Vragen over beroep op geheimhouding door College Amersfoort

Dat het Amersfoortse college (CDA, D66, VVD, PvdA, CU) dol is op geheimhouding maakt dit collegebesluit  inzichtelijk. Het gaat over de financiële situatie van Theater De Lieve Vrouw van de gemeente jaarlijks zes ton ontvangt, maar desondanks 2014 afsloot met een tekort van 152.000 euro. Het openbare jaarverslag waaraan de jaarrekening ontbreekt toont een vooruitziende blik: ‘Er is gestart met een onderzoek naar hoe De Lieve Vrouw toekomstbestendig gemaakt kan worden voor de toekomst.’ Vraag is of de geheimhouding door het college op oneigenlijke wijze wordt gebruikt en dit beroep op vertrouwelijkheid het debat in de raad smoort.

Op een ander onderwerp beantwoordt OPA Amersfoort deze vraag in raadsvragen bevestigend. Ze lijken over het evangelische televisie-spektakel The Passion te gaan dat in 2016 Amersfoort aandoet, maar zijn feitelijk een aanval op het beroep op geheimhouding door het college. Roel Mulder: ‘Geheel ten overvloede: dit alles gaat niet over The Passion, maar over een College dat de wet misbruikt.’ Mulder wijst naar de wetsartikelen waarnaar het college verwijst. Te weten artikel 10 van de Wet Openbaarheid Bestuur en Artikel 55 van de Gemeentewet. Volgens Mulder beroept het college zich ten koste van de informatievoorziening aan de raad op geheimhouding om het belang van de producent van The Passion om commerciële redenen te beschermen.

Vraag is of het college bij het Theater De Lieve Vrouw een lichtvaardig beroep doet op geheimhouding. Niet makkelijk is in te zien wat de zwaarwegende redenen zijn voor die geheimhouding. Het is een teken aan de wand dat in Amersfoort leden van de oppositie het nodig achten het middel van de raadsvragen te gebruiken om vermeende misbruik van geheimhouding door het college aan de orde te stellen. Wellicht is het tijd dat de commissaris van de koning Van Beek eens langskomt op het stadskantoor om het college bij te praten. In het openbaar bestuur dienen wetten niet misbruikt te worden. In de volksmond heet dat arrogantie van de macht.

Foto: Schermafbeelding van Collegebesluit van de gemeente Amersfoort over de geheimhouding inzake Theater De Lieve Vrouw.

Advertentie

Museum Flehite en het noodlot van Amersfoort: anti-politiek

Een filmpje van Rabobank TV uit april 2013 over Museum Flehite valt te lezen als de aankondiging van een ramp. Als het noodlot dat als gevolg van een besluit van een hogere macht onafwendbaar is. Het lot slaat op enig moment toe omdat het in zijn aard ligt. In Amersfoort is die hogere macht geen verticale macht die als het ware achter de wolken huist, maar een gezelschap dat voortkomt uit de plaatselijke politiek en zich aan de normale democratische controle onttrekt. Een middelgrote gemeente met 150.000 inwoners is blijkbaar net groot genoeg om zo’n informeel netwerk in stand te houden, maar te klein om het te kunnen corrigeren.

De economische crisis kastijdt het land. Onder druk van lastenverzwaringen, belastingverhogingen en de zich steeds mondiger opstellende burgers kiezen op landelijk en gemeentelijk niveau colleges voor een eerlijke verdeling van de pijn. Handen aan het bed, blauw op straat of voeten in de modder worden gespaard terwijl sectorinstituten of voorwaardenscheppende instellingen worden gekort of gesloten. In Amersfoort is dat besef nog onvoldoende doorgedrongen. Laat de burger zich er onvoldoende horen en blijft-ie te braafjes?

De gemeente Amersfoort faalt vaak in de uitvoering omdat het blijft steken in een papieren werkelijkheid van beleidsplannen. Met het Eemhuis of grondaankopen waarmee trouwens veel gemeenten door overmoedigheid de fout in zijn gegaan. Doorgaans hebben niet eens de goedwillende politici in de raad, maar het gezelschap achter de schermen het voor het zeggen. Tegen de schijndemocratie is geen oppositie mogelijk. Of correctie.

