Franse regering opent aanval op woke-isme. Pleidooi voor het centrum. Tijd voor een Bataafs laboratorium?

Schermafbeelding van deel artikel ‘French education minister’s anti-woke mission‘ op Politico, 19 oktober 2021.

Actie roept reactie op. In de politiek bestaat het besef bij middenpartijen dat het woke-gedachtengoed uit de VS radicaal-rechts in de kaart speelt. Woke is begonnen als een billijk pleidooi voor meer bewustzijn en minder onrecht, maar is gekaapt door een radicale minderheid en veranderd in een afrekencultuur die leidt tot apartheid en fragmentatie. De beperkte opvatting van het begrip diversiteit wordt als breekijzer gebruikt voor selectieve identiteitspolitiek.

Een deel van de zwijgende meerderheid wordt door de actie van radicaal-links naar radicaal-rechts gejaagd dat zich er publiekelijk het duidelijkst tegen uitspreekt. Daarom is het in het belang van Europese middenpartijen om het woke-gedachtengoed de pas af te snijden om radicaal-rechts niet in de kaart te spelen en zichzelf electoraal te redden. Het gevolg is dat er een dunne lijn ontstaat tussen centrum-rechts en radicaal-rechts waar radicaal-links vervolgens weer tegen ageert zonder te beseffen of toe te willen geven dat het zelf dat proces in gang heeft gezet.

In de VS heeft de Democratische partij zich grotendeels vervreemd van de gewone kiezer. Dat Joe Biden in 2020 president werd had hij te danken aan twee aspecten: zijn gematigde opstelling en de afkeer bij gematigde Republikeinen en Onafhankelijken van Trump. Ze bleven thuis zodat Biden met klein verschil enkele beslissende swingstates kon winnen omdat de Republikeinen Trump afwezen of op Biden stemden. Buiten een progressieve kern ontbreekt de liefde voor de Democratische partij die radicaler is dan Biden en zich onverdraagzaam en uit de hoogte gedraagt tegenover de kiezer.

Overigens is in 2024 de beste hoop voor Biden een herhaling van 2020: de strijd tegen Trump. Wie er dan wint hangt af van het antwoord op de vraag welke partij het meest gehavend uit die strijd komt. Want dat beide grote partijen aan geloofwaardigheid en samenhang inleveren is ontegenzeggelijk.

In Frankrijks is Jean-Michel Blanquer de minister van Nationaal Onderwijs en Jeugd. Hij is lid van president Emmanuel Macrons middenpartij LREM. Hij heeft er sinds kort een taak bij als coördinator van Le Laboratoire de la République dat zichzelf presenteert als ‘Club (of plek) van reflectie en actie ten gunste van de Republiek’. Tweets verschijnen sinds 13 oktober 2021 en zien er zo uit:

Tweet van Le Laboratoire de la République, 13 oktober 2021.

Er staat: ‘Deze woke/ anti-woke-kloof mag niet generationeel worden. @NatachaQS en @Valent1Pierre zullen de Jeugdcommissie van dit Laboratorium van de Republiek coördineren’.

Het ‘Labo’ is tegelijk publiciteitsmachine, denktank en campagnemiddel dat is bedoeld om het initiatief terug naar Macrons partij te brengen en niet gesandwicht te worden tussen de partijpolitieke waarheden over migratie, COVID-19, rechtsstaat en EU van radicaal- en nationalistisch-rechts en de culturele, metapolitieke waarheden van radicaal-links dat zoveel invloed heeft op universiteiten, media en in de intellectuele wereld. Blanquers beseft dat dit mede speelt op het niveau van ideeën als hij zegt dat het Republikeins laboratorium ‘verder gaat dan partijpolitiek’.

Een artikel van 19 oktober 2021 in Politico schetst dit Republikeinse laboratorium en verbindt het met de Franse versie van het secularisme. Aanleiding zijn uitingen van Blanquer zoals: ‘De Republiek is volledig in strijd met het woke-isme’. Die verwijzing lijkt vergezocht, maar wordt door Politico verklaard: ‘Voor een groot deel van het politieke establishment overstijgt het Franse secularisme – laïcité – ras, geslacht en religie en is het echt egalitair. Voor zijn critici bevordert datzelfde secularisme een wit en christelijk ideaal dat discriminatie van minderheden in stand houdt’.

