Vandaag is het B-Day 23 juni 2016. Het Britse referendum over de EU. Britten mogen de vraag beantwoorden of ze wel of niet lid willen blijven van de EU: ‘Should the United Kingdom remain a member of the European Union or leave the European Union?’. De markten rekenen erop dat een kleine meerderheid van de Britten in de EU wil blijven. Zo’n uitkomst ligt ook wel in de lijn der verwachting. Economen waren bijna unaniem in hun conclusie dat een Brexit de Britten veel schade zou doen. Niet in het laatst in hun huishoudportemonnee.
Maar wat dan? Hoe gaan de Britse regering en de EU verder? Vele commentatoren zoals Joris Luyendijk wijzen erop dat een Brexit juist voor de EU wenselijk is. Want het Verenigd Koninkrijk zit niet van harte in de EU en functioneert als stoorzender. Dat blokkeert de hoogstnodige hervormingen van de EU. Dat pleit voor een Brexit omdat de EU die Britse obstructie er niet bij kan hebben. Als premier Cameron straks opnieuw naar Brussel komt om uitzonderingen te bepleiten voor zijn land, dan zal dat het chagrijn bij de top van de EU en de regeringsleiders verder vergroten. Met de dreiging van een tweede referendum als Cameron zijn zin niet krijgt. Een Brexit zou een minder groot probleem te zijn dan het op het eerste gezicht lijkt. De Britten zullen economisch veel in moeten leveren, maar kunnen dat wel dragen. Voor de EU heeft een Brexit ook voordelen.
Pas echt kwalijk is de rechtse-populistische politiek van leiders als Nigel Farage en Boris Johnson. Twee grappenmakers in de Britse traditie die al dan niet terloops de meest racistische opmerkingen maken over huidskleur, anders zijn of Britse eigenheid. Farage en Johnson zijn de Lord Haw-Haw van de 21ste eeuw. Deze kwibussen en volksmenners staan met hun rug naar de toekomst en spiegelen een Verenigd Koninkrijk voor waarvan ze weten dat het niet kan bestaan. Puur bedrog waarvan iedereen weet dat het puur bedrog is. Ze reduceren politiek tot spektakelstuk. Net als Donald Trump, Marine Le Pen of Geert Wilders bevinden ze zich op de schaal van fascistische tot rechts-nationalistische politiek. Dit is de hoofdreden waarom een Brexit ongewenst is: voorkomen dat deze rechtse politici die de EU willen ondermijnen wind in de zeilen krijgen.
Jammer aan het Britse debat over het EU referendum is dat het niet op een andere manier gevoerd is. Want een Brexit had ook positief benaderd kunnen worden zonder aan te schoppen tegen de EU. Dat de EU als aambeeld moest worden gebruikt geeft het failliet van de Brexit-campagne aan. Het had een vijandbeeld nodig omdat het te weinig eigen argumenten had. Maar negativisme verschroeit en verdeelt. Hopelijk vind die discussie alsnog plaats. Want nadenken over de hervorming van de EU blijft nodig. Er moet veel gerepareerd worden. Maar dan zonder dat het debat belast wordt door een terugblik naar een voorgoed voorbij verleden.
George Knight 
