouden twee derde van de pasgeboren meisjes nog in leven zijn. Het NIDI merkt op dat het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) prognoses tot het jaar 2060 maakt. Het NIDI breidt dat nu met liefst 50 jaar uit naar 2110. Da’s nogal een verschil. Het NIDI noemt zelf remmende effecten als obesitas op de stijging van de levensduur. Het acht dat gerelateerd aan een sociale klasse. Maar als effect valt ook te denken aan milieuproblemen, oorlogen, epidemieën, afnemende voedselkwaliteit, resistentie voor antibiotica, afnemend aanbod van goede zorg en sluitende verzorgingshuizen die min of meer voor iedereen gelden.

De toekomstkunde of futurologie kent een constante, namelijk dat de uitkomsten achteraf nooit blijken te kloppen. Maar daarvoor is zulk onderzoek ook niet bedoeld. Het geeft een richting aan die van belang is bij de inrichting van ons land in 2040, 2060 of 2110. Om over de toekomstige inrichting van Nederland na te denken zijn de scenario’s van het NIDI daarom zinvol. Dat denken kan nu al begonnen worden. Want een huis dat 75 jaar staat moet anders gebouwd worden dan een huis dat 110 jaar staat. Vraag is hoe het verschil tussen een horizon van 4 (politiek), 50 (CBS) en 100 (NIDI) jaar overbrugd kan worden. Wellicht moet de politiek naar de toekomst bewegen en zich wat meer verbeeldingskracht aanmeten zoals het NIDI nu doet.

Foto 1: Adele Rummens, de oudste vrouw van België in de bloemen in Leuven op haar honderdjarige verjaardag. 1937.

Foto 2: Norman Bel Geddes, Street Intersection Futurama voor de New York World Fair, 1939-1940. Met als thema ‘The world of tomorrow’. Zie ook: Futurama op GKKort.

Britse Blocking Blitz: aanval op file-sharing door muziekindustrie

In het Verenigd Koninkrijk wordt gratis downloaden van muziek straks onmogelijk. Als het aan de industrie ligt. Deze heeft 25 downloaddiensten op de korrel en legt die aan de rechter voor. Met het verzoek ze te blokkeren. Zoals in Nederland de Stichting Brein de belangen van de amusementsindustrie beschermt. Vraag is of Britse rechters even weinig van internet begrijpen als Nederlandse rechters. Hoewel ze het wellicht wel begrijpen, maar net doen alsof dat niet zo is. In Nederland zijn de belangen van advocaten, rechters, rechter-plaatsvervangers, raadsheer-plaatsvervangers en juridische wetenschappers vermengd en roept dit de schijn van belangenverstrengeling op. Het Britse juridische systeem kent meer interne tegenspraak en is opener.

De Britse piraat Loz Kaye wijst op bestaande rechten in de samenleving. Zoals andere piratenpartijen wijst-ie het principe van auteursrechten en patenten op muziek, film of geneesmiddelen niet af. Hij zoekt wel een redelijke balans die het musici of kunstenaars mogelijk maakt om geld van hun werk te maken en die de internetvrijheid schappelijk in stand laat. Een mogelijkheid is om de looptijd van auteursrechten terug te brengen. Onderliggend is het debat wie er profiteren van auteursrechten en patenten: de kunstenaars en ontwerpers, of het conglomeraat van belangenbehartigers, advocatenkantoren en communicatiebedrijven. Vanuit de basisdemocratie gunnen de Piratenpartijen de makers hun winst, maar zijn ze kritisch op de amusements- en geneesmiddelenindustrie die vanwege de economische belangen met brute kracht juridische middelen inzet. En looptijden oprekt. Dat radicaliseert de consument waarmee ook de industrie niets opschiet.

Foto: Pirate Party UK: ‘Sharing Is Caring‘.

