Stedelijk Museum wenst Oranje goud op het WK

Het Stedelijk Museum wenst Oranje goud op het WK. Een gelukwens die als teken valt te lezen dat de Europese Beatrix Ruf de Amerikaanse Ann Goldstein als directeur heeft opgevolgd. Het Stedelijk geeft aan niet langer aan de zijlijn te willen staan. Het wil meespelen in Amsterdam en de Nederlandse samenleving. Wordt het Stedelijk eindelijk uit de handen van de Raad van Toezicht gered en aan het publiek teruggegeven? Dat wordt in een klap gesuggereerd. Knappe marketing. Hopelijk is het echt zo. De keuze voor Le Cerf (het hert) van Ossip Zadkine is een knipoog. Het zorgt voor beeldrijm. Weliswaar is het beeld van hout, maar schitterend bedekt met bladgoud. Dus voetballiefhebbers, de aanname is: het Stedelijk heeft nu al goud. Kom dat zien.

Eindrapport Stedelijk Museum: wat ging er fout en waarom?

Op 8 november presenteerde de Evaluatiecommissie Bouwproces het eindrapport ‘Hang naar verstilling, Drang naar spektakel‘ over het bouwproces van het Stedelijk Museum Amsterdam. Najaar 2012 werd de commissie door het Amsterdamse college ingesteld met als opdracht om het bouwproces te evalueren. Wat was er goed gegaan, en vooral wat was er misgegaan? Wim Deetman die ook het kindermisbruik in de katholieke kerk onderzocht was de voorzitter. Hij kreeg wegens ontbrekende volledigheid van verschillende kanten kritiek.

De commissie is niet mals voor de Amsterdamse politiek. Het Stedelijk was 8,5 jaar dicht en de planvorming en realisatie hebben meer dan 23 jaar in beslag genomen. Had dat niet korter gekund? Vooral de bouwperiode Midreth (2007-2010)  schetst het rapport als dieptepunt. Eind 2006 wordt dit bouwbedrijf de aanbesteding gegund terwijl het de directie–begroting met 35% overstijgt. Had dat niet mislukt verklaard moeten worden? Het naar beneden bijstellen van de begroting zorgt later voor strijd over meerwerkclaims en de planning. Als Midreth in 2010 failliet gaat ligt de bouw zelfs maanden stil. Hoe weinig doortastend het Amsterdamse college in die beginfase (1989-2003) opereerde blijkt uit de voorbereidingskosten die in 2003 al 8 miljoen euro bedragen. ‘Het ontbrak een bestuurlijke regie en politieke interesse‘ concludeert de commissie. Voor de BV Amsterdam geldt: ‘lessen van eerdere evaluaties zijn niet systematisch en slechts incidenteel toegepast.’

Met aanbevelingen beoogt de commissie het samenspel tussen politiek en openbaar bestuur bij dit soort projecten te verbeteren. Hoe dan ook moet er betere regie gevoerd worden. Want die ontbrak. Zoals die in Nederland vaak ontbreekt en kosten uit de hand lopen. In de publiciteit wordt nu het spel gespeeld welke verantwoordelijken schuld dragen. Met een eigen rol voor de media, want waarom noemt de NRC wethouder Gehrels niet? Cultuurwethouders Marja Baak, Ernst Bakker, Saskia Bruines, Hannah Belliot, Carolien Gehrels en burgemeesters Ed van Thijn, Schelto Patijn en Job Cohen hebben fouten gemaakt, geaarzeld, informatie verzwegen en niet altijd handig geopereerd. Op de D66’ers Bakker, Baak en Bruines na allen lid van de PvdA. Tijd voor een nieuw gezelschapsspel, zwartepieten over het Stedelijk. Wie ging wat uit de weg en waarom?

Foto: Schermafbeelding van de trap in het Stedelijk Museum in het eindrapport ‘Hang naar verstilling, Drang naar spektakel.