Gedachten bij de foto ‘Crate containing Harry Houdini, being lowered from ship into water’ (1914)

We zien het met onze eigen ogen, de ontsnappingskunstenaar Harry Houdini zit in dit krat opgesloten. Zo denken we. Of het nou 1914 in New York is of 2020 in Nederland. We vinden het niet erg om bedrogen te worden. We zien in een film toch ook wat er niet is of vullen in een roman lege plekken in? Bedrog komt in vele gedaanten. Door de claims van religie met mensen die over water lopen of water in wijn veranderen. De opzet van dat bedrog is om het een bovenzinnelijk aspect te geven. Of neem een levitatie-artiest als Colin Evans die claimde te kunnen zweven, maar in het donker in de lucht sprong als niemand het zag. Dansende tafels van de spirituele séance, gebedsgenezers, graancirkel-lezers, het is van alle tijden en houdt niet op. We hebben blijkbaar bedrog nodig, want anders zou het allang uitgestorven zijn. Het is zinvol als het verbeelding en begoocheling is, maar slaat door als het georganiseerde flessentrekkerij en oplichterij wordt. Bedrog hoort bij het leven en kan gunstig uitpakken. Maar het kan ook ongunstig uitpakken en tot fraude leiden. Laten we het bedrog koesteren als het de geest verruimt, maar op onze hoede zijn als het de geest inperkt. Akkoord?

Foto: Carl Dietz, [Crate containing Harry Houdini, being lowered from ship into water]. New York, 1914. Collectie: Library of Congress. 

Advertentie

De duivel! De duivel! In Milaan een reden voor echtscheiding

In Milaan heeft de rechtbank een scheiding uitgesproken. Aangevraagd door een echtgenoot omdat zijn vrouw door de duivel bezeten zou zijn. Local.it doet verslag. Waar de duivel in beeld komt, kan godsdienst  niet ver weg zijn. Of liever gezegd, waar godsdienst bestaat is de duivel nooit ver weg. Dat het gaat om een vrouw in psychische nood ligt voor de hand, hoewel psychiaters haar gezond achtten. Hoe dan haar religieuze obsessie sinds 2007 te verklaren die leidde tot dwangmatig gedrag en de katholieke kerk tot oorzaak en uitweg maakt? De meest logische verklaring is niet altijd voor allen aanvaardbaar. Getuigen beweren dat ze de vrouw zagen zweven. Hoewel het bij zo’n verklaring mogelijk is dat vooral de getuigen zweven. Zo vormt zich een verhaal waarin velen zweven. Tot de rechtbank van Milaan toe die de duivel als reden voor een echtscheiding erkent.

Wonder van de ontkoppeling met religie: PvdA en Asscher

Is Geert Wilders aan het woord? In elk geval klinkt bovengenoemde uitspraak als verademing voor iedereen die rechtsstatelijkheid centraal wil zetten in de politiek. Het zegt namelijk dat dit een component van integratie is. De enige objectieve manier om alle groepen op een gelijkwaardige wijze onder een noemer te brengen.

De ontkoppeling van religieuze belangen die PvdA-kamerlid Martijn van Dam bepleitte wordt verwoord. Accentverlegging gaat nooit zonder tegenstand. Want gelijkwaardigheid voor allen kent machtsposities die verloren worden. Ongelijke grootheden met overlappingen en verschillen hangen democratie, rechtsstaat en secularisme samen. Waarbij de rechtsstaat richtlijn en garantie is, democratie de uitvoering en secularisme de inrichting. Desondanks blijven de marges groot, maar wel met een streven naar  tempering van verschillen.

De uitspraak is van Lodewijk Asscher, vice-premier en minister van Sociale Zaken. Hiermee zet Asscher definitief een streep door de compenserende neutraliteit van oud PvdA-leider Job Cohen. Achteraf valt het kantelpunt van de cultuurstrijd, weg van de relativering in 2009 te plaatsen. Practicus en vrijdenker Asscher representeert de nieuwe hoofdstroom van de PvdA waartoe ook huidig partijleider Diederik Samsom, oud-partijleider Wouter Bos, Martijn van Dam en burgemeester van Amsterdam Eberhard van der Laan behoren.

Nu Wilders aan macht heeft ingeboet kan zonder gevaar voor schade over grensoverschrijdend gedrag worden gesproken. De trits democratie, rechtsstaat en secularisme kent naast rechten ook plichten. Ook de overheid moet streven naar gelijkwaardigheid. Vandaar dat de woorden van Lodewijk Asscher ook opgevat kunnen worden gericht te zijn aan de VVD. Die nog bij de doormeting van de verkiezingsprogramma’s niet zonder kritiek bleef op het gebied van rechtsstatelijkheid. Op het ministerie van Veiligheid en Justitie vormen de bewindslieden Opstelten en Teeven een bolwerk dat vaak meer oog heeft voor veiligheid dan recht.

Foto 1: Schermafbeelding van passage uit ‘Trots zijn op gedeelde identiteit’ door Lodewijk Asscher op pvda.nl.

Foto 2: Yusultini en zijn vrouw Faeeza demonstreren hun ‘levitatie’ act op een strand in de jaren ’50.