Er lijkt een gat te zitten tussen het woke-isme dat vooral aan Amerikaanse. maar ook West-Europese universiteiten leidt tot (zelf)censuur en een reductie van onderzoek en waarheidsvinding die haaks staat op een open academische geesteshouding en de Frans-Republikeinse versie van het secularisme dat niet zo neutraal en kleurenblind is als het zelf suggereert. Ofschoon president Macron Frankrijk probeert te moderniseren, maar het land dat in de kern behoudend is tot nu toe slecht meekrijgt.

Mogelijk is het streven van het Republikeins laboratorium niet puur oprecht en vooral een stunt om het kiezersvolk bij de les te houden. Toch getuigt het van lef om het woke-isme waar radicaal-links en radicaal-rechts zo van profiteren frontaal aan te vallen. Het tekent de noodzaak voor middenpartijen om in actie te komen. Ze moeten veranderen om hetzelfde te blijven.

In Nederland zou een taak weggelegd zijn voor met name D66 en VVD om de tolerantie weer centraal te zetten in het publieke debat over diversiteit, academische vrijheid, complotdenken en culturele waarden. Het is de strijd om de geest. Het verhaal over identiteit legt een culturele basis onder de samenleving en kan door de politiek niet genegeerd worden. Een niet-partijpolitieke projectminister zou in het komende kabinet op het snijvlak van onderwijs, jeugd, emancipatie en media daarmee belast kunnen worden. In een Bataafs laboratorium.

Advertentie

Wat is in Frankrijk achterlijk, een burkini of het verbod ervan? Of allebei?

Frankrijk praatte de laatste weken over la canicule (hittegolf), de retour naar school per 1 september, de retour van Nicolas Sarkozy die twee rechtszaken aan zijn broek heeft, het recordaantal van 42 medailles dat behaald werd op de Olympische Spelen in Rio en de burkini. Dat wet suit-achtige tenue dat moslimvrouwen op de stranden van sommige gemeenten niet mogen dragen omdat burgemeesters het verbieden. In een beslissing heeft de Raad van State dat verbod teniet gedaan omdat het juridisch onhoudbaar is. Logisch, want in de seculiere samenleving die Frankrijk pretendeert te zijn bestaat voor de wet geen onderscheid tussen levensovertuigingen en religies en de uitingen ervan. De burgemeesters zeggen zich niets van het verbod op het verbod aan te trekken en premier Manuel Valls zegt in een Facebook-bericht de in zijn ogen reactionaire vormen van de islam (‘islamisme mortifère, rétrograde’) niet te accepteren en er tegen te blijven vechten.

Zo desintegreert Frankrijk en neemt het eigen instituties niet serieus. Wat een burkini in de ogen van velen is en symboliseert is geen juridisch argument. Zelfs als het vrouwonvriendelijk, onflatteus en achterlijk is kan het nog niet verboden worden. Frankrijk is in de kern een conservatief land. Waar het om draait werd duidelijk in de reactie van agenten die een vrouw vanwege een islamitische hoofddoek op het strand van Cannes verbaliseerden en een boete van 11 euro oplegden. Hun uitleg was duidelijk volgens een bericht in de L’OBS, Frankrijk is een katholiek land: ‘Ici, on est catholiques’. Dat heeft niets met secularisme of laïcisme te maken.

Frankrijk, kerststal, kindeke Jezus en scheiding van kerk en staat

In Frankrijk bestaat in theorie, maar niet altijd in praktijk de scheiding van kerk en staat. Het idee is dat de staat neutraal is. Laïcisme wordt dat genoemd. Een onderdeel ervan is dat uitingen van religieuze overtuiging in het publieke domein zoals in gemeentehuizen verboden zijn. Maar is een kerststal met het kindeke Jezus, une crèche de Noël, nou een religieuze of een culturele uiting? In heel Frankrijk vinden daarover debatten en rechtszaken plaats. Religie wordt zo een cultuurstrijd tussen traditionalisten en andersdenkenden.