Het filmpje is illustratief voor de gesloten bestuurscultuur waarin taken en verantwoordelijkheden niet goed gescheiden zijn. Wie heeft het laatste woord? In de kunst is er de koepel Amersfoort-in-C (AiC) waarvan het bestaan in rijkere tijden verdedigbaar was, maar dat allang niet meer is. Het afgenomen volume rechtvaardigt geen bovensteuning meer. Daarbij komt dat AiC een op afstand gezette instelling is waarover de raad niets te zeggen heeft. Feitelijk beslist een partner van advies- en managementbureau BMC dat Amersfoort jaarlijks nog steeds voor zo’n 17 miljoen euro diensten laat inhuren. Dat wordt verkocht onder de slogan: ‘Meer Zelfstandigheid, Minder Overheid‘ die vooral de politiek verzwakt. En er bijvoorbeeld de voorwaarden voor creëerde dat het in Amersfoort gevestigde Armando Museum naar een rijksmonument in Bunnik kon verhuizen met een politieke besluitvorming waarin begin en eind van de procedure werden omgewisseld. 

BMC en een type als oud-burgemeester Albertine van Vliet (D66) die zelf AiC opgetuigd heeft en nu in het bestuur zit, houden de illusie in stand dat zo’n koepel ook nu nog verstandig is. De oppositie krijgt er geen vinger tussen omdat de besluiten achter de schermen worden genomen. Of worden voorgekauwd. Dus als straks medewerkers van een Amersfoorts museum gekort of ontslagen worden dan is dat niet omdat het onafwendbaar is. Hoewel dat zo zal worden medegedeeld. Maar omdat een illuster gezelschap dat onder elkaar beslist. Vanwege hun eigen economisch belang, reputaties die samenhangen met ooit genomen besluiten en een gevoel van belangrijkheid om de hotemetoot te kunnen spelen. Als in een gevangendilemma zwijgen ze samen om er beter van te worden. Deels buiten de echte politiek om, deels ermee verknoopt.

Foto: Paulus Bor, Aanbidding der koningen, 1634, Collectie: Museum Flehite, Amersfoort.

Eemhuis Amersfoort opgeleverd. Zijn problemen voorbij of niet?

In Amersfoort is een ‘hoofdpijndossier’ opgeleverd. Cultuurhuis Eemhuis werd in opdracht van de gemeente Amersfoort ontworpen door Neutelings Riedijk Architecten en gebouwd door Dura Vermeer. De vier gebruikers zijn Scholen in de Kunst, bibliotheek Eemland, Archief Eemland en kunsthal KAdE en krijgen in totaal bijna 15.000 vierkante meter tot hun beschikking. KAdE-‘directeur’ Robbert Roos loopt zich al warm.

Wethouder Pim van den Berg (D66) spreekt uit dat de kostenoverschrijding van 10,5 miljoen euro en de andere problemen die samenhingen met de bouw snel vergeten worden. Maar of hij dat echt gelooft valt te betwijfelen. Hij zet er in elk geval grote ogen bij op. Het Eemhuis kostte in september 2011 wethouder Mirjam Barendregt de kop. Behalve de investering is er namelijk de exploitatie. Kan die sluitend worden gemaakt in dat nieuw opgeleverde gebouw? Dat is namelijk niet altijd een vanzelfsprekendheid als in gemeenten het vastgoedbeleid het cultuurbeleid verdringt. En de culturele instellingen in een gouden kooi terechtkomen.

De Stadspartij ‘Burger Partij Amersfoort‘ heeft op 2 december 2013 opnieuw vragen aan burgemeester Bolsius gesteld over de exploitatie van het Eemhuis. De partij stelt dat ‘de gemeenteraad van Amersfoort tot op heden niet, nooit is geïnformeerd over een fatsoenlijke exploitatiebegroting van het Eemhuis voor de jaren 2014, 2015, 2016 en 2017.‘ Het laatste woord lijkt nog niet gezegd over het Eemhuis. De hoofdpijn zeurt nog door.

Foto: Archief Eemland, Geschiedenis Eemplein.

Crisis PvdA Amersfoort: beeld van sterkte of zwakte?

Het rommelt in de PvdA Amersfoort. Fractielid Ramón Smits Alvarez die op 21 oktober in Spanje zelfmoord pleegde door van een brug te springen blijkt afgelopen jaren 64.024 euro uit de kas van de lokale PvdA te hebben gestolen. Het doet denken aan het voormalige Utrechtse PvdA-raadslid Bert van der Roest die zo’n 40.000 euro uit de kas van de Utrechtse daklozenkrant ‘leende’. A Tale of Two Cities, noemde ik het toen.

