Naar aanleiding van een hoofdredactioneel in de NYTimes (achter betaalmuur, kopie bij reacties) van 19 mei 2022 en de recente verzoenende opstelling van Franse, Duitse en Italiaanse regeringsleiders wordt het woord ‘appeasement’ weer gebruikt in de publieke opinie als het om het eindspel in de Russisch-Oekraïense oorlog gaat.
Onvermijdelijk gebeurt dat onder verwijzing naar München 1938 toen de Duitse kanselier Hitler concessies kreeg van de Britse premier Chamberlain die dacht dat hiermee de vrede in Europa verzekerd was. Het omgekeerde was waar. Achteraf is Chamberlain belachelijk gemaakt om zijn naïviteit omdat hij zich door Hitler in de luren had laten leggen. Laten Macron, Scholz en andere Europese regeringsleiders zich nu om de tuin leiden door Poetin? ‘Appeasement’ is een schrikbeeld.
Zowel de opstelling van het hoofdredactioneel in de NYTimes als de Europese regeringsleiders heeft kwaad bloed gezet. Hoe denken ze van een veilige afstand te kunnen oordelen over een oorlog en de ware aard van de Russische Federatie waar ze aantoonbaar geen goed zicht op hebben?
‘Appeasement’ geeft het slecht presterende Russische leger een rustpauze om in de toekomst hard terug te komen, terwijl het Oekraïense leiderschap meent dat de Russische krijgsmacht nu is verzwakt en op de knieën kan worden gedwongen. Tevens is de Russische economie door westerse sancties verzwakt.
In de publieke opinie wordt het idee gepusht dat Oekraïne de oorlog met de Russische Federatie wel degelijk kan winnen. Inclusief de teruggave van Krim en Donbas. Indien het van voldoende materiaal e.d. wordt voorzien. De titel van een interview in The Kyiv Independent spreekt boekdelen: ‘Andriy Zagorodnyuk: ‘Those who say Ukraine can’t win don’t understand the situation’
Het idee van Kyiv is dat Oekraïne met militaire steun van het Westen de unieke kans heeft om zich voorgoed te onttrekken aan de greep van het Kremlin dat het bestaan van Oekraïne als autonome staat niet erkent. Dat zal de stabiliteit in Oost-Europa bevorderen. Tevens geeft het China het signaal dat het niet moet proberen Taiwan met een militaire invasie te veroveren.
De voorstanders van ‘appeasement’ pleiten voor een territoriale tegemoetkoming aan Poetin. Het idee daarachter is dat Oekraine de oorlog niet kan winnen en Poetin om binnenlandse redenen zonder gezichtsverlies een wapenstilstand met redelijke voorwaarden moet kunnen tekenen. Poetin zou vernederd zijn en daarom een uitweg geboden moeten worden. Op de achtergrond sluimert de angst dat de Russische krijgsmacht tactische kernbommen in Oekraïne inzet.
Een nieuwe vorm van ‘appeasement’ met Poetin wijzen commentatoren, het Oekraïense leiderschap en de belangrijkste bondgenoten als Polen, de VS en het VK af. Het wordt gezien als een halfslachtige oplossing die het conflict tussen Oekraïne en de Russische Federatie niet oplost, maar verlengt.
Op mediaite zijn enkele afwijzende reacties te lezen op het hoofdredactioneel van de NYTimes dat het zelf trouwens geen houding van ‘appeasement’ noemt, maar dat volgens critici wel degelijk is. De schrandere juridische journalist Benjamin Wittes zegt:
Sommige critici wijzen ook naar Timothy Snyder die in een opinieartikel in dezelfde NYTimes van 19 mei 2022 de Russische staat onverbloemd fascistisch noemt: ‘A time traveler from the 1930s would have no difficulty identifying the Putin regime as fascist.’ Het achterliggende idee is: fascisten moet je militair verslaan omdat ze verderfelijk en onbetrouwbaar zijn en er met hen geen afspraken zijn te maken.
Aanvullende argumenten om ‘appeasement’ met de Russische Federatie af te wijzen omdat het geen antwoord is op de dieperliggende oorzaak voor de huidige Russisch-Oekraïense oorlog en de Russische agressie geeft Dennis Soltys in een opinieartikel van 21 mei 2022 voor Atlantic Council. Hij meent dat appeasement ‘het slechtst mogelijke beleid voor zowel Oekraïne als Rusland’ is. De oorzaken voor de Russische-Oekraïense oorlog liggen volgens hem in een imperialistische houding van de Russische centrale macht die al eeuwenlang bestaat. Daarmee zegt Soltys dat het futiel en misleidend is als het Westen tegemoetkomingen aan Poetin doet omdat ze het onderliggende probleem van het Russische imperialisme buiten beschouwing laten:
George Knight 