Nrc.next checkt feiten van Piratenpartij over gezondheidszorg verkeerd

Update 18 maart 2013: Consumentenprogramma Radar van de Tros besteedt aandacht aan de trucs van de geneesmiddelenfabrikanten om de prijs van medicijnen hoog te houden. En de winst te optimaliseren. Ze gebruiken octrooien oneigenlijk. Niet voor onderzoek, maar voor marketing. Huub Schellekens, hoogleraar medische biotechnologie aan de universiteit Utrecht meent na onderzoek dat wereldwijd jaarlijks 800 miljard euro op octrooien van geneesmiddelen bespaard kan worden. Zonder dat medicijnen aan kwaliteit inboeten. Toenmalig lijsttrekker van de Piratenpartij en arts Dirk Poot beweerde in augustus 2012 hetzelfde. Nrc.next legde zijn beweringen ‘objectief’ langs de meetlat en meende het beter te weten. Maar nam zoals vaker de farmaceutische industrie in bescherming en gaf het programma van Poot en de Piratenpartij verkeerd weer.

Toevallig kwam ik erachter dat nrc.next een rubriek heeft die next.check heet. Feiten worden gecheckt. Soms van programma’s van politieke partijen. De rubriek is een echo van Amerikaanse sites als Politifact.com, TheFactChecker of FactCheck.org die het waarheidsgehalte van beweringen van politici checkt. Een nuttige toevoeging, en zelfs correctie van het publieke debat als het zorgvuldig gebeurt. Maar onzinnig als het blijft hangen in het format en vrij willekeurig enkele feiten uit een omvangrijk programma worden geselecteerd.

De rubriek roept bij mij de vraag op wie de fact checker checkt. In de Angelsaksische pers bestaat de functie van fact checker die door de opkomst van het internet overigens veranderd is. De opmerking van Virginia Heffernan dat feiten op internet vooral retoriek worden, I suspect that facts on the Web are now more rhetorical devices than identifiable objects, is van toepassing op hoe nrc.next feiten ziet. En slordig checkt.

Wilmer Heck checkt drie feiten over gezondheidszorg, Europa en patenten uit het partijprogramma van de Piratenpartij. Zijn oordeel is respectievelijk ongefundeerd, half waar en waar. Geen representatieve steekproef omdat kernpunten die het bestaansrecht van de partij vormen (privacy, databeheer, burgerrechten, transparante overheid, informatievrijheid en auteursrecht) buiten schot blijven. Ik pik er de bewering over de gezondheidszorg uit: ‘Dit jaar wordt er zo’n 1,1 miljard uitgegeven voor 10 miljoen aan medicijnen’. 

Heck heeft gelijk dat de uit de context gelichte zin cryptisch overkomt. Er wordt bedoeld dat medicijnen die nu 1,1 miljard kosten ook 10 miljoen zouden kunnen kosten. Een actuele discussie nu het College voor Zorgverzekeringen dure medicijnen niet langer wil vergoeden in het basispakket. Heck noemt de bewering dat medicijnen soms wel 100 keer zo goedkoop worden als patenten vervallen. Maar hij beoordeelt zo’n stelling als ongefundeerd omdat de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) zegt dat dit niet voor alle medicijnen geldt, zoals groeihormonen voor kinderen. De FSK en de KNMP zijn op hetzelfde adres gevestigd.

Medicus en lijsttrekker Dirk Poot reageert verbaasd op het oordeel van Heck. Hij zegt dat de Piratenpartij al jaren op de hoge kosten van de farmaceutische industrie wijst en dat juist nu het debat aan snelheid wint nrc.next voor de geneesmiddelenfabrikanten in de bres springt. Hecks tegenargument doet Poot af als onbelangrijk omdat aan groeihormonen voor kinderen in 2010 slechts 55 miljoen is uitgegeven. Poot blijft bij zijn stelling dat patenten medicijnen nodeloos duur maken. Poot is tevens verbaasd dat zijn onderbouwing van de stelling dat de farmaceutische industrie slechts 15% aan onderzoek besteedt niet is geplaatst.

Het artikel ‘next.checkt: het partijprogramma van de Piratenpartij‘ bevat onjuiste beweringen over de kosten van medicijnen en het programma van de Piratenpartij. De auteur laat de gegevens die de SFK hem verstrekte zwaarder wegen dan de kritiek op de farmaceutische industrie. De timing van Wilmer Heck is ongelukkig nu het debat over dure medicijnen en patenten op stoom komt. Hij kan het rechtzetten door aan de redactie economie te vragen hoe hoog de winstgevendheid van de farmaceutische industrie is. Die verklaart de feiten.

Foto: ‘Ongefundeerd‘ in nrc.next