Fractievoorzitter Edwin Hindeloopen rest weinig anders dan recht te praten wat krom is: ‘Maar we hebben zo’n sterke partij dat we binnen de kortste keren een nieuwe club ijzersterke mensen aan het bewind hebben die gewoon weer ons beleid voort kunnen zetten‘. Of voortzetting van het oude beleid echter een aanbeveling is om in Amersfoort op de PvdA te stemmen is de vraag. Kiezers zouden zich wel eens af kunnen vragen of het verstandig is om een partij die niet eens in staat is om toezicht te houden op de eigen kas het toezicht op de veel grotere gemeentekas toe te vertrouwen. Op 5 maart 2014 zijn er gemeenteraadsverkiezingen.

Foto: Albert Hahn, Ons parool. Prent in De Notenkraker, 1913.

Smits Alvarez en Van der Roest: A Tale of Two Cities

Laatst maakte ik een vergelijking tussen twee PvdA-raadsleden uit de provincie Utrecht die ongunstig in het nieuws waren. De Utrechtse Bert van der Roest die 45.000 euro uit de kas van de daklozenkrant verduisterde en de Amersfoortse Ramón Smits Alvarez van wie toen bekend was dat er met een pinpas die hij beheerde 4.000 euro van de rekening van de lokale PvdA-fractie was opgenomen. Op maandag 21 oktober maakte Smits Alvarez in Spanje een eind aan z’n leven door van een brug te springen. Daarvoor al nam iemand me de vergelijking kwalijk: ‘wat is dit nu voor een stom verhaal om een verband te leggen tussen van de Roest en deze vermissing. Het is al erg genoeg zo, want de voortekenen zijn niet erg goed.’ Wat voor stom verhaal?

De voortekenen waren niet goed en het zou tragisch eindigen met Smits Alvarez. Maar er komen steeds meer feiten boven water die de vergelijking onderbouwen. RTV Utrecht zet het op een rijtje: Er zijn niet 4.000, maar tienduizenden euro’s uit de kas van PvdA Amersfoort verdwenen. De PvdA hult zich in stilzwijgen, maar bevestigt dat er aangifte is gedaan. De omroep geeft aan dat er twee onderzoeken lopen. Eén naar het lekken van vertrouwelijke informatie over het functioneringsverslag van burgemeester Bolsius en één naar het verdwenen PvdA-geld. Het imago van Smits Alvarez brokkelt nu dus ook af. Bemoeilijkt door de tragische afloop die het lastig maakt er voluit over te praten. Zo zou de Amersfoortse PvdA’er een rekening van een partijbijeenkomst nooit hebben voldaan. Zoals dat ook gebeurde met het imago van de joviale Van der Roest.

Foto: Amersfoort-Utrecht.

Smits Alvarez maakt in Spanje eind aan leven

Volgens een bericht in de regionale Noord-Spaanse krant La Voz de Galicia heeft Ramón Smits Alvarez zelfmoord gepleegd. Gisteren is aan het eind van de middag zijn lichaam gevonden te Ponte Ulla in de gemeente Vedra. Iets na 17.00 uur belde hij nog met zijn vrouw in Amersfoort om haar te waarschuwen dat-ie zich van het leven ging beroven. Ook belde hij de Guardia Civil om de locatie door te geven. Onmiddellijk ging er een patrouille naar de bewuste plek. Ze zagen hem nog op een brug maar konden niet voorkomen dat-ie er van afsprong. Het lichaam werd om 19.15  uur gevonden door brandweermannen en leden van andere diensten die een zoektocht waren gestart. Voor dit tragisch voorval had de moeder van Smits Alvarez contact opgenomen met de uitgever van La Voz de Galicia in Carballo om aan te geven dat haar zoon van een brug in de buurt van Santiago zou gaan springen. Maar zonder te specificeren welke.

Het is nog steeds gissen naar de reden voor de daad van dit veelbelovende Amersfoortse PvdA-raadslid. Zonder dat dat in de partij of de raad geweten werd zou Ramón Smits Alvarez zakelijke problemen hebben gehad. Bijvoorbeeld niet bij zorgverzekeraar Agis werken zoals-ie tegen zijn omgeving vertelde. Ook wordt erover gespeculeerd dat-ie naar de pers vertrouwelijke informatie had gelekt uit een functioneringsgesprek van de Amersfoortse burgemeester Bolsius van eind december 2012. De uiteindelijke reden blijft onduidelijk.