De stal in de hal van het gemeentehuis in Béziers die het filmpje toont wil de ‘reactionaire’ burgemeester Robert Ménard laten staan, terwijl die in de hal van de Algemene Raad van de Vendée verwijderd moest worden. Waartegen beroep is aangetekend. The Local gaat in op voorbeelden in Melun en Montpellier. Het opstellen in overheidsgebouwen van de kerststal in de kersttijd gaat onlosmakelijk samen met het protest ertegen. Door OM en polemische secularisten. Protest lijkt kinderachtig, maar het tonen van christelijke symboliek in overheidsgebouwen is dat eveneens. De oplossing is simpel: plaats kerststallen uitsluitend in kerken en niet-overheidsgebouwen. Beide partijen zoeken de confrontatie. In strijd met de kerstgedachte.

Foto: Kerststal met voorstelling van het kindeke Jezus. Credits: Joe Raedle/AFP.

Strijd tegen islam is onvoldoende

Update 7 oktober: Sinds vandaag is bovenstaande video door YouTube verwijderd. De verklaring luidt: Deze video is verwijderd omdat de inhoud de Servicevoorwaarden van YouTube schendt. Het spijt ons. Ik kan er niks mee. Het neemt de verantwoordelijkheid bij u en mij weg. Hieronder had ik aangegeven wat ik ervan vond. Ik wil niet dat YouTube voor me censureert. Internetvrijheid en vrijheid van meningsuiting, nietwaar? Ik vind de opstelling van YouTube ontoelaatbaar. Laat ons zelf denken en handelen. Hoe politiek is YouTube? Op het veelzijdige YouTube is via Riposte Laïque de video nog te vinden. Dus nu gelinkt naar een andere vindplaats. Dit maakt de censuur door YouTube des te raadselachtiger. Wat maakt deze video bijzonder? 

Als men zegt dat iets schokkend is, dan wordt het schokkend. Ook als het dat niet is. Het is zo makkelijk. Men tikt bij YouTube in mort au juif paris. Voilá. Een video van La Francais Metis (mesties) met als motto Anti Racaille (gespuis, zoals president Sarkozy ooit opmerkte), Anti Islamiste. De initiator noemt zich Freysinger Wilders. Samengesteld uit de Zwitserse Oskar Freysinger en onze Geert Wilders. De referentie is veelzeggend.

Het verhaal is duidelijk. Omdat de moskee te klein is wordt er op straat gebeden in la rue des Poissonniers. Dat mag niet meer, ook omdat een straat niet zomaar afgesloten kan worden voor verkeer. De socialistische burgemeester Bertrand Delanoë van Parijs biedt een voormalige kazerne als alternatief. Onder scanderen van leuzen trekken de moslimmannen daarheen. Vanwege zijn homosexualiteit werd Delanoë in 2002 neergestoken door de werkeloze Algerijn Azedine Berkane.

Pierre Cassen is een Franse Wilders die types als Freysinger Wilders motiveert. Drijvende kracht achter de site Riposte Laïque. Ofwel het actieve antwoord of de tegenaanval van de wereldlijkheid. Sterk gelieerd aan het katholieke extreem-rechtse gedachtengoed van de grote gezinnen, UFAL. Het ruikt niet fris. Onder het mom van constitutie, democratie, ongewenste vermenging van kerk en staat wordt de werkelijkheid bijgekleurd. En de waarde van het laïcisme gereduceerd tot een strijd tegen de islam. En als alibi voor het jodendom.

Burgerrechten, pluriformiteit en laïcisme verdienen meer. Complicatie is dat Pierre Cassen en zijn beweging goede argumenten hebben. De snelle opkomst van de islam in Europa heeft voor groeistuipen en onrechtvaardigheden gezorgd. En voor onwennigheid en overgave bij autoriteiten. Dat dient gecorrigeerd. Probleem is dat de anti-islamisten het als enigen krachtig in het openbaar zeggen. Ook in Nederland. Het valt gewone burgerrechtenactivisten te verwijten dat ze het initiatief hebben gelaten aan de anti-islamisten.