Ik kende Ramón nauwelijks en veel slechter dan anderen, maar had enkele malen telefonische gesprekken met hem over een politieke kwestie die in Amersfoort speelde. Uit de gesprekken kwam-ie op me over als  een schrander, doortastend en energiek mens.  Triest dat het niet anders mocht eindigen. Partijleden en anderen uit de Amersfoortse politiek, maar vooral z’n familie zullen zich deze bijzondere persoon altijd herinneren.

Foto: Rio Ulla in Ponte Ulla te Vedra, provincie A Coruña, 2011. Credits: Jose Luis Cernadas Iglesias.

Smits Alvarez verdwenen om lek functioneringsgesprek Bolsius?

De verdwijning van het Amersfoortse raadslid voor de PvdA Ramón Smits Alvarez krijgt een onverwachte, maar gelukkige wending. Hij wordt sinds donderdagmiddag 10 oktober vermist. Vermoed wordt dat-ie naar Spanje is afgereisd. Hij is van Spaanse afkomst en heeft een appartement in Oza. Binnenlands Bestuur brengt zijn verdwijning direct in verband met het lekken door hem uit het functioneringsgesprek met burgemeester Lucas Bolsius (CDA) van december 2012 met de drie fractievoorzitters van PvdA, GroenLinks en VVD. In het AD stond toen dat ‘de burgemeester meer leiderschap moet tonen en zichtbaarder moet zijn. Ook moet Bolsius beter luisteren, empathie tonen en niet meteen met een oplossing klaar staan.’ Smits Alvarez zou dan de informatie goedschiks of kwaadschiks via PvdA-fractievoorzitter Rob van Muilekom hebben verkregen.

De fractievoorzitters die zich trouwens niet in deze weergave zeiden te herkennen stapten daarop naar de politie om melding van het lek te doen. De recherche startte een onderzoek en is nu dus blijkbaar Smits Alvarez op het spoor gekomen. Volgens het AD onderzoekt de recherche al enige tijd een computer uit de PvdA-fractiekamer op sporen van de uitgelekte informatie. Vermoedelijk werd het Smits Alvarez te heet onder de voeten. Burgemeester Bolsius verzoekt hem om terug te komen. Deze oproep krijgt extra betekenis omdat het functioneren van de burgemeester ten grondslag ligt aan de oorzaak van de verdwijning van de PvdA’er.

Geruststellend is dat iemand uit rationele overwegingen vlucht voor een recherche-onderzoek. Zo wordt de kwestie-Smits Alvarez teruggebracht tot een storm in een glas water. Het gaat nergens over, behalve over wat er in het openbaar bestuur van Amersfoort speelt. Waar een burgemeester niet optimaal functioneert en dat vertrouwelijk binnen de partijpolitiek moet blijven. Zo zijn nu eenmaal de spelregels, maar een halsmisdaad is het lekken niet. Wel weer verontrustend is dat Ramón Smits Alvarez zich blijkbaar zo vereenzelvigt met de Amersfoortse politiek dat-ie werkelijk is gaan denken dat dit een vlucht waard is. Dat is het absoluut niet.

Foto: Ramón Smits Álvarez, gefotografeerd in Carballo. 20 augustus 2103. Credits: Ana Garcia.

Het rommelt in Amersfoort. Moet er ingegrepen worden?

Het rommelt in politiek Amersfoort: mislukte projecten, een verbroken belofte over het Armando Museum die 1 miljoen euro kost, overschrijdingen, onregelmatigheden in nieuwbouwwijk Vathorst, een verzakte kademuur bij museum Flehite en als klap op de vuurpijl een opgestapte gemeentesecretaris. Bijzonder omdat het sinds eind 2011 na Gerard de Klein, Piet Buijtels en Henk Huitink de vierde is die opstapt, zo citeert Binnenlands Bestuur Hans van Wegen van Burger Partij Amersfoort (BPA). Hij wijt het aan de stadhuiscultuur: ‘Die overheersende cultuur op het stadhuis is nog steeds : “Wij weten het beter. Beter dan de gemeenteraad. Beter dan de burger.”’ Volgens Van Wegen verdient de 13de stad van Nederland een beter bestuur, ambtelijk en politiek. Ambtenaren krijgen te veel ruimte en zouden hun eigen gang gaan. Burgemeester Bolsius doet alsof er niks aan de hand is. Dat geeft te denken. Misschien moet minister Plasterk maar eens krachtig ingrijpen.